semaver
Active member
DİSK, ‘hayat kıymetli, emek ucuz’ diyerek yeni gayret süreci başlattı “Hayat kıymetli, emek ucuz. Bu bu biçimde gitmez!” Türkiye’nin üç büyük emekçi konfederasyonundan biri olan Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), bu sloganla yeni bir hareket süreci başlattı. Lider İstek Çerkezoğlu, fahiş fiyat artışları ve hayat pahalılığı niçiniyle yüzde 50 artan minimum fiyatın daha yılın birinci aylarında açlık hududunun altına düştüğünü belirterek, işçinin artık geçinmek bir yana, hayatta kalabilme savaşı verdiğini söylüyor ve beş unsurluk talep paketiyle çabayı yaygınlaştıracaklarını açıklıyor.
Çerkezoğlu ile Türkiye’nin yakıcı ekonomik sıkıntılarının yanı sıra sendikal hareketin geleceği ve dünyadaki gelişmeleri de içeren bir sohbet yaptık…
– Türkiye iktisadı 2021’i yüzde 11 büyüme ile kapattı. Pandemiye karşın gerçekleşen bu büyümeden işçi hissesini alabildi mi?
Son açıklanan gayri safi yurtiçi hasıla sayıları epey çarpıcı. 2021 yılının son çeyreğinde emeğin toplam ürettiğimiz bedelden aldığı hisse yüzde 32’ler civarındayken bu oran yüzde 25.8’e düştü. Sermayenin hissesi da yüzde 50’lerden yüzde 58’lere kadar çıktı. Bütün kriz devirleri eşitsizlikleri daha fazla artırır. Şayet bir toplumsal devlet yoksa eşitsizlikler daha da derinleşir.
11 MART’TA BİLANÇO AÇIKLANACAK
– Türkiye ve dünya iki yıldır pandemi kıskacında. Buna karşın Türkiye en çok büyüyen ülkelerden biri oldu. Bu büyüme nasıl gerçekleşti?
Pandeminin ikinci yılı bitiyor. Büyük bir sıhhat krizi ile ekonomik ve toplumsal krizli bir periyot yaşandı. Tüm dünya etkilendi. Biz de iki yıllık süreçte Türkiye’de emekçi sınıfı neler yaşadı, neler kaybetti araştırması yaptık. İşçiler açısından iki yılın bilançosunu çıkardık. 11 Mart’ta açıklayacağız. Türkiye pandemiye olağan bir periyotta yakalanmadı. İktisat 2018’den bu yana önemli bir kriz ortasındaydı. İşçiler aslına bakarsanız bu krizin yıkıcı tesirlerini işsizlik olarak, gelir dağılımı adaletsizliği olarak yaşarken üzerine pandemi geldi. Dünya etkilendi fakat Türkiye daha fazla etkilendi. İktidar pandemi sürecinde emekten değil sermayeden yana siyasetlere yük verdi. İşsizlik fonu sermaye için kullanıldı. İşten çıkarma yasaklanınca Kod 29 süreci yaşandı. Bu unsur de suiistimal edildi.
– İşçiler neler yaşadı iki yılda?
Pandeminin başında 14 Mart tarihindeki basın açıklamamızda şunu söylemiş olduk. bu biçimdesi bir müddetçte devletin ve iktidarın üç temel nazaranvi var. Birincisi halkın sıhhatini koruyacak siyasetleri hayata geçirmek, ikincisi tüm çalışanların işini, üçüncüsü de çalışanın gelirini garanti altına almak. Lakin bunlar olmadı ve Türkiye tarihinin en büyük iş, istihdam ve gelir kaybını yaşadık. OECD ülkeleri ortasında ulusal gelirine oranla çalışanına, işçisine en az kaynak ayıran iki ülkeden birisi Türkiye oldu. Sokağa çıkma yasaklarına karşın çarklar dönecek diye Covid-19 bir emekçi hastalığı haline dönüştü. Bu süreçten en hayli da bayanlar etkilendi.
HAYATTA KALMA SAVAŞI
– 2021’de büyük bir kur krizi ve enflasyonla karşı karşıya kaldık. Son periyotta çalışan kısımlardan önemli reaksiyonlar var, hareketler artıyor.
Yaşanan döviz kriziyle başlayan doğalgaz, elektrik üzere fahiş fiyat artışları ve yüksek enflasyon devri personel sınıfı için ömrü yaşanmaz hale getirdi. Biz DİSK olarak pandeminin başından beri mücadeledeyiz. 1 Mayıs’tan itibaren “Geçinemiyoruz” diyerek hareketlerle siyaset tekliflerimizi yaptık, taban fiyat sürecine kadar da devam ettirdik. Türkiye’de yaşanan kriz personel sınıfı açısından artık geçinememeyi geçti hayatta kalma savaşına dönüştü. Çok övünülerek yapılan taban fiyata yüzde 50 artırım ise daha yılın başında uçtu gitti…
– Emekçi sınıfı için hava dönüyor mu nitekim?
Personel sınıfının reaksiyonları ağırlaştı. Birçoğu örgütsüz sendikasız işyerleri olmak üzere yaşanan bu yüksek enflasyon karşısında reaksiyonlar de ortaya çıktı. Var olan direnişlerin, aksiyonların genel tablosuna baktığımızda büyük kısmı fiyat artışlarının yetersiz olması karşısında gelirini muhafazaya yönelik reflekslerdi. Türkiye’de toplusözleşme hakkına sahip personellerin oranının yalnızca yüzde 7 olduğunu düşünürsek, sendikasızlığa mahkûm edilmiş bir emekçi sınıfı var. Pandemi ile büyüyen motor kurye üzere iş kısımlarında aksiyonlar başladı. Biz de DİSK olarak çabayı “Bu bu biçimde gitmez” başlığıyla yeni bir surece taşıdık.
DEHŞET DUVARI AŞILIYOR
– Amaç ve talepleriniz ne?
Çabayı mart prestijiyle başlattık. Beş temel taleple sürdürüyoruz. Bu talepler şu biçimde:
• Artırımların geri alınması. Besinde KDV’nin kaldırılmasını uzun müddettir söylüyorduk. Yüzde 1’e indirildi fakat fiyatlara epey yansımadı.
• Taban fiyatın güncellenmesi, bütün fiyatlara minimum fiyat artışı kadar artış yapılması. En düşük emekli maaşı da buraya çıkarılmalı.
• Vergide adalet olmadan gelirde adalet olmaz. Dünyanın en adaletsiz vergi sistemlerinden biri Türkiye’de. Devletin topladığı vergilerin yüzde 65-70’i dolaylı vergi. Güçlü de fakir da tıpkı vergiyi ödüyor.
• Esnaf, kurye ve taşeron başta olmak üzere garantisiz çalışma biçimlerinin ortadan kaldırılması.
• En değerlisi dünya yüzünde personellerin gelirini koruyabilmesi için gerekli olan toplusözleşmeli, grev haklı örgütlenmenin önündeki mahzurların kaldırılması.
– Neler yapacaksınız?
Tüm bölgelerde etkinlikler yapacağız. Sendikasızlığa mahkûm edilmiş milyonlarca sınıf kardeşimiz var. Onlara ulaşmaya çalışıyoruz. Yaygın bildiri dağıtımı yapıyoruz. Türkiye epey sıkıntı bir periyottan geçiyor. Hareketlerde kazanım elde edilebiliyor. Bunu da görüyor çalışanlar. Bu natürel hem de bir dehşetin aşılmasına hizmet ediyor. Bizim temel gayemiz bu tertibin değişmesi.
NEOLİBERALİZM SİSTEMİ İFLAS ETTİ
– Dünyada neoliberalizmin, kapitalizmin büyük bir buhran ortasında olduğu malum. Paydaş kapitalizmi üzere yeni kavramlar gündeme geliyor. Değişimi siz nasıl görüyorsunuz?
Pandemi bir şeyi daha açık halde ortaya koydu. Bütün dünyada ismine ne dersek diyelim emperyalizm, kapitalizm ya da neoliberalizm sistemi iflas etmiş durumda. Bilhassa sıhhatin ve toplumsal güvenliğin piyasalaşmasının ne kadar büyük sıkıntılar yarattığı ortaya çıktı. Bu cins devirlerde toplumsal devletin kıymetini, bu olmadığında nasıl bir yıkım yaşandığını gördük.
YALDIZLAR DÖKÜLDÜ
– Yıkılan sistemin yerine ne geliyor? İşçiden yana bir sistem mümkün mü?
Bu bizim gayretimize bağlı. Var olan sistem personele, işçiye, bayanlara, gençlere dünya halklarına hiç bir şey vaat edemiyor. Genç işsizliği yalnızca bir sayı değil, gençlerin geleceksizleştirildiği bir devirden kelam ediyoruz. 1980’lerde başlayan sistemin yaldızları döküldü. Fakat dünyada da daha baskıcı otoriter sistemlerin, şahısların öne çıkmasının sebebi, sistemin kendini sürdürülebilme gayreti. Biz heyet ve kurallarıyla demokrasinin işlediği, emeğin Türkiyesi ve dünyası için gayret veriyoruz. 10 yıllık perspektifle bu süreci yaşıyoruz.
– Muhalefet bir ittifak oluşturdu. Onlara ne öneriyorsunuz?
Referandumda başkanlık sistemine hayır çalışmasını faal yürüten tek sendikal örgüttük. Biliyorduk ki başkanlık rejimi işçileri olumsuz etkiliyor. Dediğimiz oldu. İşsizlik arttı, pahalılık arttı, enflasyon arttı, gelir düştü. Emeğin aldığı hisse düştü. Bu sistemin kesinlikle değişmesi gerektiğini söylüyoruz. “Demokrasi çalışanın ekmeğidir” diyoruz. İsteğimiz Türkiye’de demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla uygulanacağı bir sisteme geçilmesi. İktisat siyasetleri açısından da her şeydilk evvel üretime dayalı ucuz emek siyasetlerine son veren yeni rota belirlenmeli. Türkiye ucuz emekte şu anda Çin’in gerisinde.
SENDİKADAN KORKMAYIN
– Türkiye’nin en büyük şirketlerinden biri olan Koç Holding idare konseyi lideri Ömer Koç geçen günlerde bir açıklama yaptı: “Pandeminin ekonomilerde bıraktığı hasar ve derinleşen toplumsal adaletsizlikler, önümüzdeki senelerda tahlil gerektiren kıymetli problemlerin başında geliyor. İnsanların mutsuzluğu ve ümitsizliği göz gerisi edilerek barış dolu bir geleceğin inşası mümkün değil.” Samimi bir açıklama mı sizce bu?
Sermaye bölümü de kuşkusuz kıymetlendiriyor yaşanan süreci. Bütün dünyada tartışılıyor. Sermaye de her değişim karşısında karını korumak ve arttırmak gayesiyle hareket ediyor. Söylenmesi gereken şu. Türkiye sermayesinin artık sendika aksisi tavrından vazgeçmesi gerekiyor.
Çerkezoğlu ile Türkiye’nin yakıcı ekonomik sıkıntılarının yanı sıra sendikal hareketin geleceği ve dünyadaki gelişmeleri de içeren bir sohbet yaptık…
– Türkiye iktisadı 2021’i yüzde 11 büyüme ile kapattı. Pandemiye karşın gerçekleşen bu büyümeden işçi hissesini alabildi mi?
Son açıklanan gayri safi yurtiçi hasıla sayıları epey çarpıcı. 2021 yılının son çeyreğinde emeğin toplam ürettiğimiz bedelden aldığı hisse yüzde 32’ler civarındayken bu oran yüzde 25.8’e düştü. Sermayenin hissesi da yüzde 50’lerden yüzde 58’lere kadar çıktı. Bütün kriz devirleri eşitsizlikleri daha fazla artırır. Şayet bir toplumsal devlet yoksa eşitsizlikler daha da derinleşir.
11 MART’TA BİLANÇO AÇIKLANACAK
– Türkiye ve dünya iki yıldır pandemi kıskacında. Buna karşın Türkiye en çok büyüyen ülkelerden biri oldu. Bu büyüme nasıl gerçekleşti?
Pandeminin ikinci yılı bitiyor. Büyük bir sıhhat krizi ile ekonomik ve toplumsal krizli bir periyot yaşandı. Tüm dünya etkilendi. Biz de iki yıllık süreçte Türkiye’de emekçi sınıfı neler yaşadı, neler kaybetti araştırması yaptık. İşçiler açısından iki yılın bilançosunu çıkardık. 11 Mart’ta açıklayacağız. Türkiye pandemiye olağan bir periyotta yakalanmadı. İktisat 2018’den bu yana önemli bir kriz ortasındaydı. İşçiler aslına bakarsanız bu krizin yıkıcı tesirlerini işsizlik olarak, gelir dağılımı adaletsizliği olarak yaşarken üzerine pandemi geldi. Dünya etkilendi fakat Türkiye daha fazla etkilendi. İktidar pandemi sürecinde emekten değil sermayeden yana siyasetlere yük verdi. İşsizlik fonu sermaye için kullanıldı. İşten çıkarma yasaklanınca Kod 29 süreci yaşandı. Bu unsur de suiistimal edildi.
– İşçiler neler yaşadı iki yılda?
Pandeminin başında 14 Mart tarihindeki basın açıklamamızda şunu söylemiş olduk. bu biçimdesi bir müddetçte devletin ve iktidarın üç temel nazaranvi var. Birincisi halkın sıhhatini koruyacak siyasetleri hayata geçirmek, ikincisi tüm çalışanların işini, üçüncüsü de çalışanın gelirini garanti altına almak. Lakin bunlar olmadı ve Türkiye tarihinin en büyük iş, istihdam ve gelir kaybını yaşadık. OECD ülkeleri ortasında ulusal gelirine oranla çalışanına, işçisine en az kaynak ayıran iki ülkeden birisi Türkiye oldu. Sokağa çıkma yasaklarına karşın çarklar dönecek diye Covid-19 bir emekçi hastalığı haline dönüştü. Bu süreçten en hayli da bayanlar etkilendi.
HAYATTA KALMA SAVAŞI
– 2021’de büyük bir kur krizi ve enflasyonla karşı karşıya kaldık. Son periyotta çalışan kısımlardan önemli reaksiyonlar var, hareketler artıyor.
Yaşanan döviz kriziyle başlayan doğalgaz, elektrik üzere fahiş fiyat artışları ve yüksek enflasyon devri personel sınıfı için ömrü yaşanmaz hale getirdi. Biz DİSK olarak pandeminin başından beri mücadeledeyiz. 1 Mayıs’tan itibaren “Geçinemiyoruz” diyerek hareketlerle siyaset tekliflerimizi yaptık, taban fiyat sürecine kadar da devam ettirdik. Türkiye’de yaşanan kriz personel sınıfı açısından artık geçinememeyi geçti hayatta kalma savaşına dönüştü. Çok övünülerek yapılan taban fiyata yüzde 50 artırım ise daha yılın başında uçtu gitti…
– Emekçi sınıfı için hava dönüyor mu nitekim?
Personel sınıfının reaksiyonları ağırlaştı. Birçoğu örgütsüz sendikasız işyerleri olmak üzere yaşanan bu yüksek enflasyon karşısında reaksiyonlar de ortaya çıktı. Var olan direnişlerin, aksiyonların genel tablosuna baktığımızda büyük kısmı fiyat artışlarının yetersiz olması karşısında gelirini muhafazaya yönelik reflekslerdi. Türkiye’de toplusözleşme hakkına sahip personellerin oranının yalnızca yüzde 7 olduğunu düşünürsek, sendikasızlığa mahkûm edilmiş bir emekçi sınıfı var. Pandemi ile büyüyen motor kurye üzere iş kısımlarında aksiyonlar başladı. Biz de DİSK olarak çabayı “Bu bu biçimde gitmez” başlığıyla yeni bir surece taşıdık.
DEHŞET DUVARI AŞILIYOR
– Amaç ve talepleriniz ne?
Çabayı mart prestijiyle başlattık. Beş temel taleple sürdürüyoruz. Bu talepler şu biçimde:
• Artırımların geri alınması. Besinde KDV’nin kaldırılmasını uzun müddettir söylüyorduk. Yüzde 1’e indirildi fakat fiyatlara epey yansımadı.
• Taban fiyatın güncellenmesi, bütün fiyatlara minimum fiyat artışı kadar artış yapılması. En düşük emekli maaşı da buraya çıkarılmalı.
• Vergide adalet olmadan gelirde adalet olmaz. Dünyanın en adaletsiz vergi sistemlerinden biri Türkiye’de. Devletin topladığı vergilerin yüzde 65-70’i dolaylı vergi. Güçlü de fakir da tıpkı vergiyi ödüyor.
• Esnaf, kurye ve taşeron başta olmak üzere garantisiz çalışma biçimlerinin ortadan kaldırılması.
• En değerlisi dünya yüzünde personellerin gelirini koruyabilmesi için gerekli olan toplusözleşmeli, grev haklı örgütlenmenin önündeki mahzurların kaldırılması.
– Neler yapacaksınız?
Tüm bölgelerde etkinlikler yapacağız. Sendikasızlığa mahkûm edilmiş milyonlarca sınıf kardeşimiz var. Onlara ulaşmaya çalışıyoruz. Yaygın bildiri dağıtımı yapıyoruz. Türkiye epey sıkıntı bir periyottan geçiyor. Hareketlerde kazanım elde edilebiliyor. Bunu da görüyor çalışanlar. Bu natürel hem de bir dehşetin aşılmasına hizmet ediyor. Bizim temel gayemiz bu tertibin değişmesi.
NEOLİBERALİZM SİSTEMİ İFLAS ETTİ
– Dünyada neoliberalizmin, kapitalizmin büyük bir buhran ortasında olduğu malum. Paydaş kapitalizmi üzere yeni kavramlar gündeme geliyor. Değişimi siz nasıl görüyorsunuz?
Pandemi bir şeyi daha açık halde ortaya koydu. Bütün dünyada ismine ne dersek diyelim emperyalizm, kapitalizm ya da neoliberalizm sistemi iflas etmiş durumda. Bilhassa sıhhatin ve toplumsal güvenliğin piyasalaşmasının ne kadar büyük sıkıntılar yarattığı ortaya çıktı. Bu cins devirlerde toplumsal devletin kıymetini, bu olmadığında nasıl bir yıkım yaşandığını gördük.
YALDIZLAR DÖKÜLDÜ
– Yıkılan sistemin yerine ne geliyor? İşçiden yana bir sistem mümkün mü?
Bu bizim gayretimize bağlı. Var olan sistem personele, işçiye, bayanlara, gençlere dünya halklarına hiç bir şey vaat edemiyor. Genç işsizliği yalnızca bir sayı değil, gençlerin geleceksizleştirildiği bir devirden kelam ediyoruz. 1980’lerde başlayan sistemin yaldızları döküldü. Fakat dünyada da daha baskıcı otoriter sistemlerin, şahısların öne çıkmasının sebebi, sistemin kendini sürdürülebilme gayreti. Biz heyet ve kurallarıyla demokrasinin işlediği, emeğin Türkiyesi ve dünyası için gayret veriyoruz. 10 yıllık perspektifle bu süreci yaşıyoruz.
– Muhalefet bir ittifak oluşturdu. Onlara ne öneriyorsunuz?
Referandumda başkanlık sistemine hayır çalışmasını faal yürüten tek sendikal örgüttük. Biliyorduk ki başkanlık rejimi işçileri olumsuz etkiliyor. Dediğimiz oldu. İşsizlik arttı, pahalılık arttı, enflasyon arttı, gelir düştü. Emeğin aldığı hisse düştü. Bu sistemin kesinlikle değişmesi gerektiğini söylüyoruz. “Demokrasi çalışanın ekmeğidir” diyoruz. İsteğimiz Türkiye’de demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla uygulanacağı bir sisteme geçilmesi. İktisat siyasetleri açısından da her şeydilk evvel üretime dayalı ucuz emek siyasetlerine son veren yeni rota belirlenmeli. Türkiye ucuz emekte şu anda Çin’in gerisinde.
SENDİKADAN KORKMAYIN
– Türkiye’nin en büyük şirketlerinden biri olan Koç Holding idare konseyi lideri Ömer Koç geçen günlerde bir açıklama yaptı: “Pandeminin ekonomilerde bıraktığı hasar ve derinleşen toplumsal adaletsizlikler, önümüzdeki senelerda tahlil gerektiren kıymetli problemlerin başında geliyor. İnsanların mutsuzluğu ve ümitsizliği göz gerisi edilerek barış dolu bir geleceğin inşası mümkün değil.” Samimi bir açıklama mı sizce bu?
Sermaye bölümü de kuşkusuz kıymetlendiriyor yaşanan süreci. Bütün dünyada tartışılıyor. Sermaye de her değişim karşısında karını korumak ve arttırmak gayesiyle hareket ediyor. Söylenmesi gereken şu. Türkiye sermayesinin artık sendika aksisi tavrından vazgeçmesi gerekiyor.