semaver
Active member
Dışişleri, “persona non grata”yı önlemek için formül aradı AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Afrika ziyaretinden dönerken, “Bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz” kelamlarıyla işaret ettiği 10 büyükelçinin “istenmeyen adam” ilan edilmesine yönelik talimatın Dışişleri Bakanlığı’na birebir gün iletildiği öğrenildi. Bakanlığın, Cumhurbaşkanlığı’ndan gelen bu talimat karşısında iki gün boyunca teşebbüste bulunduğu lakin başarılı olamadığı tabir edildi.
Osman Kavala’nın hür bırakılması için Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçiliklerinin 18 Ekim akşamında yaptığı ortak açıklamada; “AİHM’nin bu konudaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal hür bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye davette bulunuyoruz” denilmişti.
“HADSİZ AÇIKLAMANIN KABUL EDİLEMEZ OLDUĞU…”
Hükümetten tıpkı gece sert açıklamalar yapılırken 10 ülkenin Ankara büyükelçisi sonraki sabah 19 Ekim’de Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmışlardı. Dışişleri görüşme daha sonrasında, ”Bu ülkelerin büyükelçileri Maslahatgüzarlarına, toplumsal medya üzerinden yapılan ve bağımsız yargı tarafınca yürütülen türel bir müddetçle ilgili bu hadsiz açıklamanın kabul edilemez olduğu, hukuksal süreçlerin siyasallaştırılmasına ve Türk yargısına baskı yapmaya yeltenen bu açıklamanın reddedildiği, kelam konusu açıklamanın Büyükelçilerin savunduğunu iddia ettikleri hukukun üstünlüğü, demokrasi ve yargı bağımsızlığına da karşıt olduğu iletilmiştir” açıklamasını yapmıştı.
AFRİKA’DAN DÖNERKEN UÇAKTA İPUCUNU VERMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan da 21 Ekim’de Afrika gezisinden dönerken uçaktaki gazetecilere “söylemiş oldum Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz. Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz?” diyerek, bugün yapacağı açıklamanın ipucunu vermişti.
İKİ GÜNLÜK DİPLOMASİ MEKİĞİ
ANKA Haber Ajansı’nın edindiği bilgiye göre Erdoğan’ın Afrika seyahatinin akabinde Dışişleri Bakanlığı’na büyükelçilerin “persona non grata” ilan edilmesi için talimat verildi. Lakin ikili siyasi alakaları ele alan daireler bunu durdurmak için aksi görüş belirtti. Ve hiyerarşi içerisinde bu görüşler Cumhurbaşkanı Erdoğan’a iletilmesi hedefiyle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na sunuldu. Lakin iki gündür yapılan tüm teşebbüslere karşın Erdoğan’ın buyruğundan vazgeçmediği öğrenildi. Dışişleri tahlil yolu ararken kimi bakanların yaptığı sert açıklamalar da dikkat çekmişti.
BÜYÜKELÇİLER DIŞİŞLERİ İLE TEMASA GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün yaptığı ve tarihte birinci kez toplu olarak büyükelçileri göndereceğini duyuran açıklamasının akabinde kelam konusu 10 büyükelçilik de başta Protokol Dairesi olmak üzere Dışişleri ile temasa geçerek bilgi almaya çalıştı, fakat kendilerine çabucak hemen bir bildiri yapılmadığı öğrenildi. Diplomatik kaynaklar, Büyükelçilere Türkiye’den ayrılmaları için çabucak hemen bir bildirim iletilmediğini söz etti.
MÜTEKABİLİYET DEVREYE GİRECEK
Diplomasideki “karşılıklılık ilkesi” uyarınca 10 büyükelçinin istenmeyen adam ilan edilmesi halinde Türkiye’nin bu ülkelerdeki büyükelçilerinin de birebir sistemle geri gönderilmesi gündeme gelecek.
8 YIL EVVEL MISIR BÜYÜKELÇİSİ İSTENMEYEN KİŞİ İLAN EDİLMİŞTİ
Son olarak 8 yıl evvel Türkiye’de “istenmeyen adam” gelişmesi yaşanmıştı. Mısır’ın, Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı’yı istenmeyen adam ilan etmesi üzerine, Türkiye de tıpkı yansıyı vererek 23 Kasım 2013’te Mısır’ın Ankara Büyükelçisi Abderahman Salaheldin de “persona non grata” ilan edilmişti.
Hollanda ile Türkiye içinde 2017’de yaşanan tansiyon sırasında da Hollanda Büyükelçisi persona non grata ilan edilmese de ülkeden ayrılması istenmişti.
“PERSONA NON GRATA” NEDİR?
Persona Non Grata terimi 1961 tarihindeki Diplomatik Bağlantılar Hakkında Viyana Konvansiyonu’nun 9. unsurunda düzenlendi. Kelam konusu düzenlemenin içeriği şöyleki:
“MADDE 9. 1. Kabul eden Devlet, rastgele bir vakit ve sonucunın öne sürülen sebebini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın, gönderen Devlete misyon şefinin yahut misyon Diplomatik takımının rastgele bir üyesinin istenmeyen şahıs (persona non grata) olduğunu yahut misyon takımının rastgele bir diğer üyesinin kabule şayan olmadığını bildirebilir. Bu takdirde, gönderen Devlet, duruma nazaran, ilgili şahsı geri çağırır yahut misyondaki misyonuna son verir. Bir şahıs kabul eden Devletin ülkesine gelmedilk evvel de istenmeyen yahut kabule şayan olmayan şahıs olarak ilan edilebilir.
Gönderen Devlet bu unsurun 1 inci fıkrasında kayıtlı yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddeder yahut makul bir süre ortasında yerine getirmezse, kabul eden Devlet ilgili şahsı misyonun bir üyesi olarak tanımayı reddedebilir.
Kabul eden devletin Persona Non Grata ilanı için rastgele bir münasebet açıklamasına gerek yoktur. Yaygın olarak, kabul eden devletin menfaatlerine karşıt davranışlarda bulunan yahut işlediği cürüm daha sonrası diplomatik kurallar niçiniyle yargısal yaptırıma tabi tutulamayan diplomatik nazaranvliler hakkında bu ilan gerçekleştirilir.
Diplomatik nazaranvli, çabucak hemen gönderilmedilk evvel kabul eden devlet tarafınca yükümlülüklere ve gerekliliklere muhalif süreç ve hareketleri sebebiyle ‘Persona Non Grata’ ilan edilebilir.
Persona Non Grata ilanı diplomatik bakılırsavlinin diplomatik dokunulmazlığını kaldırmaz. Yaygın olarak diplomatik bakılırsavlisi persona non grata ilan edilen devlet gorevliyi geri çağırmaktadır ancak bu yaptırımdan doğan bir mecburilik değil, pratik uygulamanın kararıdur.”
Osman Kavala’nın hür bırakılması için Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçiliklerinin 18 Ekim akşamında yaptığı ortak açıklamada; “AİHM’nin bu konudaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal hür bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye davette bulunuyoruz” denilmişti.
“HADSİZ AÇIKLAMANIN KABUL EDİLEMEZ OLDUĞU…”
Hükümetten tıpkı gece sert açıklamalar yapılırken 10 ülkenin Ankara büyükelçisi sonraki sabah 19 Ekim’de Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmışlardı. Dışişleri görüşme daha sonrasında, ”Bu ülkelerin büyükelçileri Maslahatgüzarlarına, toplumsal medya üzerinden yapılan ve bağımsız yargı tarafınca yürütülen türel bir müddetçle ilgili bu hadsiz açıklamanın kabul edilemez olduğu, hukuksal süreçlerin siyasallaştırılmasına ve Türk yargısına baskı yapmaya yeltenen bu açıklamanın reddedildiği, kelam konusu açıklamanın Büyükelçilerin savunduğunu iddia ettikleri hukukun üstünlüğü, demokrasi ve yargı bağımsızlığına da karşıt olduğu iletilmiştir” açıklamasını yapmıştı.
AFRİKA’DAN DÖNERKEN UÇAKTA İPUCUNU VERMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan da 21 Ekim’de Afrika gezisinden dönerken uçaktaki gazetecilere “söylemiş oldum Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak üzere bir lüksümüz olamaz. Türkiye’ye bu biçimde bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz?” diyerek, bugün yapacağı açıklamanın ipucunu vermişti.
İKİ GÜNLÜK DİPLOMASİ MEKİĞİ
ANKA Haber Ajansı’nın edindiği bilgiye göre Erdoğan’ın Afrika seyahatinin akabinde Dışişleri Bakanlığı’na büyükelçilerin “persona non grata” ilan edilmesi için talimat verildi. Lakin ikili siyasi alakaları ele alan daireler bunu durdurmak için aksi görüş belirtti. Ve hiyerarşi içerisinde bu görüşler Cumhurbaşkanı Erdoğan’a iletilmesi hedefiyle Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na sunuldu. Lakin iki gündür yapılan tüm teşebbüslere karşın Erdoğan’ın buyruğundan vazgeçmediği öğrenildi. Dışişleri tahlil yolu ararken kimi bakanların yaptığı sert açıklamalar da dikkat çekmişti.
BÜYÜKELÇİLER DIŞİŞLERİ İLE TEMASA GEÇTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün yaptığı ve tarihte birinci kez toplu olarak büyükelçileri göndereceğini duyuran açıklamasının akabinde kelam konusu 10 büyükelçilik de başta Protokol Dairesi olmak üzere Dışişleri ile temasa geçerek bilgi almaya çalıştı, fakat kendilerine çabucak hemen bir bildiri yapılmadığı öğrenildi. Diplomatik kaynaklar, Büyükelçilere Türkiye’den ayrılmaları için çabucak hemen bir bildirim iletilmediğini söz etti.
MÜTEKABİLİYET DEVREYE GİRECEK
Diplomasideki “karşılıklılık ilkesi” uyarınca 10 büyükelçinin istenmeyen adam ilan edilmesi halinde Türkiye’nin bu ülkelerdeki büyükelçilerinin de birebir sistemle geri gönderilmesi gündeme gelecek.
8 YIL EVVEL MISIR BÜYÜKELÇİSİ İSTENMEYEN KİŞİ İLAN EDİLMİŞTİ
Son olarak 8 yıl evvel Türkiye’de “istenmeyen adam” gelişmesi yaşanmıştı. Mısır’ın, Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı’yı istenmeyen adam ilan etmesi üzerine, Türkiye de tıpkı yansıyı vererek 23 Kasım 2013’te Mısır’ın Ankara Büyükelçisi Abderahman Salaheldin de “persona non grata” ilan edilmişti.
Hollanda ile Türkiye içinde 2017’de yaşanan tansiyon sırasında da Hollanda Büyükelçisi persona non grata ilan edilmese de ülkeden ayrılması istenmişti.
“PERSONA NON GRATA” NEDİR?
Persona Non Grata terimi 1961 tarihindeki Diplomatik Bağlantılar Hakkında Viyana Konvansiyonu’nun 9. unsurunda düzenlendi. Kelam konusu düzenlemenin içeriği şöyleki:
“MADDE 9. 1. Kabul eden Devlet, rastgele bir vakit ve sonucunın öne sürülen sebebini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın, gönderen Devlete misyon şefinin yahut misyon Diplomatik takımının rastgele bir üyesinin istenmeyen şahıs (persona non grata) olduğunu yahut misyon takımının rastgele bir diğer üyesinin kabule şayan olmadığını bildirebilir. Bu takdirde, gönderen Devlet, duruma nazaran, ilgili şahsı geri çağırır yahut misyondaki misyonuna son verir. Bir şahıs kabul eden Devletin ülkesine gelmedilk evvel de istenmeyen yahut kabule şayan olmayan şahıs olarak ilan edilebilir.
Gönderen Devlet bu unsurun 1 inci fıkrasında kayıtlı yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddeder yahut makul bir süre ortasında yerine getirmezse, kabul eden Devlet ilgili şahsı misyonun bir üyesi olarak tanımayı reddedebilir.
Kabul eden devletin Persona Non Grata ilanı için rastgele bir münasebet açıklamasına gerek yoktur. Yaygın olarak, kabul eden devletin menfaatlerine karşıt davranışlarda bulunan yahut işlediği cürüm daha sonrası diplomatik kurallar niçiniyle yargısal yaptırıma tabi tutulamayan diplomatik nazaranvliler hakkında bu ilan gerçekleştirilir.
Diplomatik nazaranvli, çabucak hemen gönderilmedilk evvel kabul eden devlet tarafınca yükümlülüklere ve gerekliliklere muhalif süreç ve hareketleri sebebiyle ‘Persona Non Grata’ ilan edilebilir.
Persona Non Grata ilanı diplomatik bakılırsavlinin diplomatik dokunulmazlığını kaldırmaz. Yaygın olarak diplomatik bakılırsavlisi persona non grata ilan edilen devlet gorevliyi geri çağırmaktadır ancak bu yaptırımdan doğan bir mecburilik değil, pratik uygulamanın kararıdur.”