İnsanoğlunun tarihte yaşadığı, denizin maviliğine, onun yarattığı ilham ve dinginliğe tezat bir facia olan ”Titanic Deniz Faciası”, gemi bundan tam 110 yıl evvelce büyük umutlarla ve bir mühendislik mükemmeli olarak denize açılıp birinci startını verdiğinde, yazgısının Atlantik Denizi’nin tabanına gömülmek olduğunu bilemezdi..
Kaptan Edward Smith için bu geminin başında okyanustaki birinci sefere açılmak hayli büyük bir prestijdi. Bu seyahat daha sonrası emekli olmayı düşünüyordu..
Dünya jet sosyetesi ise, bu gemi ile seyahat yapmayı bir ayrıcalık öyküsü olarak, omuzlarında apolet misali taşımaya hazırlanıyordu..
ÜRETİM KADEMESİNDE GEMİDE BİR AŞAĞIDAKİLER VE ÜSTTEKİLER KISSASI..
RMS Titanic, White Star Line şirketine ilişkin Olympic sınıfı bir transatlantik yolcu gemisiydi. Harland and Wolff (Belfast, İrlanda) tersanelerinde üretilmişti.. John Pierpont Morgan Amerikalı bir banker ve dahi bir teşebbüsçüydü.. Demiryolu şirketlerini birleştirip, pay senetlerini satın almasıyla ünlüydü.. 1885′ te Newyork; sonrasındasında Pennsylvania ve Ohio demiryollarına el atarak, bundan daha sonra ilerleyen 10 yılda da ülkedeki bütün demiryollarına mali takviye sağlayıp bu şirketlerin pay senetlerinin büyük kısmını ele geçirmişti.
Bundan daha sonraki en büyük projesi de denizyollarına el atmaktı ve bir marka olmak istiyordu. En güzellerle çalışıp, en uygun olanı üretmek için Titanik projesini finanse etti.
31 Mart 1909 da imaline başlanan gemi, 2 Nisan 1912′ de tamamlandığında geride 26 aylık bir inşa süreci, 11. 300 adet- çoğunluğu İrlanda musevisi olan- personel ve işçinin alın teri vardı.. Bu gemi bittiğinde birçoğu emek verdiği gemiye binmek için yanaşamayacaktı bile; zira gemi yalnızca zenginler içindi!
Sicilin bulunduğu liman, personel kenti Liverpool’ du.. Sanayi ihtilalinin yarattığı dalganın üzerinden kıta avrupasındaki işsizlik, göç ve gelecek olan krizin yansımaları hala mevcuttu.. Çalışma kuralları zordu..
Dünyanın en büyük buharlı yolcu gemisi 26 ay daha sonra su yüzüne indiğinde bir hayal gerçekleşmişti. Şu ana kadar yapılan en büyük yolcu gemisinin özellikleri inanılmazdı… Maliyeti ise, bugünün sayılarıyla 400 milyon dolardı
52.310 ton yükünde, 269 mt uzunluğunda, 28 mt eninde, 53.3 mt yüksekliğinde ve 892′ si mürettebat; 2.435′ i yolcu olmak üzere toplamda 3547 kişi kapasiteli gemi bakılırsanleri büyülüyordu.
Ana güvertede yüzme havuzu, spor salonu, Türk hamamı; hem birinci sınıf tıpkı vakitte ikinci sınıfta kütüphane ve tenis kortu sunulmaktaydı. Birinci sınıf ortak odaları epeyce özel ağaç işlemeciliği, kıymetli mobilyalar ve başka dekorasyonlar ile süslenmişti. Buna ek olarak ‘Café Parisien’ birinci sınıf yolculara çardak biçiminde dekorasyon ile süslenmiş güneşli veranda altında mutfak hizmeti vermekteydi.
Royal Belfast Akademi’ den İrlandalı bir gemi mühendisi olan Thomas Andrews, şirketin baş mühendisi olarak tasarladığı geminin de birinci seyahatinde baş konuğu idi ve her seferinde ” Batmayan bir gemi yaptım” diyerek övünüyordu.
Titanic yolcularının taşıdığı nakit para, senet ve mücevherlerin hepsinin toplamı 6 milyon dolar ediyordu lakin; en alt kamaralar farelerle , New York hayalleri olan İrlanda Musevilerine layık görülmüştü.. Kamaralar ortası bir kast sistemi oluşturulmuş; zenginlerin yemek yediği, yürüdüğü ve eğlendiği alanlara geçiş yasaklanmıştı..
10 Nisan 1912 sabahı Southampton/ İngiltere’den New York’a gerçek birinci seferini yapmak için yola çıkmaya hazırlandığında sabah 09.30′ du..
Düşler ülkesine gitmeye hazırlanan alt kamara ve bu gemiyle seyahat yapma lüksünü yaşayan üst kamara farklı hayatlar ve hayalleri yaşıyorlardı. Çok değil; tam dört buçuk gün daha sonra birebir sonu paylaşacaklardı..
New York’a yönelmedilk evvel birinci vakit içinderda Avrupa kıtasındaki yolcuları almak için Manş denizi üzerinden Fransız limanı Cherbourg gidecek olan Titanik, ondan sonrasında da Queenstown (Birleşik Krallık) uğrayacaktı. çabucak hemen Southampton’ dan ayrılırken, gittiği güney yolu üzerinde geniş ve büyük buzdağları olduğuna dair bir ikaz aldı. Geminin irtibat kodlarının alınmaması ya da ihtarların yerine ulaşıp da gereğinin yapılmaması üzere ihmaller, buzdağı ikazlarının yılın bu vakit içinderında olağan bulunmasına yoruldu daha sonradan. Fakat, her insanın ihtişam sarhoşu olduğu ve geminin asla batmayacağına dair algının yanılgılara yol açtığı mutlaktı. İki saatte bir değişen ve üç kadrodan oluşan ikişer kişilik gözcü grubu için de her şey olağandı.. Olağan olmayan tek şey, kocaman bir buzdağının Azrail üzere bekliyor oluşuydu..!
14 Nisan 1912 gecesi, geminin saatleri 23.40′ ı gösteriyordu. Gözcü Frederic Fleet büyük bir buzdağı gördüğünü iletmek için köprüye telefon etti. Argümana nazaran ” tam sancak” komutu verildi; öteki argümanlara nazaran ”tornistan” ve ” dur” komutu.. Fleet buzdağını gördüğünü haber verdikten tam 37 saniye daha sonra gemi buz dağına çarpmış ve sonun başlangıcı görünmüştü..
Geminin sancak tarafı buzdağı tarafınca yırtılmış, omurgadaki biroldukca noktada bükülmeler olmuş, suyun altında kalan perçinler atmış ve bu sayede beş kompartıman suya hakikat açılmış İleri düzey tank, üç ileri ambar ve kazan dairesi deniz altında kalmıştı..Bütün bunlar 10 saniye ortasında olurken; birinci 10 dakikada ise bütün kompartımanlar 4 metre Atlantik suyuyla dolmuştu.. 14 Nisan’ı 15 Nisan’a bağlayan gece yarısını bir dakika bile geçmemişti ki bütün üçüncü sınıf kamaraları can pazarı yaşamaya başlamış; geminin kaptanı da bayan ve çocukları yerleştirmesi için birinci filikanın indirilme buyruğunu vermişti. Natürel ki bu buyruk yalnızca üst sınıflar için geçerliydi!
Thomas Andrews, iki yıl boyunca baş mühendis olarak misyon yaptığı geminin batacağını, çarpmadan 25 dakika daha sonra, geminin kaptanları ve tamircilerle bir arada yaptığı kısa çalışmada tespit edebilmişti.. Dünyanın en büyük en lüks ve en değerli gemisi batıyordu..!
Buz dağı fark edildikten daha sonra, geminin rotasının değiştirilmesi talimatı yalnızca 30 saniye evvel verilseydi Titanik kurtarılacaktı. Gemi batarken, filikaların birçoğu kapasitesini doldurmadan indirilmişti. Bu yüzden, gemideki insanların %53’ü filikalar yardımıyla kurtarılabilecekken yalnızca %31’i kurtarıldı. Bunlar Titanic’ in keşkeleri idi..
Mount Temple birinci acil yardım davetini Titanik’e 79 mil uzaklıkta iken saat 00.30’da aldı. Kaptan Moore geminin istikametini çabucak çevirip 11.5 knot azami süratle yola çıktı. Saat 04.10 civarlarında Titanic tarafınca verilen koordinata ulaştığında ortada rastgele bir gemi yahut gibisi bir şey bulamadı. daha sonradan ortaya çıkan gerçek ise Titanik’in vermiş olduğu konum gerçek yerinden 12 km uzaklıktaydı. Şayet Titanic o anda yanlışsız koordinatları vermiş olsa idi, Mount Temple muhtemelen RMS Carpathia’dan daha evvel varacaktı. Kardeş Gemi Olympic de dahil olmak üzere en yakın gemi 4 saat uzaktaydı ve geminin kurtarılması mümkün değildi. 1514 bireye mezar olan Titanik’ cilt 710 kişi kurtulmuş. Söylentilere göre bilinen ve ulaşılan hiç kimse olağan ve huzurlu hayat yaşayamamış.
yıllar daha sonra james Cameron’un reji ve yapımcılığında sinemaya uyarlanan öykü gerçeğine birebir uygun çekilmiş.. Sinemaya Titanic’ in batışı ile damgasını vuran olay örgüsünün öznesi Aşk’ tı tahminen ancak;” Beyefendiler sizinle çalmak onurdu !..” cümlesini ve güvertedeki can pazarında her şeye karşın insanlara beğenilen vakit geçirtmek için müzik yapan işçileri de unutmamak gerek.. Bu sahne gerçek miydi? Evet kesinlikle! Wallace Hartley isimli bando şefi, gerçek hayatta da gemi battığı sırada insanları sakinleştirmek için beş kişilik kümesiyle çalmaya devam etmiş…Cesedi bulunduğunda sırtında kemanı hala durmaktaymış Hartley’in.. Yalnızca keman değil; okyanusun tabanında bile mürekkebinin tazeliğini korumuş olan ve gemiye binmedilk evvel ailesine yazdığı mektup da..
”Sorunsuzca yola çıktığımızı söylemek için bir satır yazayım dedim. Her şey çabukla oldu ancak yeni yerleşmeye başladım.
Bu sahiden hoş bir gemi ve üzerinde tonlarca para var.
Meskene dönmeyi epeyce özledim & sizleri birkaç saatliğine de olsa görmek epeyce hoş olurdu lakin bir türlü vakit ayarlayamadım.
Yetenekli bir kümemiz var, çocukların hepsi nazik duruyor.
Muhtemelen Pazar sabahı konutta olacağım. Cumartesi günü varacağımız söyleniyor. Annemin ayağının güzelleşmesine hayli sevindim.
Hepinize sevgiler, Wallace.”
1985 yılında Amerikalı okyanus bilimi uzmanı ve emekli deniz subayı olan Robert Ballard, Amerika Birleşik Devletleri donanmasında vazife yaparken, kendisine Titanik’i bulma nazaranvi verilmiş.. Kimsenin geminin yerini bulacağına ihtimal vermediği Ballard, geminin yerini muvaffakiyetle tespit edip kimi özel kesimlerin çıkarılmasını ve müzeye gdolayılmesini sağlamış..
Gemi bulunana kadar ikiye ayrılarak battığı bilinmiyormuş; niçinse tek modül halinde sulara gömüldüğü rivayeti varmış. insan kemiklerini bulma umuduyla yapılan araştırmalarda yalnızca bir ayakkabı fabrikasından daha epeyce ayakkabı ile karşılaşmışlar; beşere ilişkin kemik ise bulunamamış hiç. Bunun niçini kemiklerin bu derinliklerde epey kolay çözünmesiymiş..
Uzmanlar önümüzdeki 30 yıl içerisinde de denizin tabanındaki bakteriler yüzünden gemiden en ufak kesim kalmayacağını belirtiyorlar. Titanik yalnızca anılarda yaşayacak..
Geminin kaptanı Edward Smith de hayatını kaybedenlerden. Son kelamları “İşinizi fazlaca güzel yaptınız, buraya kadarmış. Denizin kuralını bilirsiniz, herkes kendinden sorumludur. Şu an itibariyle kendinizden sorumlusunuz, İlah sizi korusun” olmuş..
Bu facia, insanoğlunun denize ve teknolojiye olan inancını de sempatisini de uzun mühlet yok etmiş..İnsanlara mezar olan Kuzey Atlantik hala yolcu gemilerine mesken sahipliği yapıyor..
Titanick’in 110. yılında bütün ölenlerin ve hayallerinin peşinde koşan işçilerin anısına ..
Hasret Kalkan
Kaptan Edward Smith için bu geminin başında okyanustaki birinci sefere açılmak hayli büyük bir prestijdi. Bu seyahat daha sonrası emekli olmayı düşünüyordu..
Dünya jet sosyetesi ise, bu gemi ile seyahat yapmayı bir ayrıcalık öyküsü olarak, omuzlarında apolet misali taşımaya hazırlanıyordu..
ÜRETİM KADEMESİNDE GEMİDE BİR AŞAĞIDAKİLER VE ÜSTTEKİLER KISSASI..
RMS Titanic, White Star Line şirketine ilişkin Olympic sınıfı bir transatlantik yolcu gemisiydi. Harland and Wolff (Belfast, İrlanda) tersanelerinde üretilmişti.. John Pierpont Morgan Amerikalı bir banker ve dahi bir teşebbüsçüydü.. Demiryolu şirketlerini birleştirip, pay senetlerini satın almasıyla ünlüydü.. 1885′ te Newyork; sonrasındasında Pennsylvania ve Ohio demiryollarına el atarak, bundan daha sonra ilerleyen 10 yılda da ülkedeki bütün demiryollarına mali takviye sağlayıp bu şirketlerin pay senetlerinin büyük kısmını ele geçirmişti.
Bundan daha sonraki en büyük projesi de denizyollarına el atmaktı ve bir marka olmak istiyordu. En güzellerle çalışıp, en uygun olanı üretmek için Titanik projesini finanse etti.
31 Mart 1909 da imaline başlanan gemi, 2 Nisan 1912′ de tamamlandığında geride 26 aylık bir inşa süreci, 11. 300 adet- çoğunluğu İrlanda musevisi olan- personel ve işçinin alın teri vardı.. Bu gemi bittiğinde birçoğu emek verdiği gemiye binmek için yanaşamayacaktı bile; zira gemi yalnızca zenginler içindi!
Sicilin bulunduğu liman, personel kenti Liverpool’ du.. Sanayi ihtilalinin yarattığı dalganın üzerinden kıta avrupasındaki işsizlik, göç ve gelecek olan krizin yansımaları hala mevcuttu.. Çalışma kuralları zordu..
Dünyanın en büyük buharlı yolcu gemisi 26 ay daha sonra su yüzüne indiğinde bir hayal gerçekleşmişti. Şu ana kadar yapılan en büyük yolcu gemisinin özellikleri inanılmazdı… Maliyeti ise, bugünün sayılarıyla 400 milyon dolardı
52.310 ton yükünde, 269 mt uzunluğunda, 28 mt eninde, 53.3 mt yüksekliğinde ve 892′ si mürettebat; 2.435′ i yolcu olmak üzere toplamda 3547 kişi kapasiteli gemi bakılırsanleri büyülüyordu.
Ana güvertede yüzme havuzu, spor salonu, Türk hamamı; hem birinci sınıf tıpkı vakitte ikinci sınıfta kütüphane ve tenis kortu sunulmaktaydı. Birinci sınıf ortak odaları epeyce özel ağaç işlemeciliği, kıymetli mobilyalar ve başka dekorasyonlar ile süslenmişti. Buna ek olarak ‘Café Parisien’ birinci sınıf yolculara çardak biçiminde dekorasyon ile süslenmiş güneşli veranda altında mutfak hizmeti vermekteydi.
Royal Belfast Akademi’ den İrlandalı bir gemi mühendisi olan Thomas Andrews, şirketin baş mühendisi olarak tasarladığı geminin de birinci seyahatinde baş konuğu idi ve her seferinde ” Batmayan bir gemi yaptım” diyerek övünüyordu.
Titanic yolcularının taşıdığı nakit para, senet ve mücevherlerin hepsinin toplamı 6 milyon dolar ediyordu lakin; en alt kamaralar farelerle , New York hayalleri olan İrlanda Musevilerine layık görülmüştü.. Kamaralar ortası bir kast sistemi oluşturulmuş; zenginlerin yemek yediği, yürüdüğü ve eğlendiği alanlara geçiş yasaklanmıştı..
10 Nisan 1912 sabahı Southampton/ İngiltere’den New York’a gerçek birinci seferini yapmak için yola çıkmaya hazırlandığında sabah 09.30′ du..
Düşler ülkesine gitmeye hazırlanan alt kamara ve bu gemiyle seyahat yapma lüksünü yaşayan üst kamara farklı hayatlar ve hayalleri yaşıyorlardı. Çok değil; tam dört buçuk gün daha sonra birebir sonu paylaşacaklardı..
New York’a yönelmedilk evvel birinci vakit içinderda Avrupa kıtasındaki yolcuları almak için Manş denizi üzerinden Fransız limanı Cherbourg gidecek olan Titanik, ondan sonrasında da Queenstown (Birleşik Krallık) uğrayacaktı. çabucak hemen Southampton’ dan ayrılırken, gittiği güney yolu üzerinde geniş ve büyük buzdağları olduğuna dair bir ikaz aldı. Geminin irtibat kodlarının alınmaması ya da ihtarların yerine ulaşıp da gereğinin yapılmaması üzere ihmaller, buzdağı ikazlarının yılın bu vakit içinderında olağan bulunmasına yoruldu daha sonradan. Fakat, her insanın ihtişam sarhoşu olduğu ve geminin asla batmayacağına dair algının yanılgılara yol açtığı mutlaktı. İki saatte bir değişen ve üç kadrodan oluşan ikişer kişilik gözcü grubu için de her şey olağandı.. Olağan olmayan tek şey, kocaman bir buzdağının Azrail üzere bekliyor oluşuydu..!
14 Nisan 1912 gecesi, geminin saatleri 23.40′ ı gösteriyordu. Gözcü Frederic Fleet büyük bir buzdağı gördüğünü iletmek için köprüye telefon etti. Argümana nazaran ” tam sancak” komutu verildi; öteki argümanlara nazaran ”tornistan” ve ” dur” komutu.. Fleet buzdağını gördüğünü haber verdikten tam 37 saniye daha sonra gemi buz dağına çarpmış ve sonun başlangıcı görünmüştü..
Geminin sancak tarafı buzdağı tarafınca yırtılmış, omurgadaki biroldukca noktada bükülmeler olmuş, suyun altında kalan perçinler atmış ve bu sayede beş kompartıman suya hakikat açılmış İleri düzey tank, üç ileri ambar ve kazan dairesi deniz altında kalmıştı..Bütün bunlar 10 saniye ortasında olurken; birinci 10 dakikada ise bütün kompartımanlar 4 metre Atlantik suyuyla dolmuştu.. 14 Nisan’ı 15 Nisan’a bağlayan gece yarısını bir dakika bile geçmemişti ki bütün üçüncü sınıf kamaraları can pazarı yaşamaya başlamış; geminin kaptanı da bayan ve çocukları yerleştirmesi için birinci filikanın indirilme buyruğunu vermişti. Natürel ki bu buyruk yalnızca üst sınıflar için geçerliydi!
Thomas Andrews, iki yıl boyunca baş mühendis olarak misyon yaptığı geminin batacağını, çarpmadan 25 dakika daha sonra, geminin kaptanları ve tamircilerle bir arada yaptığı kısa çalışmada tespit edebilmişti.. Dünyanın en büyük en lüks ve en değerli gemisi batıyordu..!
Buz dağı fark edildikten daha sonra, geminin rotasının değiştirilmesi talimatı yalnızca 30 saniye evvel verilseydi Titanik kurtarılacaktı. Gemi batarken, filikaların birçoğu kapasitesini doldurmadan indirilmişti. Bu yüzden, gemideki insanların %53’ü filikalar yardımıyla kurtarılabilecekken yalnızca %31’i kurtarıldı. Bunlar Titanic’ in keşkeleri idi..
Mount Temple birinci acil yardım davetini Titanik’e 79 mil uzaklıkta iken saat 00.30’da aldı. Kaptan Moore geminin istikametini çabucak çevirip 11.5 knot azami süratle yola çıktı. Saat 04.10 civarlarında Titanic tarafınca verilen koordinata ulaştığında ortada rastgele bir gemi yahut gibisi bir şey bulamadı. daha sonradan ortaya çıkan gerçek ise Titanik’in vermiş olduğu konum gerçek yerinden 12 km uzaklıktaydı. Şayet Titanic o anda yanlışsız koordinatları vermiş olsa idi, Mount Temple muhtemelen RMS Carpathia’dan daha evvel varacaktı. Kardeş Gemi Olympic de dahil olmak üzere en yakın gemi 4 saat uzaktaydı ve geminin kurtarılması mümkün değildi. 1514 bireye mezar olan Titanik’ cilt 710 kişi kurtulmuş. Söylentilere göre bilinen ve ulaşılan hiç kimse olağan ve huzurlu hayat yaşayamamış.
yıllar daha sonra james Cameron’un reji ve yapımcılığında sinemaya uyarlanan öykü gerçeğine birebir uygun çekilmiş.. Sinemaya Titanic’ in batışı ile damgasını vuran olay örgüsünün öznesi Aşk’ tı tahminen ancak;” Beyefendiler sizinle çalmak onurdu !..” cümlesini ve güvertedeki can pazarında her şeye karşın insanlara beğenilen vakit geçirtmek için müzik yapan işçileri de unutmamak gerek.. Bu sahne gerçek miydi? Evet kesinlikle! Wallace Hartley isimli bando şefi, gerçek hayatta da gemi battığı sırada insanları sakinleştirmek için beş kişilik kümesiyle çalmaya devam etmiş…Cesedi bulunduğunda sırtında kemanı hala durmaktaymış Hartley’in.. Yalnızca keman değil; okyanusun tabanında bile mürekkebinin tazeliğini korumuş olan ve gemiye binmedilk evvel ailesine yazdığı mektup da..
”Sorunsuzca yola çıktığımızı söylemek için bir satır yazayım dedim. Her şey çabukla oldu ancak yeni yerleşmeye başladım.
Bu sahiden hoş bir gemi ve üzerinde tonlarca para var.
Meskene dönmeyi epeyce özledim & sizleri birkaç saatliğine de olsa görmek epeyce hoş olurdu lakin bir türlü vakit ayarlayamadım.
Yetenekli bir kümemiz var, çocukların hepsi nazik duruyor.
Muhtemelen Pazar sabahı konutta olacağım. Cumartesi günü varacağımız söyleniyor. Annemin ayağının güzelleşmesine hayli sevindim.
Hepinize sevgiler, Wallace.”
1985 yılında Amerikalı okyanus bilimi uzmanı ve emekli deniz subayı olan Robert Ballard, Amerika Birleşik Devletleri donanmasında vazife yaparken, kendisine Titanik’i bulma nazaranvi verilmiş.. Kimsenin geminin yerini bulacağına ihtimal vermediği Ballard, geminin yerini muvaffakiyetle tespit edip kimi özel kesimlerin çıkarılmasını ve müzeye gdolayılmesini sağlamış..
Gemi bulunana kadar ikiye ayrılarak battığı bilinmiyormuş; niçinse tek modül halinde sulara gömüldüğü rivayeti varmış. insan kemiklerini bulma umuduyla yapılan araştırmalarda yalnızca bir ayakkabı fabrikasından daha epeyce ayakkabı ile karşılaşmışlar; beşere ilişkin kemik ise bulunamamış hiç. Bunun niçini kemiklerin bu derinliklerde epey kolay çözünmesiymiş..
Uzmanlar önümüzdeki 30 yıl içerisinde de denizin tabanındaki bakteriler yüzünden gemiden en ufak kesim kalmayacağını belirtiyorlar. Titanik yalnızca anılarda yaşayacak..
Geminin kaptanı Edward Smith de hayatını kaybedenlerden. Son kelamları “İşinizi fazlaca güzel yaptınız, buraya kadarmış. Denizin kuralını bilirsiniz, herkes kendinden sorumludur. Şu an itibariyle kendinizden sorumlusunuz, İlah sizi korusun” olmuş..
Bu facia, insanoğlunun denize ve teknolojiye olan inancını de sempatisini de uzun mühlet yok etmiş..İnsanlara mezar olan Kuzey Atlantik hala yolcu gemilerine mesken sahipliği yapıyor..
Titanick’in 110. yılında bütün ölenlerin ve hayallerinin peşinde koşan işçilerin anısına ..
Hasret Kalkan