semaver
Active member
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ‘Söke söke alırlar’ kelamlarını hukukçular Cumhuriyet’e kıymetlendirdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, muhalefetin “Kanal İstanbul ihalesine girecek ülkeye uzaklık koyacağız, paralarını ödemeyeceğiz” kelamlarına memleketler arası tahkimi adres göstererek “Söke söke alırlar” cevabını vermesi reaksiyon çekti.
Hukukçu Prof. Dr. Mehmet Köksal, “somut mukavele adaleti ilkesi” doğrultusunda yargıçların kontratlara müdahale edebileceğini belirterek, “Söke söke öderiz lafı hukuksal bir laf değil” dedi. Hukukçu Turgut Kazan ise “Cumhurbaşkanı hakikaten bu biçimde düşünüyor ve sorun çıkması halinde söke söke alınır diyorsa, alınan ölçüden sorumlu sayılması da gündeme gelir. O kararı yaratan, kararın sorumlusu olur ve rücu edildiğinde ödemek zorunda kalır” sözlerini kullandı.
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun “Kanal İstanbul projesinde bulunan şirketlerin paralarını asla ödemeyeceğiz” ve GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener’in, “Kanal İstanbul üretimi için anlaşılan şirketlere bir kuruş ödemeyeceğiz” açıklaması ile başlayan ödeme tartışmasına, evvelki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan karşılık verdi. Erdoğan, “Yatırımcıları tehdit ediyorlar. Bu ne terbiyesizliktir. Devletlerde devamlılık temeldir, bunlar devlet terbiyesi de görmediler. Söke söke sizden bu paraları memleketler arası tahkim yoluyla da alırlar” açıklamasını yaptı. Lakin Erdoğan’ın açıklaması, hukukçuların yansısını çekti.
‘SOMUT KONTRAT ADALETİ…’
Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mehmet Köksal, “somut kontrat adaleti” unsuruna işaret ederek, “Eğer bir mukavelede taraflardan birinin yükümlülükleri başka tarafa nazaran çok istikrarsız biçimde kurulmuşsa, bu mukavelelere hâkim müdahale edebilir, hususları uyarlayabilir yahut bu hususlar kararsız hale gelir” dedi. Dünya genelinde aktif olan salgın hastalık ya da ekonomik zorlunluluk üzere hallerde kontratın askıya alınabileceğini yahut uygulanmaması yoluna gidilebileceğini aktaran Köksal, “Söke söke öderiz lafı türel bir laf değildir. Demek ki hukukta ‘söke söke’ diye bir şey yokmuş. Kontratların yapılmasında hukuka karşıtlık, hukuk dışı tavır ve davranışın olmaması gerekir. Şayet bu biçimde bir şey tespit edilirse, kamu faydası üzerinden de gidilebilir. Bu, mukaveleyi yapanların cezai sorumluluğunu da doğurur” diye konuştu.
‘ÖDEMEK ZORUNDA KALIR’
Hukukçu Turgut Kazan da Erdoğan’ın bu biçimde bir yaklaşımda bulunmasını eleştirerek, “Bir cumhurbaşkanının, direkt sorumlu ve yaratıcısı olduğu hukukî siteme inanmadığını göstermesi bakımından enteresandır. Türkiye Cumhuriyeti’nin yararlarını değil, karşı tarafın yani yüklenicinin, üretimci firmaların yararlarını ön planda tutması inanılır şey değil. Bütün bunlar hukuk devletinin nasıl silinip süpürüldüğünü, bütün hukukî pahaların nasıl çiğnendiğinin ilan edildiğini göstermesi açısından hüzün vericidir” sözlerini kullandı. Kazan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Cumhurbaşkanı, nitekim bu biçimde düşünüyor ve sorun çıkması halinde söke söke alınır diyorsa, alınan ölçüden sorumlu sayılması da gündeme gelir. Söke söke ödeme mecburiyeti doğduğunda, o kararı yaratan, kararın sorumlusu olur ve rücu edildiğinde ödemek zorunda kalır. Türkiye’nin yararları kelam konusu olduğunda o faydalara kim karşıt davrandıysa o sorumlu olur, ona dönülür. Hukukun temel kuralı budur.”
‘ETİK PAHA YERLEŞTİ’
Son devirdeki anket neticelerina ve başta ana muhalefet partisi olmak üzere muhalefet partilerinin ikazlarına işaret eden Kazan, “Erken seçimlerin tartışıldığı günlerde, siyasal iktidarın kalıcı yahut büyük mali boyutlu işlerden sakınması daima önerilmiş ve düşünülmüştür. Kalıcı harcamaları, borçlanmaları gerektiren yönetim tipi işlerden sakınılması tarafında bir etik kıymet yerleşmiştir” diye konuştu.
Hukukçu Prof. Dr. Mehmet Köksal, “somut mukavele adaleti ilkesi” doğrultusunda yargıçların kontratlara müdahale edebileceğini belirterek, “Söke söke öderiz lafı hukuksal bir laf değil” dedi. Hukukçu Turgut Kazan ise “Cumhurbaşkanı hakikaten bu biçimde düşünüyor ve sorun çıkması halinde söke söke alınır diyorsa, alınan ölçüden sorumlu sayılması da gündeme gelir. O kararı yaratan, kararın sorumlusu olur ve rücu edildiğinde ödemek zorunda kalır” sözlerini kullandı.
CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun “Kanal İstanbul projesinde bulunan şirketlerin paralarını asla ödemeyeceğiz” ve GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener’in, “Kanal İstanbul üretimi için anlaşılan şirketlere bir kuruş ödemeyeceğiz” açıklaması ile başlayan ödeme tartışmasına, evvelki gün Cumhurbaşkanı Erdoğan karşılık verdi. Erdoğan, “Yatırımcıları tehdit ediyorlar. Bu ne terbiyesizliktir. Devletlerde devamlılık temeldir, bunlar devlet terbiyesi de görmediler. Söke söke sizden bu paraları memleketler arası tahkim yoluyla da alırlar” açıklamasını yaptı. Lakin Erdoğan’ın açıklaması, hukukçuların yansısını çekti.
‘SOMUT KONTRAT ADALETİ…’
Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Mehmet Köksal, “somut kontrat adaleti” unsuruna işaret ederek, “Eğer bir mukavelede taraflardan birinin yükümlülükleri başka tarafa nazaran çok istikrarsız biçimde kurulmuşsa, bu mukavelelere hâkim müdahale edebilir, hususları uyarlayabilir yahut bu hususlar kararsız hale gelir” dedi. Dünya genelinde aktif olan salgın hastalık ya da ekonomik zorlunluluk üzere hallerde kontratın askıya alınabileceğini yahut uygulanmaması yoluna gidilebileceğini aktaran Köksal, “Söke söke öderiz lafı türel bir laf değildir. Demek ki hukukta ‘söke söke’ diye bir şey yokmuş. Kontratların yapılmasında hukuka karşıtlık, hukuk dışı tavır ve davranışın olmaması gerekir. Şayet bu biçimde bir şey tespit edilirse, kamu faydası üzerinden de gidilebilir. Bu, mukaveleyi yapanların cezai sorumluluğunu da doğurur” diye konuştu.
‘ÖDEMEK ZORUNDA KALIR’
Hukukçu Turgut Kazan da Erdoğan’ın bu biçimde bir yaklaşımda bulunmasını eleştirerek, “Bir cumhurbaşkanının, direkt sorumlu ve yaratıcısı olduğu hukukî siteme inanmadığını göstermesi bakımından enteresandır. Türkiye Cumhuriyeti’nin yararlarını değil, karşı tarafın yani yüklenicinin, üretimci firmaların yararlarını ön planda tutması inanılır şey değil. Bütün bunlar hukuk devletinin nasıl silinip süpürüldüğünü, bütün hukukî pahaların nasıl çiğnendiğinin ilan edildiğini göstermesi açısından hüzün vericidir” sözlerini kullandı. Kazan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Cumhurbaşkanı, nitekim bu biçimde düşünüyor ve sorun çıkması halinde söke söke alınır diyorsa, alınan ölçüden sorumlu sayılması da gündeme gelir. Söke söke ödeme mecburiyeti doğduğunda, o kararı yaratan, kararın sorumlusu olur ve rücu edildiğinde ödemek zorunda kalır. Türkiye’nin yararları kelam konusu olduğunda o faydalara kim karşıt davrandıysa o sorumlu olur, ona dönülür. Hukukun temel kuralı budur.”
‘ETİK PAHA YERLEŞTİ’
Son devirdeki anket neticelerina ve başta ana muhalefet partisi olmak üzere muhalefet partilerinin ikazlarına işaret eden Kazan, “Erken seçimlerin tartışıldığı günlerde, siyasal iktidarın kalıcı yahut büyük mali boyutlu işlerden sakınması daima önerilmiş ve düşünülmüştür. Kalıcı harcamaları, borçlanmaları gerektiren yönetim tipi işlerden sakınılması tarafında bir etik kıymet yerleşmiştir” diye konuştu.