semaver
Active member
Çocuklar pandemi periyodunun meşakkatlerini çabucak hemen atlatamamışken, hepimizi derinden etkileyen orman yangınlarının acısını hissettiler, haberleri dinlediler ve telaşa tanıklık ettiler. Yalnızca yangına yakın yerlerde bulunan çocuklar değil tüm çocukların doğal afetlerin yaratacağı kaygıyla baş edebilmeleri için, hislerinin ciddiye alınması, afetin niçin/sonuç bağının gerçek anlatılması ve inançta hissetmelerinin sağlanması gerekli. DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü Çocuk ve Genç Ruhsal Danışmanlık Merkezi Kısım Lideri Klinik Psikolog Gülşah Ergin, başta yangın olmak üzere doğal afetlerin çocuklar üstündeki mümkün tesirlerini ve tahlil yollarını paylaştı.
Çocuklar tarihi bir değişim sürecine tanıklık ediyorlar. Tüm dünyayı tesiri altına alan global ısınma ve iklim değişikliği süreci, birlikteinde sıra dışı tabiat olaylarını ve afetleri de getiriyor. Çocukları, yalnızca ülkemizde değil, dünyanın her yerinde artış gösteren doğal afetlerle ilgili sağlıklı bir halde bilgilendirmek, niye ve sonuç bağını anlayabilecekleri biçimde anlatmak ve hepsinden kıymetlisi inançta hissetmelerini sağlamak ailelerin en değerli sorumlulukları içinde yer alıyor.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Gülşah Ergin Yangın, çocuklara bilgi vermenin onları rahatlatacağına ve korkularını azaltacağına dikkat çekerek “Yangın, çocuklara öteki doğal afetler çerçevesinde anlatılabilir. Doğal afetlerin sistemsiz ve sıklıkla evvelinde kestirilemeyen tabiat olayları olduğu söylenebilir ve örnekler üzerinden çocukla sohbet edilebilir” dedi.
İtimat hissini destekleyin
Klinik Psikolog Gülşah Ergin çocukların bir olayı travmatik bir tecrübe olarak yaşaması için illa o olayı birebirde yaşaması gerekmeyeceğini; o olaya şahitlik etmenin, o olayla ilgili yaşananları duymanın ve hatta yaşananları ekranda görmenin de çocuklarda travmatik bir tesir yaratabileceğini söylemiş oldu. Ergin, bir bireyin fizikî ve ruhsal kapasitesini aşan her şeyin travmaya dönüşebileceğini tabir ederek, “Travmatik bir hadiseden daha sonra tüm çocuklar birebir yansıları bununla birlikte göstermeyebilirler. Her çocuk için “olağan” hallerinin dışına çıkan her türlü davranış ve his değişimi dikkatle takip edilmelidir. İçe kapanma, evvelce yapabildiği bir şeyde gerileme, genel bir korku-kaygı yahut öfke hali, çok hareketlilik, bedensel semptomlar travmatize olmuş çocuklarda çoğunlukla görülen belirtilerdendir. Travmatik bir tecrübe yaşayan çocuğun en epey “güven” ve “güvende hissetme” hisleri zedelenir. Bu niçinle fizikî ve duygusal olarak çocuğun yanında olmak, onu sevdiğimizi söylemek, “şimdi” inançta olduğuna bilhassa vurgu yapmak hayli kıymetlidir. Neler olduğu, artık ne durumda olunduğu konusunda bilgi verilmesi ve yaşananlar karşında “Ben de fazlaca üzüldüm. Ben de fazlaca korktum” üzere cümleler ile kendi hislerimizin da paylaşılıyor olması bir daha çocuğu epeyce rahatlatacaktır. Ayrıyeten çocuklara oyun ve cümbüş için fırsatlar yaratılması da onların düzgünleşme süreçlerini hızlandıracaktır” dedi.
Haberleri izlemek sarsıcı olabilir
Klinik Psikolog Gülşah Ergin haberlerin birçok kere gündemin en berbat, en etkileyici yanlarına odaklandıklarını ve içeriklerin çocuklar için fazlaca sarsıcı ve epeyce üzücü olabileceğine değindi ve “Yayınlanan haberlerin çocuklara değil büyüklere yönelik hazırlandığını unutmamalıyız. Çocukları direkt olarak haberlere maruz bırakmamak daha hakikat olacaktır. birebir vakitte çocuklar bir daha de etraftan bir şeyler duyuyor olabilir. Çocukları ülkemizde ve dünyamızda olan gündem hakkında yaşlarına uygun olacak biçimde bilgilendirmek, soruları var ise sorularını yanıtlamak ve hislerini söz etmek konusunda onlara yardımcı olmak epeyce önemlidir” dedi.
Hislerini hafifçee almayın
Toplumun her bölümünü etkileyen ve gündemi tümüyle kaplayan doğal afet süreçlerinde çocukların hislerini hafifçee almamanın kritik ehemmiyet taşıdığını söyleyen Ergin “Çocuklara “Korkulacak ya da üzülecek bir şey yok.” demek yanlışsız bir yaklaşım değildir. Tam aykırısı bu biçimde durumlar karşısında dehşet ve ıstırap hissetmek fazlaca olağan bir durumdur. Dehşet ortasında olan bir çocuğa “Sen artık bu biçimde şeyler duydun/gördün, anlayamadın, ondan hayli korktun.” ya da “bu biçimde şeyler olduğu için epeyce üzüldün, kafan epeyce karıştı.” demek epey daha gerçek bir yaklaşım olacaktır. bu biçimdelikle çocuğa hislerini tabir etme konusunda dayanak olunurken bununla birlikte da onun sakinleşmesi sağlanmış olacaktır. Ayrıyeten bu biçimde durumlarda yardım kaynakları hakkında bilgi vermek de çocukları epey rahatlatacaktır: ‘Şimdi orada itfaiyeciler, polisler, tabipler var. Herkes ellerinden geleni yapıyor.’ üzere açıklamalar yapılabilir” dedi.
Evvel inanç daha sonra farkındalık
Gülşah Ergin afet periyotlarında önceliğin itimat oluşturmak olduğunu, ama iklim değişikliğinin gelecekteki muhtemel tesirlerini çocuklarla paylaşmanın da faydalı olabileceğine vurgu yaptı. “Çocuklar var olan global değişimin sorumlusu değiller ve onlara taşıyabileceklerinden çok sorumluluk yükleyemeyiz. bir daha de tüketim, etraf müdafaası, orman, ağaç ve hayvan sevgisi, su ve güç kullanması üzere konularda dikkatli olmalarını sağlayacak bir bilgilendirme oyun mantığında onlara aşılanabilir. Öncelikle rol model olmak, mesela unutulan ışıklarla ilgili teftiş misyonunu çocuklara vermek, daha az kâğıt kullanmasını desteklemek üzere mesken içi aksiyonlar sürdürülebilir bir geleceğin inşasına iştiraklerini sağlayabilir” dedi.
Hibya Haber Ajansı
Çocuklar tarihi bir değişim sürecine tanıklık ediyorlar. Tüm dünyayı tesiri altına alan global ısınma ve iklim değişikliği süreci, birlikteinde sıra dışı tabiat olaylarını ve afetleri de getiriyor. Çocukları, yalnızca ülkemizde değil, dünyanın her yerinde artış gösteren doğal afetlerle ilgili sağlıklı bir halde bilgilendirmek, niye ve sonuç bağını anlayabilecekleri biçimde anlatmak ve hepsinden kıymetlisi inançta hissetmelerini sağlamak ailelerin en değerli sorumlulukları içinde yer alıyor.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Gülşah Ergin Yangın, çocuklara bilgi vermenin onları rahatlatacağına ve korkularını azaltacağına dikkat çekerek “Yangın, çocuklara öteki doğal afetler çerçevesinde anlatılabilir. Doğal afetlerin sistemsiz ve sıklıkla evvelinde kestirilemeyen tabiat olayları olduğu söylenebilir ve örnekler üzerinden çocukla sohbet edilebilir” dedi.
İtimat hissini destekleyin
Klinik Psikolog Gülşah Ergin çocukların bir olayı travmatik bir tecrübe olarak yaşaması için illa o olayı birebirde yaşaması gerekmeyeceğini; o olaya şahitlik etmenin, o olayla ilgili yaşananları duymanın ve hatta yaşananları ekranda görmenin de çocuklarda travmatik bir tesir yaratabileceğini söylemiş oldu. Ergin, bir bireyin fizikî ve ruhsal kapasitesini aşan her şeyin travmaya dönüşebileceğini tabir ederek, “Travmatik bir hadiseden daha sonra tüm çocuklar birebir yansıları bununla birlikte göstermeyebilirler. Her çocuk için “olağan” hallerinin dışına çıkan her türlü davranış ve his değişimi dikkatle takip edilmelidir. İçe kapanma, evvelce yapabildiği bir şeyde gerileme, genel bir korku-kaygı yahut öfke hali, çok hareketlilik, bedensel semptomlar travmatize olmuş çocuklarda çoğunlukla görülen belirtilerdendir. Travmatik bir tecrübe yaşayan çocuğun en epey “güven” ve “güvende hissetme” hisleri zedelenir. Bu niçinle fizikî ve duygusal olarak çocuğun yanında olmak, onu sevdiğimizi söylemek, “şimdi” inançta olduğuna bilhassa vurgu yapmak hayli kıymetlidir. Neler olduğu, artık ne durumda olunduğu konusunda bilgi verilmesi ve yaşananlar karşında “Ben de fazlaca üzüldüm. Ben de fazlaca korktum” üzere cümleler ile kendi hislerimizin da paylaşılıyor olması bir daha çocuğu epeyce rahatlatacaktır. Ayrıyeten çocuklara oyun ve cümbüş için fırsatlar yaratılması da onların düzgünleşme süreçlerini hızlandıracaktır” dedi.
Haberleri izlemek sarsıcı olabilir
Klinik Psikolog Gülşah Ergin haberlerin birçok kere gündemin en berbat, en etkileyici yanlarına odaklandıklarını ve içeriklerin çocuklar için fazlaca sarsıcı ve epeyce üzücü olabileceğine değindi ve “Yayınlanan haberlerin çocuklara değil büyüklere yönelik hazırlandığını unutmamalıyız. Çocukları direkt olarak haberlere maruz bırakmamak daha hakikat olacaktır. birebir vakitte çocuklar bir daha de etraftan bir şeyler duyuyor olabilir. Çocukları ülkemizde ve dünyamızda olan gündem hakkında yaşlarına uygun olacak biçimde bilgilendirmek, soruları var ise sorularını yanıtlamak ve hislerini söz etmek konusunda onlara yardımcı olmak epeyce önemlidir” dedi.
Hislerini hafifçee almayın
Toplumun her bölümünü etkileyen ve gündemi tümüyle kaplayan doğal afet süreçlerinde çocukların hislerini hafifçee almamanın kritik ehemmiyet taşıdığını söyleyen Ergin “Çocuklara “Korkulacak ya da üzülecek bir şey yok.” demek yanlışsız bir yaklaşım değildir. Tam aykırısı bu biçimde durumlar karşısında dehşet ve ıstırap hissetmek fazlaca olağan bir durumdur. Dehşet ortasında olan bir çocuğa “Sen artık bu biçimde şeyler duydun/gördün, anlayamadın, ondan hayli korktun.” ya da “bu biçimde şeyler olduğu için epeyce üzüldün, kafan epeyce karıştı.” demek epey daha gerçek bir yaklaşım olacaktır. bu biçimdelikle çocuğa hislerini tabir etme konusunda dayanak olunurken bununla birlikte da onun sakinleşmesi sağlanmış olacaktır. Ayrıyeten bu biçimde durumlarda yardım kaynakları hakkında bilgi vermek de çocukları epey rahatlatacaktır: ‘Şimdi orada itfaiyeciler, polisler, tabipler var. Herkes ellerinden geleni yapıyor.’ üzere açıklamalar yapılabilir” dedi.
Evvel inanç daha sonra farkındalık
Gülşah Ergin afet periyotlarında önceliğin itimat oluşturmak olduğunu, ama iklim değişikliğinin gelecekteki muhtemel tesirlerini çocuklarla paylaşmanın da faydalı olabileceğine vurgu yaptı. “Çocuklar var olan global değişimin sorumlusu değiller ve onlara taşıyabileceklerinden çok sorumluluk yükleyemeyiz. bir daha de tüketim, etraf müdafaası, orman, ağaç ve hayvan sevgisi, su ve güç kullanması üzere konularda dikkatli olmalarını sağlayacak bir bilgilendirme oyun mantığında onlara aşılanabilir. Öncelikle rol model olmak, mesela unutulan ışıklarla ilgili teftiş misyonunu çocuklara vermek, daha az kâğıt kullanmasını desteklemek üzere mesken içi aksiyonlar sürdürülebilir bir geleceğin inşasına iştiraklerini sağlayabilir” dedi.
Hibya Haber Ajansı