“Çılgın proje” kuş olup uçtu

Serkankutlu

Global Mod
Global Mod
Sayıştay Kontrol Raporunda, havalimanlarının işletilmesi ve Türk hava alanındaki trafiğin düzenlenmesi ve kontrolüyle vazifeli Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) yüksek borçları ve kuralsız yapılan atamalarıyla ilgili tespitlere yer verildi. Rapora nazaran, ‘çılgın projeler’ olarak duyurulan ve yolcu garantisi ile inşa ettirilen havaalanları da boş kaldı. Birtakım havaalanlarının kullanım oranı yüzde 1’e bile ulaşamadı.

Sayıştay DHMİ Kontrol Raporu’na bakılırsa, 2020’yi 2 milyar 76 milyon 828 bin TL periyot ziyanı ile kapatan kurumun işlettiği havaalanları, kapasitesinin fazlaca altında kullanıldı. Tüm havaalanları ve havalimanlarında 513 bin 921 adet uçak trafiği gerçekleştirildi. 2020 yılı toplam kapasite kullanım oranı, bundan evvelki yıla göre 9,5 oranında düşüşle yüzde 15,6 düzeyine geriledi.

66 MİLYON AVRO BORÇ

Birgün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre, DHMİ, yüksek oranda döviz cinsinden borçlandı. Kur artışından derinden etkilenen DHMİ’nin EUROCONTROL aracılığıyla kullandığı finansman kredisinin ana bakiyesi, 66 milyon 473 bin avro olarak hesaplandı.

İSTANBUL TAV’A TAZMİNAT

DHMİ’nin 2019’a göre ticari borç ölçüsü da yüzde 15 oranında, 1 milyar 846 milyon 115 bin TL artarak 2 milyar 192 milyon 313 bin TL’ye ulaştı. 2 milyar 10 milyon 182 bin TL’si satıcılara olan borçların 1 milyar 764 milyon 152 bin TL’si bu yıl içerisinde TAV İstanbul A.Ş’ye ödenen tazminattan, 136 milyon 638 bin TL’si de müteahhit hizmetlerinden kaynaklandı.

15 YILDIR DÜŞÜK KİRA

DHMİ’nin yüzlerce taşınmazının kirasını 15 yıldır artırmadığı da ortaya çıktı. Sayıştay tarafınca yapılan incelemeye bakılırsa arazi, bina ve gibisi nitelikteki 439 adet alandan, tarifelerde belirtilen fiyatların epeyce altında kira alındı. Bu uygulamanın 15 yılı aşkın müddettir devam ettiği de tespit edildi. Bu niçinle DHMİ’nin gelir kaybı 2019 yılında 70,7 milyon TL, 2020 yılında 75,4 milyon TL, bu yılı 75,4 milyon TL oldu. Birebir havalimanında tıpkı nitelikteki ticari mahaller içindeki kira farklılıkları yüzde 450’yi buldu. DHMİ’de kiracı olan yüzlerce işletmeye sonraki yıl ya hiç artırım yapılmadı ya da olması gerekenin hayli altında artırım yapıldı. 2018 yılında, 130 adet kiracıya kira artışı yapılmadı. 2019’da bu sayı 149 oldu. Üretici Fiyat Endeksi’nin altında artırım yapılan kiracı sayısı ise bin 426 olarak tespit edildi. 2020’de de 135 adet kiracıya artırım yapılmadı. Bin 441 kiracıya da az bir ölçüde artırım yapılabildi. Bu niçinle üç yıllık gelir kaybı toplamı 68,2 milyon TL oldu. Uçakta satış mağazasında yapılacak satışlardan elde edilecek gelirden yüzde 27,5’ten yüzde 17’ye kadar DHMİ’ye hisse vereceğini söz eden şirket, ihaleyi kazandı. Fakat 2012’deki bu süreçten daha sonra ihaleyi kazanan ve uçakta satış sürecini gerçekleştiren firmanın verdiği hisse, yüzde 5’e kadar düştü. Biroldukça kamu kuruluşunda olduğu üzere DHMİ’de de atama oyunları ortaya çıktı. ‘Şube müdürlüğü’ takımı, nazaranvde yükselme ve unvan değişikliği imtihanı ile atama yapılacak takımlar içinde yer almasına karşın, en son misyonda yükselme imtihanı 2007 yılında yapıldı. 2017’de 16 kişi, 2018’de 5 kişi, 2019’da 19 kişi ve 2020’de 31 kişi olmak üzere toplam 71 kişi, imtihansız olarak şube müdürlüğüne getirildi. Şef, memur, tekniker, teknisyen üzere takımlarda yer alan şahıslar, idare konseyi kararlarıyla evvel boş bulunan daire lider yardımcılığı, havalimanı müdürlüğü üzere yöneticilik takımlarına atandı. ondan sonrasında birebir bireyler uzun müddet geçmeden şube müdürlüğüne getirildi.