semaver
Active member
CHP, TBMM İklim Araştırma Komitesi raporuna şerh koydu: Kömür terk edilmeli, su ve iklim yasası çıkarılmalı Getty Images
CHP, TBMM İklim Araştırma Kurulu’nun raporuna muhalefet şerhi koydu.
Rapor haline de getirilen muhalefet şerhinde, Türkiye’nin 2053 olarak açıklanan “sıfır emisyon” amacının 2050 olarak güncellenmesi, plastik çöp ithalatının yasaklanması, ivedilikle “su ve iklim yasası çıkarılması”, kömürden çıkılması ve mevcut termik santrallerin “adil dönüşüm” ile 2035 yılına kadar kapatılması istendi.
Çalışmalarını tamamlayan TBMM İklim Araştırma Komitesi, raporunu önümüzdeki günlerde Meclis Başkanlığı’na sunacak.
CHP’li komite üyeleri Murat Bakan, Jale Işık Süllü, Ahmet Vehbi Bakıroğlu ve Vecdi Gündoğdu, komite raporu muhalefet şerhi koydu.
Ayrıyeten, muhalefet şerhine dayanılarak hazırlanan rapor da önümüzdeki günlerde CHP Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na sunulacak.
CHP’nin muhalefet şerhinde komite çalışmalarına ait tenkitler, iklim ve etraf sıkıntılarına ait tespitlerin ile iklim kriziyle uğraşa ait tahlil teklifleri yer aldı.
’37 uzmanın 29’u Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan’
CHP’li üyeler, iklim aktivistleri, istekli çevrecilerin dinlenmesi taleplerinin dikkate alınmadığı, başta Ankara, İstanbul, İzmir Büyükşehir Belediyeleri olmak üzere lokal idarelerin, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği dahil meslek örgütlerinin de görüşlerinin alınmamasını eleştirdi.
Komite çalışmalarına ve rapor yazımına katkıda bulunmak üzere nazaranvlendirilen uzman dağılımına dikkat çekilen muhalefet şerhinde, şu görüşlere yer verildi:
“Komisyon çalışmalarına ve rapor yazımına katkıda bulunmak üzere bakılırsavlendirilen 37 uzmanın 29’unun Tarım ve Orman Bakanlığı, 1’inin Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 1’inin Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, 2’sinin -Cumhuriyet Halk Partisi kümesinin ısrarıyla- Ulusal Eğitim Bakanlığı uzmanlarından oluşması, raporda Tarım ve Orman Bakanlığı görüş ve tekliflerinin yüklü olması kararınu yaratmıştır. “
‘Belçika kadar tarım alanı kaybedildi’
Muhalefet şerhinde, iktidarın çevreyi müdafaa ve iklim kriziyle çabada en art saflarda yer aldığı bunun en değerli niçinlerinden birisinin 19 yıllık Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının “ekolojik yıkım siyasetlerinden kaynaklandığı” savunuldu:
“Türkiye’nin dört bir yanında mega projeler, madenler, termik santraller, hidroelektrik santraller (HES) ve jeotermal güç santraller (JES) geri dönülemez bir ekolojik yıkıma yol açmıştır.”
Getty ImagesHES’lerin tabiat üstündeki tesiri çevreciler tarafınca eleştiriliyor
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 41 milyon 196 hektar olan tarım yerlerinin 2020’de 3 milyon 484 hektar azalarak, Belçika büyüklüğünde bir alanın kaybedildiği vurgulandı:
“Orman Kanunu’nda, 1956’dan 2003 yılına kadar 15 defa, 2003’ten 2021’e kadar 29 defa değişikliğe gidilmiştir. Orman alanları süratle parçalanarak küçük alanlara dönüşmüş, ormanlar odun üretim merkezi olarak görülmeye başlanmıştır. İstanbul Havalimanı için en az 13 milyon ağacın kesildiği ve kesilen ağaçların yaklaşık 6 bin 500 hektarlık bir alan olduğu açıklanmıştır. Bu alanda yaşayan tüm yaban hayat canlıları, ağaçlar, hayvanlar, bitki çeşitleri meskenlerinden yerlerinden olmuş ya da hayatını kaybetmiştir.”
Kanal İstanbul eleştirisi: Karadeniz ve Ege’nin ekolojisi değişecek
Muhalefet şerhinde, Kanal İstanbul projesinin yaratacağı ekolojik krize de dikkat çekildi. Proje ile bölgedeki 134 milyon metrekare tarım alanının yok edileceği ve bu alanın 83 milyon metrekaresinin yapılaşmaya açılmasının planlandığı tabir edildi:
“İstanbul’un su kaynağı, Sazlıdere Barajı’nı ve Terkos Gölü’nün su toplama havzasının da yok bulunmasına niye olacak projeden etkilenecek toplam orman toprağı büyüklüğünün 13 bin 400 hektar olduğu ve 394 bin ağaç kesileceği öngörülmektedir. Uzmanlar, projeyle yalnızca Marmara’nın değil bu denize komşu olan Karadeniz ve Ege Denizi’nin de ekolojisinin büsbütün değişeceğini, projenin başlamasıyla bölgenin on yıllar boyunca bir hafriyat ve inşaat alanı olacağını ve bunun daha fazla fosil yakıt ve sera gazı salımı manasına geleceği ihtarında bulunmaktadır.”
Kazdağları’nın yüzde 79’u, Ordu’nun yüzde 74’ü maden ruhsatlı
Madencilik faaliyetlerinin tabiat, tarım, su varlıkları ve kültürel mirası yok etme tehdidiyle karşı karşıya bıraktığı vurgulanarak, Kazdağları’nın yüzde 79’u, Ordu ilinin yüzde 79’u, Muğla’nın ise yüzde 59’unun madenlere ruhsatlandığına dikkat çekildi:
“Kârı şirketlere, dönüşü olmayan ziyanı ise ülkemizin bugününe ve geleceğine yükleyen anlayış kararı, ülkemizin dört bir yanında su kaynaklarını, ormanları, tarım topraklarını, meraları, zeytinlikleri ve hatta binlerce yıllık arkeolojik mirası hiçe sayılarak sürdürülen yırtıcı madencilik, etraf felaketlerine ve geri dönüşü olmayan ekolojik yıkıma niye olmuştur.”
dhaKazdağları’ndaki maden arama faaliyetleri
‘Göllerin yüzde 60’ı kurudu’
Kuraklık ve su kıtlığına ait saptamalara da yer verilen muhalefet şerhinde Türkiye’nin kişi başına kullanılabilir su ölçüsü açısından su derdi çeken ülkeler içinde yer aldığı açıklandı.
Kuruyan göllere dikkat çekilen muhalefet şerhine nazaran, Marmara Denizi büyüklüğünde 300’e yakın göle sahip olan Türkiye’deki göllerin yüzde 60’ının kuruduğu, küçüldüğü yahut kirlilik niçiniyle göl olma özelliğini kaybetti.
Beyşehir Gölü’nün derinliği 26 metreden 6 metreye, Eğirdir Gölü’nün derinliği de 14 metreden 5 metreye düştü.
Ayrıyeten göçmen kuşların konaklama alanı olan biroldukça gölün de yok olduğu yahut yok olma tehdidiyle karşı karşıya kaldı.
Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü’nün Su Riski Atlası’nda Türkiye’nin 32. sırayla, ikinci en yüksek riskli kategoride “yüksek derecede su zahmeti çeken ülkeler” içinde yer aldığı anımsatılarak, tıpkı rapora göre Türkiye’nin Türkiye’de su gerilimi düzeyinin 2040’ta yüzde 80’lere kadar ulaşacağını söz edildi.
Erdoğan’a Glasgow eleştirisi
CHP’li üyeler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Glasgow’da yapılan COP 26 İklim Değişikliği Konferansı’na katılmamasını da eleştirdi.
Bu çerçevede Erdoğan’ın, konferansın sürdüğü 9 Kasım’da Güç Piyasası Düzenleme Kurumu hizmet binası ve güç santralleri açılış merasimine katıldığı ve burada “Ağaç mazeretiyle vizyon projelerimize kastedenlere nasıl fırsat vermediysek etraf diyerek güç atağımızı dinamitlemeye çalışanlara meydanı boş bırakmayız” kelamlarıyla önceliğini güç siyasetlerine verdiği söz edildi.
‘Türkiye Avrupa’nın çöp sömürgesi haline geldi’
Almanya’dan ithal edilen 141 konteyner çöpün Türkiye limanlarında beklediğine dikkat çekilerek, en büyük kirleticilerden birisi olan plastik çöp ithalatının yasaklanması teklifine yer verdi.
‘Kömür çıkılmalı, adil dönüşüm sağlanmalı’
CHP’nin muhalefet şerhinde, iklim krizi ile çaba konusunda yer alan birtakım teklifleri ise şöyleki:
CHP, TBMM İklim Araştırma Kurulu’nun raporuna muhalefet şerhi koydu.
Rapor haline de getirilen muhalefet şerhinde, Türkiye’nin 2053 olarak açıklanan “sıfır emisyon” amacının 2050 olarak güncellenmesi, plastik çöp ithalatının yasaklanması, ivedilikle “su ve iklim yasası çıkarılması”, kömürden çıkılması ve mevcut termik santrallerin “adil dönüşüm” ile 2035 yılına kadar kapatılması istendi.
Çalışmalarını tamamlayan TBMM İklim Araştırma Komitesi, raporunu önümüzdeki günlerde Meclis Başkanlığı’na sunacak.
CHP’li komite üyeleri Murat Bakan, Jale Işık Süllü, Ahmet Vehbi Bakıroğlu ve Vecdi Gündoğdu, komite raporu muhalefet şerhi koydu.
Ayrıyeten, muhalefet şerhine dayanılarak hazırlanan rapor da önümüzdeki günlerde CHP Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na sunulacak.
CHP’nin muhalefet şerhinde komite çalışmalarına ait tenkitler, iklim ve etraf sıkıntılarına ait tespitlerin ile iklim kriziyle uğraşa ait tahlil teklifleri yer aldı.
’37 uzmanın 29’u Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan’
CHP’li üyeler, iklim aktivistleri, istekli çevrecilerin dinlenmesi taleplerinin dikkate alınmadığı, başta Ankara, İstanbul, İzmir Büyükşehir Belediyeleri olmak üzere lokal idarelerin, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği dahil meslek örgütlerinin de görüşlerinin alınmamasını eleştirdi.
Komite çalışmalarına ve rapor yazımına katkıda bulunmak üzere nazaranvlendirilen uzman dağılımına dikkat çekilen muhalefet şerhinde, şu görüşlere yer verildi:
“Komisyon çalışmalarına ve rapor yazımına katkıda bulunmak üzere bakılırsavlendirilen 37 uzmanın 29’unun Tarım ve Orman Bakanlığı, 1’inin Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 1’inin Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, 2’sinin -Cumhuriyet Halk Partisi kümesinin ısrarıyla- Ulusal Eğitim Bakanlığı uzmanlarından oluşması, raporda Tarım ve Orman Bakanlığı görüş ve tekliflerinin yüklü olması kararınu yaratmıştır. “
‘Belçika kadar tarım alanı kaybedildi’
Muhalefet şerhinde, iktidarın çevreyi müdafaa ve iklim kriziyle çabada en art saflarda yer aldığı bunun en değerli niçinlerinden birisinin 19 yıllık Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının “ekolojik yıkım siyasetlerinden kaynaklandığı” savunuldu:
“Türkiye’nin dört bir yanında mega projeler, madenler, termik santraller, hidroelektrik santraller (HES) ve jeotermal güç santraller (JES) geri dönülemez bir ekolojik yıkıma yol açmıştır.”
Getty ImagesHES’lerin tabiat üstündeki tesiri çevreciler tarafınca eleştiriliyor
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 41 milyon 196 hektar olan tarım yerlerinin 2020’de 3 milyon 484 hektar azalarak, Belçika büyüklüğünde bir alanın kaybedildiği vurgulandı:
“Orman Kanunu’nda, 1956’dan 2003 yılına kadar 15 defa, 2003’ten 2021’e kadar 29 defa değişikliğe gidilmiştir. Orman alanları süratle parçalanarak küçük alanlara dönüşmüş, ormanlar odun üretim merkezi olarak görülmeye başlanmıştır. İstanbul Havalimanı için en az 13 milyon ağacın kesildiği ve kesilen ağaçların yaklaşık 6 bin 500 hektarlık bir alan olduğu açıklanmıştır. Bu alanda yaşayan tüm yaban hayat canlıları, ağaçlar, hayvanlar, bitki çeşitleri meskenlerinden yerlerinden olmuş ya da hayatını kaybetmiştir.”
Kanal İstanbul eleştirisi: Karadeniz ve Ege’nin ekolojisi değişecek
Muhalefet şerhinde, Kanal İstanbul projesinin yaratacağı ekolojik krize de dikkat çekildi. Proje ile bölgedeki 134 milyon metrekare tarım alanının yok edileceği ve bu alanın 83 milyon metrekaresinin yapılaşmaya açılmasının planlandığı tabir edildi:
“İstanbul’un su kaynağı, Sazlıdere Barajı’nı ve Terkos Gölü’nün su toplama havzasının da yok bulunmasına niye olacak projeden etkilenecek toplam orman toprağı büyüklüğünün 13 bin 400 hektar olduğu ve 394 bin ağaç kesileceği öngörülmektedir. Uzmanlar, projeyle yalnızca Marmara’nın değil bu denize komşu olan Karadeniz ve Ege Denizi’nin de ekolojisinin büsbütün değişeceğini, projenin başlamasıyla bölgenin on yıllar boyunca bir hafriyat ve inşaat alanı olacağını ve bunun daha fazla fosil yakıt ve sera gazı salımı manasına geleceği ihtarında bulunmaktadır.”
Kazdağları’nın yüzde 79’u, Ordu’nun yüzde 74’ü maden ruhsatlı
Madencilik faaliyetlerinin tabiat, tarım, su varlıkları ve kültürel mirası yok etme tehdidiyle karşı karşıya bıraktığı vurgulanarak, Kazdağları’nın yüzde 79’u, Ordu ilinin yüzde 79’u, Muğla’nın ise yüzde 59’unun madenlere ruhsatlandığına dikkat çekildi:
“Kârı şirketlere, dönüşü olmayan ziyanı ise ülkemizin bugününe ve geleceğine yükleyen anlayış kararı, ülkemizin dört bir yanında su kaynaklarını, ormanları, tarım topraklarını, meraları, zeytinlikleri ve hatta binlerce yıllık arkeolojik mirası hiçe sayılarak sürdürülen yırtıcı madencilik, etraf felaketlerine ve geri dönüşü olmayan ekolojik yıkıma niye olmuştur.”
dhaKazdağları’ndaki maden arama faaliyetleri
‘Göllerin yüzde 60’ı kurudu’
Kuraklık ve su kıtlığına ait saptamalara da yer verilen muhalefet şerhinde Türkiye’nin kişi başına kullanılabilir su ölçüsü açısından su derdi çeken ülkeler içinde yer aldığı açıklandı.
Kuruyan göllere dikkat çekilen muhalefet şerhine nazaran, Marmara Denizi büyüklüğünde 300’e yakın göle sahip olan Türkiye’deki göllerin yüzde 60’ının kuruduğu, küçüldüğü yahut kirlilik niçiniyle göl olma özelliğini kaybetti.
Beyşehir Gölü’nün derinliği 26 metreden 6 metreye, Eğirdir Gölü’nün derinliği de 14 metreden 5 metreye düştü.
Ayrıyeten göçmen kuşların konaklama alanı olan biroldukça gölün de yok olduğu yahut yok olma tehdidiyle karşı karşıya kaldı.
Dünya Doğal Kaynaklar Enstitüsü’nün Su Riski Atlası’nda Türkiye’nin 32. sırayla, ikinci en yüksek riskli kategoride “yüksek derecede su zahmeti çeken ülkeler” içinde yer aldığı anımsatılarak, tıpkı rapora göre Türkiye’nin Türkiye’de su gerilimi düzeyinin 2040’ta yüzde 80’lere kadar ulaşacağını söz edildi.
Erdoğan’a Glasgow eleştirisi
CHP’li üyeler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Glasgow’da yapılan COP 26 İklim Değişikliği Konferansı’na katılmamasını da eleştirdi.
Bu çerçevede Erdoğan’ın, konferansın sürdüğü 9 Kasım’da Güç Piyasası Düzenleme Kurumu hizmet binası ve güç santralleri açılış merasimine katıldığı ve burada “Ağaç mazeretiyle vizyon projelerimize kastedenlere nasıl fırsat vermediysek etraf diyerek güç atağımızı dinamitlemeye çalışanlara meydanı boş bırakmayız” kelamlarıyla önceliğini güç siyasetlerine verdiği söz edildi.
‘Türkiye Avrupa’nın çöp sömürgesi haline geldi’
Almanya’dan ithal edilen 141 konteyner çöpün Türkiye limanlarında beklediğine dikkat çekilerek, en büyük kirleticilerden birisi olan plastik çöp ithalatının yasaklanması teklifine yer verdi.
‘Kömür çıkılmalı, adil dönüşüm sağlanmalı’
CHP’nin muhalefet şerhinde, iklim krizi ile çaba konusunda yer alan birtakım teklifleri ise şöyleki:
- İklim Yasası süratli bir biçimde hayata geçmeli ve mevzuatın AB’nin iklim kriziyle uğraşta aldığı standartları da içeren kapsamlı biçimde düzenlenmeli.
- Türkiye 2053 Net Sıfır Emisyon Amacını 2050’ye güncellemeli açık, net ve gerçekçi bir biçimde 2030 ve daha sonrası orta maksatlarını beşer yıllık dilimlerde ortaya koymalı.
- Türkiye, acilen kömürden çıkış yol haritasını belirleyip, açıklamalı ve bunun için harekete geçmeli, fosil yakıtlara dayalı termik santrallerden vazgeçmeli, biyo kütle üzere yakma teknolojisine dayalı santraller ile ilgili yasal düzenlemeleri hayata geçirmelidir. Mevcut santrallerin “adil dönüşüm” ile 2035 yılına kadar kapatılacağını taahhüt etmeli.
- Su Yasası, Biyolojik Çeşitliliği Muhafaza Yasası, İklim Yasası TBMM’de tam mutabakat ile gecikmeden çıkarılmalı.
- Madencilik, taş ocakları, yanlış arazi kullanması ile yapılacak her çeşit projenin hem ormanları hem su kaynaklarına ziyan vermesini önleyecek yasal mevzuat değişiklikleri yapılmalıdır. Sayıştay raporlarında da yer aldığı üzere, Bakanlıkların denetimsizliği kaynaklı tabiat talanı önüne geçilmeli.
- Mevcut binaların karbon emisyonunu azaltacak önlemler alınmalı 2030 yılından itibaren yapılacak tüm yeni binalar karbon nötr olmalı.
- Kentlerin imar planlarına bakanlığın müdahale etmesini önleyecek yasal mevzuatta düzenleme yapılmalı.