Şebnem TURHAN
Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgilerine göre şubatta bütçe 69 milyar 737 milyar lira fazla verdi ve geçen yılın birebir ayına göre bütçe fazlasındaki artış yüzde 201 oldu. Bütçe fazlasının üçe katlanmasında en değerli tesir ise Merkez Bankası’nın şubatta karından Hazine’ye aktardığı 49.3 milyar liralık kaynak ile kur muhafazalı mevduat eseri ile şirketlere getirilen yılın son çeyreği kur farkı gelirinin kurumlar vergisi muafiyeti avantajı tesirli oldu. Bütçede şubatta kurumlar vergisi gelirleri de yüzde 123 artış gösterdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına bakılırsa 2022 Şubat’ta merkezi idare bütçe masrafları 200.8 milyar TL, bütçe gelirleri 270.6 milyar TL düzeyine çıktı. Bütçe masrafları geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 108,3 artarken bütçe gelirleri yüzde 126,3 artış gösterdi. Şubatta bütçe masrafları ortasında en dikkat çeken artış yüzde 242,3 yükselen faiz sarfiyatları oldu. Bütçe gelirleri ortasında de vergi gelirleri yüzde 83,2 vergi dışı gelirler ise yüzde 407 yükseldi. Vergi dışı gelirlerde bu 5 katına varan artışta Merkez Bankası’nın kar hissesi avans meblağı ile ihtiyat akçesi ödemesi tesirli oldu. Merkez Bankası olağanüstü genel heyet toplayarak şubat başında Hazine’ye transfer yapmıştı.
BOTAŞ’a 14.6 milyar lira borç
Bütçe neticelerina bakılırsa faiz dışı bütçe sarfiyatları yüzde 87,9 artarak 157 milyar 159 milyon liraya çıkarken faiz masrafları yüzde 242,3 artarak 43 milyar 669 milyon liraya ulaştı. Borç verme kaleminde ise yüzde 1.085 artış oldu ve 20 miylar 202 milyon liraya çıktı. Bu kalemde Hazine’nin kamu iktisadi teşekküllerinin sermayelerine yaptığı 17.7 milyar liralık artarım tesirli oldu. BOTAŞ’a 14.6 milyar liralık, TCDD’ye de 1.7 milyar liralık borç verilmesi öne çıktı.
Bütçe gelirlerinde ise Kurumlar süreksiz vergisi gelirlerindeki yüksek artış değerli. Hükümet şirketlerin de döviz mevduatını kur muhafazalı TL mevduata dönüştürmesi halinde geçen yılın sonç çeyreğindeki kur farkı gelirlerinin kurumlar vergisinden muaf tutacağını açıklamıştı. Hükmî bireylerin bundan yararlanabilmesi için de kurumlar vergisi süreksiz beyanına kadar dönüşümü sağlamaları gerekiyordu. Uzatılan mühlet 25 Şubat’ta bitmiş oldu ve şirketlerin de ilgisi yaşandı. Kurumlar süreksiz vergisi gelirinde de yüzde 123 artış yaşandı 82 milyar 619 milyon liraya yükseldi.
İtbiçimden alınan KDV’da yüzde 132 artış
Öbür bir dikkat çeken vergi kalemi ise itbiçimde alınan KDV gelirindeki artış. Şubatta bütçe neticelerina nazaran itbiçimden alınan KDV yüzde 132 arttı ve 35 milyar 707 milyon liraya yükseldi. Dolar/TL her ne kadar şubatta daha stabil bir seyir izlemiş olsa da son periyottaki yüksek bedel kaybı ithal eserlerdeki KDV’nin artışında tesirli olmaya devam ediyor.
Dahilde alınan KDV’de ise yüzde 22,2 artış yaşandı ve 8 milyar 350 milyon liralık gelir elde edildi. Ocak ayına bakılırsa gorece yaşanan düşük artışta birtakım eserlerde yapılan KDV indirimlerinin tesiri büyük.
Özel tüketim vergisi geliri ise yüzde 34,4 yükseldi ve 18 milyar 855 milyon liraya çıktı. ÖTV ayarlamaları daha sonrasında yılın birinci ayında bu kalemde yüksek vergi artışları yaşanmıştı. Şubatta ise en yüksek artı yüzde 75,3 ile motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’de oldu. Onu yüzde 67,1 artışla alkollü içkiler izlerken tütün mamullerinden alınan ÖTV ise yüzde 1,6 geriledi.
Petrol ve doğalgaz mamüllerinden alınan ÖTV de yüzde 31,5 artışla 5.5 milyar liraya çıktı. Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV 6.5 milyar lira, tütün mamullerinden alınan ise 4 milyar lira oldu.
Bütçe birinci iki ayda 99.8 milyar TL fazla verdi
Hazine ve Maliye Bakanlığı vergilerine nazaran 2022 Ocak-Şubat periyodunda merkezi idare bütçe sarfiyatları 346.8 milyar TL, bütçe gelirleri 446.6 milyar TL ve bütçe fazlası 99.8 milyar TL oldu. Ayrıyeten, faiz dışı bütçe masrafları 288.9 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 157.7 milyar TL olarak gerçekleşti.
Merkezi idare bütçesi 2021 Ocak-Şubat periyodunda 984 milyon TL açık vermiş iken 2022 Ocak-Şubat periyodunda 99 milyar 781 milyon TL fazla verdi. 2021 Ocak-Şubat periyodunda 33 milyar 716 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2022 Ocak-Şubat devrinde ise faiz dışı fazla 157 milyar 682 milyon TL’ye çıktı. Merkezi idare bütçe masrafları Ocak-Şubat periyodu prestijiyle 346 milyar 776 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz harcamaları 57 milyar 901 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 288 milyar 875 milyon TL oldu. Faiz harcamalarında yılın birinci iki ayında geçen yılın birinci iki ayına nazaran artış 66,9 oldu.
Bütçe masraflarında yüzde 65, bütçe gelirlerinde ise yüzde 113,5 artış yaşandı. Bütçede vergi gelirleri ise yılın birinci iki ayında geçen yılın birebir ayına göre yüzde 84,5 yükseldi. Bütçe masrafları içinde en yüksek artış ise yüzde 409,8 ile borç verme kaleminde yaşandı. Faiz hariç bütçe masrafları geçen yılın tıpkı devrine bakılırsa yüzde 64,6 oranında artarak 288 milyar 875 milyon TL’ye çıktı.
Okumaya devam et...
Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgilerine göre şubatta bütçe 69 milyar 737 milyar lira fazla verdi ve geçen yılın birebir ayına göre bütçe fazlasındaki artış yüzde 201 oldu. Bütçe fazlasının üçe katlanmasında en değerli tesir ise Merkez Bankası’nın şubatta karından Hazine’ye aktardığı 49.3 milyar liralık kaynak ile kur muhafazalı mevduat eseri ile şirketlere getirilen yılın son çeyreği kur farkı gelirinin kurumlar vergisi muafiyeti avantajı tesirli oldu. Bütçede şubatta kurumlar vergisi gelirleri de yüzde 123 artış gösterdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına bakılırsa 2022 Şubat’ta merkezi idare bütçe masrafları 200.8 milyar TL, bütçe gelirleri 270.6 milyar TL düzeyine çıktı. Bütçe masrafları geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 108,3 artarken bütçe gelirleri yüzde 126,3 artış gösterdi. Şubatta bütçe masrafları ortasında en dikkat çeken artış yüzde 242,3 yükselen faiz sarfiyatları oldu. Bütçe gelirleri ortasında de vergi gelirleri yüzde 83,2 vergi dışı gelirler ise yüzde 407 yükseldi. Vergi dışı gelirlerde bu 5 katına varan artışta Merkez Bankası’nın kar hissesi avans meblağı ile ihtiyat akçesi ödemesi tesirli oldu. Merkez Bankası olağanüstü genel heyet toplayarak şubat başında Hazine’ye transfer yapmıştı.
BOTAŞ’a 14.6 milyar lira borç
Bütçe neticelerina bakılırsa faiz dışı bütçe sarfiyatları yüzde 87,9 artarak 157 milyar 159 milyon liraya çıkarken faiz masrafları yüzde 242,3 artarak 43 milyar 669 milyon liraya ulaştı. Borç verme kaleminde ise yüzde 1.085 artış oldu ve 20 miylar 202 milyon liraya çıktı. Bu kalemde Hazine’nin kamu iktisadi teşekküllerinin sermayelerine yaptığı 17.7 milyar liralık artarım tesirli oldu. BOTAŞ’a 14.6 milyar liralık, TCDD’ye de 1.7 milyar liralık borç verilmesi öne çıktı.
Bütçe gelirlerinde ise Kurumlar süreksiz vergisi gelirlerindeki yüksek artış değerli. Hükümet şirketlerin de döviz mevduatını kur muhafazalı TL mevduata dönüştürmesi halinde geçen yılın sonç çeyreğindeki kur farkı gelirlerinin kurumlar vergisinden muaf tutacağını açıklamıştı. Hükmî bireylerin bundan yararlanabilmesi için de kurumlar vergisi süreksiz beyanına kadar dönüşümü sağlamaları gerekiyordu. Uzatılan mühlet 25 Şubat’ta bitmiş oldu ve şirketlerin de ilgisi yaşandı. Kurumlar süreksiz vergisi gelirinde de yüzde 123 artış yaşandı 82 milyar 619 milyon liraya yükseldi.
İtbiçimden alınan KDV’da yüzde 132 artış
Öbür bir dikkat çeken vergi kalemi ise itbiçimde alınan KDV gelirindeki artış. Şubatta bütçe neticelerina nazaran itbiçimden alınan KDV yüzde 132 arttı ve 35 milyar 707 milyon liraya yükseldi. Dolar/TL her ne kadar şubatta daha stabil bir seyir izlemiş olsa da son periyottaki yüksek bedel kaybı ithal eserlerdeki KDV’nin artışında tesirli olmaya devam ediyor.
Dahilde alınan KDV’de ise yüzde 22,2 artış yaşandı ve 8 milyar 350 milyon liralık gelir elde edildi. Ocak ayına bakılırsa gorece yaşanan düşük artışta birtakım eserlerde yapılan KDV indirimlerinin tesiri büyük.
Özel tüketim vergisi geliri ise yüzde 34,4 yükseldi ve 18 milyar 855 milyon liraya çıktı. ÖTV ayarlamaları daha sonrasında yılın birinci ayında bu kalemde yüksek vergi artışları yaşanmıştı. Şubatta ise en yüksek artı yüzde 75,3 ile motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’de oldu. Onu yüzde 67,1 artışla alkollü içkiler izlerken tütün mamullerinden alınan ÖTV ise yüzde 1,6 geriledi.
Petrol ve doğalgaz mamüllerinden alınan ÖTV de yüzde 31,5 artışla 5.5 milyar liraya çıktı. Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV 6.5 milyar lira, tütün mamullerinden alınan ise 4 milyar lira oldu.
Bütçe birinci iki ayda 99.8 milyar TL fazla verdi
Hazine ve Maliye Bakanlığı vergilerine nazaran 2022 Ocak-Şubat periyodunda merkezi idare bütçe sarfiyatları 346.8 milyar TL, bütçe gelirleri 446.6 milyar TL ve bütçe fazlası 99.8 milyar TL oldu. Ayrıyeten, faiz dışı bütçe masrafları 288.9 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 157.7 milyar TL olarak gerçekleşti.
Merkezi idare bütçesi 2021 Ocak-Şubat periyodunda 984 milyon TL açık vermiş iken 2022 Ocak-Şubat periyodunda 99 milyar 781 milyon TL fazla verdi. 2021 Ocak-Şubat periyodunda 33 milyar 716 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2022 Ocak-Şubat devrinde ise faiz dışı fazla 157 milyar 682 milyon TL’ye çıktı. Merkezi idare bütçe masrafları Ocak-Şubat periyodu prestijiyle 346 milyar 776 milyon TL olarak gerçekleşti. Faiz harcamaları 57 milyar 901 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 288 milyar 875 milyon TL oldu. Faiz harcamalarında yılın birinci iki ayında geçen yılın birinci iki ayına nazaran artış 66,9 oldu.
Bütçe masraflarında yüzde 65, bütçe gelirlerinde ise yüzde 113,5 artış yaşandı. Bütçede vergi gelirleri ise yılın birinci iki ayında geçen yılın birebir ayına göre yüzde 84,5 yükseldi. Bütçe masrafları içinde en yüksek artış ise yüzde 409,8 ile borç verme kaleminde yaşandı. Faiz hariç bütçe masrafları geçen yılın tıpkı devrine bakılırsa yüzde 64,6 oranında artarak 288 milyar 875 milyon TL’ye çıktı.
Okumaya devam et...