Elif KARACA
Enflasyonun gerçek bir tehlike olduğunu belirten dünyaca ünlü ekonomist Branko Milanovic, besin fiyatları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği malları içeren sepetin ortalama enflasyondan daha da fazla artacağını söylüyor. Global iktisattaki gelişmeleri DÜNYA’ya kıymetlendiren Milanovic, “İnsanlar işlerini kaybeder, fiyatları düşer ve besin meblağları da artmaya devam ederse eşitsizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir” dedi.
Gelir dağılımı alanındaki çalışmalarıyla öne çıkan Milanovic, Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öteki OECD ülkelerine nispeten yüksek olduğunu, OECD ortalama pahası 0,35 olan Gini katsayısının Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde bulunduğunu hatırlatıyor ve ekliyor: “Türkiye’nin meselelerinin Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez ancak Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine hayli daha fazlası yapılabilirdi.”
● Türkiye uzun müddettir yüksek enflasyonla çaba ediyor. Kimi ekonomistler bunun gelir dağılımını daha da bozacağını söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Korkarım bu gerçek bir tehlike. enflasyon ortalama bir sayıdır, lakin bilhassa besin fiyatları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği mallardan oluşan sepet ortalama enflasyondan daha da fazla artacaktır. enflasyonun, Türkiye’nin gelir dağılımındaki alt kesim için işleri daha da karmaşık hale getireceğini düşünüyorum. Türkiye dahil kimi ülkelerdeki hükümetlerin bunu nitekim ciddiye alması gerekiyor. Beşerler işlerini kaybederlerse ya da gelirleri düşer ve besin meblağlarında artış sürerse eşit- “Enflasyon ciddiye alınmalı, eşitsizlikte patlama yaratabilir” sizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir.
● Türkiye’de COVID-19 devrinde gelir eşitsizliklerinde büyük artış olduğuna dair bir görüş var, dünyada da benzeri bir eğilim var mı?
Buna genel bir yanıt vermek kolay değil fakat COVID-19 devrinde eşitsizliklerinin arttığı açık. Orta ve üst gelir kümesindeki bir epeyce kişi konuttan çalışıp rastgele bir gelir kaybı yaşamazken, hizmet dalında çalışanlar ve özgür meslek sahipleri daha fazla etkilendi. Batı Avrupa ve ABD’de, sıklıkla orta sınıfa ve personellere yönelik olarak tarihin en büyük hükümet gelir takviyesi programları uygulandı. Bu sayede ABD, Almanya ve İtalya üzere kimi ülkelerde pandemi sırasında gelir eşitsizliği fiilen azaldı. Lakin, Türkiye de dahil olmak üzere, hükümetlerin bu kadar büyük gelir takviyesi sağlamadığı ya da sağlayamadığı ülkelerde, çabucak hemen bunu gösteren datalar bulunmasa da gelir ve servet eşitsizliğinin artmış olabileceğini düşünüyorum.
● COVID-19 daha sonrası devirde uzaktan çalışmanın yaygınlaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten istihdamda artan bir otomasyon beklentisi var. Bunların pandemi daha sonrası gelir dağılımına tesirleri ne olacak?
Uzaktan çalışmanın bir epey şeyi değiştireceğini düşünüyorum, bilhassa de Batı Avrupa ve ABD’deki yüksek fiyatlı personellerle rekabet edebilecek daha orta gelirli ülkelerde yaşayan beşerler için. Bunun Batı’da işlerin giderek daha fazla dış kaynak kullanmasına yol açacağını ve güçlü ülkelerdeki orta sınıfl arı daha da olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Otomasyona gelince; geçmişteki teknolojik değişim periyotlarında de olduğu üzere, emek piyasası bundan etkilenecek. Kimi ekonomistler toplam çalışan sayısının azalmayabileceğini ve hatta yeni teknolojilerle yeni mal ve muhtaçlıklar oluştukça artabileceğini söylese de işlerini kaybedenler olacak. Otomasyonun artması toplam üretkenlik için düzgün haber, lakin işini kaybedecek olan çalışanlar için makus bir haber.
2000’lerdeki kuvvetli büyüme daha âlâ değerlendirilebilirdi
● Öteki gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki gelir eşitsizliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öbür OECD ülkelerine kıyasla yüksek olduğu söylenebilir. OECD ortalama kıymeti 0,35 olan Gini katsayısı Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde. Öbür bir deyişle eşitsizliğin boyutu ABD ile yakın lakin Avrupa ülkelerinden daha fazla. Resmi bilgilere bakılırsa, Türkiye’deki gelir eşitsizliği 2007’deki global finans krizine kadar yükselişteydi, fakat ondan sonrasında muhtemelen en üst gelir kümesinde yer alanların finansal krizden olumsuz etkilenmesi niçiniyle azaldı. On yıldır sistematik olarak yıldan yıla artma eğiliminde olan eşitsizliğin son iki yılda daha da artmış olması beklenen. Dünyadaki eşitsizliğe bakıldığında ise, Türkiye’nin sıkıntılarının Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez lakin Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine hayli daha fazlası yapılabilirdi.
Okumaya devam et...
Enflasyonun gerçek bir tehlike olduğunu belirten dünyaca ünlü ekonomist Branko Milanovic, besin fiyatları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği malları içeren sepetin ortalama enflasyondan daha da fazla artacağını söylüyor. Global iktisattaki gelişmeleri DÜNYA’ya kıymetlendiren Milanovic, “İnsanlar işlerini kaybeder, fiyatları düşer ve besin meblağları da artmaya devam ederse eşitsizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir” dedi.
Gelir dağılımı alanındaki çalışmalarıyla öne çıkan Milanovic, Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öteki OECD ülkelerine nispeten yüksek olduğunu, OECD ortalama pahası 0,35 olan Gini katsayısının Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde bulunduğunu hatırlatıyor ve ekliyor: “Türkiye’nin meselelerinin Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez ancak Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine hayli daha fazlası yapılabilirdi.”
● Türkiye uzun müddettir yüksek enflasyonla çaba ediyor. Kimi ekonomistler bunun gelir dağılımını daha da bozacağını söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Korkarım bu gerçek bir tehlike. enflasyon ortalama bir sayıdır, lakin bilhassa besin fiyatları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği mallardan oluşan sepet ortalama enflasyondan daha da fazla artacaktır. enflasyonun, Türkiye’nin gelir dağılımındaki alt kesim için işleri daha da karmaşık hale getireceğini düşünüyorum. Türkiye dahil kimi ülkelerdeki hükümetlerin bunu nitekim ciddiye alması gerekiyor. Beşerler işlerini kaybederlerse ya da gelirleri düşer ve besin meblağlarında artış sürerse eşit- “Enflasyon ciddiye alınmalı, eşitsizlikte patlama yaratabilir” sizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir.
● Türkiye’de COVID-19 devrinde gelir eşitsizliklerinde büyük artış olduğuna dair bir görüş var, dünyada da benzeri bir eğilim var mı?
Buna genel bir yanıt vermek kolay değil fakat COVID-19 devrinde eşitsizliklerinin arttığı açık. Orta ve üst gelir kümesindeki bir epeyce kişi konuttan çalışıp rastgele bir gelir kaybı yaşamazken, hizmet dalında çalışanlar ve özgür meslek sahipleri daha fazla etkilendi. Batı Avrupa ve ABD’de, sıklıkla orta sınıfa ve personellere yönelik olarak tarihin en büyük hükümet gelir takviyesi programları uygulandı. Bu sayede ABD, Almanya ve İtalya üzere kimi ülkelerde pandemi sırasında gelir eşitsizliği fiilen azaldı. Lakin, Türkiye de dahil olmak üzere, hükümetlerin bu kadar büyük gelir takviyesi sağlamadığı ya da sağlayamadığı ülkelerde, çabucak hemen bunu gösteren datalar bulunmasa da gelir ve servet eşitsizliğinin artmış olabileceğini düşünüyorum.
● COVID-19 daha sonrası devirde uzaktan çalışmanın yaygınlaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten istihdamda artan bir otomasyon beklentisi var. Bunların pandemi daha sonrası gelir dağılımına tesirleri ne olacak?
Uzaktan çalışmanın bir epey şeyi değiştireceğini düşünüyorum, bilhassa de Batı Avrupa ve ABD’deki yüksek fiyatlı personellerle rekabet edebilecek daha orta gelirli ülkelerde yaşayan beşerler için. Bunun Batı’da işlerin giderek daha fazla dış kaynak kullanmasına yol açacağını ve güçlü ülkelerdeki orta sınıfl arı daha da olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Otomasyona gelince; geçmişteki teknolojik değişim periyotlarında de olduğu üzere, emek piyasası bundan etkilenecek. Kimi ekonomistler toplam çalışan sayısının azalmayabileceğini ve hatta yeni teknolojilerle yeni mal ve muhtaçlıklar oluştukça artabileceğini söylese de işlerini kaybedenler olacak. Otomasyonun artması toplam üretkenlik için düzgün haber, lakin işini kaybedecek olan çalışanlar için makus bir haber.
2000’lerdeki kuvvetli büyüme daha âlâ değerlendirilebilirdi
● Öteki gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki gelir eşitsizliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öbür OECD ülkelerine kıyasla yüksek olduğu söylenebilir. OECD ortalama kıymeti 0,35 olan Gini katsayısı Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde. Öbür bir deyişle eşitsizliğin boyutu ABD ile yakın lakin Avrupa ülkelerinden daha fazla. Resmi bilgilere bakılırsa, Türkiye’deki gelir eşitsizliği 2007’deki global finans krizine kadar yükselişteydi, fakat ondan sonrasında muhtemelen en üst gelir kümesinde yer alanların finansal krizden olumsuz etkilenmesi niçiniyle azaldı. On yıldır sistematik olarak yıldan yıla artma eğiliminde olan eşitsizliğin son iki yılda daha da artmış olması beklenen. Dünyadaki eşitsizliğe bakıldığında ise, Türkiye’nin sıkıntılarının Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez lakin Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine hayli daha fazlası yapılabilirdi.
Okumaya devam et...