Borsa birinci çeyreğe bakılırsa yüzde 20 ucuzladı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Barış ERKAYA

Piyasalara genel görüntüsüyle bakanların mana veremediği bu bitmeyen rallinin aslında epeyce sıradan ve temel birtakım sebepleri var. Borsa İstanbul yükseldikçe pahalılaşmıyor. Ucuzluyor. Zira mali performanslar borsanın yükseliş suratından daha fazla artıyor. Yükseldikçe ucuzlayan borsa Pekala bu nasıl oluyor? Biz istediğimiz kadar TÜİK’in deklare ettiğı yasal enflasyonu baz alalım, bilançoların gelir tablosu kısmı gerçek enflasyonu muhasebe kayıtlarına tartışma götürmez bir biçimde yerleştiriveriyor. Yani bilançolar enflasyonist etkiyi evvel cirolara, daha sonra da karlara yansımış bir biçimde gösteriyor. Cirolar da süratle şişiyor, kârlar, faaliyet karları da. Sonuçta sektörel değerleme rasyoları olan fiyat/kazanç, piyasa değeri/satış, piyasa değeri/defter bedeli üzere rasyolarda formülün üstü, yani pay senedi fiyatları, formülün altındaki bilanço bilgilerinden her halükarda daha yavaş artıyor. bu biçimdece borsa aslında manzarada rekorlar kırsa da aslında pay senetlerinin değerlemesi yani ederi bazında her bilanço devrinde daha da ucuz hale geliyor. 7.98 f/k’dan 6.30 f/k’ya geriledi Bakın size sıradan bir örnek. Tüm hesaplamaları tüm yeni açıklanan çeyrek bilanço devirlerinde bir daha ve bir daha yapıyorum. Şirketlerin birinci çeyrek bilançolarını deklare ettiğı günlerde yıllıklandırılmış (yani geriye yanlışsız dört çeyrek bilgilerini toplayarak 12 aylık hale getirdiğim) karlar üzerinden yaptığım hesaplamalarda BİST-100’ün ortalama fiyat/kazanç oranı 7.98 çarpan düzeyindeydi. Yani BİST-100’ün konsolide piyasa bedeli, konsolide (yıllıklandırılmış) kârının 7.98 katı fiyattan süreç görüyordu. Bu dünyanın neresinde yatırım yaparsanız yapın, aslına bakarsanız epey ucuz bir çarpan düzeyiydi. Ancak bundan daha kritik olan nokta şu: Ortadan iki bilanço periyodu daha geçtikten daha sonra, yani 2022 üçüncü çeyrekte tıpkı usulle yaptığım hesaplamaya bakılırsa BİST- 100’ün fiyat/kazanç oranı 6.30 çarpan düzeylerine geriledi. Ortadan geçen 7 ayda BİST-100 endeksi TL bazlı yüzde 82 paha kazanmış bulunmasına karşın değerleme rasyoları bazında yüzde 21 daha ucuz. Bu da demek oluyor ki BİST-100 endeksinin, çabucak hemen rallinin hızlanmadığı 2022 Nisan ayının düzeyine bile gelebilmesi için en azından 5 bin 496 puan düzeyine kadar gelmesi gerekiyor.

SON TANGO: YIL SONU BİLANÇOLARI

Borsanın 5 bin 500 puan düzeylerine gelip gelmeyeceği konusu tartışma gdolayır. Burada farklı farklı öngörüler var. 6 bin 500 endeks düzeyini öngorenler de var. 5 bin endekste satışların başlayabileceğini düşünenler de. Ama borsa şirketlerinin daha sert kâr realizasyonlarını gündeme alabilmesi açısından önünde en azından bu ciro ve kârlılık büyümesini değerlendirebileceği bir bilanço periyodu daha var: 2022 yıl sonu bilançoları. Daha evvelki büyük kâr satışlarının da yıl sonu bilançolarından biraz evvel başladığını, yani 2021’in aralık ayı civarında ağırlaştığını hatırlamak lazım. Aracı kurumların yıl sonu kar iddiaları konusunda şimdiden ağır biçimde çalıştığını ve daha dengeli ve geniş kapsamlı iddiaların önümüzdeki haftalardan itibaren ağırlaşacağını ve borsa son bir tangonun daha gerçekleşebileceğini düşünenlerin sayısı hiç de az değil. Bu niçinle önümüzdeki günlerde kuvvetli bilançoya sahip paylara gerçek portföy değişimlerinin yaşanabileceği ve gerçekleşebilecek kar satışlarının da bunları kıymetlendirmek için kullanılabileceği öngörülüyor.

Okumaya devam et...