Borcun ulusal gelire oranı 15 yılda 29 puan arttı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Şebnem TURHAN

Pandemi global çapta ülkelerin dış borçlarında artışlara niye oldu. Kapanan ekonomileri ayakta tutabilmek vatandaşına gerekli dayanağı sağlayabilmek için ülkeler finansman arayışlarını yeni borçlarla karşıladı.

Türkiye’de de dış borçlanma pandemi periyodunda arttı. Hazine ve Maliye Bakanlığı datalarına göre 2020 sonu itibariyle Türkiye’nin brüt dış borç stoku 450 milyar dolar düzeyinde. Brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı ise yüzde 62,8 düzeyinde.

2005’te yüzde 35’in altına gerilemişti

Bu tarihi en yüksek düzeye işaret ediyor. 2019 sonunda brüt dış borç stoku 435.5 milyar dolar stokun ulusal gelire oranı ise yüzde 59 düzeyindeydi. Hem stokta birebir vakitte ulusal gelire oranında bozulma olsa da Türkiye pek hayli ülkeden çok daha uygun düzeyde bulunmaya devam ediyor. 2001 yılında bu oran yüzde 35’lerin üzerine çıkarken, 2005 yılında ise yüzde 35 düzeyinin altına inmişti. 2011 yılından daha sonra ise daha sonra ise bu oran daima bir artış trendine girdi. 2005 yılının son çeyreğinde brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 33,8’e kadar düşmüştü. 2001 krizi periyodunda ise yükselen oran 2002 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 59,3’e çıkarak bu yılın son çeyreğine kadarki en yüksek düzeyine ulaşmıştı.

Merkezi idare brüt dış borç stoku ise 2020 yılsonu itibariyle 102.3 milyar dolar oldu. bir daha 2019 yılı son çeyreğinde bu oran 96.4 milyar dolar düzeyindeydi. Pandemi merkezi idarenin dış borç stokunda da artış gözlendi.

Birebir devirde Türkiye’nin net dış borç stoku da 268.9 milyar dolar olarak belirlendi. Stokun ulusal gelire oranı yüzde 37,5 olarak hesaplandı. Hazine garantili dış borç stoku ise 14.8 milyar dolar. AB tarifli genel idare borç stoku, 1 trilyon 994,4 milyar lira olurken, bu sayının ulusal gelire oranı ise yüzde 39,5 olarak gerçekleşti.

Bu ay 1.3 milyar dolarlık geri ödeme

Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgilerine bakılırsa haziran ayı 2021 yılı için kasım ayı gelene kadar dış borç geri ödemelerinde en yüklü ay olarak öne çıkıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgilerine göre bu yıl merkezi idare dış borç ödeme projeksiyonunda toplam 6.5 milyar dolarlık ödeme görünüyor. Bunun 3.6 milyar doları ana para, 2.9 milyar doları ise faiz ödemesi. Haziranda ise 1 milyar 130 milyon dolarlık ana para, 207 milyon dolar faiz olmak üzere toplam 1 milyar 338 milyon dolarlık ödeme var. Evvelki gün memleketler arası sermaye piyasalarından 2.5 milyar dolarlık kira sertifikası ihracı tamamlandı.

Temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında sırasıyla 372, 678, 795 ve 605 milyon dolar yani toplamda 2 milyar 450 milyon dolarlık bir borç ödemesi yapılacak. Yılın en yüklü ödemesi ise kasım ayındaki 2 milyar 113 milyon dolarlık itfa olacak. Bu yıl ise Hazine memleketler arası piyasalardan toplam 10 milyar dolarlık borçlanma öngörüyor. Haziran itibariyle bunun 6 milyar doları tamamlandı. Sonbaharda global iktisadın şartlarına nazaran kasımdaki itfa öncesinde yeni bir ihraca çıkma ihtimali bulunuyor.


Hazine’nin sukuk ihracına 4 kat talep

Hazine ve Maliye Bakanlığı, milletlerarası sermaye piyasalarında kira sertifikası ihracı gerçekleştirdi. Bakanlığın açıklamasına bakılırsa 15 Haziran 2021 tarihinde memleketler arası sermaye piyasalarında kira sertifikası ihraç edilmiş olup, 5 yıl vadeli (22 Haziran 2026) ihracın fiyatı 2.5 milyar dolar ve kira oranı yüzde 5,125 (Mid Swap + 426,7 baz puan) olarak gerçekleşti. İhraç meblağı 22 Haziran 2021 tarihinde hesaplarımıza girecek.

İhraca 200’den çok yatırımcı, ihraç meblağının yaklaşık 4 katı talep gösterdiği vurgulanan açıklamada kira sertifikasının yüzde 54’ünün Orta Doğu, yüzde 15’inin Türkiye, yüzde 14’ünün Birleşik Krallık, yüzde 8’inin başka Avrupa ülkeleri, yüzde 6’sının ABD ve yüzde 3’ünün Asya’daki yatırımcılara satıldığı kaydedildi.

6 milyar dolara ulaştı

Açıklamada bu tahvil ihracıyla bir arada 2021 yılında memleketler arası sermaye piyasalarından toplam 6 milyar dolar finansman sağlandığı açıklandı. Hazine ocak ayında yaptığı 5 ve 10 yıl vadeli iki Eurobond ihracı ile birebir gün 3.5 milyar dolar borçlanmış, 2021 dış borçlanma programının üçte biri yılın birinci günlerinden tamamlamıştı. Hazine’nin 2021’de milletlerarası piyasalarda borçlanma kestirimi 10 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.

Okumaya devam et...