Birleşmiş Milletler, Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’ndaki ‘statüsünü’ onaylayacak

semaver

Active member
Birleşmiş Milletler, Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’ndaki ‘statüsünü’ onaylayacak Paris İklim Anlaşması’nı bu ay ortasında onaylamaya hazırlanan Türkiye, TBMM’ye sunulan onay beyanında muahedeyi “gelişmekte olan bir ülke olarak ve ekonomik kalkınma hakkına halel getirmemesi kaydıyla uygulayacağını” bildirdi. Paris Anlaşması’nın temelini oluşturan Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nde “gelişmiş ülke” kategorisinde bulunan ve iklim değişikliği fonlarından yararlanabilmek için bu listeden silinerek “gelişmekte olan ülkeler” listesine dahil olmak maksadıyla BM’ye nota veren Türkiye’nin, statü değişikliği talebi kabul görmeden Paris Anlaşması’nı “gelişmekte olan ülke” olarak onaylayacağını beyan etmesi dikkat çekti.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen ay New York’taki BM Genel Kurulu’nda yaptığı açıklamayla Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı imzalamasının üzerinden beş yıl geçmesinin akabinde, onaylama sonucu aldığı duyurulmuştu. Paris İklim Anlaşması’nın onaylanmasına dair yasa teklifi, 1 Ekim’de TBMM’ye sunuldu. Yasa teklifinin öne sürülen sebebinde, Paris Anlaşması’nın uzun periyotlu amacının, endüstriyelleşme öncesi periyoda kıyasla global sıcaklık artışının 2 derecenin altında tutulması olduğu açıklandı. Paris Anlaşması’nın onaylanmasına ait beyanda ise Türkiye’nin, muahedeyi 1992 tarihindeki BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı ve Paris Anlaşması’nda açıkça kabul edilen “hakkaniyet, ortak lakin farklılaştırılmış sorumluluklar ve bakılırsavli kabiliyetler” temelinde uygulayacağı açıklandı. Beyanda “(Türkiye Cumhuriyeti) Paris Anlaşması’nı gelişmekte olan bir ülke olarak ve ulusal katkı beyanları çerçevesinde, mutabakatın ve düzeneklerinin ekonomik ve toplumsal kalkınma hakkına halel getirmemesi kaydıyla uygulayacağını beyan eder” denildi. Türkiye, Kyoto Protokolü’nün yerine geçecek olan Paris İklim Anlaşması’nı 2016’da imzalamış lakin Türkiye’nin iklim değişikliği fonlarına erişim konusunda kendisiyle misal pozisyondaki ülkelerle eşit muamele görmediği nedeni öne sürülerek muahedeyi bugüne kadar onaylamamıştı. Türkiye, Paris Anlaşması’nın temelini oluşturan 1992 tarihindeki BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin Ek-1 dokümanında “gelişmiş ülkeler” listesinde bulunuyor. Türkiye, bu listeden silinerek iklim değişikliği fonlarından yararlanma imkanı bulunan “gelişmekte olan ülkeler” listesine dahil olmak için Bonn’daki BMİDÇS sekretaryasına eylül ayı ortasında bir nota iletmişti. Türkiye’nin 31 Ekim-12 Kasım tarihleri içinde Glasgow’da yapılacak 26. BM İklim Konferansı’nda bu talebinin kabul görüp görmeyeceği çabucak hemen bilinmiyor.

Paris Anlaşması’nın onaylanmasına ait yasa teklifi, 5 Ekim’de TBMM Dışişleri Komisyonu’nda görüşülecek.