Birinci kere bulundu… Van’da Pers mezarı

Suzan

New member
Van’ın Edremit ilçesi Şabaniye Mahallesi’nde 10 ay evvel kaçak hafriyat daha sonrası grupların bölgede başlatmış olduğu kurtarma hafriyatında kentte birinci kere Pers Mezarlığı bulundu. Birinci derece sit alanı ilan edilen alanda önümüzdeki yıl da çalışma yürütüleceğini belirten Van Müze Müdürü Erol Uslu, “Bölgede yaptığımız çalışmalarda Müslüman mezarlığı, altta Pers, biraz daha altında ise belgelediğimiz tümülüs olduğuna işaret eden kimi bilgiler var. Burada Van özelinde bir tümülüsün varlığının ortaya çıkarılması durumunda şunu açık ve net söylemek gerekirse bölge açısından epey büyük bir ses getirecek” dedi.

Edremit’e bağlı Şabaniye Mahallesi’nde 10 ay evvel tarihi mezarlık olduğu argüman edilen alanda kaçak hafriyat yapıldığına dair ihbar alındı. Polisin bölgede yaptığı incelemede definecilerin çabucak meskenlerinin yanı başında bulunan alanda tünel kazıp, kaçak hafriyat yaptığı tespit edildi. Defineciler hakkında soruşturma başlatılırken, polis zırhlı araçlarla geldiği bölgede nöbet tutmaya başladı. Akabinde da Van Müze Müdürlüğü grupları bölgede inceleme başlattı. Yapılan yüzey araştırmasında üst katmanda İslami periyoda ilişkin mezarlar bulundu. Bunun üzerine Van Kültür Varlıklarını Müdafaa Heyeti’nce doruğun bulunduğu parsel 1’inci derece arkeoloji sit alanı olarak tescillendi. ondan sonrasında da Van Müze Müdürlüğü’ne bağlı 13 kişilik takım bölgede hafriyat çalışması yürüttü.

TUNÇ BİLEZİKLER VE MÜHÜR BULUNDU

Van Müze Müdürü Erol Uslu, “başlatmış olduğumız 10 günlük kurtarma hafriyatında Müslüman mezarlığının çabucak alt kısmında Van’da hâkimiyeti bilinen lakin oldukça kültürel kalıntısı olmayan Pers İmparatorluğu’na ilişkin bir mezar bulundu. Bu iki mezar içinde 2 bin 500 yıllık vakit farkı bulunuyor. Bu tıp bir mezar yapısına birinci kere burada karşılaştık. Mezar ortasında yer alan kemiklerin üstünde tunç bilezikler, boncuklar ve mühür bulundu. Mühür üzerinde yer alan simge daha çözülemedi. Lakin mühür, lapis lazuli diye bilinen değerli bir taştan yapılmış. Bu taş cinsi yüklü olarak Afganistan, Pakistan ve İskandinav bölgelerinden getirilen bir taştır” dedi.

‘TÜMÜLÜS OLDUĞUNA DAİR İŞARETLER VAR’

Van’ın tarihi kimliğinin oluşturulması istikametinde bilhassa Urartu daha sonrası bir kesintinin kelam konusu olduğunu belirten Uslu, “Pers periyodu milattan evvel 590’larda başlıyor. Bu hanedanlığın burada varoluşu Van’ın tarihî kimliğinin ön plana çıkarılması kimliğinin bir kesiminin daha oturması açısından fazlaca kıymet arz ediyor. Burada önümüzdeki senelerda da bir çalışma yürüteceğiz. Zirvenin üst kısmında Müslüman mezarlığı, ortada Pers İmparatorluğu, en alt kısımda ise tümülüs olduğuna işaret eden bilgiler var. Van özelinde bir tümülüsün varlığının ortaya çıkarılması ve belgelenmesi kelam konusu olursa şunu açık ve net söylemek gerekir ki bölge açısından fazlaca büyük bir ses getirecek. Ve bölge turizmine de büyük katkı sunacağını düşünüyoruz” diye konuştu.

‘İLK SEFER PERSLERE İLİŞKİN MEZAR BULUNDU’

Önümüzdeki senelerda yapılacak bilimsel hafriyatlar kararında doruktan bir kesit almayı düşündüklerini belirten Uslu, “Tepenin orta kısmından bir kesit alarak tümülüs olduğu düşünülen alanı ortaya çıkarmaya çalışacağız. Bu alanda yapılacak çalışmaların tamamlanması kararında, alanın turizme kazandırılması tarafında gerekli çalışmalar yapılacak ve paydaşlarla bir arada alanın en yeterli bir biçimde korunup, kıymetlendirilmesi için gerekli teşebbüslerde bulunulacaktır. Çalışmalardan elde ettiğimiz kalıntılar, Pers periyodunda de tepeliğin mezarlık olarak kullandığını net bir biçimde belgelemiş olduk. Şimdiye kadar bölgede bilindik bir Pers mezarlığının varlığından kelam etmem mümkün değildir. Pers-Akamenid periyoduna ilişkin olduğu düşünülen ve Van Kalesi Höyüğünde yapılan hafriyat çalışmaları kararında bir adet pişmiş toprak kap ele geçirildi. Fakat mezar olarak birinci kez bulunuyor. Yani birinci kez Pers periyoduna ilişkin bir mezar kalıntısı buluyoruz” dedi.

‘BÖLGEDEKİ BİLGİ HEYECAN VERİCİ’

Kurtarma hafriyatında elde edilen bilgilerin Van’ın inanç turizme açısından epeyce kıymetli olduğuna dikkat çeken Uslu, “Kazı yaptığımız bölgede hem Müslüman tıpkı vakitte Pers devri var. Yani hem milattan evvel tıpkı vakitte milattan daha sonra tıpkı vakitte altta bulunacak bulgular tahminen de bizi farklı bir yere götürecektir. Alanda çıkarılacak bulgular Van bölge arkeolojisi açısından yeni bir tarihi kimliğin oluşmasına da yer oluşturacaktır. Şunun da bilinmesi gerekir ki Van Müzesi stant salonunda Pers periyoduna ilişkin teşhirde epey sayıda sikke, bilezik, küpe üzere eserler sergilenmektedir. Lakin insi-tu pozisyonunda bir mezar bulunması heyecan ve umut verici” sözlerini kullandı.

‘KAÇAK HAFRİYATA GEÇİT YOK’

Birinci derece sit alanı ilan edilen ve muhafaza altında alınan parselin 3 tarafı kapatılıp geri kalan kısımları da tel örgü ile çevrileceğini anlatan Uslu, bölgede tekrar kaçak hafriyatın yapılmaması konusunda çalışmaların titizlikle yürütüldüğünü belirterek, “Van Vilayet Emniyet Müdürümüze ve takımına hayli teşekkür ediyoruz. Sahiden alanı tespitinden bugüne uzun bir müddetdir güvenlik güçleri tarafınca müdafaa altına alınmıştır. Bu saatten daha sonra da bu alanın korunmasını yapacaklar. Artık burada kaçak hafriyat olaylarının yaşanmaması için elimizden gelen tüm imkânlara seferber edilecektir. Toplumun mirası hiç kimse tarafınca yok edilmesine fırsat verilmeyecektir. Van Müzesi olarak toprağın bağrında gizli olan kültürel mirasın gün yüzüne çıkarılarak toplumun mirası haline getirmek amacımızdır” diye konuştu. (DHA)