“EKOKIRIM” CÜRMÜ GELİYOR
ETRAF VE TABİAT KATİLLERİNE, YIRTICI MADENCİLERE KARŞI AÇIKLANAN YASA TASARISI MİLLETLERARASI KOMUOYUNA AÇIKLANDI
ODATV’DEN DAVET:
MÜSİLAJ UĞRAŞINDA SAMİMİ İSENİZ, MECLİS İKLİM KURULU HAREKETE GEÇSİN
Ekokırımın yasal çerçevesini belirlemek için oluşturulan bağımsız uzmanlar heyetinin hazırladığı taslak belirtildi.
Ekokırımı Durdurun (Stop Ecocide) Vakfı’nın öncülüğünde 2020 yılında oluşturulan ve 10 farklı ülkeden (İngiltere, Senegal, Fransa, Ekvator, Bangladeş, Sierra Leone, İspanya, Samua, Norveç ve ABD) 12 hukukçunun bir ortaya geldiği panel, altı aylık çalışma kararında ekokırım cürmünün yasal tarifini yaptı.
İNSANLIK YOL AYRIMINDA
Panel tarafınca yapılan açıklamada, insanlığın bir yol ayrımında bulunduğu belirtilerek, sera gazları ve ekosistemin yok edilmesi niçinleriyle dünyanın önemli bir felaketle karşı karşıya olduğu vurgulandı.
Doğa-insan münasebetlerinde ziyan verme yerine ahenk ortasında yaşama evresine geçilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, mevcut ulusal ve memleketler arası hukukun ekosistemdeki yıkımın önüne geçmede kâfi olmadığı açıklandı.
BEŞİNCİ CÜRÜM OLACAK
Teklifle, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin kanunu olarak bilinen Roma Statüsü’nde (Rome Statute) yapılacak değişiklikle, ekokırımın bir hata olarak eklenmesi amaçlanıyor.
Ekokırımın bir hata olması BM tarafınca kabul edilirse, 1945 yılından beri birinci kere yeni bir kabahat, Ceza Mahkemesi’nin kapsamı alanına girecek. Yani “soykırım”, “insanlığa karşı suçlar”, “savaş suçları”, “saldırı suçları”ndan daha sonra “ekokırım” da beşinci memleketler arası kabahat olacak.
* İsveç eski Başbakanı Olof Palme. 28 Şubat 1986’da Stokholm’de bir suikast kararı öldürüldü.
OLOF PALME IŞIĞI YAKMIŞTI
Ekokırım kavramı birinci defa, 1972 yılında yapılan BM İnsan Tabiatı Konferansı’nda periyodun İsveç Başbakanı Olof Palme tarafınca lisana getirilmişti. Yaklaşık 10 yıldır da İngiliz hukukçular Polly Higgins ve Jojo Mehta kurdukları Stop Ecocide (Ekokırımı Durdurun) Vakfı aracılığıyla tüm dünyada bir kampanya yürütüyor. Higgins 2019 yılında kansere yenik düştü. Mehta kampanyayı yılmadan sürdürüyor.
* İngiliz hukukçular Polly Higgins ve Jojo Mehta. Higgins 2019 yılında genç yaşta kansere yenik düştü.
İŞTE EKOKIRIM YASA ÖNERİSİ
“Rome Statüsü”nde yapılması istenilen değişiklik önerisi:
A. Başlangıç paragraf ikiye ek olarak:
Doğal etrafın her gün şiddetli yıkım ve berbata gidişle, şiddetli biçimde tehlikeye atılmasıyla tehdit altında olmasından tasa edilmektedir.
B. Unsur 5 Ek (1)
(e) Ekokırım kabahati.
C. Husus 8’e ek olarak
Ekokırım
1. Statü ile amaçlanan ekokırım cürmüyle, şuurlu olarak şiddetli ve yaygın yahut uzun periyodik, büyük olasılıkla ağır çevresel ziyanlara niye olan hukuksuz ve ahlaksız hareketler anlatılmaktadır.
2. Birinci paragrafla amaçlanan:
a. “Ahlaksız” sözüyle, toplumsal ve ekonomik çıkar beklentisi emeliyle pervasızca ihmalde bulunarak çok ziyan vermek;
b. “Şiddetli” sözüyle, epey önemli olumsuz değişimler, bozulma yahut etrafın rastgele bir kesimine, insan hayatına yahut doğal, kültürel ve ekonomik kaynaklara yönelik önemli tesirleri olan ziyanlar;
c. “Yaygın” tabiriyle, hudutlu bir coğrafik alanın dışına taşan, devlet sonlarını aşan yahut bütün ekosistemin yahut bütün canlıların yahut epey sayıda insanların görmüş olduğu ziyanlar;
d. “Uzun süreli” sözüyle kabul edilebilir bir vakit diliminde doğal olarak onarılamayacak, onarılamaz ziyanlar;
e. “Çevre” tabiriyle yeryüzü, biosfer, kriyosfer, litosfer, hidrosfer ve atmosfer olduğu kadar uzay boşluğu anlatılmaktadır.
İbrahim Gündüz
ETRAF VE TABİAT KATİLLERİNE, YIRTICI MADENCİLERE KARŞI AÇIKLANAN YASA TASARISI MİLLETLERARASI KOMUOYUNA AÇIKLANDI
ODATV’DEN DAVET:
MÜSİLAJ UĞRAŞINDA SAMİMİ İSENİZ, MECLİS İKLİM KURULU HAREKETE GEÇSİN
Ekokırımın yasal çerçevesini belirlemek için oluşturulan bağımsız uzmanlar heyetinin hazırladığı taslak belirtildi.
Ekokırımı Durdurun (Stop Ecocide) Vakfı’nın öncülüğünde 2020 yılında oluşturulan ve 10 farklı ülkeden (İngiltere, Senegal, Fransa, Ekvator, Bangladeş, Sierra Leone, İspanya, Samua, Norveç ve ABD) 12 hukukçunun bir ortaya geldiği panel, altı aylık çalışma kararında ekokırım cürmünün yasal tarifini yaptı.
İNSANLIK YOL AYRIMINDA
Panel tarafınca yapılan açıklamada, insanlığın bir yol ayrımında bulunduğu belirtilerek, sera gazları ve ekosistemin yok edilmesi niçinleriyle dünyanın önemli bir felaketle karşı karşıya olduğu vurgulandı.
Doğa-insan münasebetlerinde ziyan verme yerine ahenk ortasında yaşama evresine geçilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, mevcut ulusal ve memleketler arası hukukun ekosistemdeki yıkımın önüne geçmede kâfi olmadığı açıklandı.
BEŞİNCİ CÜRÜM OLACAK
Teklifle, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin kanunu olarak bilinen Roma Statüsü’nde (Rome Statute) yapılacak değişiklikle, ekokırımın bir hata olarak eklenmesi amaçlanıyor.
Ekokırımın bir hata olması BM tarafınca kabul edilirse, 1945 yılından beri birinci kere yeni bir kabahat, Ceza Mahkemesi’nin kapsamı alanına girecek. Yani “soykırım”, “insanlığa karşı suçlar”, “savaş suçları”, “saldırı suçları”ndan daha sonra “ekokırım” da beşinci memleketler arası kabahat olacak.
* İsveç eski Başbakanı Olof Palme. 28 Şubat 1986’da Stokholm’de bir suikast kararı öldürüldü.
OLOF PALME IŞIĞI YAKMIŞTI
Ekokırım kavramı birinci defa, 1972 yılında yapılan BM İnsan Tabiatı Konferansı’nda periyodun İsveç Başbakanı Olof Palme tarafınca lisana getirilmişti. Yaklaşık 10 yıldır da İngiliz hukukçular Polly Higgins ve Jojo Mehta kurdukları Stop Ecocide (Ekokırımı Durdurun) Vakfı aracılığıyla tüm dünyada bir kampanya yürütüyor. Higgins 2019 yılında kansere yenik düştü. Mehta kampanyayı yılmadan sürdürüyor.
* İngiliz hukukçular Polly Higgins ve Jojo Mehta. Higgins 2019 yılında genç yaşta kansere yenik düştü.
İŞTE EKOKIRIM YASA ÖNERİSİ
“Rome Statüsü”nde yapılması istenilen değişiklik önerisi:
A. Başlangıç paragraf ikiye ek olarak:
Doğal etrafın her gün şiddetli yıkım ve berbata gidişle, şiddetli biçimde tehlikeye atılmasıyla tehdit altında olmasından tasa edilmektedir.
B. Unsur 5 Ek (1)
(e) Ekokırım kabahati.
C. Husus 8’e ek olarak
Ekokırım
1. Statü ile amaçlanan ekokırım cürmüyle, şuurlu olarak şiddetli ve yaygın yahut uzun periyodik, büyük olasılıkla ağır çevresel ziyanlara niye olan hukuksuz ve ahlaksız hareketler anlatılmaktadır.
2. Birinci paragrafla amaçlanan:
a. “Ahlaksız” sözüyle, toplumsal ve ekonomik çıkar beklentisi emeliyle pervasızca ihmalde bulunarak çok ziyan vermek;
b. “Şiddetli” sözüyle, epey önemli olumsuz değişimler, bozulma yahut etrafın rastgele bir kesimine, insan hayatına yahut doğal, kültürel ve ekonomik kaynaklara yönelik önemli tesirleri olan ziyanlar;
c. “Yaygın” tabiriyle, hudutlu bir coğrafik alanın dışına taşan, devlet sonlarını aşan yahut bütün ekosistemin yahut bütün canlıların yahut epey sayıda insanların görmüş olduğu ziyanlar;
d. “Uzun süreli” sözüyle kabul edilebilir bir vakit diliminde doğal olarak onarılamayacak, onarılamaz ziyanlar;
e. “Çevre” tabiriyle yeryüzü, biosfer, kriyosfer, litosfer, hidrosfer ve atmosfer olduğu kadar uzay boşluğu anlatılmaktadır.
İbrahim Gündüz