semaver
Active member
Yaz mevsiminde yaygın görülen hastalıklardan biri olan besin zehirlenmesi çoklukla yavaşça seyrederken, nadiren de olsa hastanın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanabiliyor. Besin zehirlenmesinin yaz mevsiminde sıkça görülmesinin sebebi ise sıcaklığın artmasıyla birlikte ziyanlı mikroorganizmaların besinlerde daha kolay üreyip, çoğalabilmeleri. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran; besinlerle taşınan virüs, parazit, bakteri, toksin ve kimyasal unsurlardan kaynaklanan ‘besin zehirlenmesi’ dünyada her yıl yaklaşık 600 milyon kişiyi tehdit ediyor. Sıhhat Bakanlığı bilgileri de; ülkemizde bir daha her yıl 5-6 milyon kişinin besin zehirlenmesi sorunu yaşadığını belirtiyor. Besin zehirlenmesinden en epeyce et, süt, deniz eserleri ve yumurta sorumlu oluyor. Besin zehirlenmesinde kişi kontamine, yani rastgele bir hastalık etkeni bulaşmış olan gıdayı yedikten ortalama yarım saat ile 72 saat içerisinde; mide bulantısı, kusma, sulu yahut kanlı ishal, karın ağrıları, kramplar ve ateş üzere belirtiler gelişebiliyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, “her insanın hastalık etkeni bulaşmış olan gıdayı yedikten daha sonra verdiği reaksiyon birebir olmayabiliyor. Kiminde hiç belirti görülmezken kiminde ise önemli yakınmalar gelişebiliyor. Belirtiler kesilmediğinde ve şiddeti arttığında tabibe başvurmak yaşamsal değer taşıyabiliyor” ihtarında bulunuyor. Pekala, besin zehirlenmesinden korunmak için hangi yanılgılardan kaçınmamız gerekiyor?
Ellerinizi sık sık yıkayın
Ellerimizle gün içerisinde hastalık etkeni olan her türlü yere temas ediyoruz. Bunun kararında da ellerimizden bir hayli hastalık bulaşabiliyor. Örneğin lavaboya giren bir kişi ellerini kurallara uygun yıkamadığında ziyanlı tüm mikroorganizmalar ellerinde kalıyor. Kirli ellerle temas da hastalık etkeni bakteri ve virüslerin besine bulaşmasına yol açıyor. Bu duruma ‘çapraz bulaşma’ deniyor ötürüsıyla bilhassa rastgele bir pişmiş yahut pişmemiş besine dokunmadan evvel ellerinizi en az 20 saniye boyunca kesinlikle sabunla yıkamalısınız.
Çiğ etleri öteki besinlerden uzak tutun
Alışveriş yaparken, yiyecekleri hazırlarken yahut saklarken; çiğ kırmızı etleri, tavuk üzere kümes hayvanlarını, balık ve kabuklu deniz hayvanlarını başka besinlerden uzak tutun zira çiğ olan bu çeşit etlerde basitçe üreyen salmonellla, E.coli, staphylococcus aureus üzere bakteri ve virüsler, sebze- meyveye bulaştıklarında besin zehirlenmesi gelişebiliyor ayrıyeten eti kestiğiniz tahta ile zerzevat doğradığınız tahta birebir olmasın. Et kestiğiniz bıçakları, eti koyduğunuz yerleri ve ellerinizi; yemek pişirmeye başlamadan evvel kesinlikle sabunlu sıcak suyla yıkayın. bu türlü çapraz bulaşmayı önlersiniz.
Oda sıcaklında çözdürmeyin
Yüksek sıcaklığa sağlam olmayan yiyecekleri (kırmızı et, kümes hayvanları, balık, süt, peynir…) ortalama 5 derecenin üzerinde olan sıcaklıklarda uzun müddet bulundurmayın. Oda sıcaklığı ortalama 21-22 derece civarlarında oluyor ve bu ortamdaki yiyecekler dışarıda kaldıkları müddet içerisinde süratle ziyanlı bakteriler üretiyorlar. “Bu niçinle buzluğunuzdan çıkarmış olduğunuz donuk etleri oda sıcaklığında katiyen çözdürmeyin” ikazında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, şöyleki devam ediyor: “Donuk etinizin, pişirme sürecinin bir gün öncesinde buzdolabının ortasında çözünmesini sağlayın. Şayet acil çözünmesi gerekiyorsa, mikrodalga fırınınız var ise buz çözdürme programıyla çözdürüp, akabinde süratlice pişirin. Mikrodalga fırınınız yoksa akan ılık suyun ortasında süratle çözdürüp bir daha bekletmeden pişirin. Dikkat etmeniz gereken bir diğer kıymetli nokta ise çözülen etleri bir daha dondurmamak olmalı” diyor.
Buzdolabınızı tıka basa doldurmayın
Buzdolabınızın dondurucu olmayan olağan kısımlarında sıcaklık 5 derecenin üstünde olmamalı, zira sıcaklık arttıkça ziyanlı mikroorganizmalar çoğalıp üreyecektir ayrıyeten yiyecekleri buzdolabındaki soğuk hava içeride rahat dolaşabilecek biçimde yerleştirmeli ve tıka basa doldurmamalısınız zira buzdolabını epey doldurursanız içeride soğuk hava her besine tıpkı derecede tesir etmez ve bunun kararında yiyeceklerde mikroorganizmalar üremeye başlar. Bilhassa sıcak mevsimlerde dolabın kapağını epeyce sık açarak içerideki sıcaklığın artmasına da yol açmayın.
Buzdolabında 1-2 saatten çok bekletmeyin
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel et gibi oldukca süratli bozulan yiyecekleri hiç bekletmeden süratlice soğutmanız yahut dondurucuya kaldırmanız gerektiğini belirterek, “Özellikle kırmızı et ve tavuk üzere kümes hayvanlarını satın aldıktan daha sonra buzdolabında 1-2 saatten çok bekletmeyin; ya pişirin ya da süratle dondurucuya kaldırın. Aksi biçimde besin zehirlenmesine niye olabilen mikroorganizmalar süratle çoğalıp, üreyebiliyorlar” diyor.
Son kullanma tarihlerine dikkat!
Görünüşleri ve kokuları hiç bir biçimde değişmese bile son kullanma tarihleri geçmiş yiyecekleri asla tüketmeyin.
Şişmiş yahut çatlamışsa, almayın!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, konserve besinlerin şiddetli besin zehirlenmelerine yol açabileceğini belirterek, “Konserve kutularının ağır darbeli, şişmiş yahut çatlak olmamasına dikkat edin ve bu eserleri satın almayın” diyor. Konutta yaptığınız konservelerin de imal esnasında katiyetle hava almamaları fazlaca kıymetli zira hava almış eserlerde zehirlenmemize sebep olan ziyanlı mikroorganizmalar ürerler” diyor.
Yumurtayı buzdolabına yerleştirirken yıkamayın
“Yumurta uygun şartlarda satın alınmaz ve saklanmazsa epey tehlikeli olabiliyor” bilgisini veren Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, tekliflerini şu biçimde sıralıyor: “Salmonella ve E. Coli üzere bakterilerin bulaşmamaları için yumurtayı satın alırken üzerinde hayvan dışkısı ve kir olmamasına dikkat edin bir daha tıpkı niçinle çatlak yumurtaları almayın ayrıyeten buzdolabına asla yıkayarak kaldırmayın. Bunun sebebi ise yıkandıktan daha sonra yumurta kabuğunun üstündeki gözeneklerin açılarak hastalık oluşturan mikroorganizmaların süratle yumurtanın içine girmelerine sebep olması. Yumurtayı kullanmasından hemilk evvel yıkayıp, pişirmeli ve bir daha bilhassa çaprak bulaş olmaması için yumurtaya dokunduktan daha sonra ellerinizi düzgünce yıkamalısınız.
Etler âlâ pişmiş olsun
Salam, pastırma ve çiğ köfte üzere çiğ tüketilen etler yahut tercihen az pişmiş etler de bakterilerin bulaşması açısından risk oluşturuyorlar. Örneğin az pişmiş olan tavuk etinde salmonella, kırmızı ette de bir tıp E.coli bakterisi üreyebiliyor. Bu niçinle bakterilerin yok olmaları için etlerin uygun pişmiş bulunmasına dikkat edin.
Hazırlık öncesinde yeterlice yıkayın
Besin kaynaklı zehirlenmeler, kontemine olan (hastalık etkeni bulaşan) besinlerin tüketilmeleri kararı ortaya çıkan bir tablo. Bu niçinle besinleri pişirmede kullandığınız mutfak gereçlerini ve yüzeylerini, yemeği hazırlamadan evvel deterjanla hayli düzgün yıkayın.
Hibya Haber Ajansı
Ellerinizi sık sık yıkayın
Ellerimizle gün içerisinde hastalık etkeni olan her türlü yere temas ediyoruz. Bunun kararında da ellerimizden bir hayli hastalık bulaşabiliyor. Örneğin lavaboya giren bir kişi ellerini kurallara uygun yıkamadığında ziyanlı tüm mikroorganizmalar ellerinde kalıyor. Kirli ellerle temas da hastalık etkeni bakteri ve virüslerin besine bulaşmasına yol açıyor. Bu duruma ‘çapraz bulaşma’ deniyor ötürüsıyla bilhassa rastgele bir pişmiş yahut pişmemiş besine dokunmadan evvel ellerinizi en az 20 saniye boyunca kesinlikle sabunla yıkamalısınız.
Çiğ etleri öteki besinlerden uzak tutun
Alışveriş yaparken, yiyecekleri hazırlarken yahut saklarken; çiğ kırmızı etleri, tavuk üzere kümes hayvanlarını, balık ve kabuklu deniz hayvanlarını başka besinlerden uzak tutun zira çiğ olan bu çeşit etlerde basitçe üreyen salmonellla, E.coli, staphylococcus aureus üzere bakteri ve virüsler, sebze- meyveye bulaştıklarında besin zehirlenmesi gelişebiliyor ayrıyeten eti kestiğiniz tahta ile zerzevat doğradığınız tahta birebir olmasın. Et kestiğiniz bıçakları, eti koyduğunuz yerleri ve ellerinizi; yemek pişirmeye başlamadan evvel kesinlikle sabunlu sıcak suyla yıkayın. bu türlü çapraz bulaşmayı önlersiniz.
Oda sıcaklında çözdürmeyin
Yüksek sıcaklığa sağlam olmayan yiyecekleri (kırmızı et, kümes hayvanları, balık, süt, peynir…) ortalama 5 derecenin üzerinde olan sıcaklıklarda uzun müddet bulundurmayın. Oda sıcaklığı ortalama 21-22 derece civarlarında oluyor ve bu ortamdaki yiyecekler dışarıda kaldıkları müddet içerisinde süratle ziyanlı bakteriler üretiyorlar. “Bu niçinle buzluğunuzdan çıkarmış olduğunuz donuk etleri oda sıcaklığında katiyen çözdürmeyin” ikazında bulunan Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, şöyleki devam ediyor: “Donuk etinizin, pişirme sürecinin bir gün öncesinde buzdolabının ortasında çözünmesini sağlayın. Şayet acil çözünmesi gerekiyorsa, mikrodalga fırınınız var ise buz çözdürme programıyla çözdürüp, akabinde süratlice pişirin. Mikrodalga fırınınız yoksa akan ılık suyun ortasında süratle çözdürüp bir daha bekletmeden pişirin. Dikkat etmeniz gereken bir diğer kıymetli nokta ise çözülen etleri bir daha dondurmamak olmalı” diyor.
Buzdolabınızı tıka basa doldurmayın
Buzdolabınızın dondurucu olmayan olağan kısımlarında sıcaklık 5 derecenin üstünde olmamalı, zira sıcaklık arttıkça ziyanlı mikroorganizmalar çoğalıp üreyecektir ayrıyeten yiyecekleri buzdolabındaki soğuk hava içeride rahat dolaşabilecek biçimde yerleştirmeli ve tıka basa doldurmamalısınız zira buzdolabını epey doldurursanız içeride soğuk hava her besine tıpkı derecede tesir etmez ve bunun kararında yiyeceklerde mikroorganizmalar üremeye başlar. Bilhassa sıcak mevsimlerde dolabın kapağını epeyce sık açarak içerideki sıcaklığın artmasına da yol açmayın.
Buzdolabında 1-2 saatten çok bekletmeyin
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel et gibi oldukca süratli bozulan yiyecekleri hiç bekletmeden süratlice soğutmanız yahut dondurucuya kaldırmanız gerektiğini belirterek, “Özellikle kırmızı et ve tavuk üzere kümes hayvanlarını satın aldıktan daha sonra buzdolabında 1-2 saatten çok bekletmeyin; ya pişirin ya da süratle dondurucuya kaldırın. Aksi biçimde besin zehirlenmesine niye olabilen mikroorganizmalar süratle çoğalıp, üreyebiliyorlar” diyor.
Son kullanma tarihlerine dikkat!
Görünüşleri ve kokuları hiç bir biçimde değişmese bile son kullanma tarihleri geçmiş yiyecekleri asla tüketmeyin.
Şişmiş yahut çatlamışsa, almayın!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, konserve besinlerin şiddetli besin zehirlenmelerine yol açabileceğini belirterek, “Konserve kutularının ağır darbeli, şişmiş yahut çatlak olmamasına dikkat edin ve bu eserleri satın almayın” diyor. Konutta yaptığınız konservelerin de imal esnasında katiyetle hava almamaları fazlaca kıymetli zira hava almış eserlerde zehirlenmemize sebep olan ziyanlı mikroorganizmalar ürerler” diyor.
Yumurtayı buzdolabına yerleştirirken yıkamayın
“Yumurta uygun şartlarda satın alınmaz ve saklanmazsa epey tehlikeli olabiliyor” bilgisini veren Beslenme ve Diyet Uzmanı Evrim Demirel, tekliflerini şu biçimde sıralıyor: “Salmonella ve E. Coli üzere bakterilerin bulaşmamaları için yumurtayı satın alırken üzerinde hayvan dışkısı ve kir olmamasına dikkat edin bir daha tıpkı niçinle çatlak yumurtaları almayın ayrıyeten buzdolabına asla yıkayarak kaldırmayın. Bunun sebebi ise yıkandıktan daha sonra yumurta kabuğunun üstündeki gözeneklerin açılarak hastalık oluşturan mikroorganizmaların süratle yumurtanın içine girmelerine sebep olması. Yumurtayı kullanmasından hemilk evvel yıkayıp, pişirmeli ve bir daha bilhassa çaprak bulaş olmaması için yumurtaya dokunduktan daha sonra ellerinizi düzgünce yıkamalısınız.
Etler âlâ pişmiş olsun
Salam, pastırma ve çiğ köfte üzere çiğ tüketilen etler yahut tercihen az pişmiş etler de bakterilerin bulaşması açısından risk oluşturuyorlar. Örneğin az pişmiş olan tavuk etinde salmonella, kırmızı ette de bir tıp E.coli bakterisi üreyebiliyor. Bu niçinle bakterilerin yok olmaları için etlerin uygun pişmiş bulunmasına dikkat edin.
Hazırlık öncesinde yeterlice yıkayın
Besin kaynaklı zehirlenmeler, kontemine olan (hastalık etkeni bulaşan) besinlerin tüketilmeleri kararı ortaya çıkan bir tablo. Bu niçinle besinleri pişirmede kullandığınız mutfak gereçlerini ve yüzeylerini, yemeği hazırlamadan evvel deterjanla hayli düzgün yıkayın.
Hibya Haber Ajansı