2022 yılı ile birlikte pandeminin tesirlerinin geride kalmaya başlaması bankacılık bölümü için risklerin bir hayli açıdan olağana dönmesini sağladı. Risklerin azalmaya başlamasının yanı sıra pandemi daha sonrası dünyanın, bölüm oyuncularına yüklediği yeni risk ögeleri da ortaya çıkıyor. Bilhassa merkez bankalarının nakdî sıkılaştırma adımları ve gerçek piyasalara sağlanan mali dayanakların çekilmeye başlaması, bu risk ögelerinin başında geliyor. Öbür yandan bankacılık bölümünün ajandasında değerli bir yer tutan dijital dönüşüm de tüm süratiyle devam ediyor.
Aktif toplam 9 trilyon TL’yi geçti
KPMG de bankacılık kesimi oyuncularının gündemi yakalayabilmesine ve sağlıklı bir yol haritası çizmesine katkıda bulunmak gayesiyle bölümün 2021 yılına kapsayıcı bir bakış sunan raporunu yayımladı. “Bankacılık Dala Bakış–2021″ raporuna nazaran 57 bankanın faaliyet gösterdiği bölümün etkin toplamı 9 trilyon TL eşiğini aşarken, mevduat hacmi 5,3 trilyon TL oldu. 2021 yılını 92,1 milyar TL net kâr ile kapatan dalda kredi hacmi ise 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL eşiğini aştı.
Şube ve çalışan sayısı azaldı
Öte yandan, dijitalleşme ve müşteri tercihlerindeki değişime paralel olarak hem şube tıpkı vakitte işçi sayısındaki düşüş trendi devam ederken, çalışan sayısı ise 185 bin 248’e geriledi. 2020 yılı sonunda 10 bin eşiğinin altına düşen toplam şube sayısındaki azalma trendi de sürdü. 2021 yılında toplam şube sayısı 147 adet azalarak 9 bin 800 düzeyine geriledi. Rapora nazaran 1 Ocak 2022 prestijiyle yürürlüğe giren dijital banka kuruluşlarına ait mevzuat da bu trendin devam edeceğini gösteriyor. KPMG’nin raporunda öne çıkan sayılar şu biçimde:
Mevduatta tarihi zirve
Pandemi devrindeki yapısal değişimleri ve 2021 yıl sonunda yaşanan süratli kur hareketini atlatan dalın faal toplamı 9 trilyon TL eşiğini aşarken, dalın mevduat hacmi 5,3 trilyon TL düzeyinde bulunuyor. Bu hacim, tarihi bir doruğa işaret ederken artışın ana niçinlerinden birinin de TL’de yaşanan kıymet kaybı sebebiyle döviz tevdiat hesaplarının (DTH) pahasının yükselmesi olduğu açıklandı. Bölümün toplam net kârı ise 2021 yıl sonunda neredeyse evvelki iki yılın toplamına erişti. Dalın toplam öz kaynakları da 711 milyar TL düzeyine ulaştı. Bölümün etkin büyüklük sıralamasında kamu bankalarının birinci üç sıradaki yeri ise değişmedi.
Aktif büyüklük payları
Bankacılık dalı faal büyüklük hisseleri sırasıyla şöyle oldu: Ziraat Bankası yüzde 16,4, Vakıfb ank yüzde 11,8, Halkbank yüzde 11,1, İşbank yüzde 10,8, Garanti yüzde 8,8, YKB yüzde 8,6, Akbank yüzde 8,5, QNB Finansbank yüzde 4,2 ve Eximbank yüzde 3,8. Kesim, 2021 yılını 92,1 milyar TL net kâr ile kapattı. Bu da 2020 yıl sonu ile kıyaslandığında kârlılıkta yüzde 57’nin üzerinde bir artışa denk geliyor. 2022 yılında bankacılık kesiminde TÜFE’ye endeksli menkul değer getirilerinin artacağına ait beklenti daldaki kârlılığı olumlu istikamette etkiliyor. Bu beklentiyle birlikte gerçekleşmesi varsayım edilen kredi büyümesi niçiniyle de dalda kârlılığın 2022 yılında yüzde 150 büyümesi iddia ediliyor.
Kredi büyümesi yüzde 37
Sektörün kredi hacmi 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL eşiğini aşarken yıllık kredi büyümesi yüzde 37 olarak gerçekleşti. Kredi tiplerine bakılırsa kredi hacimlerine bakıldığında ticari ve başka krediler 4,11 trilyon liralık bir hacme ulaşırken tüketici kredilerindeki hacim 989,1 milyar TL’ye ulaştı. Tüketici kredileri içerisinde birinci sırada 462,5 milyar TL ile muhtaçlık kredileri yer alırken bunu sırasıyla 301,4 ile konut kredileri, 212,5 milyar TL ile kredi kartları ve 12,6 milyar TL ile taşıt kredileri izledi. Dalda yaşanan kredi büyümesi ivmesi ve BDDK tarafınca yapılan düzenlemeler takipteki alacaklar oranının pek sonlu kalmasını sağladı. 2019 yılını yüzde 5,4 ve 2020 yılını yüzde 4,1 oranları ile kapatan kesim, 2021 yılını yüzde 3,2 ile kapattı. Bölümün, 2021 yılında takipteki alacakları 160 milyar TL oldu.
KKM’nin tesiri ne oldu?
Sektörün mevduat tabanı 2019’a bakılırsa yüzde 108 ve 2020’ye göre yüzde 53,2 büyüyerek 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL’ye yaklaştı. Toplam mevduat pastası ortasında yabancı para ve yabancı paraya endeksli olan değerli madenler mevduatının hissesi 2021 yıl sonu prestijiyle yüzde 63 düzeyinde gerçekleşti. Dolarizasyona karşı alınan tedbirler çerçevesinde geliştirilen ve 20 Aralık 2021 tarihinde devreye alınan kur muhafazalı mevduat aracı ise bu hacmin gerilemesine yol açtı. Yıl sonunda 237 milyar dolar olan döviz ve değerli maden mevduatı hacmi, bu yılın şubat ayının birinci haftası prestijiyle 225 milyar dolara geriledi, toplam pastadan alınan hisse ise yüzde 57 olarak gerçekleşti.
78 milyon dijital müşteri
Raporda dalın finansal durumunun yanı sıra bankacılık kesiminin ajandasına kıymetli bir yer tutan dijital dönüşüm ile ilgili sayılara da yer veriliyor. Buna nazaran süratli gelişen alanlardan biri olan dijital bankacılıkta Ekim – Aralık 2021 devri ortasında toplam faal dijital bankacılık müşteri sayısı 77 milyon 932 bin bireye ulaştı. Bu sayının 2 milyon 764 bin şahsı “sadece internet bankacılığı” süreci yaparken 65 milyon 954 bin bireyi “sadece taşınabilir bankacılık” süreci yaptı. Hem internet hem taşınabilir bankacılık süreci yapan kullanıcı sayısı ise 9 milyon 214 bin kişi olarak belirtildi.
İnternet bankacılığı hizmeti
İnternet bankacılığı hizmetini kullanmak üzere sistemde kayıtlı ve en az bir defa giriş süreci yapmış ferdî müşteri sayısı ise Aralık 2021 prestijiyle 81 milyon 689 bin kişi oldu. Son bir yıl içerisinde en az bir kere giriş süreci yapmış ferdi müşteri sayısı ise 24 milyon 405 bin kişi. Taşınabilir bankacılık hizmetini kullanmak üzere sistemde kayıtlı olan ve en az bir defa giriş süreci yapmış toplam müşteri sayısı Aralık 2021 prestijiyle 117 milyon 226 bin kişi olurken bunların 75 milyon 168 bin bireyi Ekim – Aralık 2021 devri içerisinde en az bir sefer giriş süreci yaptı.
Okumaya devam et...
Aktif toplam 9 trilyon TL’yi geçti
KPMG de bankacılık kesimi oyuncularının gündemi yakalayabilmesine ve sağlıklı bir yol haritası çizmesine katkıda bulunmak gayesiyle bölümün 2021 yılına kapsayıcı bir bakış sunan raporunu yayımladı. “Bankacılık Dala Bakış–2021″ raporuna nazaran 57 bankanın faaliyet gösterdiği bölümün etkin toplamı 9 trilyon TL eşiğini aşarken, mevduat hacmi 5,3 trilyon TL oldu. 2021 yılını 92,1 milyar TL net kâr ile kapatan dalda kredi hacmi ise 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL eşiğini aştı.
Şube ve çalışan sayısı azaldı
Öte yandan, dijitalleşme ve müşteri tercihlerindeki değişime paralel olarak hem şube tıpkı vakitte işçi sayısındaki düşüş trendi devam ederken, çalışan sayısı ise 185 bin 248’e geriledi. 2020 yılı sonunda 10 bin eşiğinin altına düşen toplam şube sayısındaki azalma trendi de sürdü. 2021 yılında toplam şube sayısı 147 adet azalarak 9 bin 800 düzeyine geriledi. Rapora nazaran 1 Ocak 2022 prestijiyle yürürlüğe giren dijital banka kuruluşlarına ait mevzuat da bu trendin devam edeceğini gösteriyor. KPMG’nin raporunda öne çıkan sayılar şu biçimde:
Mevduatta tarihi zirve
Pandemi devrindeki yapısal değişimleri ve 2021 yıl sonunda yaşanan süratli kur hareketini atlatan dalın faal toplamı 9 trilyon TL eşiğini aşarken, dalın mevduat hacmi 5,3 trilyon TL düzeyinde bulunuyor. Bu hacim, tarihi bir doruğa işaret ederken artışın ana niçinlerinden birinin de TL’de yaşanan kıymet kaybı sebebiyle döviz tevdiat hesaplarının (DTH) pahasının yükselmesi olduğu açıklandı. Bölümün toplam net kârı ise 2021 yıl sonunda neredeyse evvelki iki yılın toplamına erişti. Dalın toplam öz kaynakları da 711 milyar TL düzeyine ulaştı. Bölümün etkin büyüklük sıralamasında kamu bankalarının birinci üç sıradaki yeri ise değişmedi.
Aktif büyüklük payları
Bankacılık dalı faal büyüklük hisseleri sırasıyla şöyle oldu: Ziraat Bankası yüzde 16,4, Vakıfb ank yüzde 11,8, Halkbank yüzde 11,1, İşbank yüzde 10,8, Garanti yüzde 8,8, YKB yüzde 8,6, Akbank yüzde 8,5, QNB Finansbank yüzde 4,2 ve Eximbank yüzde 3,8. Kesim, 2021 yılını 92,1 milyar TL net kâr ile kapattı. Bu da 2020 yıl sonu ile kıyaslandığında kârlılıkta yüzde 57’nin üzerinde bir artışa denk geliyor. 2022 yılında bankacılık kesiminde TÜFE’ye endeksli menkul değer getirilerinin artacağına ait beklenti daldaki kârlılığı olumlu istikamette etkiliyor. Bu beklentiyle birlikte gerçekleşmesi varsayım edilen kredi büyümesi niçiniyle de dalda kârlılığın 2022 yılında yüzde 150 büyümesi iddia ediliyor.
Kredi büyümesi yüzde 37
Sektörün kredi hacmi 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL eşiğini aşarken yıllık kredi büyümesi yüzde 37 olarak gerçekleşti. Kredi tiplerine bakılırsa kredi hacimlerine bakıldığında ticari ve başka krediler 4,11 trilyon liralık bir hacme ulaşırken tüketici kredilerindeki hacim 989,1 milyar TL’ye ulaştı. Tüketici kredileri içerisinde birinci sırada 462,5 milyar TL ile muhtaçlık kredileri yer alırken bunu sırasıyla 301,4 ile konut kredileri, 212,5 milyar TL ile kredi kartları ve 12,6 milyar TL ile taşıt kredileri izledi. Dalda yaşanan kredi büyümesi ivmesi ve BDDK tarafınca yapılan düzenlemeler takipteki alacaklar oranının pek sonlu kalmasını sağladı. 2019 yılını yüzde 5,4 ve 2020 yılını yüzde 4,1 oranları ile kapatan kesim, 2021 yılını yüzde 3,2 ile kapattı. Bölümün, 2021 yılında takipteki alacakları 160 milyar TL oldu.
KKM’nin tesiri ne oldu?
Sektörün mevduat tabanı 2019’a bakılırsa yüzde 108 ve 2020’ye göre yüzde 53,2 büyüyerek 2021 yıl sonunda 5 trilyon TL’ye yaklaştı. Toplam mevduat pastası ortasında yabancı para ve yabancı paraya endeksli olan değerli madenler mevduatının hissesi 2021 yıl sonu prestijiyle yüzde 63 düzeyinde gerçekleşti. Dolarizasyona karşı alınan tedbirler çerçevesinde geliştirilen ve 20 Aralık 2021 tarihinde devreye alınan kur muhafazalı mevduat aracı ise bu hacmin gerilemesine yol açtı. Yıl sonunda 237 milyar dolar olan döviz ve değerli maden mevduatı hacmi, bu yılın şubat ayının birinci haftası prestijiyle 225 milyar dolara geriledi, toplam pastadan alınan hisse ise yüzde 57 olarak gerçekleşti.
78 milyon dijital müşteri
Raporda dalın finansal durumunun yanı sıra bankacılık kesiminin ajandasına kıymetli bir yer tutan dijital dönüşüm ile ilgili sayılara da yer veriliyor. Buna nazaran süratli gelişen alanlardan biri olan dijital bankacılıkta Ekim – Aralık 2021 devri ortasında toplam faal dijital bankacılık müşteri sayısı 77 milyon 932 bin bireye ulaştı. Bu sayının 2 milyon 764 bin şahsı “sadece internet bankacılığı” süreci yaparken 65 milyon 954 bin bireyi “sadece taşınabilir bankacılık” süreci yaptı. Hem internet hem taşınabilir bankacılık süreci yapan kullanıcı sayısı ise 9 milyon 214 bin kişi olarak belirtildi.
İnternet bankacılığı hizmeti
İnternet bankacılığı hizmetini kullanmak üzere sistemde kayıtlı ve en az bir defa giriş süreci yapmış ferdî müşteri sayısı ise Aralık 2021 prestijiyle 81 milyon 689 bin kişi oldu. Son bir yıl içerisinde en az bir kere giriş süreci yapmış ferdi müşteri sayısı ise 24 milyon 405 bin kişi. Taşınabilir bankacılık hizmetini kullanmak üzere sistemde kayıtlı olan ve en az bir defa giriş süreci yapmış toplam müşteri sayısı Aralık 2021 prestijiyle 117 milyon 226 bin kişi olurken bunların 75 milyon 168 bin bireyi Ekim – Aralık 2021 devri içerisinde en az bir sefer giriş süreci yaptı.
Okumaya devam et...