Türkiye geçen bir ay ortasında hem yangın birebir vakitte sel felaketiyle sarsıldı. Kastamonu, Sinop ve Bartın’da yaşanan sel felaketinin yaraları çabucak hemen sarılabilmiş değil.
Yaşanan bu doğal afetler daha sonrası akıllara İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı tarafınca hazırlanan “Kriz Bağlantı Rehberi Yönetmeliğini” getirdi. Ocak 2020 yılında yayınlanan bu yönetmeliğin niçin hazırlandığı sunuş yazısında şöyleki anlatılıyordu:
“Kriz İrtibat İdaresi Rehberi, İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı tarafınca; kriz irtibat idaresine ait kavramları açıklamak; terör, güvenlik, doğal afet, iş kazası, halk sıhhati, yangın üzere kriz durumlarının irtibat idare sürecine ait genel bir model oluşturmak üzere hazırlanmıştır. Bu rehberde, kriz idaresi ile kriz irtibatı idaresinin farklılığını başından ortaya koyan ve kriz irtibat idaresine odaklanan bir yaklaşım benimsenmiştir. Basın-kamu kurumları içindeki bağlarda ‘tanıdık olma’, ‘şahsi irtibatları kullanma’ üzere eşitsiz, bireye bağlı, plansız ve günü kurtarmaya dönük bir yaklaşımdan; kurumsallaşmış, düzgün planlanmış ve sistematize olmuş bir seviyeye geçiş hedeflenmektedir.”
Pekala, devletin kendi hazırladığı kriz yönetme yönetmeliğine devlet yöneticileri ne kadar uyuyordu? Bu sorunun yanıtını biz değil, okuyucu kendisi verecek. Biz yalnızca İçişleri Bakanlığı tarafınca hazırlanan kriz yönetmeliğinden kimi kısımlar aktaracağız.
KRİZ SIRASINDA GİZLİ-SAKLI OLMAMALI
Kriz rehberine bakılırsa kriz ortaya çıkınca birinci yapılması gerekenler unsurlar halinde şu biçimde sıralanıyor:
“- Bilinmeyen bilgi ve açık bilgi hakikat ve net bir biçimde tanımlanmalıdır.
-Gizli saklı hiçbir şey olmamalı, kamuoyunun bilgilendirme imkânı varken bu durum görmezden gelinmemelidir. Bilginin binlerce uzmandan ve haber kaynağından saklanması mümkün değildir. Olayın/krizin el verdiği ölçülerde açık/şeffaf ve net bilgiler paylaşılmalıdır.
-Genel nitelikte olmayan bütün konuşmalar rastgele biri tarafınca değiştirilebilir ve bunlar hükümetin/Devletin aleyhine çevrilebilir. Lakin genel yapılan duyurular vb. stilde kurulan irtibatta halka açık bildiri verildiğinden ve şeffaflık göz önünde bulundurulduğunda bildirinin çevrilmesi imkânsız olur. Bu şekil iletiler kurumsal hesap ve kurumsal web sayfası üzerinden açık ve düzgün bir lisan ile bir bilirkişi/yetkili tarafınca verilmelidir.
-Kriz planınıza uygun olmayan durumlar ortaya çıkabilir, bu çelişkili durumlara hazır olmak gerekir.
-Kurum olarak yurttaşlara ileteceğiniz iletilerin samimi olması gerekir.
-Küçük kümeler toplumsal medya üzere bir oluşumla birleşince sesleri pek çabuk duyulabildiği akılda tutulmalıdır.
-Sosyal medya platformları üzerinden yapılan paylaşımların, kurumsal paylaşımların altına yapılan yorumların ve kuruma iletilen bildirilerin tahlil edilmesi üzere metotlar ile yurttaşların bahse ait bakış açısının, bilgi gereksiniminin ve yürütülen irtibat stratejisinin muvaffakiyetinin ve eksik kalan istikametlerinin ölçülmesi gereklidir.”
SÖZCÜYE NASİHATLER
İçişleri Bakanlığının hazırladığı rehberde kriz bölgesine giden sözcü yahut başkan hüviyetindeki şahıslara de teklifler var:
“-Sakin ve huzur veren bir beden lisanına sahip olmalıdır. (Açıklama yapacağı amaç kitlenin “Bizden biri ancak biraz farklı ve bizden daha epey bilgi ve güce sahip diye bilmesi değerlidir.)
“-Her vakit beyaz ve/veya açık mavi gömlek giymeli. Katiyen kırmızı ve kırmızıya yakın kravat takmamalıdır. Ayrıyeten ekip elbisesi sade bir tarz ve renkte olmalıdır.
“-Samimi, babacan/anaç ve sabırlı bir tutumu olmalıdır. İçten ve hassas bir duruş sergilemelidir.
“-Verdiği her ileti ve bilgi dengeli, hakikat ve inandırıcı olmalıdır. Taraflı ve yargılayıcı bir lisan kullanmamalı ve bunu vücut lisanıyla de asla söylememelidir.
“-Beden lisanını karşıda itimat ve samimiyet oluşturacak biçimde kullanmalıdır. Ellerinin görünür yerde olması uygun olur. Konuşma esnasında bir iki sefer avuç içlerini göstermelidir.
“-Mutlaka göz teması kuran konuşmalar yapmalı gözlerini kaçırmamalıdır.
“-Mağdurlara ait konuşmalarında şefkat, harekete ait konuşmalarında gücü vurgulayacak ses tonu kullanmalıdır.
“-Açıklama bir grupla yapılıyorsa, bu takımın birbiriyle her vakit irtibat halinde olan ve samimi bağlantıların kurulduğu bireyler içinden seçilmemesine dikkat edilmelidir. Bu durum birfazlaca kriz açıklamasında badire ile sonuçlanabilecek küme fikri durumunun ortaya çıkmasına niye olabilecek verilen iletinin inandırıcılığını düşürebilecektir.”
ÇOK SATAN GAZETELERE İLAN VER!
Kitapçıkta kriz bölgesinde ortaya çıkan söylentilere karşı geliştirilecek tedbirler de dikkat çekici… Kriz İrtibat Rehberi’nde bu kıymetler şöyleki sıralanıyor:
“-Bir söylenti dolaşıyor ya da büyüyor üzere görünüyorsa, söylentinin verdiği bildirisi yalanlama manasında itinayla hazırlanmış karşı bilgiyi kamuoyuna yayın. Söylentinin dolanımının artmasını istemiyorsanız söylentinin kendisini anmayın. Kamuoyuna sunduğunuz bilgi, kuvvetli bir biçimde söylentinin gerçek dışı olduğunu tabir etmelidir. Bu söylentinin tesirini azaltır.
“-Söylentiyi tahlil edin. Olası kaynak nedir? neden başladı? Mümkün olan tesiri nedir? Süratle yayılacak mı? Nerede merkezlenmiş? Ulusal mı? Ya da bir kent ve bir bölge ile sınırlanmış mı?
“-Mesaj ve bilgiyi kesinlikle toplumsal medyayı kullanarak paylaşın.
“-Söylentiyi tekrar etmeyecek basın toplantısı düzenlenebilir.
“-İnandırıcı olmak için, dışarıdan söylentinin prestijini düşürmeye yönelik bahis ile ilgili bir uzman bulun ve kamuoyunu etkileyecek toplantı konuşma vb. yaptırın.
“-Yüksek tirajlı yayınlarda basılı reklâmlar verin. İnandırıcı bir ileti seçilmesine dikkat edilmelidir. Bildiriniz inandırıcı değil ise basılı reklâm söylentinin kıymetini arttırır.”
Devletin kendi hazırladığı yönetmeliğe ne kadar uyduğunu halkın takdirine bırakıyoruz.
İçişleri Bakanlığı tarafınca hazırlanan bu kitapçığın tamamına baktığınız vakit daha epey kurum içine yönelik strateji geliştirmek için hazırlandığı çabucak anlaşılıyor. Pekala bu kitapçık niye İçişleri Bakanlığının sitesinde erişime açık biçimde duruyor? Devletin Kriz İrtibat İdaresi Rehberi’ne herkes tarafınca ulaşmak devlet kademesinde mümkün krizlerde alacağı tavırlar açısından zafiyet yaratmaz mı? Bu sorulara da İçişleri Bakanlığı cevap vermeli!
Ayrıyeten bu kitapçık yayınlandığında Anadolu Ajansı tarafınca o periyot bütün abonelerine haber olarak geçilmiş.
Yaşanan bu doğal afetler daha sonrası akıllara İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı tarafınca hazırlanan “Kriz Bağlantı Rehberi Yönetmeliğini” getirdi. Ocak 2020 yılında yayınlanan bu yönetmeliğin niçin hazırlandığı sunuş yazısında şöyleki anlatılıyordu:
“Kriz İrtibat İdaresi Rehberi, İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı tarafınca; kriz irtibat idaresine ait kavramları açıklamak; terör, güvenlik, doğal afet, iş kazası, halk sıhhati, yangın üzere kriz durumlarının irtibat idare sürecine ait genel bir model oluşturmak üzere hazırlanmıştır. Bu rehberde, kriz idaresi ile kriz irtibatı idaresinin farklılığını başından ortaya koyan ve kriz irtibat idaresine odaklanan bir yaklaşım benimsenmiştir. Basın-kamu kurumları içindeki bağlarda ‘tanıdık olma’, ‘şahsi irtibatları kullanma’ üzere eşitsiz, bireye bağlı, plansız ve günü kurtarmaya dönük bir yaklaşımdan; kurumsallaşmış, düzgün planlanmış ve sistematize olmuş bir seviyeye geçiş hedeflenmektedir.”
Pekala, devletin kendi hazırladığı kriz yönetme yönetmeliğine devlet yöneticileri ne kadar uyuyordu? Bu sorunun yanıtını biz değil, okuyucu kendisi verecek. Biz yalnızca İçişleri Bakanlığı tarafınca hazırlanan kriz yönetmeliğinden kimi kısımlar aktaracağız.
KRİZ SIRASINDA GİZLİ-SAKLI OLMAMALI
Kriz rehberine bakılırsa kriz ortaya çıkınca birinci yapılması gerekenler unsurlar halinde şu biçimde sıralanıyor:
“- Bilinmeyen bilgi ve açık bilgi hakikat ve net bir biçimde tanımlanmalıdır.
-Gizli saklı hiçbir şey olmamalı, kamuoyunun bilgilendirme imkânı varken bu durum görmezden gelinmemelidir. Bilginin binlerce uzmandan ve haber kaynağından saklanması mümkün değildir. Olayın/krizin el verdiği ölçülerde açık/şeffaf ve net bilgiler paylaşılmalıdır.
-Genel nitelikte olmayan bütün konuşmalar rastgele biri tarafınca değiştirilebilir ve bunlar hükümetin/Devletin aleyhine çevrilebilir. Lakin genel yapılan duyurular vb. stilde kurulan irtibatta halka açık bildiri verildiğinden ve şeffaflık göz önünde bulundurulduğunda bildirinin çevrilmesi imkânsız olur. Bu şekil iletiler kurumsal hesap ve kurumsal web sayfası üzerinden açık ve düzgün bir lisan ile bir bilirkişi/yetkili tarafınca verilmelidir.
-Kriz planınıza uygun olmayan durumlar ortaya çıkabilir, bu çelişkili durumlara hazır olmak gerekir.
-Kurum olarak yurttaşlara ileteceğiniz iletilerin samimi olması gerekir.
-Küçük kümeler toplumsal medya üzere bir oluşumla birleşince sesleri pek çabuk duyulabildiği akılda tutulmalıdır.
-Sosyal medya platformları üzerinden yapılan paylaşımların, kurumsal paylaşımların altına yapılan yorumların ve kuruma iletilen bildirilerin tahlil edilmesi üzere metotlar ile yurttaşların bahse ait bakış açısının, bilgi gereksiniminin ve yürütülen irtibat stratejisinin muvaffakiyetinin ve eksik kalan istikametlerinin ölçülmesi gereklidir.”
SÖZCÜYE NASİHATLER
İçişleri Bakanlığının hazırladığı rehberde kriz bölgesine giden sözcü yahut başkan hüviyetindeki şahıslara de teklifler var:
“-Sakin ve huzur veren bir beden lisanına sahip olmalıdır. (Açıklama yapacağı amaç kitlenin “Bizden biri ancak biraz farklı ve bizden daha epey bilgi ve güce sahip diye bilmesi değerlidir.)
“-Her vakit beyaz ve/veya açık mavi gömlek giymeli. Katiyen kırmızı ve kırmızıya yakın kravat takmamalıdır. Ayrıyeten ekip elbisesi sade bir tarz ve renkte olmalıdır.
“-Samimi, babacan/anaç ve sabırlı bir tutumu olmalıdır. İçten ve hassas bir duruş sergilemelidir.
“-Verdiği her ileti ve bilgi dengeli, hakikat ve inandırıcı olmalıdır. Taraflı ve yargılayıcı bir lisan kullanmamalı ve bunu vücut lisanıyla de asla söylememelidir.
“-Beden lisanını karşıda itimat ve samimiyet oluşturacak biçimde kullanmalıdır. Ellerinin görünür yerde olması uygun olur. Konuşma esnasında bir iki sefer avuç içlerini göstermelidir.
“-Mutlaka göz teması kuran konuşmalar yapmalı gözlerini kaçırmamalıdır.
“-Mağdurlara ait konuşmalarında şefkat, harekete ait konuşmalarında gücü vurgulayacak ses tonu kullanmalıdır.
“-Açıklama bir grupla yapılıyorsa, bu takımın birbiriyle her vakit irtibat halinde olan ve samimi bağlantıların kurulduğu bireyler içinden seçilmemesine dikkat edilmelidir. Bu durum birfazlaca kriz açıklamasında badire ile sonuçlanabilecek küme fikri durumunun ortaya çıkmasına niye olabilecek verilen iletinin inandırıcılığını düşürebilecektir.”
ÇOK SATAN GAZETELERE İLAN VER!
Kitapçıkta kriz bölgesinde ortaya çıkan söylentilere karşı geliştirilecek tedbirler de dikkat çekici… Kriz İrtibat Rehberi’nde bu kıymetler şöyleki sıralanıyor:
“-Bir söylenti dolaşıyor ya da büyüyor üzere görünüyorsa, söylentinin verdiği bildirisi yalanlama manasında itinayla hazırlanmış karşı bilgiyi kamuoyuna yayın. Söylentinin dolanımının artmasını istemiyorsanız söylentinin kendisini anmayın. Kamuoyuna sunduğunuz bilgi, kuvvetli bir biçimde söylentinin gerçek dışı olduğunu tabir etmelidir. Bu söylentinin tesirini azaltır.
“-Söylentiyi tahlil edin. Olası kaynak nedir? neden başladı? Mümkün olan tesiri nedir? Süratle yayılacak mı? Nerede merkezlenmiş? Ulusal mı? Ya da bir kent ve bir bölge ile sınırlanmış mı?
“-Mesaj ve bilgiyi kesinlikle toplumsal medyayı kullanarak paylaşın.
“-Söylentiyi tekrar etmeyecek basın toplantısı düzenlenebilir.
“-İnandırıcı olmak için, dışarıdan söylentinin prestijini düşürmeye yönelik bahis ile ilgili bir uzman bulun ve kamuoyunu etkileyecek toplantı konuşma vb. yaptırın.
“-Yüksek tirajlı yayınlarda basılı reklâmlar verin. İnandırıcı bir ileti seçilmesine dikkat edilmelidir. Bildiriniz inandırıcı değil ise basılı reklâm söylentinin kıymetini arttırır.”
Devletin kendi hazırladığı yönetmeliğe ne kadar uyduğunu halkın takdirine bırakıyoruz.
İçişleri Bakanlığı tarafınca hazırlanan bu kitapçığın tamamına baktığınız vakit daha epey kurum içine yönelik strateji geliştirmek için hazırlandığı çabucak anlaşılıyor. Pekala bu kitapçık niye İçişleri Bakanlığının sitesinde erişime açık biçimde duruyor? Devletin Kriz İrtibat İdaresi Rehberi’ne herkes tarafınca ulaşmak devlet kademesinde mümkün krizlerde alacağı tavırlar açısından zafiyet yaratmaz mı? Bu sorulara da İçişleri Bakanlığı cevap vermeli!
Ayrıyeten bu kitapçık yayınlandığında Anadolu Ajansı tarafınca o periyot bütün abonelerine haber olarak geçilmiş.