Canan SAKARYA – Hüseyin GÖKÇE
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bu yıl 210 milyar doları geçmesi beklenen ihracatı önümüzdeki periyotta daha ileri noktalara taşımak için hizmet ihracatına tartı vereceklerini söylemiş oldu. Turquality programını daha aktif hale getirileceklerini, yazılım ve oyun ihracatı ile ilgili farklı bir Turquality programı oluşturacaklarını belirten Bakan Muş, uzak ülke stratejisi üzerinde çalıştıklarını, ihracatçıların menzilini 2 bin 500 km’nin üzerine çıkaracaklarını söylemiş oldu.
Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ait olarak “Biz ne hayli öne çıkmak istiyoruz ne de fazlaca geride kalmak istiyoruz. AB ile süreci birlikte götürmek istiyoruz” diyen Muş, bu bahiste özel kesimin de ortasında yer aldığı çalışma başlattıklarını kaydetti. Muş, geçiş dokümanları konusunda yaşanan sorunu çözmek için görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. Ankara Sohbetleri’ne konuk olan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtladı:
TÜRKİYE GÜZEL BİR TEDARİKÇİ OLARAK ORTAYA ÇIKTI
● Aşılamaların başlamasının akabinde global ticarette bir canlanma yaşanıyor, bilhassa ihracat hedefl erinde hangi noktaya gidiyoruz?
Türkiye’nin ihracatında bir artış olduğu aşikar. Bu durum Türk ihracatçısının memleketler arası piyasada hem rekabet hem kalite noktasında belirli bir yere geldiğini gösteriyor. Tedarik edilemeyen eserler konusunda yaşanan sorunlar niçiniyle Türkiye yeterli bir tedarikçi olarak ortaya çıkmış vaziyette. Türkiye hem kalitesi tıpkı vakitte pazarlara pozisyonu itibariyle mamüllerini kısa müddette sevk etme kabiliyetine sahip. O niçinle endüstride kapasite kullanım oranlarımız şu anda çok yüksek, ayrıyeten ek yatırımlar da kelam konusu. Nereden biliyorum bunu? Zira ihracatçı birlikleri geliyor, bölümler geliyor ve yatırımlarını anlatıyor. Bu ek yatırımlar da önümüzdeki periyotta Türkiye’nin ihracatına yansıyacak. Biz 2021’in tamamında önemli bir sayıya ulaşmayı hedefliyoruz.
TURQUALİTY PROGRAMINI ELDEN GEÇİRİYORUZ
● Yılsonu itibariyle ihracat 200 milyar doların üzerine çıkacak mı?
2021’in geri kalan 4 aylık periyodunda bir kapanma şayet olmazsa, taleple ilgili bir sorun yaşanmaz, olağanüstü bir durum şayet olmazsa Sayın Cumhurbaşkanımızın tabir ettiği 210 milyar dolar sayısını rahat yakalayacağımızı düşünüyoruz. 2022 yılında da bunun üzerine koymaya çalışacağız. Artık arkadaşlarımızla üzerinde çalıştığımız değerli bahisler var. Turquality programını elden geçiriyoruz, zira yapıldığı günden bugüne o program ihracatçımıza değerli katkılar sundu, artık daha faal daha kuvvetli hale getiriyoruz. İkinci olarak; uzak ülke stratejisini çalışıyoruz. Türkiye’nin ihracatının menzili ortalama 2 bin 500 km. Vietnam 8 bin km. ötürüsıyla bizim ihracatçımız daha fazlaca yakın pazarları seviyor. Lakin biz bu ihracatı aşikâr bir sayının üzerine çıkartmak istiyorsak, uzak pazarlara gitmek zorundayız, gideceğiz. Bakanlık olarak bu strateji üzerinde çalışıyoruz, belirli bir noktaya geldi, paydaşlarımızla, ilgili odalarla ve ihracatçı birliklerimizle paylaşıp bunu bir evrak haline getirip hareket edeceğiz.
2500 KM STRATEJİSİNDE GAYE ÜLKELER
● Uzak ülke olarak hangi pazarlar hedefleniyor?
Uzak Doğu da var, Latin Amerika da var, Kuzey Amerika da var. Şu anda ABD’ye ihracatımız çok âlâ, oraya da önemli biçimde odaklanmak ve ticaretimizi artırmak istiyoruz. Türk İhracatçısını 2 bin 500 km’nin üzerine taşımak istiyoruz. Orada gidebileceğimiz yeni pazarlar yeni piyasalar var ve bu pazarlara gitmek istiyoruz. Buraya gitmeyi başarırsak, ihracatımızı bugün konuştuğumuz 210 milyar doların üzerine koyarak devam edebiliriz.
E-İHRACAT
● Dünya e-ihracata yöneliyor
Dış ticaretle ilgili çalıştığımız üçüncü husus e-ihracat. Şu anda dünya elektronikleşiyor, ülkeler, beşerler, şirketler, e-ihracata yöneliyor. Bununla alakalı Bakanlığımızda kuvvetli bir daire başkanlığı oluşturuldu, stratejimizi belirliyoruz. Buraya hem firmaların yönelmesi birebir vakitte bunun bir altyapısı gerekiyor. e-ihracat yapacağınız ülkedeki en değerli bahis sürat. Hangi ülkeye malınızı satıyorsanız, ne kadar müddette bu malın teslimatını yapacaksınız, gümrüklemesini nasıl yapacaksınız, geri verdiği vakit o iade süreçleri ile ilgili sorunları nasıl çözeceksiniz. Bunların üzerinde çalışıyoruz. Bunların çözülmesi lazım ki, biz e-ihracatta ara kat edebilelim. Önemli biçimde bunu da gündemimize aldık ve destekleyeceğiz. Zira dünya yavaş yavaş oraya gerçek gidiyor ve biz bunun haricinde kalmak istemiyoruz.
● “Hizmet İhracatçıları Birliği kuruldu, takımlarını verdik”
Dördüncü mevzu hizmet ihracatı. Memleketler arası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü’nü kurduk. Hizmet ihracatı konusuna önemli biçimde eğilmek istiyoruz. Turizm de bir hizmet ihracatı. Bu alanı Turizm Bakanlığı yönetiyor, biz bu alana girmiyoruz. Yazılım, oyun, siber güvenlikle ilgili ihracata epey önemli takviye vereceğiz. Sıhhat turizmine fazlaca önemli dayanak vereceğiz, bu işin ticarileştirilmesi Ticaret Bakanlığı’nın bakılırsavi. Bundan daha sonraki etap ise Sıhhat Bakanlığı›nın alanına giriyor. Türkiye’nin hayli önemli bir altyapısı var, bu mevzuda hayli rekabetçiyiz. Hizmet İhracatçıları Birliği kuruldu. Buranın takımlarını da verdik, yakında faaliyete geçecek. ötürüsıyla burada biz bir istatistik de oluşturmak istiyoruz. Daha fazlaca Merkez Bankası’ndaki datalarla ne kadar hizmet ihracatı yaptığımızı görüyoruz. Lakin Hizmet İhracatı Birliği üzerinden ihracatı destekleyeceğimiz için bir manada burada ne kadar ihracat yaptığımızı istatistiki olarak görme imkanına da kavuşmuş olacağız.”
“AB İLE EKONOMİK ALAKALAR POLİTİK TARTIŞMALARA FEDA EDİLMESİN”
● Gümrük Birliğinin güncellenmesi konusunda bir gelişme sağlanabilecek mi?
Türkiye olarak, AB maksadını koruyoruz. AB’ye üye olmak, Gümrük Birliği’nin güncellenmesini, ekonomik iştiraki güçlendirmek istiyoruz. AB ile karşılıklı ticaret bu yıl 160 milyar doları bulacak, istikrarlı bir ticaretimiz var, bunu istikrarlı büyütmek her iki tarafta da refahın büyümesi manasına gelir. Son AB doruğu öncesinde de ‘rakamları istikrarlı olarak büyütelim’ dedik. Gümrük Birliği 1994 yılında imzalandı, 1995’te yürürlüğe girdi, bugün e-ihracatı, dijitalleşmeyi konuşuyoruz ötürüsıyla güncellenmesi gerekiyor. AB yetkililerine, ‘ekonomik bağların, ekonomik refahın, birtakım politik tartışmalara feda edilmemesi gerektiğini’ söylemiş oldum. AB ile anlaşamadığımız politik problemler var, ancak bu niçinle ihracatımızı, ticaretimizi, ekonomik faaliyetlerimizi niçin akamete uğratalım? Toplumlarımızın, ülkelerimizin refahı niçin geride kalsın, niçin yükselmesin? Türkiye’de nominal olarak ulusal gelir 9 bin dolar. Satın alma paritesine bakılırsa; 28-30 bin dolar içinde değişiyor. Nominal olarak ulusal gelirin 40 bin dolara çıktığını düşünün, nüfus 100 milyona yaklaşmış bu ülkenin tüketim gücünü düşünün. Avrupa’da kaç tane ülkeyi toplasan bu kadar üretim ve tüketim gücüne ulaşacak. AB’ye epey önemli bir katkı sunabiliriz. Türkiye’nin kültürel tesiri de fazlaca önemli bir güç katacaktır. AB ile bunları oturup konuşuyoruz, hak veriyorlar mı, veriyorlar. Kiminle görüşüyorsam bunu desteklediğini söylüyor lakin adım atılmıyor, güncellemenin iki tarafa da katkısı var. AB amacından Türkiye vazgeçmiş değil, Türkiye Avrupalı, kurumları ile Avrupa’nın bir modülü. Toplumumuzun geldiği eğitim ve kültürel birikimi ile Avrupalı bir ülkeyiz. AB’ye üye olmak istiyoruz. Kimi konularda herkes alışılmış ki birbirini eleştirebilir, bizi de eleştirebilir lakin daha objektif olunmasını istiyoruz ve daha adil bir yaklaşım bekliyoruz.
“AKDENİZ’DEKİ HAKLARIMIZDAN FERAGAT ETMEYİZ”
AB sürecinde bu objektifl ikten uzak kararlar alındı ve üyelik daima uzadı. ötürüsıyla bir mutabakat yapacağımız vakit yumruklar sıkılı olmaz, eller açık olur. Biz elimiz açık biçimde bakıyoruz soruna. 90 milyona yaklaşmış nüfusu ile Avrupa’nın en büyük 5. iktisadına sahip bir Türkiye’yi, Birlik içerisindeki bir iki ülkenin insafına bırakırsanız olmaz. Bunu da biz kabul edemeyiz. Akdeniz’de haklarımız var, bunlardan feragat edemeyiz. Bir iki ülkenin itirazına ilgiler kurban ediliyor. Ben onlara da söylemiş oldum ‘Gümrük Birliği güncellenecek, ne kadar erken o kadar düzgün, ne kadar geç o kadar makus bunu güncelleyeceğiz. Siz de o noktaya gelecekseniz bunun muhtaçlık olduğunu bakılırsacekseniz. Bugün olmaz tahminen lakin 5 sene daha sonra olur Gümrük Birliği güncellenecek, niçin 3-5 yıl kaybediyoruz, bugün yola çıkalım ortaya çıkacak refahı paylaşalım’ dedim.
“OYUN-YAZILIM İHRACATINDA AMACIMIZ 10 MİLYAR DOLAR”
Bizim tanıtım fonlarımız var bu fonlardan hizmet ihracatını desteklemek istiyoruz. Benim iddiam hizmet ihracatı birkaç yıl içerisinde hayli gözle görülür hale gelecek. Bizim 2 milyar dolarlık oyun ihracatımız var, siber güvenlik, yazılım, oyun ihracatını 10 milyar dolara çıkartmak istiyoruz. Bu dallar finansal olarak güçlendiği vakit içerideki muhtaçlıkları da karşılayacaklar. Bu adımlar Türkiye’nin yeni unicorn’lar çıkarmasına da katkı sağlayacak…
Evet, hayli daha fazlası çıkacak. Ülkenin potansiyeli var, insan kaynağı da var, bir hukuk sistemi da var. Bunlar bir ülkenin kalkınması için kıymetli konular. Biz devlet olarak oturup bir yazılım şirketi kuramayız, bu bizim vazifemiz değil. Bizim bakılırsavimiz idari ve düzenleyici süreçleri yapmak, kuralları belirlemek ve özel kesimin önünü açarak ihracatçıyı desteklemek.
YURTDIŞI MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİNDE EKSİĞİMİZ VAR
Müşavirlik hizmetlerinde bu sene bir firmayla ikinci sıradaki yerimizi ABD’ye kaptırdık, fakat aldığımız hisse yüzde 4,4. Müşavirlik hizmetlerinde biraz eksiğimiz yok mu? Aslında bu durum müşavirlik hizmetlerinde eksikliğimizden kaynaklanıyor. Müşavirlik hizmetlerine önemli biçimde eğileceğiz zira burada uzmanlaştığınız vakit sizin materyaliniz gidiyor, eseriniz gidiyor, şirketleriniz gidiyor ve işi alma kabiliyetiniz daha yüksek oluyor. ötürüsıyla müşavirlik hizmetlerinde belirli dayanaklar var fakat bu takviyeleri artırmak istiyoruz. ötürüsıyla bunları da birlikte aldığınız vakit şu anki uyguladığımız para ve maliye siyaseti ile bir arada biz önümüzdeki devirden itibaren ‘cari açık şu kadar’ diye konuşmak istemiyoruz. Bu sene açık vermek istemiyoruz, fakat bir nebze düşük de olsa gelme ihtimali var. Birkaç ay daha sonra bu sayıları daha güzel görürüz. Fakat önümüzdeki yıldan itibaren hem turizm gelirleri hem hizmet ihracatı tıpkı vakitte ihracatın ithalatı yüzde 82 ile yüzde 85 içinde değişen karşılama oranını yüzde 85’e çekmek istiyoruz. Bu orana çektiğimiz vakit turizm ve hizmet ihracatıyla bir arada artık cari açığı gündemden çıkaran bir ülke noktasına gelmek istiyoruz.
“AB YEŞİL MUTABAKATTA KENDİ KURALLARIYLA ÇELİŞMEMELİ”
● Ticaret Bakanlığı, Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı ile fazlaca değerli bir vazifesi daha üstlendi. AB ile alakaları de dikkate alarak bu hususta nasıl bir yol haritası ortaya koydunuz?
Hareket Planımız da 82 hareket deklare ettik. Cumhurbaşkanı Genelgesi de yayımlandı. Bizim Bakanlığımız uyumunda öteki bakanlıklarla ve özel bölümle çalışmaları yürütüyoruz. Buradaki yaklaşımımız şu; biz ne hayli öne çıkmak istiyoruz ne de hayli geride kalmak istiyoruz. AB ile süreci birlikte götürmek istiyoruz. Bunun tarife dışı bir mahzur olmaması gerektiğini onlara söylemiş olduk. ötürüsıyla biz bunun bu biçimde olmasını istemiyoruz. Birinci etapta sonda karbon düzenlemesi ile ilgili 2023 yılında gündeme almak istedikleri bir çalışmaları var, alabilirler mi alamazlar mı bilmiyorum. ötürüsıyla demir-çelik, gübre çimento üretimi ile ilgili biz bunları yakından takip ediyoruz. Niçin tarife dışı mahzur diyorum, DTÖ var, Gümrük Birliği var. DTÖ’de kurallar aşikâr, yeşil mutabakatı kullanarak bir mani çıkarılmasını istemediğimizi söylemiş olduk. Günümüz dünyasında rekabet o kadar sert ki, AB buna yönelir mi? Ben açıkçası standartların, hukukun bu kadar üstte tutulduğu bir AB’de dünya ile ilgili gelecekle ilgili bir hususun tarife dışı pürüz olarak kullanılmayacağını ümit ediyorum, bekliyorum. Aksi AB’nin kuralları, heyetleri, kıymetleri ile çelişir.
MUŞ: REKABETİ BOZUCU HAREKETLERE ASLA MÜSAADE VERMEYİZ
● Rekabet konusunda kamuoyuna iş dünyasına bildiriniz olacak mı?
Kurallı iktisada her insanın uymasını istiyoruz. Kurallı iktisattan kastım yönetim düzenlemeleri yapar, herkes buna uyar. Kimse, üç kişi bir ortaya gelirim fiyatları belirlerim anlayışında olmasın, hiç tavsiye etmem. Rekabet ortamını istiyoruz. Kim daha kaliteli üretiyorsa kim daha ucuza üretiyorsa o satsın eserini. Rekabeti bozucu iş ve süreçlere asla tahammül edemeyiz. İş dünyasının sıkıntısı bizim kaygımız, milletlerarası arenada markaların güçlenmesini istiyoruz, imkanlarımızı seferber ediyoruz, tek bir şey bekliyoruz rekabet ortamının bozulmamasını, kurallara uyulmasını istiyoruz. Bunun dışındaki uygulamaları asla tasvip etmiyoruz, yanlışsız bulmuyoruz. bu biçimde bir tablo ortaya çıktığı vakitte kanunların verdiği yetkiyi sonuna kadar kullanacağız. Zira bu haksız rekabet, haksız kar oluyor, düzgün çalışan firmaları da eziyor. Kısa vadede yararlı görünse de orta ve uzun vadede kendilerini külfete sokuyorlar. Ticaret Bakanlığı olarak sorumluluk alanımızda buna asla müsaade etmeyeceğiz. Biz bununla ilgili tespitleri yaptığımız vakit hangi yetkimiz var ise sonuna kadar kullanacağız.
“STUDY IN TURKEY KAVRAMINI YERLEŞTİRECEĞİZ”
Eğitimle ilgili Türkiye’nin fazlaca önemli bir altyapısı kelam konusu, epeyce fazla üniversitemiz var. Özel üniversitelerimiz, vakıf üniversitelerimiz var, bunların önemli bir altyapısı bulunuyor. Dünyada ‘Study in Turkey’ kavramını yerleştireceğiz. Hitap ettiğimiz önemli bir bölge var. Bu alan haricinde kalmak istemiyoruz. bir daha oyun yazılım ihracatı ile ilgili başka bir Turquality programı oluşturmak istiyoruz. Zira bunlar mamul üretenlerden farklı, kod yazıyorlar. Yazılım değişik bir dünya ve bunun ihracatı ile ilgili teşviklerin de farklı olması gerekiyor. O yüzden onları Turquality programından ayrıştıracağız, buna ‘e-Turquality’ diyebiliriz, öbür bir isim de verebiliriz. Onları yeni bir Turquality programı dizayn ederek destekleyeceğiz. bir daha Tasarım hizmetleri gündemimizde. Zira tasarım yaparsanız katma bedeli ülkede bırakıyorsunuz. Burada belirli teşviklerimiz var lakin artırmak istiyoruz. kuvvetli bir genel müdürlük oluşturduk. bir daha lojistik hizmetleri bu kapsamda olacak, müteahhitlik hizmetleri ve müşavirlik hizmetleri burada olacak. Müteahhitlikte fazlaca âlâ bir noktadayız.
● Eğitimle ilgili ‘study in Turkey’in bilgileri nedir?
Türkiye’de hoş üniversiteler var. Türkiye fazlaca yeterli okullar var, epey daha düzgün yere gidecek üniversitelerimiz var. Bunun birden çok boyutu var. Dünya, artık buna yatırım yapıyor. Bu yurt dışı ticarileştirilebilir, ayrıyeten öğrenciler burada okuduğu vakit kültürel boyutu oluyor, ülkemizi tanıyor, uzun vadede iktisada ticarete önemli katkısı oluyor. Gelen çocuklar aşikâr imtihanlara tabi olacaklar. YÖK’le konuşuyoruz, altyapısını hazırlamaya çalışıyoruz. Hangi kriterler olacağını belirleyeceğiz. Bu işi ticarileştirme boyutu biz de öteki mevzular ilgili kurumlarda. Dışişleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı takviyeleri de kelam konusu güzel bir çalışma aritmetiğimiz var. Büyükelçiliklerin de bu işin ortasında olması bize katkı sağlayacaktır. Kıymetli üniversitelerle görüşmelerim oldu onlarda bu işe hazır.
“GEÇİŞ EVRAKI SORUNU ÖNCELİKLERİMİZ ARASINDA”
● İhracatta geçiş dokümanları ile ilgili problemler var. Türkmenistan kapısı açılacak mı? Bununla ilgili ihracatçıların beklentisi var.
Türkmenistan pandemiden dolayı ülkeyi kapattı. Bizim geçiş güzergahımız orasıydı. Türk mamüllerine de önemli bir talep olunca bunu taşımanız gerekiyor, bir taraftan da burada taşımalarımız ağırlaştı. Bu transit geçişlerde ülkeler belirli kotalar veriyorlar. Bu kotalar Türkiye’ye yetmiyor. ötürüsıyla Kazakistan’dan bir ek kota aldık bir daha alıyoruz. Türkmenistan ile aslında belirli bir noktaya kadar geldik. Hem aşılamada birebir vakitte sertifikaların tanınması konusunda müzakereler yürüyor. Bir taraftan Azerbaycan’ı takip ediyoruz tahminen Eylül ayında bir ziyaretimiz olacak. Hem geçişlerden aldığı fiyatlar tıpkı vakitte ro-ro ile ilgili fiyatlar yüksek geliyor, bizim lojistik hizmeti veren firmalara. Bu mevzu gündemimizde, bölüm temsilcileriyle de görüşüyoruz. Orada bir aralık katetmek istiyoruz. Bunu yapamazsanız ürettiğiniz eseri taşıyamazsanız üretimin bir manası yok. Bu bahis evvelarimiz içinde birinci sırada. Ulaştırma Bakanlığı ile de uyum ortasında çalışıyoruz. Türkmenistan bizim için değerli, Türkmenistan açılırsa önemli bir rahatlama gelecek. Görüşmelerimiz sürüyor.
KURAKLIK niçinİYLE ÜRETİMDE MESELELER VAR
● Ekonomik ıslahat paketi belirtildi. Besin enflasyonu problemine ait olarak besin komitesi yer aldı. Burada bir erken ikaz sistemi var. Bundan kasıt nedir?
Üretim işi Tarım Bakanlığı, ticaret ayağı bizim Bakanlığımız da. Biz burada soğuk zincirle ilgili bir genelge yayımladık ve bir yıl müddet verdik, belirli teşvikler olacak, ‘belli eserleri paketleyip soğuk zincirde taşıyacaksınız’ dedik. Buradaki zayiatı minimuma indirmek istiyoruz. Türkiye’nin üretimle ilgili meseleleri var, kuraklık niçiniyle üretim hayli düştü. Biz bu gereksinimin karşılanması noktasında Ticaret Bakanlığı olarak üzerimize düşeni yapacağız.
Ticaret Bakanı Muş’tan net iletiler
MARUF BUZCUGİL – DÜNYA ANKARA TEMSİLCİSİ
Bakanlık nazaranvine geldiği 21 Nisan’dan buyana kamuoyu önüne fazla çıkmamaya uğraş eden Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bakanlığının nazaranv alandaki mevzularla ilgili birinci kapsamlı açıklamalarını DÜNYA’ya yaptı. DÜNYA Ankara Sohbetleri’ nin konuğu olan Mehmet Muş, iç ve dış ticaret, gümrükler, tüketici, esnaf ve rekabet alanlarını içine alan Ticaret Bakanlığı’nın geniş evrenindeki bahislerle ilgili kıymetli bilgiler ve iletiler verdi.
kuvvetli bir siyasi profile sahip Mehmet Muş’un Ticaret Bakanlığı nazaranvini, doktoralı bir ekonomist olarak, siyasi birikimini değil teknik donanımını öne çıkaran bir yaklaşımla sahiplendiğini gözlemledik.
Muş, genç yaşta girdiği parlamentoda 10 yılı aşan müddette TBMM Dışişleri Kurulu, Plan ve Bütçe Kurulu, AB Ahenk Komitesi, NATO Parlamenter Asamblesi (NATOPA) Türk Kümesi üyeliği bakılırsavlerinde bulundu. Meclis’te hararetli tartışmaların yaşandığı son 5 yılında da kesintisiz Ak Parti TBMM Küme Başkanvekili olarak nazaranv yaptı. Muş, ayrıyeten 2014 yılında Ak Parti’nin iktisattan sorumlu genel lider yardımcılığı misyonunu de üstlendi.
Ticaret Bakanı Muş ile söyleşimizde “AB ile ticaret ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi süreci”, “AB’nin Yeşil Mutabakatı”, “ihracatta yeni hedefl er”, “Turquality programının çeşitlendirilerek güçlendirilmesi”, “Türkiye’nin ihracat menzilinin uzak pazarları kapsayacak biçimde 2 bin 500 kilometrenin üzerine çıkarılması”, “E-Ticaret ve ihracat”, “iç ve dış pazarda eser güvenliği”, “hizmet ihracatının artırılması hamlesi”, Türkiye’yi milletlerarası yükseköğrenim üssü yapmayı hedefl eyen “study in Turkey” projesi bahisleri öne çıktı.
Muş: “Gümrük Birliği er ya da geç güncellenecek”
Türkiye’nin ihracatında ve ithalatında birinci sırada bulunan AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusunun kıymeti her geçen gün biraz daha artıyor. Pandemi sürecinin hızlandırdığı E-ihracat, dijitalleşme ve AB’nin Yeşil Mutabakat direktifl eri, güncellemenin mümkün olan en kısa müddette yapılmasını mecburî kılıyor. Bakan Muş, bu mevzuda AB’ye net iletiler verdiklerini belirterek gelinen durumu, “Ben onlara da söylemiş oldum ‘ne kadar erken o kadar düzgün, ne kadar geç o kadar makûs bunu güncelleyeceğiz. Siz de o nokta ya geleceksiniz bunun gereksinim olduğunu nazarancekseniz’ dedim” kelamlarıyla anlatıyor.
Yeşil Mutabakat, tarife dışı ticaret pürüzü haline gelmesin
Bakan Muş, ihracatçılarımızın haklı olarak akıllarına gelen “Yeşil Mutabakat ticaret pürüzüne dönüşür mü ?” sorusuyla ilgili olarak, bu kaygının AB yetkililerine aktarıldığını söylemiş oldu. Muş’un AB’ye yönelik “Biz AB’ye bunun tarife dışı bir pürüz olmasını istemiyoruz. DTÖ var, Gümrük Birliği var dedik” bildirisi bu konun Gümrük Birliği’nin güncellenmesi gayretlerine yeni bir boyut kattığını ortaya koyuyor.
Edindiğimiz izlenim, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Yeşil Mutabakat mevzularında Türkiye’yi güçlü bir müddetç bekliyor.
Güngör Uras’ın Gümrük Birliği hassasiyeti
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi bir daha gündeme gelince DÜNYA Gazetesi’nin iktisat gazeteciliğinin unutulmaz müelliflerinden Güngör Uras’ı anmadan geçemedik. 2018 yılında yitirdiğimiz Güngör Uras, son kitabı “Sanayileşecektik, Büyüyecektik, N’oldu Bize?”de Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin endüstrileşmesinde nasıl bir mani oluşturduğunu anlatıyordu. DÜNYA tarafınca geçtiğimiz günlerde yayımlanan “Güngör Uras’a Hürmet Kitabı – Ayşe Teyze’nin İzinde” kitabında ustanın kendi kaleminden endüstrileşme ve büyüme problemlerini, Türkiye’nin paha yaratan 43 kaleminin Uras için yazdıkları ve çizdiklerini bulabilirsiniz.
Okumaya devam et...
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bu yıl 210 milyar doları geçmesi beklenen ihracatı önümüzdeki periyotta daha ileri noktalara taşımak için hizmet ihracatına tartı vereceklerini söylemiş oldu. Turquality programını daha aktif hale getirileceklerini, yazılım ve oyun ihracatı ile ilgili farklı bir Turquality programı oluşturacaklarını belirten Bakan Muş, uzak ülke stratejisi üzerinde çalıştıklarını, ihracatçıların menzilini 2 bin 500 km’nin üzerine çıkaracaklarını söylemiş oldu.
Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ait olarak “Biz ne hayli öne çıkmak istiyoruz ne de fazlaca geride kalmak istiyoruz. AB ile süreci birlikte götürmek istiyoruz” diyen Muş, bu bahiste özel kesimin de ortasında yer aldığı çalışma başlattıklarını kaydetti. Muş, geçiş dokümanları konusunda yaşanan sorunu çözmek için görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. Ankara Sohbetleri’ne konuk olan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Ankara Temsilcimiz Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtladı:
TÜRKİYE GÜZEL BİR TEDARİKÇİ OLARAK ORTAYA ÇIKTI
● Aşılamaların başlamasının akabinde global ticarette bir canlanma yaşanıyor, bilhassa ihracat hedefl erinde hangi noktaya gidiyoruz?
Türkiye’nin ihracatında bir artış olduğu aşikar. Bu durum Türk ihracatçısının memleketler arası piyasada hem rekabet hem kalite noktasında belirli bir yere geldiğini gösteriyor. Tedarik edilemeyen eserler konusunda yaşanan sorunlar niçiniyle Türkiye yeterli bir tedarikçi olarak ortaya çıkmış vaziyette. Türkiye hem kalitesi tıpkı vakitte pazarlara pozisyonu itibariyle mamüllerini kısa müddette sevk etme kabiliyetine sahip. O niçinle endüstride kapasite kullanım oranlarımız şu anda çok yüksek, ayrıyeten ek yatırımlar da kelam konusu. Nereden biliyorum bunu? Zira ihracatçı birlikleri geliyor, bölümler geliyor ve yatırımlarını anlatıyor. Bu ek yatırımlar da önümüzdeki periyotta Türkiye’nin ihracatına yansıyacak. Biz 2021’in tamamında önemli bir sayıya ulaşmayı hedefliyoruz.
TURQUALİTY PROGRAMINI ELDEN GEÇİRİYORUZ
● Yılsonu itibariyle ihracat 200 milyar doların üzerine çıkacak mı?
2021’in geri kalan 4 aylık periyodunda bir kapanma şayet olmazsa, taleple ilgili bir sorun yaşanmaz, olağanüstü bir durum şayet olmazsa Sayın Cumhurbaşkanımızın tabir ettiği 210 milyar dolar sayısını rahat yakalayacağımızı düşünüyoruz. 2022 yılında da bunun üzerine koymaya çalışacağız. Artık arkadaşlarımızla üzerinde çalıştığımız değerli bahisler var. Turquality programını elden geçiriyoruz, zira yapıldığı günden bugüne o program ihracatçımıza değerli katkılar sundu, artık daha faal daha kuvvetli hale getiriyoruz. İkinci olarak; uzak ülke stratejisini çalışıyoruz. Türkiye’nin ihracatının menzili ortalama 2 bin 500 km. Vietnam 8 bin km. ötürüsıyla bizim ihracatçımız daha fazlaca yakın pazarları seviyor. Lakin biz bu ihracatı aşikâr bir sayının üzerine çıkartmak istiyorsak, uzak pazarlara gitmek zorundayız, gideceğiz. Bakanlık olarak bu strateji üzerinde çalışıyoruz, belirli bir noktaya geldi, paydaşlarımızla, ilgili odalarla ve ihracatçı birliklerimizle paylaşıp bunu bir evrak haline getirip hareket edeceğiz.
2500 KM STRATEJİSİNDE GAYE ÜLKELER
● Uzak ülke olarak hangi pazarlar hedefleniyor?
Uzak Doğu da var, Latin Amerika da var, Kuzey Amerika da var. Şu anda ABD’ye ihracatımız çok âlâ, oraya da önemli biçimde odaklanmak ve ticaretimizi artırmak istiyoruz. Türk İhracatçısını 2 bin 500 km’nin üzerine taşımak istiyoruz. Orada gidebileceğimiz yeni pazarlar yeni piyasalar var ve bu pazarlara gitmek istiyoruz. Buraya gitmeyi başarırsak, ihracatımızı bugün konuştuğumuz 210 milyar doların üzerine koyarak devam edebiliriz.
E-İHRACAT
● Dünya e-ihracata yöneliyor
Dış ticaretle ilgili çalıştığımız üçüncü husus e-ihracat. Şu anda dünya elektronikleşiyor, ülkeler, beşerler, şirketler, e-ihracata yöneliyor. Bununla alakalı Bakanlığımızda kuvvetli bir daire başkanlığı oluşturuldu, stratejimizi belirliyoruz. Buraya hem firmaların yönelmesi birebir vakitte bunun bir altyapısı gerekiyor. e-ihracat yapacağınız ülkedeki en değerli bahis sürat. Hangi ülkeye malınızı satıyorsanız, ne kadar müddette bu malın teslimatını yapacaksınız, gümrüklemesini nasıl yapacaksınız, geri verdiği vakit o iade süreçleri ile ilgili sorunları nasıl çözeceksiniz. Bunların üzerinde çalışıyoruz. Bunların çözülmesi lazım ki, biz e-ihracatta ara kat edebilelim. Önemli biçimde bunu da gündemimize aldık ve destekleyeceğiz. Zira dünya yavaş yavaş oraya gerçek gidiyor ve biz bunun haricinde kalmak istemiyoruz.
● “Hizmet İhracatçıları Birliği kuruldu, takımlarını verdik”
Dördüncü mevzu hizmet ihracatı. Memleketler arası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü’nü kurduk. Hizmet ihracatı konusuna önemli biçimde eğilmek istiyoruz. Turizm de bir hizmet ihracatı. Bu alanı Turizm Bakanlığı yönetiyor, biz bu alana girmiyoruz. Yazılım, oyun, siber güvenlikle ilgili ihracata epey önemli takviye vereceğiz. Sıhhat turizmine fazlaca önemli dayanak vereceğiz, bu işin ticarileştirilmesi Ticaret Bakanlığı’nın bakılırsavi. Bundan daha sonraki etap ise Sıhhat Bakanlığı›nın alanına giriyor. Türkiye’nin hayli önemli bir altyapısı var, bu mevzuda hayli rekabetçiyiz. Hizmet İhracatçıları Birliği kuruldu. Buranın takımlarını da verdik, yakında faaliyete geçecek. ötürüsıyla burada biz bir istatistik de oluşturmak istiyoruz. Daha fazlaca Merkez Bankası’ndaki datalarla ne kadar hizmet ihracatı yaptığımızı görüyoruz. Lakin Hizmet İhracatı Birliği üzerinden ihracatı destekleyeceğimiz için bir manada burada ne kadar ihracat yaptığımızı istatistiki olarak görme imkanına da kavuşmuş olacağız.”
“AB İLE EKONOMİK ALAKALAR POLİTİK TARTIŞMALARA FEDA EDİLMESİN”
● Gümrük Birliğinin güncellenmesi konusunda bir gelişme sağlanabilecek mi?
Türkiye olarak, AB maksadını koruyoruz. AB’ye üye olmak, Gümrük Birliği’nin güncellenmesini, ekonomik iştiraki güçlendirmek istiyoruz. AB ile karşılıklı ticaret bu yıl 160 milyar doları bulacak, istikrarlı bir ticaretimiz var, bunu istikrarlı büyütmek her iki tarafta da refahın büyümesi manasına gelir. Son AB doruğu öncesinde de ‘rakamları istikrarlı olarak büyütelim’ dedik. Gümrük Birliği 1994 yılında imzalandı, 1995’te yürürlüğe girdi, bugün e-ihracatı, dijitalleşmeyi konuşuyoruz ötürüsıyla güncellenmesi gerekiyor. AB yetkililerine, ‘ekonomik bağların, ekonomik refahın, birtakım politik tartışmalara feda edilmemesi gerektiğini’ söylemiş oldum. AB ile anlaşamadığımız politik problemler var, ancak bu niçinle ihracatımızı, ticaretimizi, ekonomik faaliyetlerimizi niçin akamete uğratalım? Toplumlarımızın, ülkelerimizin refahı niçin geride kalsın, niçin yükselmesin? Türkiye’de nominal olarak ulusal gelir 9 bin dolar. Satın alma paritesine bakılırsa; 28-30 bin dolar içinde değişiyor. Nominal olarak ulusal gelirin 40 bin dolara çıktığını düşünün, nüfus 100 milyona yaklaşmış bu ülkenin tüketim gücünü düşünün. Avrupa’da kaç tane ülkeyi toplasan bu kadar üretim ve tüketim gücüne ulaşacak. AB’ye epey önemli bir katkı sunabiliriz. Türkiye’nin kültürel tesiri de fazlaca önemli bir güç katacaktır. AB ile bunları oturup konuşuyoruz, hak veriyorlar mı, veriyorlar. Kiminle görüşüyorsam bunu desteklediğini söylüyor lakin adım atılmıyor, güncellemenin iki tarafa da katkısı var. AB amacından Türkiye vazgeçmiş değil, Türkiye Avrupalı, kurumları ile Avrupa’nın bir modülü. Toplumumuzun geldiği eğitim ve kültürel birikimi ile Avrupalı bir ülkeyiz. AB’ye üye olmak istiyoruz. Kimi konularda herkes alışılmış ki birbirini eleştirebilir, bizi de eleştirebilir lakin daha objektif olunmasını istiyoruz ve daha adil bir yaklaşım bekliyoruz.
“AKDENİZ’DEKİ HAKLARIMIZDAN FERAGAT ETMEYİZ”
AB sürecinde bu objektifl ikten uzak kararlar alındı ve üyelik daima uzadı. ötürüsıyla bir mutabakat yapacağımız vakit yumruklar sıkılı olmaz, eller açık olur. Biz elimiz açık biçimde bakıyoruz soruna. 90 milyona yaklaşmış nüfusu ile Avrupa’nın en büyük 5. iktisadına sahip bir Türkiye’yi, Birlik içerisindeki bir iki ülkenin insafına bırakırsanız olmaz. Bunu da biz kabul edemeyiz. Akdeniz’de haklarımız var, bunlardan feragat edemeyiz. Bir iki ülkenin itirazına ilgiler kurban ediliyor. Ben onlara da söylemiş oldum ‘Gümrük Birliği güncellenecek, ne kadar erken o kadar düzgün, ne kadar geç o kadar makus bunu güncelleyeceğiz. Siz de o noktaya gelecekseniz bunun muhtaçlık olduğunu bakılırsacekseniz. Bugün olmaz tahminen lakin 5 sene daha sonra olur Gümrük Birliği güncellenecek, niçin 3-5 yıl kaybediyoruz, bugün yola çıkalım ortaya çıkacak refahı paylaşalım’ dedim.
“OYUN-YAZILIM İHRACATINDA AMACIMIZ 10 MİLYAR DOLAR”
Bizim tanıtım fonlarımız var bu fonlardan hizmet ihracatını desteklemek istiyoruz. Benim iddiam hizmet ihracatı birkaç yıl içerisinde hayli gözle görülür hale gelecek. Bizim 2 milyar dolarlık oyun ihracatımız var, siber güvenlik, yazılım, oyun ihracatını 10 milyar dolara çıkartmak istiyoruz. Bu dallar finansal olarak güçlendiği vakit içerideki muhtaçlıkları da karşılayacaklar. Bu adımlar Türkiye’nin yeni unicorn’lar çıkarmasına da katkı sağlayacak…
Evet, hayli daha fazlası çıkacak. Ülkenin potansiyeli var, insan kaynağı da var, bir hukuk sistemi da var. Bunlar bir ülkenin kalkınması için kıymetli konular. Biz devlet olarak oturup bir yazılım şirketi kuramayız, bu bizim vazifemiz değil. Bizim bakılırsavimiz idari ve düzenleyici süreçleri yapmak, kuralları belirlemek ve özel kesimin önünü açarak ihracatçıyı desteklemek.
YURTDIŞI MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİNDE EKSİĞİMİZ VAR
Müşavirlik hizmetlerinde bu sene bir firmayla ikinci sıradaki yerimizi ABD’ye kaptırdık, fakat aldığımız hisse yüzde 4,4. Müşavirlik hizmetlerinde biraz eksiğimiz yok mu? Aslında bu durum müşavirlik hizmetlerinde eksikliğimizden kaynaklanıyor. Müşavirlik hizmetlerine önemli biçimde eğileceğiz zira burada uzmanlaştığınız vakit sizin materyaliniz gidiyor, eseriniz gidiyor, şirketleriniz gidiyor ve işi alma kabiliyetiniz daha yüksek oluyor. ötürüsıyla müşavirlik hizmetlerinde belirli dayanaklar var fakat bu takviyeleri artırmak istiyoruz. ötürüsıyla bunları da birlikte aldığınız vakit şu anki uyguladığımız para ve maliye siyaseti ile bir arada biz önümüzdeki devirden itibaren ‘cari açık şu kadar’ diye konuşmak istemiyoruz. Bu sene açık vermek istemiyoruz, fakat bir nebze düşük de olsa gelme ihtimali var. Birkaç ay daha sonra bu sayıları daha güzel görürüz. Fakat önümüzdeki yıldan itibaren hem turizm gelirleri hem hizmet ihracatı tıpkı vakitte ihracatın ithalatı yüzde 82 ile yüzde 85 içinde değişen karşılama oranını yüzde 85’e çekmek istiyoruz. Bu orana çektiğimiz vakit turizm ve hizmet ihracatıyla bir arada artık cari açığı gündemden çıkaran bir ülke noktasına gelmek istiyoruz.
“AB YEŞİL MUTABAKATTA KENDİ KURALLARIYLA ÇELİŞMEMELİ”
● Ticaret Bakanlığı, Yeşil Mutabakat Aksiyon Planı ile fazlaca değerli bir vazifesi daha üstlendi. AB ile alakaları de dikkate alarak bu hususta nasıl bir yol haritası ortaya koydunuz?
Hareket Planımız da 82 hareket deklare ettik. Cumhurbaşkanı Genelgesi de yayımlandı. Bizim Bakanlığımız uyumunda öteki bakanlıklarla ve özel bölümle çalışmaları yürütüyoruz. Buradaki yaklaşımımız şu; biz ne hayli öne çıkmak istiyoruz ne de hayli geride kalmak istiyoruz. AB ile süreci birlikte götürmek istiyoruz. Bunun tarife dışı bir mahzur olmaması gerektiğini onlara söylemiş olduk. ötürüsıyla biz bunun bu biçimde olmasını istemiyoruz. Birinci etapta sonda karbon düzenlemesi ile ilgili 2023 yılında gündeme almak istedikleri bir çalışmaları var, alabilirler mi alamazlar mı bilmiyorum. ötürüsıyla demir-çelik, gübre çimento üretimi ile ilgili biz bunları yakından takip ediyoruz. Niçin tarife dışı mahzur diyorum, DTÖ var, Gümrük Birliği var. DTÖ’de kurallar aşikâr, yeşil mutabakatı kullanarak bir mani çıkarılmasını istemediğimizi söylemiş olduk. Günümüz dünyasında rekabet o kadar sert ki, AB buna yönelir mi? Ben açıkçası standartların, hukukun bu kadar üstte tutulduğu bir AB’de dünya ile ilgili gelecekle ilgili bir hususun tarife dışı pürüz olarak kullanılmayacağını ümit ediyorum, bekliyorum. Aksi AB’nin kuralları, heyetleri, kıymetleri ile çelişir.
MUŞ: REKABETİ BOZUCU HAREKETLERE ASLA MÜSAADE VERMEYİZ
● Rekabet konusunda kamuoyuna iş dünyasına bildiriniz olacak mı?
Kurallı iktisada her insanın uymasını istiyoruz. Kurallı iktisattan kastım yönetim düzenlemeleri yapar, herkes buna uyar. Kimse, üç kişi bir ortaya gelirim fiyatları belirlerim anlayışında olmasın, hiç tavsiye etmem. Rekabet ortamını istiyoruz. Kim daha kaliteli üretiyorsa kim daha ucuza üretiyorsa o satsın eserini. Rekabeti bozucu iş ve süreçlere asla tahammül edemeyiz. İş dünyasının sıkıntısı bizim kaygımız, milletlerarası arenada markaların güçlenmesini istiyoruz, imkanlarımızı seferber ediyoruz, tek bir şey bekliyoruz rekabet ortamının bozulmamasını, kurallara uyulmasını istiyoruz. Bunun dışındaki uygulamaları asla tasvip etmiyoruz, yanlışsız bulmuyoruz. bu biçimde bir tablo ortaya çıktığı vakitte kanunların verdiği yetkiyi sonuna kadar kullanacağız. Zira bu haksız rekabet, haksız kar oluyor, düzgün çalışan firmaları da eziyor. Kısa vadede yararlı görünse de orta ve uzun vadede kendilerini külfete sokuyorlar. Ticaret Bakanlığı olarak sorumluluk alanımızda buna asla müsaade etmeyeceğiz. Biz bununla ilgili tespitleri yaptığımız vakit hangi yetkimiz var ise sonuna kadar kullanacağız.
“STUDY IN TURKEY KAVRAMINI YERLEŞTİRECEĞİZ”
Eğitimle ilgili Türkiye’nin fazlaca önemli bir altyapısı kelam konusu, epeyce fazla üniversitemiz var. Özel üniversitelerimiz, vakıf üniversitelerimiz var, bunların önemli bir altyapısı bulunuyor. Dünyada ‘Study in Turkey’ kavramını yerleştireceğiz. Hitap ettiğimiz önemli bir bölge var. Bu alan haricinde kalmak istemiyoruz. bir daha oyun yazılım ihracatı ile ilgili başka bir Turquality programı oluşturmak istiyoruz. Zira bunlar mamul üretenlerden farklı, kod yazıyorlar. Yazılım değişik bir dünya ve bunun ihracatı ile ilgili teşviklerin de farklı olması gerekiyor. O yüzden onları Turquality programından ayrıştıracağız, buna ‘e-Turquality’ diyebiliriz, öbür bir isim de verebiliriz. Onları yeni bir Turquality programı dizayn ederek destekleyeceğiz. bir daha Tasarım hizmetleri gündemimizde. Zira tasarım yaparsanız katma bedeli ülkede bırakıyorsunuz. Burada belirli teşviklerimiz var lakin artırmak istiyoruz. kuvvetli bir genel müdürlük oluşturduk. bir daha lojistik hizmetleri bu kapsamda olacak, müteahhitlik hizmetleri ve müşavirlik hizmetleri burada olacak. Müteahhitlikte fazlaca âlâ bir noktadayız.
● Eğitimle ilgili ‘study in Turkey’in bilgileri nedir?
Türkiye’de hoş üniversiteler var. Türkiye fazlaca yeterli okullar var, epey daha düzgün yere gidecek üniversitelerimiz var. Bunun birden çok boyutu var. Dünya, artık buna yatırım yapıyor. Bu yurt dışı ticarileştirilebilir, ayrıyeten öğrenciler burada okuduğu vakit kültürel boyutu oluyor, ülkemizi tanıyor, uzun vadede iktisada ticarete önemli katkısı oluyor. Gelen çocuklar aşikâr imtihanlara tabi olacaklar. YÖK’le konuşuyoruz, altyapısını hazırlamaya çalışıyoruz. Hangi kriterler olacağını belirleyeceğiz. Bu işi ticarileştirme boyutu biz de öteki mevzular ilgili kurumlarda. Dışişleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı takviyeleri de kelam konusu güzel bir çalışma aritmetiğimiz var. Büyükelçiliklerin de bu işin ortasında olması bize katkı sağlayacaktır. Kıymetli üniversitelerle görüşmelerim oldu onlarda bu işe hazır.
“GEÇİŞ EVRAKI SORUNU ÖNCELİKLERİMİZ ARASINDA”
● İhracatta geçiş dokümanları ile ilgili problemler var. Türkmenistan kapısı açılacak mı? Bununla ilgili ihracatçıların beklentisi var.
Türkmenistan pandemiden dolayı ülkeyi kapattı. Bizim geçiş güzergahımız orasıydı. Türk mamüllerine de önemli bir talep olunca bunu taşımanız gerekiyor, bir taraftan da burada taşımalarımız ağırlaştı. Bu transit geçişlerde ülkeler belirli kotalar veriyorlar. Bu kotalar Türkiye’ye yetmiyor. ötürüsıyla Kazakistan’dan bir ek kota aldık bir daha alıyoruz. Türkmenistan ile aslında belirli bir noktaya kadar geldik. Hem aşılamada birebir vakitte sertifikaların tanınması konusunda müzakereler yürüyor. Bir taraftan Azerbaycan’ı takip ediyoruz tahminen Eylül ayında bir ziyaretimiz olacak. Hem geçişlerden aldığı fiyatlar tıpkı vakitte ro-ro ile ilgili fiyatlar yüksek geliyor, bizim lojistik hizmeti veren firmalara. Bu mevzu gündemimizde, bölüm temsilcileriyle de görüşüyoruz. Orada bir aralık katetmek istiyoruz. Bunu yapamazsanız ürettiğiniz eseri taşıyamazsanız üretimin bir manası yok. Bu bahis evvelarimiz içinde birinci sırada. Ulaştırma Bakanlığı ile de uyum ortasında çalışıyoruz. Türkmenistan bizim için değerli, Türkmenistan açılırsa önemli bir rahatlama gelecek. Görüşmelerimiz sürüyor.
KURAKLIK niçinİYLE ÜRETİMDE MESELELER VAR
● Ekonomik ıslahat paketi belirtildi. Besin enflasyonu problemine ait olarak besin komitesi yer aldı. Burada bir erken ikaz sistemi var. Bundan kasıt nedir?
Üretim işi Tarım Bakanlığı, ticaret ayağı bizim Bakanlığımız da. Biz burada soğuk zincirle ilgili bir genelge yayımladık ve bir yıl müddet verdik, belirli teşvikler olacak, ‘belli eserleri paketleyip soğuk zincirde taşıyacaksınız’ dedik. Buradaki zayiatı minimuma indirmek istiyoruz. Türkiye’nin üretimle ilgili meseleleri var, kuraklık niçiniyle üretim hayli düştü. Biz bu gereksinimin karşılanması noktasında Ticaret Bakanlığı olarak üzerimize düşeni yapacağız.
Ticaret Bakanı Muş’tan net iletiler
MARUF BUZCUGİL – DÜNYA ANKARA TEMSİLCİSİ
Bakanlık nazaranvine geldiği 21 Nisan’dan buyana kamuoyu önüne fazla çıkmamaya uğraş eden Ticaret Bakanı Mehmet Muş, bakanlığının nazaranv alandaki mevzularla ilgili birinci kapsamlı açıklamalarını DÜNYA’ya yaptı. DÜNYA Ankara Sohbetleri’ nin konuğu olan Mehmet Muş, iç ve dış ticaret, gümrükler, tüketici, esnaf ve rekabet alanlarını içine alan Ticaret Bakanlığı’nın geniş evrenindeki bahislerle ilgili kıymetli bilgiler ve iletiler verdi.
kuvvetli bir siyasi profile sahip Mehmet Muş’un Ticaret Bakanlığı nazaranvini, doktoralı bir ekonomist olarak, siyasi birikimini değil teknik donanımını öne çıkaran bir yaklaşımla sahiplendiğini gözlemledik.
Muş, genç yaşta girdiği parlamentoda 10 yılı aşan müddette TBMM Dışişleri Kurulu, Plan ve Bütçe Kurulu, AB Ahenk Komitesi, NATO Parlamenter Asamblesi (NATOPA) Türk Kümesi üyeliği bakılırsavlerinde bulundu. Meclis’te hararetli tartışmaların yaşandığı son 5 yılında da kesintisiz Ak Parti TBMM Küme Başkanvekili olarak nazaranv yaptı. Muş, ayrıyeten 2014 yılında Ak Parti’nin iktisattan sorumlu genel lider yardımcılığı misyonunu de üstlendi.
Ticaret Bakanı Muş ile söyleşimizde “AB ile ticaret ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi süreci”, “AB’nin Yeşil Mutabakatı”, “ihracatta yeni hedefl er”, “Turquality programının çeşitlendirilerek güçlendirilmesi”, “Türkiye’nin ihracat menzilinin uzak pazarları kapsayacak biçimde 2 bin 500 kilometrenin üzerine çıkarılması”, “E-Ticaret ve ihracat”, “iç ve dış pazarda eser güvenliği”, “hizmet ihracatının artırılması hamlesi”, Türkiye’yi milletlerarası yükseköğrenim üssü yapmayı hedefl eyen “study in Turkey” projesi bahisleri öne çıktı.
Muş: “Gümrük Birliği er ya da geç güncellenecek”
Türkiye’nin ihracatında ve ithalatında birinci sırada bulunan AB ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusunun kıymeti her geçen gün biraz daha artıyor. Pandemi sürecinin hızlandırdığı E-ihracat, dijitalleşme ve AB’nin Yeşil Mutabakat direktifl eri, güncellemenin mümkün olan en kısa müddette yapılmasını mecburî kılıyor. Bakan Muş, bu mevzuda AB’ye net iletiler verdiklerini belirterek gelinen durumu, “Ben onlara da söylemiş oldum ‘ne kadar erken o kadar düzgün, ne kadar geç o kadar makûs bunu güncelleyeceğiz. Siz de o nokta ya geleceksiniz bunun gereksinim olduğunu nazarancekseniz’ dedim” kelamlarıyla anlatıyor.
Yeşil Mutabakat, tarife dışı ticaret pürüzü haline gelmesin
Bakan Muş, ihracatçılarımızın haklı olarak akıllarına gelen “Yeşil Mutabakat ticaret pürüzüne dönüşür mü ?” sorusuyla ilgili olarak, bu kaygının AB yetkililerine aktarıldığını söylemiş oldu. Muş’un AB’ye yönelik “Biz AB’ye bunun tarife dışı bir pürüz olmasını istemiyoruz. DTÖ var, Gümrük Birliği var dedik” bildirisi bu konun Gümrük Birliği’nin güncellenmesi gayretlerine yeni bir boyut kattığını ortaya koyuyor.
Edindiğimiz izlenim, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Yeşil Mutabakat mevzularında Türkiye’yi güçlü bir müddetç bekliyor.
Güngör Uras’ın Gümrük Birliği hassasiyeti
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi bir daha gündeme gelince DÜNYA Gazetesi’nin iktisat gazeteciliğinin unutulmaz müelliflerinden Güngör Uras’ı anmadan geçemedik. 2018 yılında yitirdiğimiz Güngör Uras, son kitabı “Sanayileşecektik, Büyüyecektik, N’oldu Bize?”de Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin endüstrileşmesinde nasıl bir mani oluşturduğunu anlatıyordu. DÜNYA tarafınca geçtiğimiz günlerde yayımlanan “Güngör Uras’a Hürmet Kitabı – Ayşe Teyze’nin İzinde” kitabında ustanın kendi kaleminden endüstrileşme ve büyüme problemlerini, Türkiye’nin paha yaratan 43 kaleminin Uras için yazdıkları ve çizdiklerini bulabilirsiniz.
Okumaya devam et...