Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, finansmana erişim sorununu bu defa, İş Bankası Hakan Aran’ın Finans Zirvesi’ne damga vuran serzenişi üzerinden yorumladı. İkili, Baht Sohbetleri’nde yeni minimum fiyatın işletmeler üzerinde artacak yüküne işaret etti, ‘sıkıntı daha da büyüyebilir’ görüşünü paylaştı.
Ağaoğlu ve Güldağ, TÜİK’in deklare ettiğı ve yüzde 85’i aşan enflasyon ve Fed’in faiz bildirilerinin piyasaya yansımalarını da kıymetlendirdi. Ağaoğlu, Powell’ın piyasa üzerinde negatif bir tesir bıraktığını belirterek, bilhassa yurtdışı borsalarda toparlanmanın seneye kalabileceğini söylemiş oldu. Ağaoğlu, petrol ve altın cephesi için de ‘zayıf görünüm’ beklentisi ortasında.
Güldağ: Pazartesi Erzurum’da, salı Kayseri’deydim. Erzurum’da akaryakıt satışlarında önemli düşüş var ölçü olarak. Kayseri farklı ancak piyasada yavaşlama var orada da. Alım gücü zayıflamış. Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran’ın açıklamaları gündemdeydi. Bir endüstrici, “doğruyu söylüyor Hakan Bey” dedi, “Bize ‘benzin ücretsiz buyurun’ diyorlar. Haydi koşuyoruz benzinciye, ‘doldur depoyu’ diyoruz, ‘iyi fakat akaryakıt yok’ diyorlar. Ne anladık biz bu işten.” Özetle finansmana erişimi esasen sık sık konuştuk, Finans Tepesi’nde de bankacıların bunu gündeme gelmesi bence kıymetliydi.
Ağaoğlu: Hakan Aran’ın ‘Hedefli kredi olarak isimlendirdiğiniz bu stratejideki maksada bile krediyi veremiyoruz’ kelamlarını de bilhassa vurgulamak lazım.
Güldağ: Bu da fazlaca değerli hakikaten. ‘Desteklenmesini istediğiniz bölümleri bile destekleyemez hale geldik’ diyor.
Ağaoğlu: Öteki bir şey daha söyleyeyim. Merkez Bankası resmi istatistiklerinde mevduat faiz oranı, kredi faiz oranından yukarda. TL kredi faiz oranları mevduat faizi oranlarından aşağıda. Eşyanın tabiatına alışılmamış bir durum bu. Siz bankaya ‘zarar edin’ diyorsunuz. ‘Enflasyonist ortamda hayli kar ettiniz bunun birazını bana verin’ demek istiyorsunuz. Lakin bunu bu biçimde söylemezsiniz ki, masraf bankalara özel bir vergi çıkarırsınız. Bu da akla yatkın değil fakat, sistemin işleyişini bozmayan tabiatına karşıt olmayan bir usul bulursunuz. Yok biz bankalara aleni ‘zarar edin’ diyoruz. Kredi verdiğiniz seçilmiş dalları destekleyin diyorsunuz. Bankalar ‘bilançomu o kadar sıkıştırıyorsunuz ki bunu da yapamıyorum’ diyor. Yüzde 50-50 oranını tutturmak için bankalar artık döviz tevdiatı istemiyorlar. Döviz tevdiatı almayacaksa banka döviz tevdiatı olan vatandaş ne yapacak? Eurobond alacak, dövizli kağıtlara yönelecek yahut yurt dışına gidecek para. Artık siz esasen fon ıstırabı çeken bir ülkesiniz niye yurtdışına gitmesini isteyesiniz. Şu anda yurtharicinde bankaların olağan uyguladığı faiz Türk bankalarının döviz faizinin üzerinde kaldı. Artık ne yapacak bankalar ya da şirketler… Hakan Ortan bunlara dayanamadı. Birilerinin yüksek sesle söylemesi gerekiyordu.
Güldağ: bundan evvelki görüşmede hepsi birlikte de söylemiş olduler. Net ve tarihi bir toplantı olduğunu da belirttiler. niye tarihi deyince ‘oldukca net tabir ettik sorunu, bu sistemik bir riske yanlışsız gidiyor konusunun da altı çizildi’ dediler.
Ağaoğlu: Çizildi lakin sonuçta bir şey yapılmamış görünüyor.
Güldağ: bu biçimde herbiçimde tekrar edilmek zorunda kalındı.
Ağaoğlu: Sonuçta bunun İş Bankası üzere bankacılık dalının en önde gelen bankalarından birinin genel müdürünün söylemiş olması kayda geçilmeli. Buradan yola çıkarak diyorum ki; bu sistemi fazlaca zorladık, epey yorduk. 6 ay dayanabilir misiniz sorusunu şirketlerin sorgulaması lazım. Bir banka ‘ben yüzde 29 faizle para toplarım’ dedi resmi olarak. Birisi yüzde 29 faizle para topluyor, öbürünün yüzde 9+yüzde 3+1,3 üzere bir oranla kredi vermesi gerekiyor. Bir de krediyi verirken yüzde 9,5 devlet tahvili alması lazım. Bunlar eşyanın tabiatına alışılmamış nitekim. Bunu zorlamayalım. Evet dünyaya fevkalade bir deney armağan ediyoruz lakin bu deneyin altında kalmak üzereyiz. Deney umarım elimizde patlamaz. Deney zayiatı haline gelmeyelim.
Güldağ: Deney zayiatı haline gelmemek lazım sahiden de. Bu iş deneme yanılma olmaktan çıktı. Piyasa kredisi konusunu gündeme getirdik. Banka tarafını bu kadar sıkıştırırsan finansmana erişim bu kadar zorlaşırsa piyasanın da birbirleriyle ortalarındaki süreçler için açtığı tedarik yahut alışverişte kullandığı o kredi de tükeniyor. Giderek iş peşine dönüyor. Vadeden uzaklaştıkça da hem iş hacmi azalıyor, birebir vakitte bu işin altında kalacak firma sayısı artmaya başlıyor. Kimi büyükler kendini kurtarır, şu anda finansmanı hiç aramayan şirketler de var mı var…
Ağaoğlu: Var tabi. Tarih boyunca hiç kredi kullanmamış, şu anda da oldukcata başarılı işlerini götüren şirketler var lakin şunda anlaşalım; 1960’lardan bu yana tüm dünyanın ekonomik temelini oluşturan büyümenin sağlanabilmesinin temelindeki en değerli dinamik kredi büyümesidir. Biz kredinin düşük faizle büyüyeceğini zannediyoruz, hayır. Gelin anlaşalım; kredinin büyüyebilmesinin tek ve yegane şartı vardır. Ben bunu daima söylerim bir defa daha tekrar edeyim, itimat. Hiç öbür bir şeye gereksiniminiz yok. Piyasadaki inanç düzeneğini hakikaten sağlam bir biçimde oluşturup, bunu istikrarlı bir biçimde koruduğunuz sürece inanın bana hiç bir müdahale yapmanıza gerek kalmaz.
Güldağ: Ekim enflasyonu muhakkak oldu, yıllık TÜFE yüzde 85,51’e yükseldi. Tahminen kasımda yüzde 90 altına yakın bir yerde son zirveyi görürüz fakat aralık daha sonrası baz tesiriyle aşağı hakikat bir gidiş olacak.
Ağaoğlu: Açıklanan ve yönetilen fiyatlar var. Ben ucuz, kıymetli kavramını kaybettim. Enflasyon üstü beklenti ortaya çıktığında yahut enflasyon beklentileri bozulduğunda fiyatlama davranışı otomatik olarak bozulur. aslına bakarsan enflasyonun yarattığı en büyük sorun budur. Enflasyonda fiyatlanma davranışları bozulur. Onlar bozulduğu anda hakikat nedir, ucuz nedir, kıymetli nedir, yanlış nedir hepsi birbirine karışır. Bilhassa taban fiyat arttığında kimi işletmeler ya kayıt dışına kaçacaklar ya ucuz işgücü için kayıt dışını daha fazla kullanan bilhassa göçmenler yahut mülteciler tarafına kayacaklar. Yahut kimileri işi bile kapatacaklar. İflas gelecek, işsizlik gelecek. Artık bu epey garip bir durum ve tehlike bir iki ay daha sonra bizi bekliyor.
Güldağ: Geçen hafta da konuştuk, en kıymetli zahmetlerden biri istihdam tarafında yaşanabilir.
Ağaoğlu: bu biçimde bir sorun çıkmamasını istiyor gönül lakin bu kadar hayli zorladığınız vakit sistemi ister istemez bunun bir yerlerden patlaması mümkün kılınıyor. Patlayacak bu basınç dayanamıyor.
Güldağ: Düdüklü tencere misali, her delik tıkanınca ortasındaki basınç daha da artıyor.
Piyasalarda toparlanma Fed niçiniyle seneye kalmış görünüyor
Güldağ: Fed bir sürpriz yapmadı, beklediğimiz üzere siyaset faizini 75 baz puan artırdı. Powell’ın açıklamalarını sen nasıl yorumladın?
Ağaoğlu: Açıklama, piyasanın duymak istediği bir açıklamaydı. Uzun 4-5 unsurlu koşullu bir metinden daha sonra piyasanın algıladığı ‘artış suratı yavaşlayacak’ idi. Powell konuşmaya başlayınca teknik olarak söylemiş olduği ‘resesyon aşikâr bir kısmı mutsuz edecek ancak enflasyon daha geniş bir kesiti etkilediği için biz enflasyon ile gayrete tartı vermeye devam edeceğiz. Yüzde 2 amacımıza gelene kadar da bundan vazgeçmeyeceğiz’ diyen sesli yorumu duyar duymaz piyasalar bunu negatif algıladı. Hatta yazılı açıklamadan daha sonra 1’e yaklaşan Euro/Dolar paritesi 0,9750’lere geldi. yinedan yüksek faiz artışlarının olacağı kaygısı ABD borsalarında önemli satış getirdi. Fiyatlamalar yüksek faize nazaran şekillendi. Paritelerde de tıpkı biçimde. Yen 147,5 düzeylerindeydi, o da 148’lerin üzerine geldi. Fed’den şahin olmadığı üzere güvercin de denmeyecek bir açıklama gelirken Powell’dan şahin bir açıklama gelince piyasa buna ‘vakit var belirli ki bu seneyi biraz düşük kapatacağız’ diye algıladı.
Güldağ: Borsa cephesinde ne bekliyorsun?
Ağaoğlu: Borsalar tarafında S&P’yi temel alayım zira Dow Jones yapısı itibariyle epey sağlıklı bir endeks değil. S&P daha sağlıklı bir endeks. Zira piyasa değerlemelerini temel alan bir yapısı var. Bizim Borsa İstanbul Endeksi de S&P üzere hesaplandığı için S&P daha sağlıklı geliyor bana. S&P’ye baktığımızda hem 50 günlüğünün altına geldi birebir vakitte kritik olan 3.930’lu düzeyler vardı, o düzeylerinde altında bir kapanış gerçekleşti. Yeni düşüşler olur mu konusunda ise benim gördüğüm kadarıyla 13 Ekim’de 3.502 görmüş ben bir daha 3.500’lü sayılara kadar geri çekilme olma ihtimalini yüksek görüyorum. Bu 3.600-3.599 da beni haklı çıkarır fakat bu seneyi biraz daha düşük tarafta kapatacağız. Toparlanma ‘faiz artışlarının sonuna geldik. Birinci çeyrekte bitiyor, resesyon kısa sürecek’ üzere senaryolarla önümüzdeki yıla kalacak üzere görünüyor.
Güldağ: Klasik olarak parite, altın ve gümüşe de parantez açalım…
Ağaoğlu: Gerek paritede gerekse altın ve gümüş tarafında tatsız bir yıl kapanışı bizi bekliyor. Gümüş 19’un altına geriledi. Altın 1620’lerde. Parite olarak baktığımızda daha öncesinden en son düşüşlerin görüldüğü sırada 95,50’lere kadar gelmiş euro/dolar paritesinde yeniden 95,50-96,50 bandına kadar gideceğiz. İhtimaldir ki yılı buralarda kapatacağız. İki ay kaldı lakin bunun son 15 gününü Noel üzere özel günler sebebi ile siliyorsun. Fed’in son toplantısının tesiri bu seneye değil tekrarki seneye bildiri verecektir. Yavaşlasa bile tesiri az kalır. Bunu unutmamak lazım. Yatırım fonları ve portföy idare şirketlerinin birçoğunun yıl sonu kapanışları kasım ayı sonudur ki ona bakılırsa bonus alırlar. Ne olacaksa kasım sonunda olacak, o niçinle yılı hayli olumlu tarafta kapatmayacağız niyetindeyim. Fed ve Powell’ın açıklaması ile bu yılın sonunda hem parite tarafında Euro lehine epeyce umut var olamıyorum. Bu Türkiye için değerli bir durum. birebir vakitte yurtdışı pay senetleri tarafında daha negatif bir seyir izlenecek diye düşünüyorum.
Petrolde 110 dolar inandırıcı değil
Güldağ: Petrol fiyatlarının seyrinde rol oynayan ABD, Rusya ve Çin merkezli birfazlaca parametre var. Yeni yıla yanlışsız geliyoruz, beklentilerinde değişiklik var mı?
Ağaoğlu: Bence petroldeki hareket, Çin’de ‘sıfır COVID’ siyaseti üzere garip bir hal aldı.
Güldağ: Bir açılma beklentisi vardı ancak olmadı. Fabrikayı çabucak kapatıveriyorlar.
Ağaoğlu: İsmi COVID olan bir idare biçimi olduğunu düşünmeye başladım. Bu açıldı, kapandı sorunları esnasında piyasaya yeni bir tartışma daha eklendi. Fiyatlar düşer, talep azalırsa yeni petrol yatırımları olmayacak, yeni yılla bir arada 110 dolara çıkacak. Her yıl en az 5 kez duyarım bunu, inanmayalım. OPEC+’ın ülkeler üstü manipülasyon başarısı devam ediyor. fiyatların ucuzlama ihtimali düşük.
Okumaya devam et...
Ağaoğlu ve Güldağ, TÜİK’in deklare ettiğı ve yüzde 85’i aşan enflasyon ve Fed’in faiz bildirilerinin piyasaya yansımalarını da kıymetlendirdi. Ağaoğlu, Powell’ın piyasa üzerinde negatif bir tesir bıraktığını belirterek, bilhassa yurtdışı borsalarda toparlanmanın seneye kalabileceğini söylemiş oldu. Ağaoğlu, petrol ve altın cephesi için de ‘zayıf görünüm’ beklentisi ortasında.
Güldağ: Pazartesi Erzurum’da, salı Kayseri’deydim. Erzurum’da akaryakıt satışlarında önemli düşüş var ölçü olarak. Kayseri farklı ancak piyasada yavaşlama var orada da. Alım gücü zayıflamış. Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran’ın açıklamaları gündemdeydi. Bir endüstrici, “doğruyu söylüyor Hakan Bey” dedi, “Bize ‘benzin ücretsiz buyurun’ diyorlar. Haydi koşuyoruz benzinciye, ‘doldur depoyu’ diyoruz, ‘iyi fakat akaryakıt yok’ diyorlar. Ne anladık biz bu işten.” Özetle finansmana erişimi esasen sık sık konuştuk, Finans Tepesi’nde de bankacıların bunu gündeme gelmesi bence kıymetliydi.
Ağaoğlu: Hakan Aran’ın ‘Hedefli kredi olarak isimlendirdiğiniz bu stratejideki maksada bile krediyi veremiyoruz’ kelamlarını de bilhassa vurgulamak lazım.
Güldağ: Bu da fazlaca değerli hakikaten. ‘Desteklenmesini istediğiniz bölümleri bile destekleyemez hale geldik’ diyor.
Ağaoğlu: Öteki bir şey daha söyleyeyim. Merkez Bankası resmi istatistiklerinde mevduat faiz oranı, kredi faiz oranından yukarda. TL kredi faiz oranları mevduat faizi oranlarından aşağıda. Eşyanın tabiatına alışılmamış bir durum bu. Siz bankaya ‘zarar edin’ diyorsunuz. ‘Enflasyonist ortamda hayli kar ettiniz bunun birazını bana verin’ demek istiyorsunuz. Lakin bunu bu biçimde söylemezsiniz ki, masraf bankalara özel bir vergi çıkarırsınız. Bu da akla yatkın değil fakat, sistemin işleyişini bozmayan tabiatına karşıt olmayan bir usul bulursunuz. Yok biz bankalara aleni ‘zarar edin’ diyoruz. Kredi verdiğiniz seçilmiş dalları destekleyin diyorsunuz. Bankalar ‘bilançomu o kadar sıkıştırıyorsunuz ki bunu da yapamıyorum’ diyor. Yüzde 50-50 oranını tutturmak için bankalar artık döviz tevdiatı istemiyorlar. Döviz tevdiatı almayacaksa banka döviz tevdiatı olan vatandaş ne yapacak? Eurobond alacak, dövizli kağıtlara yönelecek yahut yurt dışına gidecek para. Artık siz esasen fon ıstırabı çeken bir ülkesiniz niye yurtdışına gitmesini isteyesiniz. Şu anda yurtharicinde bankaların olağan uyguladığı faiz Türk bankalarının döviz faizinin üzerinde kaldı. Artık ne yapacak bankalar ya da şirketler… Hakan Ortan bunlara dayanamadı. Birilerinin yüksek sesle söylemesi gerekiyordu.
Güldağ: bundan evvelki görüşmede hepsi birlikte de söylemiş olduler. Net ve tarihi bir toplantı olduğunu da belirttiler. niye tarihi deyince ‘oldukca net tabir ettik sorunu, bu sistemik bir riske yanlışsız gidiyor konusunun da altı çizildi’ dediler.
Ağaoğlu: Çizildi lakin sonuçta bir şey yapılmamış görünüyor.
Güldağ: bu biçimde herbiçimde tekrar edilmek zorunda kalındı.
Ağaoğlu: Sonuçta bunun İş Bankası üzere bankacılık dalının en önde gelen bankalarından birinin genel müdürünün söylemiş olması kayda geçilmeli. Buradan yola çıkarak diyorum ki; bu sistemi fazlaca zorladık, epey yorduk. 6 ay dayanabilir misiniz sorusunu şirketlerin sorgulaması lazım. Bir banka ‘ben yüzde 29 faizle para toplarım’ dedi resmi olarak. Birisi yüzde 29 faizle para topluyor, öbürünün yüzde 9+yüzde 3+1,3 üzere bir oranla kredi vermesi gerekiyor. Bir de krediyi verirken yüzde 9,5 devlet tahvili alması lazım. Bunlar eşyanın tabiatına alışılmamış nitekim. Bunu zorlamayalım. Evet dünyaya fevkalade bir deney armağan ediyoruz lakin bu deneyin altında kalmak üzereyiz. Deney umarım elimizde patlamaz. Deney zayiatı haline gelmeyelim.
Güldağ: Deney zayiatı haline gelmemek lazım sahiden de. Bu iş deneme yanılma olmaktan çıktı. Piyasa kredisi konusunu gündeme getirdik. Banka tarafını bu kadar sıkıştırırsan finansmana erişim bu kadar zorlaşırsa piyasanın da birbirleriyle ortalarındaki süreçler için açtığı tedarik yahut alışverişte kullandığı o kredi de tükeniyor. Giderek iş peşine dönüyor. Vadeden uzaklaştıkça da hem iş hacmi azalıyor, birebir vakitte bu işin altında kalacak firma sayısı artmaya başlıyor. Kimi büyükler kendini kurtarır, şu anda finansmanı hiç aramayan şirketler de var mı var…
Ağaoğlu: Var tabi. Tarih boyunca hiç kredi kullanmamış, şu anda da oldukcata başarılı işlerini götüren şirketler var lakin şunda anlaşalım; 1960’lardan bu yana tüm dünyanın ekonomik temelini oluşturan büyümenin sağlanabilmesinin temelindeki en değerli dinamik kredi büyümesidir. Biz kredinin düşük faizle büyüyeceğini zannediyoruz, hayır. Gelin anlaşalım; kredinin büyüyebilmesinin tek ve yegane şartı vardır. Ben bunu daima söylerim bir defa daha tekrar edeyim, itimat. Hiç öbür bir şeye gereksiniminiz yok. Piyasadaki inanç düzeneğini hakikaten sağlam bir biçimde oluşturup, bunu istikrarlı bir biçimde koruduğunuz sürece inanın bana hiç bir müdahale yapmanıza gerek kalmaz.
Güldağ: Ekim enflasyonu muhakkak oldu, yıllık TÜFE yüzde 85,51’e yükseldi. Tahminen kasımda yüzde 90 altına yakın bir yerde son zirveyi görürüz fakat aralık daha sonrası baz tesiriyle aşağı hakikat bir gidiş olacak.
Ağaoğlu: Açıklanan ve yönetilen fiyatlar var. Ben ucuz, kıymetli kavramını kaybettim. Enflasyon üstü beklenti ortaya çıktığında yahut enflasyon beklentileri bozulduğunda fiyatlama davranışı otomatik olarak bozulur. aslına bakarsan enflasyonun yarattığı en büyük sorun budur. Enflasyonda fiyatlanma davranışları bozulur. Onlar bozulduğu anda hakikat nedir, ucuz nedir, kıymetli nedir, yanlış nedir hepsi birbirine karışır. Bilhassa taban fiyat arttığında kimi işletmeler ya kayıt dışına kaçacaklar ya ucuz işgücü için kayıt dışını daha fazla kullanan bilhassa göçmenler yahut mülteciler tarafına kayacaklar. Yahut kimileri işi bile kapatacaklar. İflas gelecek, işsizlik gelecek. Artık bu epey garip bir durum ve tehlike bir iki ay daha sonra bizi bekliyor.
Güldağ: Geçen hafta da konuştuk, en kıymetli zahmetlerden biri istihdam tarafında yaşanabilir.
Ağaoğlu: bu biçimde bir sorun çıkmamasını istiyor gönül lakin bu kadar hayli zorladığınız vakit sistemi ister istemez bunun bir yerlerden patlaması mümkün kılınıyor. Patlayacak bu basınç dayanamıyor.
Güldağ: Düdüklü tencere misali, her delik tıkanınca ortasındaki basınç daha da artıyor.
Piyasalarda toparlanma Fed niçiniyle seneye kalmış görünüyor
Güldağ: Fed bir sürpriz yapmadı, beklediğimiz üzere siyaset faizini 75 baz puan artırdı. Powell’ın açıklamalarını sen nasıl yorumladın?
Ağaoğlu: Açıklama, piyasanın duymak istediği bir açıklamaydı. Uzun 4-5 unsurlu koşullu bir metinden daha sonra piyasanın algıladığı ‘artış suratı yavaşlayacak’ idi. Powell konuşmaya başlayınca teknik olarak söylemiş olduği ‘resesyon aşikâr bir kısmı mutsuz edecek ancak enflasyon daha geniş bir kesiti etkilediği için biz enflasyon ile gayrete tartı vermeye devam edeceğiz. Yüzde 2 amacımıza gelene kadar da bundan vazgeçmeyeceğiz’ diyen sesli yorumu duyar duymaz piyasalar bunu negatif algıladı. Hatta yazılı açıklamadan daha sonra 1’e yaklaşan Euro/Dolar paritesi 0,9750’lere geldi. yinedan yüksek faiz artışlarının olacağı kaygısı ABD borsalarında önemli satış getirdi. Fiyatlamalar yüksek faize nazaran şekillendi. Paritelerde de tıpkı biçimde. Yen 147,5 düzeylerindeydi, o da 148’lerin üzerine geldi. Fed’den şahin olmadığı üzere güvercin de denmeyecek bir açıklama gelirken Powell’dan şahin bir açıklama gelince piyasa buna ‘vakit var belirli ki bu seneyi biraz düşük kapatacağız’ diye algıladı.
Güldağ: Borsa cephesinde ne bekliyorsun?
Ağaoğlu: Borsalar tarafında S&P’yi temel alayım zira Dow Jones yapısı itibariyle epey sağlıklı bir endeks değil. S&P daha sağlıklı bir endeks. Zira piyasa değerlemelerini temel alan bir yapısı var. Bizim Borsa İstanbul Endeksi de S&P üzere hesaplandığı için S&P daha sağlıklı geliyor bana. S&P’ye baktığımızda hem 50 günlüğünün altına geldi birebir vakitte kritik olan 3.930’lu düzeyler vardı, o düzeylerinde altında bir kapanış gerçekleşti. Yeni düşüşler olur mu konusunda ise benim gördüğüm kadarıyla 13 Ekim’de 3.502 görmüş ben bir daha 3.500’lü sayılara kadar geri çekilme olma ihtimalini yüksek görüyorum. Bu 3.600-3.599 da beni haklı çıkarır fakat bu seneyi biraz daha düşük tarafta kapatacağız. Toparlanma ‘faiz artışlarının sonuna geldik. Birinci çeyrekte bitiyor, resesyon kısa sürecek’ üzere senaryolarla önümüzdeki yıla kalacak üzere görünüyor.
Güldağ: Klasik olarak parite, altın ve gümüşe de parantez açalım…
Ağaoğlu: Gerek paritede gerekse altın ve gümüş tarafında tatsız bir yıl kapanışı bizi bekliyor. Gümüş 19’un altına geriledi. Altın 1620’lerde. Parite olarak baktığımızda daha öncesinden en son düşüşlerin görüldüğü sırada 95,50’lere kadar gelmiş euro/dolar paritesinde yeniden 95,50-96,50 bandına kadar gideceğiz. İhtimaldir ki yılı buralarda kapatacağız. İki ay kaldı lakin bunun son 15 gününü Noel üzere özel günler sebebi ile siliyorsun. Fed’in son toplantısının tesiri bu seneye değil tekrarki seneye bildiri verecektir. Yavaşlasa bile tesiri az kalır. Bunu unutmamak lazım. Yatırım fonları ve portföy idare şirketlerinin birçoğunun yıl sonu kapanışları kasım ayı sonudur ki ona bakılırsa bonus alırlar. Ne olacaksa kasım sonunda olacak, o niçinle yılı hayli olumlu tarafta kapatmayacağız niyetindeyim. Fed ve Powell’ın açıklaması ile bu yılın sonunda hem parite tarafında Euro lehine epeyce umut var olamıyorum. Bu Türkiye için değerli bir durum. birebir vakitte yurtdışı pay senetleri tarafında daha negatif bir seyir izlenecek diye düşünüyorum.
Petrolde 110 dolar inandırıcı değil
Güldağ: Petrol fiyatlarının seyrinde rol oynayan ABD, Rusya ve Çin merkezli birfazlaca parametre var. Yeni yıla yanlışsız geliyoruz, beklentilerinde değişiklik var mı?
Ağaoğlu: Bence petroldeki hareket, Çin’de ‘sıfır COVID’ siyaseti üzere garip bir hal aldı.
Güldağ: Bir açılma beklentisi vardı ancak olmadı. Fabrikayı çabucak kapatıveriyorlar.
Ağaoğlu: İsmi COVID olan bir idare biçimi olduğunu düşünmeye başladım. Bu açıldı, kapandı sorunları esnasında piyasaya yeni bir tartışma daha eklendi. Fiyatlar düşer, talep azalırsa yeni petrol yatırımları olmayacak, yeni yılla bir arada 110 dolara çıkacak. Her yıl en az 5 kez duyarım bunu, inanmayalım. OPEC+’ın ülkeler üstü manipülasyon başarısı devam ediyor. fiyatların ucuzlama ihtimali düşük.
Okumaya devam et...