semaver
Active member
AYM’den Mehmet Arslan hakkında ‘çıplak arama var’ sonucu Eski Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Lideri Mehmet Arslan’ın cezaevine girerken çıplak aramaya maruz kaldığı ortaya çıktı. Arslan, çıplak arama sırasında darp edildiğini belirterek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu.
Fakat AYM, Arslan’ın ‘kötü muamele yasağı’ ile ilgili yaptığı bu başvuruyu reddetti. AYM sonucunda, Arslan’ın çıplak olarak aranmasına ait inceleme başlatılması gerektiğini belirtilerek, “Aramanın dışarıdan görülmeyecek, kayıt aygıtı bulunmayan bir ortamda, giydirilen önlük üzerinden ve iç çamaşırı kalacak biçimde, müracaatçının hemcinsi olan infaz muhafaza memurları tarafınca gerçekleştirildiği anlaşılmıştır” denildi.
CEZAEVİ TUTANAKLARINA YANSIDI
DBP Eş Genel Lideri Mehmet Arslan, Şubat 2018’de ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla tutuklanmıştı. Arslan, Diyarbakır D Tipi Kapalı İnfaz Kurumu’nda Rize L Tipi Kapalı İnfaz Kurumu’na sevk edilmişti. Arslan, Rize Cezaevi’ne girişi sırasında çıplak aramaya maruz kaldı. Arslan, savına nazaran, çıplak arama sırasında 10 kadar gardiyan tarafınca darp edildi.
Arslan’a yönelik çıplak arama cezaevi tutanağına şu biçimde yansıdı:
“Ceza infaz kurumuna 19 Şubat 2018 günü saat 11:20 sıralarında hükümlü/tutuklu olarak gelen Mehmet Arslan’ın kuruma birinci kabulünde, dışarıdan hiç bir biçimde görülmeyeceği ve manzara kaydeden bir aygıtın bulunmadığı bir odada, kişinin derisine çıplak elle dokunulmadan ve giydirilen önlük üzerinden yapılan üst aramasında, kuruma girmesinde sakınca bulunan rastgele bir yasak husus bulunamamıştır.”
ANKA’dan Tamer Arda Erşin’in haberine göre, arama sürecinden daha sonra yapılan sıhhat denetiminde, Arslan’ın her iki kulağında yeni oluşmuş kızarıklık ve sağ dirseğinde yeni oluşmuş yüzeysel iki kesi tespit edildi. Arslan, çıplak aramayla ilgili 21 Şubat 2018 tarihinde Rize Cumhuriyet Başsavcılığı’na kabahat duyurusunda bulundu. Arslan, dilekçesinde, “İnsani olmayan çıplak arama yoluna maruz kaldım. Kamu bakılırsavlileriyle bu mevzuyu müzakere etmeye çalışırken 10-15 kişi tarafınca hastanelik oluncaya kadar darp edildim. Kameralar yaşananları kaydetti. Bedenimin çeşitli yerlerinde morluklar ve şişlikler oluştu” dedi.
Arslan’ın şikayet dilekçesi 23 Şubat 2018 tarihinde Rize Başsavcılığı’na gönderildi. Rize Başsavcılığı, 27 Şubat 2018 tarihinde yetkisizlik sonucu vererek, evraklı Kalkandere Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Kalkandere Başsavcılığı, 30 Mart 2018 tarihinde soruşturma başlattı.
Rize Cezaevi idaresi de Arslan hakkında kabahat duyurusunda bulundu. Arslan ve Rize Cezaevi’nin karşılıklı cürüm duyurusu birebir evrakta birleştirildi.
DİSİPLİN CEZASI KALDIRILDI
Öte yandan Rize Cezaevi, Arslan hakkında disiplin soruşturması başlattı ve Arslan’a, arama sürecinde fiziki ve kelamlı direnişte bulunduğu sebebi öne sürülerek 28 Şubat 2018 tarihinde bir ay ziyaretçi kabulünden mahrum bırakma cezası verildi. Arslan, bu cezaya itiraz etti. Rize İnfaz Hakimliği, itirazı kabul ederek 29 Mart 2018 tarihinde disiplin cezasını kaldırdı.
“ÇIPLAK ARAMA MAHREMİYETİN İHLALİ”
Rize İnfaz Hakimliği sonucunın öne sürülen sebebinde, Arslan’a çıplak arama yapıldığı belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Çıplak arama şüphesiz ki kişinin mahremiyetini ihlal edecek bir uygulamadır. Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkındaki Tüzüğün 46. hususunun 2. Fıkrasında, mahkumun üzerinde kuruma sokulması yahut bulundurulması yasak husus yahut eşya bulunduğuna dair makul ve önemli emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli görmesi halinde çıplak olarak yahut vücut çukurlarında arama yapılabileceği kararı mevcuttur. Fakat diğer ceza infaz kurumundan sevk ile gelen mahkumun belirtilen makul ve önemli emare olduğuna yönelik kanıt olmadan çıplak arandığı, mahkumun bu niçinle pasif direniş gösterdiği, aramaya karşı koyma cürmünün oluşması için gereken fizikî direnişi ise göstermediği, bu durumun mahkumun tabirlerinde ve tutulan tutanaklarda sabit olduğundan aramaya karşı koyma hatası oluşmamıştır.”
“USULE UYGUN FORMDA ARADIK”
Doktor M.K. ise tabirinde, Arslan’ın darp şikayetinin olmadığını ve üzerinde gördüğü birtakım lezyonları raporuna yazdığını deklare etti.
Savcılığın talebiyle Arslan’ın arandığı koridorun kamera kaydığının tahlili Kalkandere İlçe Emniyet Amirliği’nden istendi. İki polis memuru tarafınca inceleme tutanağı hazırlandı. Polisler, Arslan’ın aramasına ait dört fotoğraf karesinin yer aldığı tutanakta, Arslan’ın saat 10:14’te infaz kurumuna girdiğini, saat 10:24’te odaya alındığını ve Arslan’ın araması devam ederken saat 10:30’da odanın girişinde infaz muhafaza memurlarının kalabalık biçimde beklediğini ve saat 10:40’ta Arslan’ın odadan çıktığını anlatıldı.
Polis tutanağında, kamera imajını kalitesiz olması niçiniyle net imaj elde edilemediği ve infaz müdafaa memurlarının Arslan’a fiziki müdahalesinin olmadığı kaydedildi.
Savcılık, Arslan’ın cezaevi ve cezaevinin Arslan hakkında yaptığı cürüm duyurusuna takipsizlik sonucu verdi. Arslan, karara itiraz etti. Arslan’ın başvurusu, 20 Kasım 2018 tarihinde Rize Sulh Ceza Hakimliği tarafınca reddedildi ve karar, Arslan’a 31 Aralık 2018 tarihinde bildirim edildi. Arslan, AYM’ye 31 Aralık 2018 tarihinde ferdî müracaatta bulundu. Arslan, müracaatında cezaevine girişi sırasında hukuka muhalif fizikî güç kullanıldığını ve makus muamele yasağının ihlal edildiğini ileri sürdü.
AYM, Arslan’ın başvurusunu 24 Kasım 2021 tarihinde karara bağladı. AYM, Arslan’ın berbat muameleye maruz kaldığına ait tezine ait oybirliği ile “ihlal yok” sonucu verdi. Fakat Arslan’ın çıplak aramaya maruz bırakıldığı tezinin araştırılmasını istedi.
“ÇIPLAK ARAMAYI HEMCİNSİ İNFAZ MÜDAFAA MEMURLARI YAPTI”
AYM sonucunda, çıplak aramaya ait, “Başvurucunun çıplak arama yapılmasına ait şikayetleri incelenmelidir. Müracaatçı çıplak aramaya maruz kaldığını sav etmiş, ancak aramanın adabına ait detay lisana getirmemiştir. Öbür taraftan aramanın dışarıdan görülmeyecek, kayıt aygıtı bulunmayan bir ortamda, giydirilen önlük üzerinden ve iç çamaşırı kalacak biçimde, müracaatçının hemcinsi olan infaz müdafaa memurları tarafınca gerçekleştirildiği anlaşılmıştır” denildi.
AYM, Arslan’ın berbat muameleye maruz kaldığına ait tezini niye reddettiğini ise şu biçimde deklare etti:
“Başvurucunun tezinin bilakis, soruşturma süreçlerinin yavaşlatılması gayesiyle dilekçesinin bir süre işlemsiz bırakıldığına yönelik data mevcut değildir… Makus muamele yasağının ihlal edilmemesinde, kullanılan gücün orantılı olması kaidesi aranmaktadır. Aramaya karşı koyan müracaatçının faydalanma formu ve yükü dikkate alındığında, müracaatçının direncinin kırılması hedefiyle kullanılan gücün orantısız olduğu kararına ulaşılması sıkıntı görünmektedir. Her ne kadar müracaatçı bedeninin biroldukca yerinde morluklar oluşacak biçimde ağır yaralandığını tez etmiş ise de Başsavcılık, müracaatçının kelam konusu tezini destekleyen kanıt olmadığı kanaatine varmıştır. Birinci muayene raporundaki bulguların yanı sıra incelenen kamera imgelerinde de müracaatçının yaralandığına ait emare bulunmadığı gözetildiğinde, Başsavcılığın kanaatinden farklı bir sonuca ulaşmayı gerektiren rastgele bir kanıtın müracaat belgesine yansımadığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, infaz vazifelilerinin gereken ölçüyü aşacak biçimde müracaatçıya fizikî müdahalelerini gösteren kanıt bulunmadığı değerlendirilmiştir.”
Arslan’ın avukatı Şivan Cemil İhtimam, AYM sonucuna rağmen iç hukuk yollarının tükendiğini ve olayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıyacaklarını belirterek şunları kaydetti:
“AYM ferdî müracaatımızı kabul edilebilir buldu lakin ihlal olmadığına hükmetti. ‘İhlal bulamıyoruz’, ihlal bulamadığı da berbat muamele. misyonlu memurlara karşı direnme kabahatinin oluşup olmadığına ait soruşturma yürütülmüştü. Direnme cürmünün olmadığına ait karar kuruldu. Direnme cürmü oluşmamışsa yani memurlara direnmemişse nasıl olur da yüzünde bu kadar morluklar oluşur. Direnme hatası oluşmamışsa nasıl olur da yapılan müdahale ’10 kişilik müdahale aslında uygun bir müdahaledir, direncini kırmak için’ diyor. Direncini kırmak için kolundaki morluklara, yaralara sebep veriyorsa bu nasıl müdahale biçimidir?
Dün itibariyle dört aylık süremiz başladı. Dört aylık mühlet ortasında, 1 Haziran’da müracaat süremiz bitiyor. AİHM başvuracağız. Berbat muamele, tesirli soruşturma yürütülmemesi konusunda müracaat yapacağız.”
Fakat AYM, Arslan’ın ‘kötü muamele yasağı’ ile ilgili yaptığı bu başvuruyu reddetti. AYM sonucunda, Arslan’ın çıplak olarak aranmasına ait inceleme başlatılması gerektiğini belirtilerek, “Aramanın dışarıdan görülmeyecek, kayıt aygıtı bulunmayan bir ortamda, giydirilen önlük üzerinden ve iç çamaşırı kalacak biçimde, müracaatçının hemcinsi olan infaz muhafaza memurları tarafınca gerçekleştirildiği anlaşılmıştır” denildi.
CEZAEVİ TUTANAKLARINA YANSIDI
DBP Eş Genel Lideri Mehmet Arslan, Şubat 2018’de ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamasıyla tutuklanmıştı. Arslan, Diyarbakır D Tipi Kapalı İnfaz Kurumu’nda Rize L Tipi Kapalı İnfaz Kurumu’na sevk edilmişti. Arslan, Rize Cezaevi’ne girişi sırasında çıplak aramaya maruz kaldı. Arslan, savına nazaran, çıplak arama sırasında 10 kadar gardiyan tarafınca darp edildi.
Arslan’a yönelik çıplak arama cezaevi tutanağına şu biçimde yansıdı:
“Ceza infaz kurumuna 19 Şubat 2018 günü saat 11:20 sıralarında hükümlü/tutuklu olarak gelen Mehmet Arslan’ın kuruma birinci kabulünde, dışarıdan hiç bir biçimde görülmeyeceği ve manzara kaydeden bir aygıtın bulunmadığı bir odada, kişinin derisine çıplak elle dokunulmadan ve giydirilen önlük üzerinden yapılan üst aramasında, kuruma girmesinde sakınca bulunan rastgele bir yasak husus bulunamamıştır.”
ANKA’dan Tamer Arda Erşin’in haberine göre, arama sürecinden daha sonra yapılan sıhhat denetiminde, Arslan’ın her iki kulağında yeni oluşmuş kızarıklık ve sağ dirseğinde yeni oluşmuş yüzeysel iki kesi tespit edildi. Arslan, çıplak aramayla ilgili 21 Şubat 2018 tarihinde Rize Cumhuriyet Başsavcılığı’na kabahat duyurusunda bulundu. Arslan, dilekçesinde, “İnsani olmayan çıplak arama yoluna maruz kaldım. Kamu bakılırsavlileriyle bu mevzuyu müzakere etmeye çalışırken 10-15 kişi tarafınca hastanelik oluncaya kadar darp edildim. Kameralar yaşananları kaydetti. Bedenimin çeşitli yerlerinde morluklar ve şişlikler oluştu” dedi.
Arslan’ın şikayet dilekçesi 23 Şubat 2018 tarihinde Rize Başsavcılığı’na gönderildi. Rize Başsavcılığı, 27 Şubat 2018 tarihinde yetkisizlik sonucu vererek, evraklı Kalkandere Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Kalkandere Başsavcılığı, 30 Mart 2018 tarihinde soruşturma başlattı.
Rize Cezaevi idaresi de Arslan hakkında kabahat duyurusunda bulundu. Arslan ve Rize Cezaevi’nin karşılıklı cürüm duyurusu birebir evrakta birleştirildi.
DİSİPLİN CEZASI KALDIRILDI
Öte yandan Rize Cezaevi, Arslan hakkında disiplin soruşturması başlattı ve Arslan’a, arama sürecinde fiziki ve kelamlı direnişte bulunduğu sebebi öne sürülerek 28 Şubat 2018 tarihinde bir ay ziyaretçi kabulünden mahrum bırakma cezası verildi. Arslan, bu cezaya itiraz etti. Rize İnfaz Hakimliği, itirazı kabul ederek 29 Mart 2018 tarihinde disiplin cezasını kaldırdı.
“ÇIPLAK ARAMA MAHREMİYETİN İHLALİ”
Rize İnfaz Hakimliği sonucunın öne sürülen sebebinde, Arslan’a çıplak arama yapıldığı belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Çıplak arama şüphesiz ki kişinin mahremiyetini ihlal edecek bir uygulamadır. Ceza ve Güvenlik Önlemlerinin İnfazı Hakkındaki Tüzüğün 46. hususunun 2. Fıkrasında, mahkumun üzerinde kuruma sokulması yahut bulundurulması yasak husus yahut eşya bulunduğuna dair makul ve önemli emarelerin varlığı ve kurum en üst amirinin gerekli görmesi halinde çıplak olarak yahut vücut çukurlarında arama yapılabileceği kararı mevcuttur. Fakat diğer ceza infaz kurumundan sevk ile gelen mahkumun belirtilen makul ve önemli emare olduğuna yönelik kanıt olmadan çıplak arandığı, mahkumun bu niçinle pasif direniş gösterdiği, aramaya karşı koyma cürmünün oluşması için gereken fizikî direnişi ise göstermediği, bu durumun mahkumun tabirlerinde ve tutulan tutanaklarda sabit olduğundan aramaya karşı koyma hatası oluşmamıştır.”
“USULE UYGUN FORMDA ARADIK”
Doktor M.K. ise tabirinde, Arslan’ın darp şikayetinin olmadığını ve üzerinde gördüğü birtakım lezyonları raporuna yazdığını deklare etti.
Savcılığın talebiyle Arslan’ın arandığı koridorun kamera kaydığının tahlili Kalkandere İlçe Emniyet Amirliği’nden istendi. İki polis memuru tarafınca inceleme tutanağı hazırlandı. Polisler, Arslan’ın aramasına ait dört fotoğraf karesinin yer aldığı tutanakta, Arslan’ın saat 10:14’te infaz kurumuna girdiğini, saat 10:24’te odaya alındığını ve Arslan’ın araması devam ederken saat 10:30’da odanın girişinde infaz muhafaza memurlarının kalabalık biçimde beklediğini ve saat 10:40’ta Arslan’ın odadan çıktığını anlatıldı.
Polis tutanağında, kamera imajını kalitesiz olması niçiniyle net imaj elde edilemediği ve infaz müdafaa memurlarının Arslan’a fiziki müdahalesinin olmadığı kaydedildi.
Savcılık, Arslan’ın cezaevi ve cezaevinin Arslan hakkında yaptığı cürüm duyurusuna takipsizlik sonucu verdi. Arslan, karara itiraz etti. Arslan’ın başvurusu, 20 Kasım 2018 tarihinde Rize Sulh Ceza Hakimliği tarafınca reddedildi ve karar, Arslan’a 31 Aralık 2018 tarihinde bildirim edildi. Arslan, AYM’ye 31 Aralık 2018 tarihinde ferdî müracaatta bulundu. Arslan, müracaatında cezaevine girişi sırasında hukuka muhalif fizikî güç kullanıldığını ve makus muamele yasağının ihlal edildiğini ileri sürdü.
AYM, Arslan’ın başvurusunu 24 Kasım 2021 tarihinde karara bağladı. AYM, Arslan’ın berbat muameleye maruz kaldığına ait tezine ait oybirliği ile “ihlal yok” sonucu verdi. Fakat Arslan’ın çıplak aramaya maruz bırakıldığı tezinin araştırılmasını istedi.
“ÇIPLAK ARAMAYI HEMCİNSİ İNFAZ MÜDAFAA MEMURLARI YAPTI”
AYM sonucunda, çıplak aramaya ait, “Başvurucunun çıplak arama yapılmasına ait şikayetleri incelenmelidir. Müracaatçı çıplak aramaya maruz kaldığını sav etmiş, ancak aramanın adabına ait detay lisana getirmemiştir. Öbür taraftan aramanın dışarıdan görülmeyecek, kayıt aygıtı bulunmayan bir ortamda, giydirilen önlük üzerinden ve iç çamaşırı kalacak biçimde, müracaatçının hemcinsi olan infaz müdafaa memurları tarafınca gerçekleştirildiği anlaşılmıştır” denildi.
AYM, Arslan’ın berbat muameleye maruz kaldığına ait tezini niye reddettiğini ise şu biçimde deklare etti:
“Başvurucunun tezinin bilakis, soruşturma süreçlerinin yavaşlatılması gayesiyle dilekçesinin bir süre işlemsiz bırakıldığına yönelik data mevcut değildir… Makus muamele yasağının ihlal edilmemesinde, kullanılan gücün orantılı olması kaidesi aranmaktadır. Aramaya karşı koyan müracaatçının faydalanma formu ve yükü dikkate alındığında, müracaatçının direncinin kırılması hedefiyle kullanılan gücün orantısız olduğu kararına ulaşılması sıkıntı görünmektedir. Her ne kadar müracaatçı bedeninin biroldukca yerinde morluklar oluşacak biçimde ağır yaralandığını tez etmiş ise de Başsavcılık, müracaatçının kelam konusu tezini destekleyen kanıt olmadığı kanaatine varmıştır. Birinci muayene raporundaki bulguların yanı sıra incelenen kamera imgelerinde de müracaatçının yaralandığına ait emare bulunmadığı gözetildiğinde, Başsavcılığın kanaatinden farklı bir sonuca ulaşmayı gerektiren rastgele bir kanıtın müracaat belgesine yansımadığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, infaz vazifelilerinin gereken ölçüyü aşacak biçimde müracaatçıya fizikî müdahalelerini gösteren kanıt bulunmadığı değerlendirilmiştir.”
Arslan’ın avukatı Şivan Cemil İhtimam, AYM sonucuna rağmen iç hukuk yollarının tükendiğini ve olayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıyacaklarını belirterek şunları kaydetti:
“AYM ferdî müracaatımızı kabul edilebilir buldu lakin ihlal olmadığına hükmetti. ‘İhlal bulamıyoruz’, ihlal bulamadığı da berbat muamele. misyonlu memurlara karşı direnme kabahatinin oluşup olmadığına ait soruşturma yürütülmüştü. Direnme cürmünün olmadığına ait karar kuruldu. Direnme cürmü oluşmamışsa yani memurlara direnmemişse nasıl olur da yüzünde bu kadar morluklar oluşur. Direnme hatası oluşmamışsa nasıl olur da yapılan müdahale ’10 kişilik müdahale aslında uygun bir müdahaledir, direncini kırmak için’ diyor. Direncini kırmak için kolundaki morluklara, yaralara sebep veriyorsa bu nasıl müdahale biçimidir?
Dün itibariyle dört aylık süremiz başladı. Dört aylık mühlet ortasında, 1 Haziran’da müracaat süremiz bitiyor. AİHM başvuracağız. Berbat muamele, tesirli soruşturma yürütülmemesi konusunda müracaat yapacağız.”