Mehmet KARA
Dünyada hala elektriğe erişimi bulunmayan milyonlarca insanın elektrikle tanışmasına yönelik çalışmalar devam ediyor. Bir yandan da mevcut elektrik sistemleri önemli bir dönüşüm geçiriyor. Bu dönüşüm hem elektrik üretimindeki kaynak tercihlerinde, birebir vakitte gücün tüketim alan ve biçimlerinde yaşanıyor. Ucu her bireye değen hizmet ve eserler kelam konusu olunca bu alandaki teknolojiler de süratle gelişiyor. Bunlardan biri de elektriğin saklanabilir bir esere dönüştürülmesine yönelik tahlillerle ilgili. Sokaktaki vatandaşın anlayacağı sözlerle tabir etmeye çalışırsak, bunları pil, batarya, akü tahlilleri formunda ortaya koymak da mümkün.
Teknoloji kullanmasında düzgünüz fakat
Pekala, Türkiye’de durum ne? Malum teknolojik eserleri kullanma, onlara ahenk sağlama hususlarında gösterdiği yüksek performansla bilinen bir nüfusa sahibiz. Televizyonlar, bilgisayarlar ve hepsinden değerlisi cep telefonları, bunlara en hoş örnekler. Lakin tıpkı performansı, teknolojiyi geliştirip, buna dayalı eserleri imal etme konusunda gösterdiğimiz söylenemez.
Ar-Ge ve teknolojide düzgün örnekler var bir daha de ünlü siyasetçi ve muharrir, müteveff a Çetin Altan’ın tabiriyle enseyi karartmamak lazım. Zira uygun örnekler de yok değil ve çoğalması umuduyla, bunlardan birini bugünkü Güç Sayfamıza konuk etmek istedik. Askeri ve sivil alanda kullanılan batarya sistemleriyle tanınan Aspilsan’ın, bu eser ve tahlilleri yerlileştirmeye yönelik bir adımından kelam ediyoruz. Aspilsan Ar-Ge Müdürü Ahmet Altınay’la konuştuk:
● Güç depolama tahlilleri niye değerli?
Günümüzde güç depolamaya muhtaçlık artıyor. Bilhassa yenilenebilir güç kaynaklarının çeşitlenmesi ve kullanmasının artmasıyla bir arada depolama sistemleri artık kritik bir ehemmiyete de sahip. Güç depolama sistemleri ortasında, elektrokimyasal tahliller kimi özelliklerinden dolayı epey kıymetli bir yer tutuyor. Aspilsan olarak biz de bu kapsamda elektrokimyasal güç depolama hali olan bataryaları geliştiriyoruz.
● Aspilsan niye bu sistemlerle uğraşıyor?
Aspilsan 40 yıl evvel, bataryalar konusunda yurt dışına bağımlılığı azaltmak için, bu alandaki açığı kapatmaya yönelik eserleri üretmek üzere kurulmuş bir firma. Hala tıpkı misyonla üretimlerimize devam ediyoruz.
Nikel kadmiyum teknolojisiyle başladığımız batarya üretimini 2000’li yılların başından bu yana lityum batarya üreterek devam ettiriyoruz. Artık Türkiye’de Avrupa’nın birinci silindirik hücre üretim merkezini de faaliyete geçireceğiz.
● Bu ne manaya geliyor? Silindirik hücre üretimi neyi değiştirecek?
Aspilsan olarak hala yaklaşık 300 çeşit batarya üretiyoruz. Nikel kadmiyum ve metal hidrür tabanlı çözümlerimizin yanında, yoğunlukla lityum iyon tabanlı bataryalar üretiyoruz. Artık kuracağımız silindirik hücre fabrikasında üreteceğimiz pil hücreleri, ürettiğimiz bataryalarda kullanılacak.
● Hücre fabrikasının konseyimi ne basamakta?
Fabrikamızın temeli 2020 yılında atıldı, inşası devam ediyor. Fizikî olarak yüzde 85’i tamamlanmış durumda. Kasım sonu üzere üretim ekipmanlarının transferini bekliyoruz. 2022 yılının birinci çeyreğinin sonunda birinci hücrelerimizi üretmeyi hedefl iyoruz.
● Silindirik pil hücreleri nerelerde kullanılıyor?
Şu an da epey geniş bir kullanım alanı var. Medikal, ulaşım ve askeri kesimde kullanıyoruz, havacılıkta ve raylı ulaşım sistemlerinde kullanıyoruz. Güce gereksinim duyulan her alanda bizim hücrelerimizin kullanım alanı var.
Aslında bu yatırımımızın temelinde, pil hücrelerinin dizaynının geliştirilmesi üzere bir maksadımız var. ötürüsıyla kesinlikle müspet bir tesirde bulunacak. Bizim şimdiki amacımız silindirik pil hücresi üretimi üzerine. Lakin gelecek periyotlar kese (torba) tipi pil dediğimiz, ayrıyeten prizmatik pil dediğimiz, lityum iyon pil hücrelerinin de üretimi için yatırımlara dönük hazırlıklar ortasındayız.
● Şimdiki hücreleri nereden alıyorsunuz?
Şu anda kullandığımız batarya paketlerinin ortasındaki pil hücrelerini dışardan alıyoruz. Bu pil hücrelerinin yerli olarak üretilmesi burada bir tedarik zinciri ağının oluşmasını sağlayacak. Şu anda pil tasarımı için Ar-Ge manasında yaptığımız çalışmaların en kıymetli gayelerinden biri de pil bileşenlerinde kullanılan gereçlerin ulusallaştırılması.
● Bu hususta ne durumdasınız?
Bu kapsamda Eti Maden ile yürüttüğümüz bir proje var. Proje, onların bor atıklarından elde ettiği lityumun, pil hücresi üretiminde kullanmasını kapsıyor. Bunun haricinde Türkiye’de çıkarılan kobalt ve nikel üzere materyallerin de gelecekte yerli pil hücresinde kullanması mümkün. Biz yurtdışına bağımlılıktan büsbütün kurtulmuş bir ekosistem yaratmayı hedefl iyoruz. Bunun da iktisada kesinlikle olumlu bir tesir yapacağını düşünüyoruz. Şu an bütün yatırımlarımızı da bu maksat ekseninde gerçekleştiriyoruz.
Anlaşılan, epeyce önemli bir katma kıymet yaratılacak… Bataryalarda kullanılan pil hücreleri şu anda yurt haricinden elde ediliyor. Üreteceğimiz yerli pil hücrelerinin yaratacağı katma bedel de burada. Daha fazlaca Uzakdoğu ülkelerinin dominant olduğu bir kesimden bahsediyoruz. Bizi tasarım manasında, stratejik adımlar konusunda kısıtlayan faktörlerden bir tanesi bu. Maliyet ve aktiflik kadar, stratejik, bir manada kritik bir eseri yurt ortasında üretmek epey kıymetli. Yani yerli pil hücresi, yeni eserler geliştirmek manasında da hayli büyük tesirler sağlayacak.
● Mevcut bataryalarınızın yerli katkı oranını nereye yükseltecek bu?
Şu anda yerlilik oranı yüzde 50’lerde. Yerli pil hücresi yardımıyla yerli katkı oranının yüzde 97’lere çıkmış olması da sağlanacak bu katma bedelin büyüklüğünü gösteriyor. Zira şu anki maden stratejisi açısından tedarik zincirinde, bizim madenlerimizden çıkan mamüllerin yurt dışına gönderilip bize işlenerek gelmesinin de önüne geçmiş olacağız. Bizimle birlikte Türkiye’de bu pil ekosisteminin oluşumu yavaş yavaş şekilleniyor. Artık bu madenlerin direkt olarak kendi ülkemizde işlenip kullanılabilir hale getirilmesi ve pil hücrelerimizde yer alması mümkün. Yani madenden son esere uzanan bu sürecin kurgusunu yapmaya başlıyoruz. Pil hücrelerimizde elektrot dediğimiz, elektrolit dediğimiz alt bileşenler var. Alt bileşenlerin üretiminde yer alacak kimya, maden firmaları, metal firmaları bizim ana paydaşlarımız olabilirler.
Pil hücresi fabrikasının suramı tamamlanıyor
Aspilsan Ar-Ge Müdürü Ahmet Altınay, 2020 yılında temelleri atılan pil hücresi fabrikasının inşaatının devam ettiğini belirtti. Altınay, “Fiziksel olarak yüzde 85’i tamamlanmış durumda. Kasım sonu üzere üretim ekipmanlarının transferini bekliyoruz. 2022 yılının birinci çeyreğinin sonunda birinci hücrelerimizi üretmeyi hedefl iyoruz” dedi. Altınay, silindirik pil hücrelerinin kullanım alanlarına dair şunları söylemiş oldu:“Şu an da epey geniş bir kullanım alanı var. Medikal, ulaşım ve askeri bölümde kullanıyoruz, havacılıkta ve raylı ulaşım sistemlerinde kullanıyoruz. Güce gereksinim duyulan her alanda bizim hücrelerimizin kullanım alanı var.”
Okumaya devam et...
Dünyada hala elektriğe erişimi bulunmayan milyonlarca insanın elektrikle tanışmasına yönelik çalışmalar devam ediyor. Bir yandan da mevcut elektrik sistemleri önemli bir dönüşüm geçiriyor. Bu dönüşüm hem elektrik üretimindeki kaynak tercihlerinde, birebir vakitte gücün tüketim alan ve biçimlerinde yaşanıyor. Ucu her bireye değen hizmet ve eserler kelam konusu olunca bu alandaki teknolojiler de süratle gelişiyor. Bunlardan biri de elektriğin saklanabilir bir esere dönüştürülmesine yönelik tahlillerle ilgili. Sokaktaki vatandaşın anlayacağı sözlerle tabir etmeye çalışırsak, bunları pil, batarya, akü tahlilleri formunda ortaya koymak da mümkün.
Teknoloji kullanmasında düzgünüz fakat
Pekala, Türkiye’de durum ne? Malum teknolojik eserleri kullanma, onlara ahenk sağlama hususlarında gösterdiği yüksek performansla bilinen bir nüfusa sahibiz. Televizyonlar, bilgisayarlar ve hepsinden değerlisi cep telefonları, bunlara en hoş örnekler. Lakin tıpkı performansı, teknolojiyi geliştirip, buna dayalı eserleri imal etme konusunda gösterdiğimiz söylenemez.
Ar-Ge ve teknolojide düzgün örnekler var bir daha de ünlü siyasetçi ve muharrir, müteveff a Çetin Altan’ın tabiriyle enseyi karartmamak lazım. Zira uygun örnekler de yok değil ve çoğalması umuduyla, bunlardan birini bugünkü Güç Sayfamıza konuk etmek istedik. Askeri ve sivil alanda kullanılan batarya sistemleriyle tanınan Aspilsan’ın, bu eser ve tahlilleri yerlileştirmeye yönelik bir adımından kelam ediyoruz. Aspilsan Ar-Ge Müdürü Ahmet Altınay’la konuştuk:
● Güç depolama tahlilleri niye değerli?
Günümüzde güç depolamaya muhtaçlık artıyor. Bilhassa yenilenebilir güç kaynaklarının çeşitlenmesi ve kullanmasının artmasıyla bir arada depolama sistemleri artık kritik bir ehemmiyete de sahip. Güç depolama sistemleri ortasında, elektrokimyasal tahliller kimi özelliklerinden dolayı epey kıymetli bir yer tutuyor. Aspilsan olarak biz de bu kapsamda elektrokimyasal güç depolama hali olan bataryaları geliştiriyoruz.
● Aspilsan niye bu sistemlerle uğraşıyor?
Aspilsan 40 yıl evvel, bataryalar konusunda yurt dışına bağımlılığı azaltmak için, bu alandaki açığı kapatmaya yönelik eserleri üretmek üzere kurulmuş bir firma. Hala tıpkı misyonla üretimlerimize devam ediyoruz.
Nikel kadmiyum teknolojisiyle başladığımız batarya üretimini 2000’li yılların başından bu yana lityum batarya üreterek devam ettiriyoruz. Artık Türkiye’de Avrupa’nın birinci silindirik hücre üretim merkezini de faaliyete geçireceğiz.
● Bu ne manaya geliyor? Silindirik hücre üretimi neyi değiştirecek?
Aspilsan olarak hala yaklaşık 300 çeşit batarya üretiyoruz. Nikel kadmiyum ve metal hidrür tabanlı çözümlerimizin yanında, yoğunlukla lityum iyon tabanlı bataryalar üretiyoruz. Artık kuracağımız silindirik hücre fabrikasında üreteceğimiz pil hücreleri, ürettiğimiz bataryalarda kullanılacak.
● Hücre fabrikasının konseyimi ne basamakta?
Fabrikamızın temeli 2020 yılında atıldı, inşası devam ediyor. Fizikî olarak yüzde 85’i tamamlanmış durumda. Kasım sonu üzere üretim ekipmanlarının transferini bekliyoruz. 2022 yılının birinci çeyreğinin sonunda birinci hücrelerimizi üretmeyi hedefl iyoruz.
● Silindirik pil hücreleri nerelerde kullanılıyor?
Şu an da epey geniş bir kullanım alanı var. Medikal, ulaşım ve askeri kesimde kullanıyoruz, havacılıkta ve raylı ulaşım sistemlerinde kullanıyoruz. Güce gereksinim duyulan her alanda bizim hücrelerimizin kullanım alanı var.
Aslında bu yatırımımızın temelinde, pil hücrelerinin dizaynının geliştirilmesi üzere bir maksadımız var. ötürüsıyla kesinlikle müspet bir tesirde bulunacak. Bizim şimdiki amacımız silindirik pil hücresi üretimi üzerine. Lakin gelecek periyotlar kese (torba) tipi pil dediğimiz, ayrıyeten prizmatik pil dediğimiz, lityum iyon pil hücrelerinin de üretimi için yatırımlara dönük hazırlıklar ortasındayız.
● Şimdiki hücreleri nereden alıyorsunuz?
Şu anda kullandığımız batarya paketlerinin ortasındaki pil hücrelerini dışardan alıyoruz. Bu pil hücrelerinin yerli olarak üretilmesi burada bir tedarik zinciri ağının oluşmasını sağlayacak. Şu anda pil tasarımı için Ar-Ge manasında yaptığımız çalışmaların en kıymetli gayelerinden biri de pil bileşenlerinde kullanılan gereçlerin ulusallaştırılması.
● Bu hususta ne durumdasınız?
Bu kapsamda Eti Maden ile yürüttüğümüz bir proje var. Proje, onların bor atıklarından elde ettiği lityumun, pil hücresi üretiminde kullanmasını kapsıyor. Bunun haricinde Türkiye’de çıkarılan kobalt ve nikel üzere materyallerin de gelecekte yerli pil hücresinde kullanması mümkün. Biz yurtdışına bağımlılıktan büsbütün kurtulmuş bir ekosistem yaratmayı hedefl iyoruz. Bunun da iktisada kesinlikle olumlu bir tesir yapacağını düşünüyoruz. Şu an bütün yatırımlarımızı da bu maksat ekseninde gerçekleştiriyoruz.
Anlaşılan, epeyce önemli bir katma kıymet yaratılacak… Bataryalarda kullanılan pil hücreleri şu anda yurt haricinden elde ediliyor. Üreteceğimiz yerli pil hücrelerinin yaratacağı katma bedel de burada. Daha fazlaca Uzakdoğu ülkelerinin dominant olduğu bir kesimden bahsediyoruz. Bizi tasarım manasında, stratejik adımlar konusunda kısıtlayan faktörlerden bir tanesi bu. Maliyet ve aktiflik kadar, stratejik, bir manada kritik bir eseri yurt ortasında üretmek epey kıymetli. Yani yerli pil hücresi, yeni eserler geliştirmek manasında da hayli büyük tesirler sağlayacak.
● Mevcut bataryalarınızın yerli katkı oranını nereye yükseltecek bu?
Şu anda yerlilik oranı yüzde 50’lerde. Yerli pil hücresi yardımıyla yerli katkı oranının yüzde 97’lere çıkmış olması da sağlanacak bu katma bedelin büyüklüğünü gösteriyor. Zira şu anki maden stratejisi açısından tedarik zincirinde, bizim madenlerimizden çıkan mamüllerin yurt dışına gönderilip bize işlenerek gelmesinin de önüne geçmiş olacağız. Bizimle birlikte Türkiye’de bu pil ekosisteminin oluşumu yavaş yavaş şekilleniyor. Artık bu madenlerin direkt olarak kendi ülkemizde işlenip kullanılabilir hale getirilmesi ve pil hücrelerimizde yer alması mümkün. Yani madenden son esere uzanan bu sürecin kurgusunu yapmaya başlıyoruz. Pil hücrelerimizde elektrot dediğimiz, elektrolit dediğimiz alt bileşenler var. Alt bileşenlerin üretiminde yer alacak kimya, maden firmaları, metal firmaları bizim ana paydaşlarımız olabilirler.
Pil hücresi fabrikasının suramı tamamlanıyor
Aspilsan Ar-Ge Müdürü Ahmet Altınay, 2020 yılında temelleri atılan pil hücresi fabrikasının inşaatının devam ettiğini belirtti. Altınay, “Fiziksel olarak yüzde 85’i tamamlanmış durumda. Kasım sonu üzere üretim ekipmanlarının transferini bekliyoruz. 2022 yılının birinci çeyreğinin sonunda birinci hücrelerimizi üretmeyi hedefl iyoruz” dedi. Altınay, silindirik pil hücrelerinin kullanım alanlarına dair şunları söylemiş oldu:“Şu an da epey geniş bir kullanım alanı var. Medikal, ulaşım ve askeri bölümde kullanıyoruz, havacılıkta ve raylı ulaşım sistemlerinde kullanıyoruz. Güce gereksinim duyulan her alanda bizim hücrelerimizin kullanım alanı var.”
Okumaya devam et...