Edirne’de 19’uncu yüzyılın son yarısında inşa edilen ve Balkan Savaşları dahil birfazlaca savaşta cephanelik olarak kullanılan bina yıkılma tehlikesi yaşıyor. Kent savunmasında büyük kıymet taşıyan tabyalara cephane temininde kullanıldığı bilinen bina, Osmanlının son devir askeri mimarisinin de seçkin örneklerinden olmasıyla dikkat çekiyor.
Son periyotta bilhassa defineciler ve husus bağımlılarının uğrak yeri haline gelen tarihi yapıda oluşan hasarın yanı sıra duvarlarına yazılan yazılar da sanat tarihçilerinin yansısına yol açtı.
BİLHASSA GÖZDEN UZAK YAPILMIŞ
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri Prof. Dr. Engin Beksaç, duvarlarındaki tuğlaların dökülmeye başladığı, yıkılma tehlikesi yaşayan yapının kent tarihi açısından epeyce kıymetli olduğunu söylemiş oldu. Binanın fazlaca uzun mühlet cephanelik olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Engin Beksaç, “Başlangıcı 19’uncu yüzyılın başlarına yanlışsız giden Edirne etrafındaki savunma kümelerinin, tabyaların ve öteki savunma istihkamlarının merkezini oluşturan cephanelik bölgesi. Uzun bir süre kullanıldığını biliyoruz. Yani 19’uncu yüzyılın sonlarından başlayarak 20’inci yüzyılın ortalarına kadar geçen süreçte cephanelik olarak kullanılmış bir bölge. Yapının özelliklerinden de görüldüğü üzere geç Osmanlı mimarisi özelliklerini bakılırsabiliyoruz. Edirne’de maalesef fazlaca az bilinen yapılardan birisidir. esasen yapılış hedefinin da herkes tarafınca bilinmesi istenmeyen bir yapı olduğunu biliyoruz. Bilhassa gözden ırak bir bölgede yapılmıştır ve tabiatın içerisinde saklanmıştır” dedi.
BALKAN SAVAŞLARINDA MÜHİMMAT MERKEZİ OLARAK KULLANILMIŞ
Cephaneliğin, kent savunmasında kullanılan tabyalara mühimmat temini yaptığını anlatan Prof. Dr. Engin Beksaç, “Balkan Savaşları’nda burasının kullanılmış olma ihtimali devasa yükseklikte. Hatta daha evvelki süreçlerden itibaren de kullanılmış olması mümkün zira yapının özellikleri daha çok 19’uncu yüzyılın ortalarına hakikat giden özellikler gösteren bir plana göre şekillendiğini görmekteyiz. Dikkat ederseniz binanın tek bir cephesi dışarıda, geri kalanları toprak altında. Burasının dışarıdan gelen bombardımanlara karşı korunması emeliyle hem de dışarıdan yerinin gizlenmesi maksadıyla yapılmıştır. Göründüğü üzere bugün bile ulaşımı pek güç ve epeyce az kişi tarafınca bilinen bir yer olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
ASKERİ MİMARİ AÇISINDAN DA DEĞER TAŞIYAN BİR YER
Tarihi yapının terk edildiği için defineciler ve husus bağımlıları tarafınca tahrip edildiğini söyleyen Engin Beksaç, “Bir yeri siz unutursanız bu tahribat kaçınılmaz hale geliyor. Bu yalnızca burada değil Edirne’nin etrafında bir hayli yerde karşımıza çıkıyor. Bu tahribatı fazlaca çoğunlukla görüyoruz, bilinçsiz bir defineci faaliyeti var. Bunun haricinde halkın son derece bilinçsiz bir hareketi var. Bu stil tarihi yerlerin korunmasından epey tahribatına yanlışsız gidilen bir durum oluşuyor. Güzel niyetli yahut makûs niyetli bu tartışmaya açık bir bahis ancak gerçek olan bir şey var ise insanların şuurlu olmadığı, bu tip tarihi alanların dikkatle korunması gerekiyor. Bu yapı temelinde yalnızca Edirne’ye değil, Türkiye Cumhuriyeti’ne de ondan evvel Osmanlı devletine de epey kıymetli hizmetler yapmış bir bina ve Edirne’nin yalnızca turistik ve dini mimarisi açısından değil, askeri mimarisi açısından da fazlaca ehemmiyet taşıyan bir yer” tabirlerini kullandı.
TARİHİ VE KÜLTER MİRASIMIZI LÜTFEN YOK ETMEYİN
Prof.Dr. Engin Beksaç, tarihi yapılarda define bulmanın mümkün olmadığını söz ederek, “bu biçimde bir yerde define bulmak mümkün değil. Burası askeri alan askeri alanda kim hazine saklar, kim hazine bulur? Bu hayli komik bir olay. Burada bulunsa bulunsa mühimmat kalıntısı bulunur, hatta mühimmat kalıntısının bile bulunabileceğini sanmıyorum zira burasını askeri bölgeden çıkarıldıktan daha sonra askeri birlikler de tüm mühimmatlarını alıp gitmiştir. Defineciler lütfen artık vazgeçsinler, bu büyük hayallerinizden vazgeçin. Tarihi, arkeolojik ve kültür mirasımızı yok etmeyin. Bu tip yerlerde bulabileceğiniz hiç bir şey yok. Mezarlıkları tahrip etmeyin, oralarda da bulabileceğiniz hiç bir şey yok. Size anlatılanların hepsi masladır. Ben bugüne kadar hiç bir definecinin büyük bir hazine bulduğunu görmedim fakat sabah dinlediğim haberlerde bir definecinin toprak altında kalarak öldüğünü duydum” biçiminde konuştu.
SAHİP ÇIKILMASI ELDEN GEÇİRİLMESİ LAZIM
Bu üzere tarihi alanların ecdat yadigarı olduğunu da söyleyen Engin Beksaç, “Bu tip alanlar bizim cet yadigarımız. Yani burada yapılan savaşlar var, bu bölgenin savunmasında kanını verip şehit olmuş, yaralanmış olan cetlerimiz var. Bunlar bizim atalarımızdan miras. bu biçimde saçma sapan yazılarla, gençlerin hayalleriyle kirletilmesi beğenilen değil. Yetkililerin sahip çıkması lazım, elden geçirilmesi lazım. Yani buraların da değerlendirilmesinde fayda var. Edirne’de biroldukça müze yapıldı lakin buralarda da bir müdafaa faaliyetinin yapılması Edirne’nin tarihi kimliği açısından büyük katkı olacaktır kanısındayım” dedi. (DHA)
Son periyotta bilhassa defineciler ve husus bağımlılarının uğrak yeri haline gelen tarihi yapıda oluşan hasarın yanı sıra duvarlarına yazılan yazılar da sanat tarihçilerinin yansısına yol açtı.
BİLHASSA GÖZDEN UZAK YAPILMIŞ
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri Prof. Dr. Engin Beksaç, duvarlarındaki tuğlaların dökülmeye başladığı, yıkılma tehlikesi yaşayan yapının kent tarihi açısından epeyce kıymetli olduğunu söylemiş oldu. Binanın fazlaca uzun mühlet cephanelik olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Engin Beksaç, “Başlangıcı 19’uncu yüzyılın başlarına yanlışsız giden Edirne etrafındaki savunma kümelerinin, tabyaların ve öteki savunma istihkamlarının merkezini oluşturan cephanelik bölgesi. Uzun bir süre kullanıldığını biliyoruz. Yani 19’uncu yüzyılın sonlarından başlayarak 20’inci yüzyılın ortalarına kadar geçen süreçte cephanelik olarak kullanılmış bir bölge. Yapının özelliklerinden de görüldüğü üzere geç Osmanlı mimarisi özelliklerini bakılırsabiliyoruz. Edirne’de maalesef fazlaca az bilinen yapılardan birisidir. esasen yapılış hedefinin da herkes tarafınca bilinmesi istenmeyen bir yapı olduğunu biliyoruz. Bilhassa gözden ırak bir bölgede yapılmıştır ve tabiatın içerisinde saklanmıştır” dedi.
BALKAN SAVAŞLARINDA MÜHİMMAT MERKEZİ OLARAK KULLANILMIŞ
Cephaneliğin, kent savunmasında kullanılan tabyalara mühimmat temini yaptığını anlatan Prof. Dr. Engin Beksaç, “Balkan Savaşları’nda burasının kullanılmış olma ihtimali devasa yükseklikte. Hatta daha evvelki süreçlerden itibaren de kullanılmış olması mümkün zira yapının özellikleri daha çok 19’uncu yüzyılın ortalarına hakikat giden özellikler gösteren bir plana göre şekillendiğini görmekteyiz. Dikkat ederseniz binanın tek bir cephesi dışarıda, geri kalanları toprak altında. Burasının dışarıdan gelen bombardımanlara karşı korunması emeliyle hem de dışarıdan yerinin gizlenmesi maksadıyla yapılmıştır. Göründüğü üzere bugün bile ulaşımı pek güç ve epeyce az kişi tarafınca bilinen bir yer olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
ASKERİ MİMARİ AÇISINDAN DA DEĞER TAŞIYAN BİR YER
Tarihi yapının terk edildiği için defineciler ve husus bağımlıları tarafınca tahrip edildiğini söyleyen Engin Beksaç, “Bir yeri siz unutursanız bu tahribat kaçınılmaz hale geliyor. Bu yalnızca burada değil Edirne’nin etrafında bir hayli yerde karşımıza çıkıyor. Bu tahribatı fazlaca çoğunlukla görüyoruz, bilinçsiz bir defineci faaliyeti var. Bunun haricinde halkın son derece bilinçsiz bir hareketi var. Bu stil tarihi yerlerin korunmasından epey tahribatına yanlışsız gidilen bir durum oluşuyor. Güzel niyetli yahut makûs niyetli bu tartışmaya açık bir bahis ancak gerçek olan bir şey var ise insanların şuurlu olmadığı, bu tip tarihi alanların dikkatle korunması gerekiyor. Bu yapı temelinde yalnızca Edirne’ye değil, Türkiye Cumhuriyeti’ne de ondan evvel Osmanlı devletine de epey kıymetli hizmetler yapmış bir bina ve Edirne’nin yalnızca turistik ve dini mimarisi açısından değil, askeri mimarisi açısından da fazlaca ehemmiyet taşıyan bir yer” tabirlerini kullandı.
TARİHİ VE KÜLTER MİRASIMIZI LÜTFEN YOK ETMEYİN
Prof.Dr. Engin Beksaç, tarihi yapılarda define bulmanın mümkün olmadığını söz ederek, “bu biçimde bir yerde define bulmak mümkün değil. Burası askeri alan askeri alanda kim hazine saklar, kim hazine bulur? Bu hayli komik bir olay. Burada bulunsa bulunsa mühimmat kalıntısı bulunur, hatta mühimmat kalıntısının bile bulunabileceğini sanmıyorum zira burasını askeri bölgeden çıkarıldıktan daha sonra askeri birlikler de tüm mühimmatlarını alıp gitmiştir. Defineciler lütfen artık vazgeçsinler, bu büyük hayallerinizden vazgeçin. Tarihi, arkeolojik ve kültür mirasımızı yok etmeyin. Bu tip yerlerde bulabileceğiniz hiç bir şey yok. Mezarlıkları tahrip etmeyin, oralarda da bulabileceğiniz hiç bir şey yok. Size anlatılanların hepsi masladır. Ben bugüne kadar hiç bir definecinin büyük bir hazine bulduğunu görmedim fakat sabah dinlediğim haberlerde bir definecinin toprak altında kalarak öldüğünü duydum” biçiminde konuştu.
SAHİP ÇIKILMASI ELDEN GEÇİRİLMESİ LAZIM
Bu üzere tarihi alanların ecdat yadigarı olduğunu da söyleyen Engin Beksaç, “Bu tip alanlar bizim cet yadigarımız. Yani burada yapılan savaşlar var, bu bölgenin savunmasında kanını verip şehit olmuş, yaralanmış olan cetlerimiz var. Bunlar bizim atalarımızdan miras. bu biçimde saçma sapan yazılarla, gençlerin hayalleriyle kirletilmesi beğenilen değil. Yetkililerin sahip çıkması lazım, elden geçirilmesi lazım. Yani buraların da değerlendirilmesinde fayda var. Edirne’de biroldukça müze yapıldı lakin buralarda da bir müdafaa faaliyetinin yapılması Edirne’nin tarihi kimliği açısından büyük katkı olacaktır kanısındayım” dedi. (DHA)