Artırımlar ve omicron tüketimi frenledi

Zeytin

Global Mod
Global Mod
Yener KARADENİZ

Geçen yılın son çeyreğinde hızlanan kur atağının yanı sıra yılbaşından itibaren elektrik, doğalgaz ve akaryakıta arkası arkasına yapılan artırımlar, tüketimi etkiledi. Hazır giysi dalında indirim periyoduna girilmesine karşın alışveriş hissedilir derecede yavaşlarken yeme içme alanlarında ise kayıp oranı belli noktalar dışında yüzde 30’u aştı. Akaryakıt artırımlarının tesiri ise trafik yoğunluğunda kendini gösterdi. Son olarak hafta sonu akaryakıta 63 kuruş, motorine ise 94 kuruş artırım yapılması vatandaşın kontak kapatmasına yol açtı.

Geçen yılın son çeyreği itibariyle artırım öncesi depolarını doldurmak isteyen şoförler, akaryakıt alımında rekor kırılmasına niye olurken, artan fiyatlar kullanması ise azalttı. Trafiğin en çok olduğu cumartesi günü kimi hafta yüzde 80’e çıkan yoğunluk yüzde 40’lara kadar geriledi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin toplumsal medya hesabından da İstanbul’da trafik yoğunluğunun ortalama altında gerçekleştiği istikametinde açıklama yapıldı. Kelam konusu düşüşte artan hadiselerin da tesirli olduğu belirtiliyor. Artan hadiselerin bir başka tesiri ise turist alışverişinde görüldü. Tüm dünyada günlük olay sayısının 3 milyona yaklaşması sebebi ile seyahatlerin azalması, bu biçimde devirlerde turist alışverişi ile bir nebze olsun rahatlayan esnafın hayal kırıklığı yaşamasına yol açtı. Yeni yıl öncesi yüzde 40’a ulaşan turist alışverişi yarıya yakın geriledi.

Bilhassa hazır giysi markaları aralık ayı itibariyle seri sonu eserlerde indirim periyodunu başlatıyor ve kelam konusu indirim, artan oranlar ile ocak ayı boyunca devam ediyor. Birebir periyotta yeni dönem eserler de yavaş yavaş vitrinlerdeki yerini alıyor. AVM ve cadde mağazalarında indirime karşın alışverişin hissedilir derecede düştüğü görülüyor.

Mağaza sorumluları, tüketicilerin indirime karşın meblağları yüksek bulduğunu, yeni yıl öncesinde artış trendine giren turist sayısı ve alışverişinin de azaldığını belirtti. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, alışverişin kasım indirimleri ve yılbaşı öncesine ağırlaşması niçiniyle ocak devrinde her yıl yavaşlama yaşandığını anlattı. Lakin bu yıl kelam konusu yavaşlamanın indirime karşın hayli daha süratli yaşandığını belirten Öncel, “İnsanlar artan hayat pahalılığı niçiniyle indirime karşın muhtaçlıklarını daha fazla erteliyor. Düşüş, turist alışverişinde de çok fazla. Son aylarda personellik, hammadde ve artan güç maliyetleri karşısında markalar, turist harcamaları ile nefes alıyordu. Zira yüksek döviz kuru turistin harcama kapasitesini artırıyordu. Yeni yıl öncesi yüzde 40’lara ulaşan turist alışverişi, seyahatlerin azalması sebebi ile yüzde 20’lere geriledi. Bunlar öncü göstergeler. Görünen o ki önümüzdeki devirde kelam konusu düşüşler fazlaca daha derinleşecek” dedi.

Çinliler gitti, İranlılar ve Mısırlılar geldi

Tescilli Markalar Derneği (TMD) Lideri İzzet Stamati, kasım ve aralık ayında kurda yaşanan yüksek artışın da tesiri ile turist alışverişinin cirolar ortasındaki hissesinin yüzde 40’ları aştığını hatırlattı. Son haftalarda hudutlu da olsa kurdaki düşüşün yanı sıra omicron varyantı niçiniyle olaylardaki yüksek artışın kelam konusu oranlarda düşüşe yol açtığını belirten Stamati, “Kurun rekor seviyeye yükselmesinin de tesiri ile yılbaşına kadar pek uygun gitti turist alışverişi. Biroldukca markada kelam konusu alanda yapılan alışverişin toplam ciro ortasındaki hissesi yüzde 40’ları aşmıştı. Fakat son bir haftada bu oran düşmeye başladı. Birinci hafta prestiji ile yüzde 30-35’lere geriledi. Daha evvelki senelerda Çin ve Suudi Arabistan yoğunluklu turist alışverişinde artık ise İran, Mısır ve Kuveyt üzere ülkelerden gelen müşteriler aldı” dedi.

Alışveriş Merkezleri Yatırımcıları Derneği (AYD) Lideri Hüseyin Altaş da, AVM ziyaretçi sayılarının stabil seyrettiğini fakat artan hadise sayıları sebebi ile turist sayısının azaldığını belirtti. çabucak hemen aktüel sayıları almadıklarını aktaran Altaş, “Başta turistlik bölgelerde olmak üzere turist alışverişinde düşüş bekliyoruz ” dedi.

1 Arap müşteri 10 AB’liye bedel

Tüketimde en dramatik düşüş ise yeme içme alanlarında görüldü. Geçen yılın tıpkı devrine bakılırsa menülerde yüzde 50’yi aşan artış, vatandaşların konutta yeme yönelimini artırdı. Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Lideri Ramazan Bingöl, yılbaşı prestiji ile yeme içme alanlarında yüzde 30’a varan oranlarda düşüş yaşadıklarını anlattı. Bingöl, “Belli başlı yerler hariç dalın büyük kısmında düşüşler var. Düşüş oranı genel olarak yüzde 30’u buldu. Bunun niçinini de önemli artırım geçişlerine bağlıyoruz. Beşerler güya bir biri ile haberleşiyor. Artan maliyetler badireleri artırıyor. Başta Arap turistler şayet olmazsa ayakta kalamayız. Bir Arap müşteri harcama kapasitesi açısından 10 tane Avrupalı’ya bedel. Lakin şu an o tarafta da benzeri oranlarda düşüş var” dedi. Artan maliyetler sebebi ile dert yaşadıklarını ve bunu fiyatlara yansıtmak zorunda kaldıklarını aktaran Bingöl, “TÜ- RES İdaresi olarak kelam konusu alanda yaşadığımız sorunlar niçiniyle Maliye Bakanı Nurettin Nebati ile bir ortaya geleceğiz. Şu an bir rapor hazırlıyoruz. Bunu da Bakan beyefendiye sunacağız” diye konuştu.

TRAFİK YOĞUNLUĞU YARI YARIYA AZALDI

Akaryakıt meblağlarına geçen yıldan bu yana arka arda yapılan artırımlar, akaryakıt alımının rekor kırmasına, trafik yoğunluğunun ise azalmasına niye oldu. Bankalararası Kart Merkezi’nin en son yayınlanan kartlı harcamalar istatistiklerine bakılırsa artırım gelmeden deposunu doldurmak isteyen şoförler Kasım ayında 12 milyar 271 milyon TL’lik akaryakıt harcanması yaptı. bundan evvelki yılın birebir periyodunda bu sayı 7 milyar 278 milyon TL idi. Kelam konusu artışta artan fiyatların tesiri yüksek. Artan harcamaya karşın trafik yoğunluğu yüzde 40’a varan oranlarda geriledi. Kelam konusu gelişme, vatandaşların, akaryakıtı artırım gelmeden alıp, zorunlu gereksinim dışında trafiğe çıkmadığı halinde yorumlandı.

KÖPRÜ VE OTOYOL ARTIRIMI, TOPLU TAŞIMAYA TALEBİ ARTIRDI

Yılbaşı prestiji ile köprü ve otoyol geçiş fiyatlarına de yüksek oranlarda artırım yapıldı. İstanbul’da Avrupa’dan Anadolu Yakası’na geçişin yalnızca köprü maliyeti 16,5 TL’ye çıktı. Kelam konusu sayıya akaryakıt maliyeti de eklendiğinde araç kullanmak zarurî haller haricinde avantajını kaybetti. Bu da vatandaşların toplu taşıma araçlarını tercih etmesi kararınu doğurdu. Öte yandan köprü ve otoyol artırımları, uçak ve otobüs kullanmasını da artırdı. bir daha son artırımlar ile birlikte İstanbul’dan İzmir’e özel oto ile tek taraf gitmenin maliyeti bin TL’ye yaklaştı. Tıpkı fiyata 3 kişi uçak seyahati 5 kişi ise otobüs seyahati ile İzmir’e gidebilir hale geldi.

Okumaya devam et...