AP Türkiye Raportörü Amor: ‘Siyasi isteklilik gerekiyor’

semaver

Active member
AP Türkiye Raportörü Amor: ‘Siyasi isteklilik gerekiyor’ ABD’ye bağımlılığı azaltma davetlerinin arttığı Avrupa Birliği’nde (AB) daha aktif bir savunma ve dış siyaset oluşturma arayışı sürüyor. Transatlantik münasebetlerde yaşanan dalgalanmaların, kurulan-bozulan ittifakların içinde ise gözler Ankara-Brüksel bağlarının seyrinde. Türkiye’nin adaylık müzakereleri uzun müddettir dondurucuda. Son devirde, AB çizgisinden Ankara ile bağların geçen iki yıllık sürece nazaran biraz daha olumlu ilerlediği istikametinde açıklamalar gelse de taraflar içinde Doğu Akdeniz, Kıbrıs hususları her an alevlenecek kriz başlıklarından. Birlik, Türkiye’ye demokrasi, insan hakları, hukuk, özgürlükler konusunda tenkitlerini sürdürüyor. Artık kelam, aksiyon planı değil, uygulama görmek istiyoruz bildirisini bir dahaliyor.

Avrupa Parlamentosu’nda (AP) geçen mayıs ayında kabul edilen, Türkiye’ye yönelik en sert çıkışlardan biri olarak görülen raporu hazırlayan AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor’la ilgilerde gelinen noktayı konuştuk. Amor, AP ortasında şu anda Türkiye’nin üyelik müzakerelerini destekleyen bir çoğunluğun olduğunu söylüyor lakin olumlu pencere açmak için Türkiye’de siyasi istekliliğin olması gerektiği görüşünü de lisana getiriyor.

– Geçen mayısta AP’ye sunduğunuz raporun akabinde Türkiye-AB bağlarında hangi noktadayız?

Mayıs ayındaki rapor söylemiş olduğiniz üzere epey kritikti. Parlamento olarak Türkiye’nin telaffuzlarını, aksiyon planlarını uygulamaya dönüştürmesini istiyoruz, beklediğimiz bu. Birtakım sinyaller alırsak, yeni bir periyoda girebiliriz. Son iki yıla bakarsak, bence bu daha düzgün bir devir. Etraf, güvenlik ve sıhhat üzere alanlarda üst seviye görüşmelere devam ediyoruz. Lakin Osman Kavala davasında Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin hür bırakılması sonucunın uygulanmaması bir sorun. Bu, AB ile Türkiye içinde politik bir tenkit konusu değil, bir yargı sonucu, hukuk konusu. niye uyulmadığını anlamakta zorlanıyorum. Bu, beraberinde Türkiye’nin imajı ile de ilgili. Bir yargı sonucunı beğenmeyebilirsiniz lakin hürmet duymak, uymak zorundasınız. Ben bu son Türkiye ziyaretimi asıl olarak Kavala davası için, o ve yakınlarıyla dayanışmada bulunmak için yaptım. Lakin mahkemeden çıkan sonuç benim için Türkiye ismine kaçırılan bir fırsat. Kavala ve Demirtaş’ın hür bırakılması, Türkiye-AB bağlantılarında yeni şartların yaratılmasının bir işareti olabilir. Siyasi münasebetlerle uydurulmuş davalar bitmiş oldurilmeli.

‘GÖÇ KONUSUNDA EMNİYETLİ MÜTTEFİK’

– Kimi çevrelere nazaran AP ile AB Kurulu içinde Türkiye’ye yaklaşım farkları var… Kurul, Türkiye ile alakalarda son periyotta üyelik müzakerelerine pek de değinmeden diyaloğun süreceği alanlara, ortak işbirliği hususlarına odaklanmayı tercih ediyor üzere. AP’de Türkiye’ye yönelik demokrasi, hak ve özgürlükler hususlarında daha sert vurgulu çıkışlar dikkat çekiyor…


Biz Türkiye ile üyelik müzakere sürecinin devam etmesini, olumlu ilerlemeleri görmek istiyoruz. şüphesiz Türkiye, AB’nin kriterleri olan bu ıslahatları yapıp yapmamakta özgür, fakat bunun sonuçları olacaktır. Şu anda çoğunluk diyebileceğimiz bir oranda AP ortasında Türkiye’nin üyelik sürecini, müzakereleri destekleyen bir küme var. Lakin süreç kritik, ilerleme olup olmadığını görmek değerli. Kurul ise AP’den farklı. Birliğin dış siyasetinin uyumunu da yapar. AP, AB’nin Türkiye’yle ilgilerinde son periyottaki gelişmelere işaretle, olumlu ilerlemeler olduğu tarafında, fakat insan haklarına ait telaşlarını lisana getirmeksizin yaptığı birtakım açıklamalarından rahatsızlık duydu. Bu tavır Konsey’e de iletildi. Artık Konsey’in de AP’nin de birebir tavır, telaffuzda olduğunu görmekteyiz.

Parlamento açıkça Türkiye’nin adaylık niyetini destekliyor. Şayet bu süreç muvaffakiyete ulaşamazsa bu, Türkiye’nin ıslahatları yerine getirme konusunda siyasi isteğindeki eksikler niçiniyle olacaktır.

– Doğal olarak AB, Türkiye’den üyelik kriterlerini uygulamasını bekliyor. Fakat öbür yandan, bilhassa Doğu Akdeniz tansiyonunu, üye ülkeler Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum İdaresi ile şartsız dayanışmasını düşünürsek, Türkiye’ye yönelik adil tavır izlendiği kanısında mısınız?

Evet. olağan olarak kendi siyasetlerinizi belirleme sonucu size ilişkin. Ancak mesala Kıbrıs konusuna gelirsek, Ankara iki devletli tahlil görüşünü masaya getirdi. Bu, BM sonucuna ters. Gemi sondaj konusunda da AB’nin tavrı muhakkak. Bakın karşılıklı inanç en değerli bahis.

– AB’nin Türkiye ile münasebetlerinde en büyük tartışmalardan biri de 2015’teki “göç anlaşması”. Kimi çevreler tarafınca “kirli anlaşma” olarak da nitelenen uzlaşının hala gerçek bir adım olduğunu düşünüyor musunuz? Ankara-Brüksel çizgisinde yeni bir “göç anlaşması” hakkındaki görüşünüz nedir?

Evet, o devir için doğruydu. Hatırlayın, fazlaca sayıda insan hayatını Avrupa’ya ulaşma umuduyla bu göç yolunda yitirdi. Ben Balkanlar’da Sırbistan hududunda yaşanan çaresizliği de gördüm. Bu muahede daha fazla sığınmacının hayatını kaybetmesini önledi. Göçmen konusunda işbirliğini sürdürmemiz gerek. Ben AP ortasında de Türkiye’nin bu hususta gösterdiği uğraşların gereğince övülmediğini düşünüyorum, bunu da söylüyorum aslına bakarsan. Türkiye yedi milyon göçmene mesken sahipliği yapıyor, büyük bir sorumluluk. Bunun için Türk yetkililere, toplumuna, belediyelere teşekkür ediyoruz. Türkiye göç olayında sağlam bir müttefik. Fakat AB olarak da biz de gereken takviyeleri veriyoruz, vermeliyiz. Göçmenlere hizmet ulaştırmak için Türkiye’ye yardımcı olmaya çalışıyoruz. AP, Türkiye’ye finansal dayanak sağlamak için üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu belirtti.

‘ERDOĞAN, TÜRKİYE ALGISI…’

– Geçen mayıs ayındaki rapordan daha sonra önümüzdeki süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?


Optimist olmak istiyorum. Biz masayı kaldırmadık. Demokratik pahalar, yargı, hukuk hususlarına gelince isteksiz olan Türkiye. Bakın daha evvel de demiştim, kimi vakit Avrupa kamuoyunda Türkiye denilmiyor, Erdoğan deniliyor. Türkiye söylemiş olduğiniz vakit Cumhurbaşkanı Erdoğan algısı var. Ancak ben diyorum ki hayır Türkiye yalnızca Erdoğan değil. Bu şiddetli periyodu geride bıraktığımıza inanmak istiyorum. Zira daima bir şeyleri eleştirmek yorucu.

Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı parlamentodan geçirmesi olumlu bir adım. Türkiye ile üyelik haricinde diğer formüller arayışında değiliz, iştirak sürecinin devam etmesini istiyoruz. İnanç ortamı yaratmak için Türkiye’nin taahhüt ettiği adımlara uyduğunu gösteren haberlere muhtaçlığımız var. Avrupa’da Covid daha sonrası bir daha bir şekillenme var, her mevzuda, buna iktisat de dahil. Biz, Türkiye’nin de bu süreç ortasında olmasını istiyoruz.