Antalya’daki 50 bin bina için zelzele tehlikesi uyarısı: ‘Batı ilçelerine gerçek gidildikçe sarsıntı riski artıyor’

semaver

Active member
Antalya’daki 50 bin bina için zelzele tehlikesi uyarısı: ‘Batı ilçelerine gerçek gidildikçe sarsıntı riski artıyor’ Özçelik, Akdeniz ve Ege bölgesinde son periyotta meydana gelen küçük sarsıntılar ve bilhassa Antalya’nın yapılaşma durumu hakkında açıklamalarda bulundu.

Antalya’nın doğu ilçelerinin zelzele tehlikesinin az olduğunu söyleyen Özçelik, merkez ve batı ilçelerine hakikat gidildikçe sarsıntı tehlikesinin giderek arttığını kaydetti.

Özellikle Kaş, Kemer, Kumluca, Finike üzere ilçelerin zelzele tehlikesi altında olduğunu tabir eden Özçelik, “Bu bölgelerde ki faylanmalar Fethiye’den çıkıp Kaş, Finike bölgesine oradan da Burdur üzerine bir faylanmadır. Buralar önemli manada bir zelzelenin meydana gelebileceğini bize gösteriyor. Akdeniz açıklarında Helen Yayı dediğimiz, Kıbrıs’a gerçek uzanan Rodos Adası’nın güneyinden geçen faylanma bölgesi var. Bu bölgede meydana gelebilecek bir sarsıntıda ülkemizdeki kıyı ve merkezi etkileyebileceğini düşünüyoruz” diye konuştu.

“YARIN OLACAK ÜZERE TEDBİR ALMALIYIZ”

İnşaat mühendisleri olarak binaları yaparken 475 yılda olması beklenen bir sarsıntısı simüle ettiklerini lisana getiren Özçelik, “Büyük bir sarsıntısı bekliyoruz ancak döngüsel dönemi devasa yükseklikte ne vakit olur sorusunu dünyada şu ana kadar kimse karşılığını veremiyor. Hiç olmayacak üzere davranamayız, yarın olacak üzere tedbirlerimizi almak durumundayız” dedi.

Deprem bölgeleri haritalarından zelzele tehlikesini simüle ettiklerini kaydeden Özçelik, Antalya’nın büyük bir kısmının 4’üncü derece zelzele bölgesi olarak dizayn edildiğini belirtti.


“1998 ÖNCESİ YAPILAR RİSKLİ”

sonrasındasında 1998 yılında sarsıntı şartnamesinin revize edildiğinde Antalya’nın 2’nci derece zelzele bölgesi olarak karşılarına çıktığının altını çizen Özçelik, “Buradaki yapı stoku beklenen zelzeleden daha küçük bir ivme ile tasarlandı, 1998’dilk evvel yapılmış olan Antalya’daki yapıların büyük bir çoğunluğu riskli olarak bir tarafa ayırabiliriz. 1998 şartnamesi dikkate alınarak tasarlanmış ve inşa edilmiş yapıların nispeten daha inançlı olduğunu söyleyebiliriz. ötürüsıyla bu yapıların falezlerin üzerinde ya da iç taraflarda olmasının pek bir farkı yok” dedi.

“40-50 BİN BİNA 4. DERECE ZELZELEYE NAZARAN YAPILDI”

Türkiye’de meydana gelen sarsıntılara bakıldığında, genelde 3 ve 8 kat olan binalarda meydana gelen yıkımlar kararı can kayıplarının çoğunlukta olduğunu söz eden Ramazan Özçelik, “3 kat aşağısındaki yapıların can güvenliği öteki yapılara bakılırsa daha sağlam diyemiyorum fakat can kaybı riski açısından biraz daha düşük. 8 ve 10 kattan daha sonra da binaların genel prestiji ile can kaybına sebep olmadığını görüyoruz. Bu ortada 3 ile 8 kat ortası binalara özelikle dikkat edilmesi gerekiyor. Antalya’daki bina stoku yaklaşık olarak 40-50 bin civarında bunların yüzde 99’u 1998 şartnamesindilk evvel yapılmış binalar. Bu binaların bir an evvel teşhis edilerek içerisinde en tehlike oluşturacak binaların bulunup bunların kentsel dönüşüme dönüştürülmesi gerekiyor. Özelikle batı ilçeleri Kaş, Kemer, Kumlaca bunlar önemli manada zelzele tehlikesi ile karşı karşıya. Buralardaki riskli yapıların süratli bir biçimde dönüştürülmesi lazım. Elimizdeki ekonomik kısıtlamalardan dolayı dönüştürülecek olan binaların sayısı sonlu bu hudutlar içerisinde en riskli yapıyı bir an evvel bulup dönüştürmemiz şart” diye konuştu.

“ANTALYA’DA YAPILAN KENTSEL DEĞİL, BİNA DÖNÜŞÜMÜ”

Antalya’nın eski mahallelerinde biroldukça eski binanın yerine yenilerinin yapılmaya başlandığını bildiren Özçelik, bu yapılan kentsel dönüşüm olmadığını, bina dönüşümü olduğunu belirtti.

Özçelik, kentsel dönüşüm olgusunu ise şöyleki tanımladı:

“Bir mahalleyi, bir ilçeyi tam alırsınız bir daha modellerseniz. İmarını eksiksiz gözden geçirirsiniz, yollarını tasarlarsınız, alt geçit üst geçit her şeyini dikkate alırsınız, alt yapı ve üst yapı ile bir arada kentsel dönüşüm olur. Aksi biçimde yıktığınız binanın yerine birebirini yapmak kentsel dönüşümü değil yalnızca bina dönüşümüdür. Kentsel dönüşümü keşke yapabilsek çağdaş kentleri bu türlü yapabiliriz. Ada bazında kentsel dönüşümlerin desteklenmesi gerekiyor, gerekiyorsa emsal artışları ile desteklenmeli. Burada mahallî idarelere büyük iş düşüyor. Emsal artışlarından kaçınmayalım, korkmayalım.”

Binanın yüksekliği ile sarsıntıda hasar meydana gelme içinde rastgele bir bağ olmadığına değinen Özçelik, şayet yüksek katlı binalara karşı olunsaydı ve bugün dünyada sismik bölgelerin en ağır olduğu Japonya’da yüksek katlı binaların olmaması gerektiğini söylemiş oldu.

“YÜKSEK KATLI BİNALAR RİSKLİ, DÜŞÜK KATLILAR RİSKSİZ DEMEK YANLIŞ OLUR”

İnşaat mühendisleri her türlü binayı her türlü ortama inşa edebildiklerini belirten Özçelik, “Bunlar sonuçta bir matematiksel sorundur ve biz bunu çözebiliyoruz. Yatay ya da dikey mimari, nüfus talebi neyi gerektiriyorsa ona bakılırsa yapmak lazım. Şu andan kısıtlı alanlarımızda yüksek yoğunluklu nüfusa gereksinimimiz var ise mecburen yüksek katlı binalar tercih etmemiz lazım. Geniş alanlar var ise ve nüfus yoğunluğu azsa bu biçimdeda yatay mimarı tercih etmeniz lazım. Yüksek katlı binalar risklidir, düşük katlı binalar risksizdir diye bir sonuca varmak yanlışsız değildir. Gördük ki 15 katlı binalarda zelzeleden daha sonra can kaybı Türkiye’de şimdi rastlanılmadı diye biliyorum. Baktığımızda ise 3 ile 8 kat ortası binalar can kaybına sebep olmakta. Her yapının kendine mahsus bir taşıyıcı kapasitesi vardır, gelen zelzele ve dönemlere bağlıdır. Yatay ve dikey yapılar bölgelere göre değişir” dedi.

Özçelik, 1998 şartnamesi ile gelen yeniliklerle birlikte bilhassa yapı kontrol ve hazır betonlarla biraz daha inşaat kalitesinin arttığının altını çizdi.

“BUGÜN KALİTELİ BİNALAR YAPIYORUZ”

1998 şartnamesindilk evvel yapılan binaların kolonlarında demir ölçüsünün yarı oranında olduğunu aktaran Özçelik, “Betona baktığımızda olması gerekenin üçte biri kadar beton dayanımı var. Bu kurallar altından bu binanın ayakta kalması mümkün değil. Şimdiki sistemde ise biraz daha denetimli kullandığımız bilgisayar programlarından daha sonra kontrol sistemiyle bunlar artık daha sağlam binalar yapmamıza imkan sağlıyor. Tasarlanan proje ile yapılan personellik birbiri ile uyumlu değilse biz bir daha sağlamlıktan bahsedemeyiz. Denetim sistemini, yapı kontrol ile çözüyoruz, insan faktöründe her şey birleşiyor şayet kaliteli işçiliğimiz kaliteli mühendisliğimiz kaliteli yapı kontrolümüz var ise sarsıntıdan korkulacak bir öge yok” tabirlerini kullandı.

“CAN KAYBI OLMAYACAK BİNALAR YAPILMALI”

Uzman bir mühendis tarafınca hazırlanan projenin inşaat alanına uygulanmasının kıymetine işaret eden Özçelik, “Çok inançlı bir biçimde biz binamızda oturabiliriz. Beklenen büyük bir sarsıntı esnasında çayımızı içiyorsak 15 saniye daha sonra bir daha çayımızı içmeye devam edebiliriz. Biz bir bina tasarlayalım zelzeleden hiç hasar almasın bu biçimde bir şey zira bu maliyetle alakalıdır. Aşikâr ölçüde hasar binalarımızda olabilir, lakin buradaki parametre can kaybı olmayacak binalar yapmamız lazım” dedi.