semaver
Active member
Ankara kulislerinde, faiz indiriminin gerisindeki iki ismin tercihleri tartışılıyor Gazetemiz muharriri Erdal Sağlam, Türkiye gündemini ve iktisadını sarsan faiz indirimi kararlarının ardındaki isimleri bahis ettiği köşe yazısı kaleme aldı.
Dolar kurunu 11 TL’nin üzerine çıkarıp ekonomiyi altüst eden, faiz indirimi kararlarında Cumhurbaşkanlığı Ekonomik Konsey üyesi ilahiyatçı Prof. Dr. Servet Bayındır ile eski Bakan Nurettin Canikli’nin tesirli olduğu konuşuluyor. Kararlar, bu iki ismin oluru ile alınıyor.
Kulislere nazaran bürokratlar ya da Merkez Bankası liderleri, alınacak kararları Erdoğan’a şahsen anlatıyor. Erdoğan da birçok vakit “Konuyu gidip Servet Hoca ve Nurettin’e anlatın” diyor. İki kişinin görüşleri alındıktan daha sonra Erdoğan’ın talimatı yerine getiriliyor.
Erdal Sağlam’ın köşe yazısı:
Son periyotta, dolar kurunu 11 TL’nin üzerine çıkarıp ekonomiyi altüst eden, faiz indirim kararlarının gerisinde kimlerin olduğu merak konusu. Ankara kulislerinde Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinde iki ismin tesirli olduğu konuşuluyor. Bunlardan biri Cumhurbaşkanlığı Ekonomik Heyet üyesi, ilahiyatçı Prof. Dr. Servet Bayındır; ikincisi ise eski Bakan Nurettin Canikli.
İktisatta karar alma sürecinde bürokratlar ya Ekonomik Konsey toplantılarında ya da teğe bir görüşmelerinde alınacak kararları evvel Cumhurbaşkanı’na anlatıp olurunu aldıktan daha sonra uygulamaya geçiyorlar. Cumhurbaşkanı ya dinleyip direkt sonucunı söylüyor ya da “Şu bireye git, bir de ona anlat” diyor ve işaret ettiği şahıslardan de görüş alıp sonucunı veriyor.
Bunun haricinde hükümet üyelerinden ya da yakın etraftan gelen teklifleri kabul edip gerekli yerlere sonucun alınması için talimat verdiğine de sıkça rastlanıyor. Talimat verdiği bürokrat yahut bakan, ekseriyetle itiraz etmeyip söylemiş olduğini yapıyor.
MERKEZ BİREBİR YOLDA
Merkez Bankası’nın faiz kararlarının alınmasında da emsal yollar izleniyor; Merkez Bankası Liderleri Para Siyaseti Şurası öncesinde Cumhurbaşkanlığı’na ulaşıp alınacak kararlar için müsaade alıyorlar.
Merkez Bankası liderlerini dinleyen Cumhurbaşkanı’nın ise birden fazla vakit Merkez Bankası liderlerine, “Konuyu gidip Servet Hoca ve Nurettin’e anlat” dediği konuşuluyor. Erdoğan’ın bu iki kişinin görüşlerini aldıktan daha sonra alınacak faiz sonucunı verdiği belirtiliyor.
Prof. Erişah Arıcan’ın ise bununla birlikte, tez hocası olduğu mevcut Merkez Bankası Lideri Prof. Şahap Kavcıoğlu’nun banka ile ilgili başka işlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile içinde köprü bakılırsavi yürüttüğü söyleniyor.
Piyasaların pek tanımadığı lakin faiz kararlarında oldukça tesirli olan Prof. Dr. Servet Bayındır’ın özgeçmişine gelince… İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi olarak bakılırsav yapan, Erzurum doğumlu Bayındır, üniversitenin internet sitesindeki özgeçmişine bakılırsa; Fatih İmam Hatip Lisesi’ni bitirip Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden, 1993 yılında mezun olmuş. 2005 yılında Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitiren Bayındır, doktorasını “Faizsiz bankacılık süreçlerinin islam fıkhındaki yeri” konusunda vermiş. Ürdün ve Malezya’da çalışmalar yapan ilahiyat kökenli Servet Bayındır, İslam iktisadı ve finansı alanındaki çalışmalarıyla doçent olup 2014 yılında profesörlüğünü almış.
‘HARAMDIR’ GÖRÜŞÜ
Bayındır’ın finans sistemiyle ilgili görüşleri fazlaca açık. “Dini Cevaplar” ismindeki YouTube kanalında “… caiz midir?” ya da “…. Haram mıdır?” halindeki sorulara cevap veren İslam uzmanlarının başında geliyor. Örneğin “Banka faizi haram mıdır” sorusunu, “kesinlikle haram” olarak nitelendiriyor. “Bankayla altın hesabı açmak caiz midir” sorusuna ise “eğer gerçek altın üzerinden hesap yapılıyorsa caiz, o altınla türev süreç yapılıyorsa caiz olmadığını” söylüyor. Bayındır, faizsiz bankacılık yapan kurumların birçoklarını da aslında İslama uygun süreç yapmadıkları için eleştiriyor.
Bayındır’ın faizle ilgili görüşleri konusunda, lideri olduğu İslam İktisadi Araştırmaları Derneği’nin internet sitesinde oldukcaça bilgi var. Burada da yer alan Anadolu Ajansı’yla yaptığı söyleşi ise “Faizli finansman gerçek bölüm ile finans dalını karşı karşıya getiriyor” başlığını taşıyor. Faizli finansal sistemlerde varlıkların mutlak sahibinin insan olduğunu belirten Bayındır, iktisadi faaliyette temel gayenin kârın maksimizasyonu olduğunu belirtiyor. Faizli finansmanda bütün riskin gerçek dalın omuzlarına yüklendiğini belirten Bayındır, “Bu sistemde gerçek bölüm ile finans kesimi adeta birbirinin rakibidir, nimet külfet paylaşımı yoktur” diyor.
İNDİRİM KARARI İDEOLOJİK Mİ?
Bankacılık bölümü ve iktisatçılar ise Canikli’yi daha hayli, 2016’da Binali Yıldırım hükümetinde Başbakan yardımcılığı devrinden “Para basma taraftarı” olarak bilirler. Canikli’nin “Dış borçla yabancıya para kazandırmayın, Merkez Bankasını çalıştırın” mealindeki kelamlarını hatırlarlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta partisinin küme toplantısında misyonda kaldığı sürece faizle gayret edeceğini belirterek “Nas ortada olduğuna göre sana bana ne oluyor? Biz kıymetler silsilemiz içerisinde olaya niçin buradan bakmıyoruz? Buradan bakacağız ve adımımızı atacağız” demişti. Bu açıklama, faiz indirim kararlarında “faiz haramdır” tezini bir daha öne çıkardı.
Daha evvel faizin İslami kurallara muhalif olduğunu dillendirmeyen Erdoğan’ın artık bu korkuyu öne çıkarması bence politik bir hal. Dini gerekçeyi, yarattığı yüksek enflasyondan en çok ziyan goren muhafazakâr fakir kesitlerin dayanağını yitirmemek için kullandığı söylenebilir. Faiz kararlarının gerisinde gördüğümüz bu iki isim de muhtemelen, faizle ilgili Cumhurbaşkanı’nın tezlerini güçlendirmek için münasebet oluşturuyorlar.
Dolar kurunu 11 TL’nin üzerine çıkarıp ekonomiyi altüst eden, faiz indirimi kararlarında Cumhurbaşkanlığı Ekonomik Konsey üyesi ilahiyatçı Prof. Dr. Servet Bayındır ile eski Bakan Nurettin Canikli’nin tesirli olduğu konuşuluyor. Kararlar, bu iki ismin oluru ile alınıyor.
Kulislere nazaran bürokratlar ya da Merkez Bankası liderleri, alınacak kararları Erdoğan’a şahsen anlatıyor. Erdoğan da birçok vakit “Konuyu gidip Servet Hoca ve Nurettin’e anlatın” diyor. İki kişinin görüşleri alındıktan daha sonra Erdoğan’ın talimatı yerine getiriliyor.
Erdal Sağlam’ın köşe yazısı:
Son periyotta, dolar kurunu 11 TL’nin üzerine çıkarıp ekonomiyi altüst eden, faiz indirim kararlarının gerisinde kimlerin olduğu merak konusu. Ankara kulislerinde Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinde iki ismin tesirli olduğu konuşuluyor. Bunlardan biri Cumhurbaşkanlığı Ekonomik Heyet üyesi, ilahiyatçı Prof. Dr. Servet Bayındır; ikincisi ise eski Bakan Nurettin Canikli.
İktisatta karar alma sürecinde bürokratlar ya Ekonomik Konsey toplantılarında ya da teğe bir görüşmelerinde alınacak kararları evvel Cumhurbaşkanı’na anlatıp olurunu aldıktan daha sonra uygulamaya geçiyorlar. Cumhurbaşkanı ya dinleyip direkt sonucunı söylüyor ya da “Şu bireye git, bir de ona anlat” diyor ve işaret ettiği şahıslardan de görüş alıp sonucunı veriyor.
Bunun haricinde hükümet üyelerinden ya da yakın etraftan gelen teklifleri kabul edip gerekli yerlere sonucun alınması için talimat verdiğine de sıkça rastlanıyor. Talimat verdiği bürokrat yahut bakan, ekseriyetle itiraz etmeyip söylemiş olduğini yapıyor.
MERKEZ BİREBİR YOLDA
Merkez Bankası’nın faiz kararlarının alınmasında da emsal yollar izleniyor; Merkez Bankası Liderleri Para Siyaseti Şurası öncesinde Cumhurbaşkanlığı’na ulaşıp alınacak kararlar için müsaade alıyorlar.
Merkez Bankası liderlerini dinleyen Cumhurbaşkanı’nın ise birden fazla vakit Merkez Bankası liderlerine, “Konuyu gidip Servet Hoca ve Nurettin’e anlat” dediği konuşuluyor. Erdoğan’ın bu iki kişinin görüşlerini aldıktan daha sonra alınacak faiz sonucunı verdiği belirtiliyor.
Prof. Erişah Arıcan’ın ise bununla birlikte, tez hocası olduğu mevcut Merkez Bankası Lideri Prof. Şahap Kavcıoğlu’nun banka ile ilgili başka işlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile içinde köprü bakılırsavi yürüttüğü söyleniyor.
Piyasaların pek tanımadığı lakin faiz kararlarında oldukça tesirli olan Prof. Dr. Servet Bayındır’ın özgeçmişine gelince… İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi olarak bakılırsav yapan, Erzurum doğumlu Bayındır, üniversitenin internet sitesindeki özgeçmişine bakılırsa; Fatih İmam Hatip Lisesi’ni bitirip Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden, 1993 yılında mezun olmuş. 2005 yılında Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitiren Bayındır, doktorasını “Faizsiz bankacılık süreçlerinin islam fıkhındaki yeri” konusunda vermiş. Ürdün ve Malezya’da çalışmalar yapan ilahiyat kökenli Servet Bayındır, İslam iktisadı ve finansı alanındaki çalışmalarıyla doçent olup 2014 yılında profesörlüğünü almış.
‘HARAMDIR’ GÖRÜŞÜ
Bayındır’ın finans sistemiyle ilgili görüşleri fazlaca açık. “Dini Cevaplar” ismindeki YouTube kanalında “… caiz midir?” ya da “…. Haram mıdır?” halindeki sorulara cevap veren İslam uzmanlarının başında geliyor. Örneğin “Banka faizi haram mıdır” sorusunu, “kesinlikle haram” olarak nitelendiriyor. “Bankayla altın hesabı açmak caiz midir” sorusuna ise “eğer gerçek altın üzerinden hesap yapılıyorsa caiz, o altınla türev süreç yapılıyorsa caiz olmadığını” söylüyor. Bayındır, faizsiz bankacılık yapan kurumların birçoklarını da aslında İslama uygun süreç yapmadıkları için eleştiriyor.
Bayındır’ın faizle ilgili görüşleri konusunda, lideri olduğu İslam İktisadi Araştırmaları Derneği’nin internet sitesinde oldukcaça bilgi var. Burada da yer alan Anadolu Ajansı’yla yaptığı söyleşi ise “Faizli finansman gerçek bölüm ile finans dalını karşı karşıya getiriyor” başlığını taşıyor. Faizli finansal sistemlerde varlıkların mutlak sahibinin insan olduğunu belirten Bayındır, iktisadi faaliyette temel gayenin kârın maksimizasyonu olduğunu belirtiyor. Faizli finansmanda bütün riskin gerçek dalın omuzlarına yüklendiğini belirten Bayındır, “Bu sistemde gerçek bölüm ile finans kesimi adeta birbirinin rakibidir, nimet külfet paylaşımı yoktur” diyor.
İNDİRİM KARARI İDEOLOJİK Mİ?
Bankacılık bölümü ve iktisatçılar ise Canikli’yi daha hayli, 2016’da Binali Yıldırım hükümetinde Başbakan yardımcılığı devrinden “Para basma taraftarı” olarak bilirler. Canikli’nin “Dış borçla yabancıya para kazandırmayın, Merkez Bankasını çalıştırın” mealindeki kelamlarını hatırlarlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta partisinin küme toplantısında misyonda kaldığı sürece faizle gayret edeceğini belirterek “Nas ortada olduğuna göre sana bana ne oluyor? Biz kıymetler silsilemiz içerisinde olaya niçin buradan bakmıyoruz? Buradan bakacağız ve adımımızı atacağız” demişti. Bu açıklama, faiz indirim kararlarında “faiz haramdır” tezini bir daha öne çıkardı.
Daha evvel faizin İslami kurallara muhalif olduğunu dillendirmeyen Erdoğan’ın artık bu korkuyu öne çıkarması bence politik bir hal. Dini gerekçeyi, yarattığı yüksek enflasyondan en çok ziyan goren muhafazakâr fakir kesitlerin dayanağını yitirmemek için kullandığı söylenebilir. Faiz kararlarının gerisinde gördüğümüz bu iki isim de muhtemelen, faizle ilgili Cumhurbaşkanı’nın tezlerini güçlendirmek için münasebet oluşturuyorlar.