Alper Kanca: İnsan, samimi ve gerçek olmalı

Zeytin

Global Mod
Global Mod
“Bir müteşebbisin oğlu olarak hayat benim için küçük yaşta başladı. Çalışma disiplinini ve sorumluluklarımı öğrendim” diyen Kanca Dövme Çelik ve El Aletleri İdare Şurası Lideri Alper Kanca var bu hafta sayfamızda. İş hayatında başarıyı getirecek küçük nüansları DÜNYA+ okurlarıyla paylaşan Kanca, marka algısını tetikleyen iki A4 kağıdının kendilerini nasıl Avrupa’nın en büyük mengene üreticisi yaptığını da anlatıyor.

● Kendinizden ve iş hayatınızdan özetlemek gerekirse bahsedebilir misiniz?

1963 yılında Trabzon/Sürmene’nin köyünde doğdum. Babam o köyün az sayıdaki okumuşundan bir tanesiydi. Sürmene’de fındık ticareti ile uğraşıyordu. beraberinde Monopol başbayisiydi. daha sonra orası ona yetmedi. Ben üç yaşındayken İstanbul’a göç etmiş. Babam burada el aletleri imalatına başlamış. Türkiye’de hiç bir şeyin üretilmediği o senelerda fazlaca sıkıntı kaidelerde imalatçılık yaptı. Biz de daima onun gerisinde bunları izleyerek büyüdük. Babam eğitimimize epeyce kıymet verdi fakat hem de bütün öğrencilik hayatımızda çalıştık. Okuduğum kolejde yazları çalışan tek çocuktum, arkadaşlarım daima yazlığa giderdi.

Üniversite imtihanında İTÜ işletme mühendisliğini kazandım ancak 12 Eylül olunca babam beni yurt dışına gönderdi. Viyana’da işletme okudum. Yüksek lisans yaptım. Doktora derslerimi verdikten daha sonra babamın ısrarı ile Türkiye’ye dönmeye karar verdim. 1991 yılında aile şirketimizde çalışma hayatına başladım. Satın almada uzman olarak çalıştım. Sırasıyla şef, müdür oldum. daha sonra satış, finansman derken aile şirketimizde genel müdür yardımcısı oldum. 2004’te bugünkü bulunduğumuz OSB’ye taşındık. 2007’de babam vefat edince şirketin genel müdürlüğünü üstlendim. daha sonrasında babamın bakılırsav yaptığı STK’larda seçimle vazife aldım. TAYSAD’da 14 yıl vazife yaptım. En son lider olarak ayrıldım. TOSB’da lider vekiliyim. TOBB Otomotiv Tedarik Sanayi Meclis Lideriyim. Avrupa’da Euroforge isimli meslek konfederasyonunun da dört yıldır başkanlığını yapıyorum.

“SÖZLEŞME aslına bakarsan NAMUSLU BEŞERLE YAPILIR”

● İş ömrüne babanızın yanında atıldınız. Kendisinden aldığınız birinci ders neydi?


Bir müteşebbisin oğlu olarak hayat benim için küçük yaşta başladı. Çalışma disiplinini ve sorumluluklarımı öğrendim. Ufak tefek de olsa işler verdiler. Bunların ne kadar değerli olduğunu iş hayatına başlayınca anladım.

Çok şey öğrendim babamdan. Bir örnek anlatayım. Satın almadaydım. Bir gün tedarikçi arıyordum. Aradığımı bulmuştum. Babama gidip “Çok uygun bir tedarikçi buldum, şu şu özellikleri var” dedim. daha sonrasında da ekledim: “Çok muteber bir adam. Mukavele yapmaya gerek yok, adamı huzursuz etmeyelim.” Babam bana “Oğlum esasen mukavele namuslu adamla yapılır. Dürüst olmayan bir beşerle aslına bakarsanız rastgele bir iş alakasına girme” dedi. ömrüm boyunca unutmayacağım bir ders oldu bu. halbuki ben şöyleki sanıyordum, “Üniversitede hukuk dersleri aldım, hukukla aram da fazlaca yeterli, tedarikçileri kontratla o denli bir bağlarım ki hiç bir sorun çıkmaz.”

Babam ‘gel otur şuraya sana şunları anlatayım’ diyecek vakte sahip değildi. O icraat yapıyor, ben de onu izliyordum. ötürüsıyla şunu öğrendim, iş ömründe birisinin size daima ve unsur husus okuldaki üzere bir şey anlatması mümkün değilmiş. Etrafınızda dönen süreçleri sizin anlamanız gerekiyormuş. Herkes aslında kendi kabını kendisi dolduruyormuş. Bunu gördüm.

HERKESİN KENDİNE İLİŞKİN İŞ YAPMA BİÇİMİ VAR

Farklı milletlerden değişik kültürlerden beşerlerle ve firmalarla çalışıyorsunuz. Bu, karşılıklı bir etkileşim ve bununla birlikte öğrenme süreci bir bakıma. Bu süreci başarılı yönetmek ismine aldığınız dersler ya da çıkarımlarınız neler?

Almanya’da Volkswagen üzere dünyanın en büyük otomotiv firmasıyla çalışmaya başlayacağımız devirde, İran’ın en büyük otomotiv şirketinden sipariş almak üzereydik. İki farklı kültür. Yani Volkswagen’in merkezi Wolfsburg’da bir toplantıya 15 dakika evvel gitseniz geç kalmış sayılabilirsiniz, İran’da bir toplantıya ise vaktinde giderseniz 2 saat genel müdürü bekleyebilirsiniz.

her insanın kendisine ilişkin bir iş yapma biçimi olduğunu kabullendikten daha sonra, muvaffakiyetin insanların sizin gerçek olduğunuzu anlamalarından geçtiğini düşünüyorum. Şöyle bir olay anlatayım: İran’da ulusal gelirin yüzde 1,5-2’sini sağlayan İran Khodro isminde devasa bir şirket var. Bütün araçların yüzde 50’sini yapıyor neredeyse. Olay 2000’lerin başında geçiyor. Türkiye’den gelen, lakin Avrupa otomotiv bölümünü de bilen birisi olduğum için şirketin CEO’su ve yardımcıları beni bilhassa dinlemek istiyorlardı. Tam da o günlerde Volkswagen’dan 5 yıl boyunca geçerli bir sipariş almıştık. Bunu anlattım. İran için inanılmaz bir durumdu, zira İran’da fiyatlar haftalık, aylık, 3 aylık yani daima değişiyordu. “5 yıl nasıl anlaştın müşteri ile fiyatını nasıl yapacaksın, kendini nasıl garantiye alacaksın?” dediler.

O an anladım ki İranlı konut sahiplerim sorularında haklı. 5 yıllık bir fiyat bağlamıştık. görüşmedeki bir sürü insan merakla karşılığımı bekliyordu. Bir yandan yanıtı düşünüyordum. Dedim ki “Birinci yıl için esasen öngörümüz vardı, artı eksi bir marj, enfl asyon şu biçimde olur, döviz artışı şu biçimde olur.” “Tamam, makul. Pekala, ikinci yıl?” Düşünmeye devam ediyordum. “2. yıl için de forward yapmayı düşünüyoruz, kuru sabitleyeceğiz, bu biçimdece hammaddeyi sabit fiyattan alacağız.” İkinci yılı da atlattım fakat mevzuyu değiştirseler diye sağa sola bakıyordum. Lider sordu. “Peki, 3. yıl nasıl?” Konuşmamız İngilizce gerçekleşiyordu fakat bu soru karşısında benim ağzımdan gayri ihtiyari Türkçe “Allah kerim” kelamı çıktı. Bu iki kelimeyi onlar da anlamıştı. Bir anda o resmi toplantı salonundaki herkes kahkahayı patlattı. Abartmadan, kibirlenmeden, içtenlikle anlatınca herkes mutlu kalmıştı.

HİÇ şayet olmazsa DURDUĞUNUZ YERİ BİLİYORSUNUZ

Tıpkı tarihlerde VW’nin Türkiye sorumlusu İstanbul’a gelmişti. Passat’ın epeyce kıymetli bir kesimi için üretim yapacaktık. Bizi denetliyordu. İnsani olarak birbirimizi pek tanımıyorduk. Bir cumartesi günü şirkette biraz çalıştıktan daha sonra gezmeyi teklif ettim. Ürkek halde kabul etti. Güneşli’deki fabrikamızdan çıktık. Bağcılar’a yanlışsız ilerleyip kendi çalışanlarımızın da yaşadığı emekçi mahallelerini gösterdim. Beyazıt’ta gittiğim esnaf lokantasına götürdüm. Arabayı bırakıp Beyazıt, Sultanahmet ve Süleymaniye’nin orta sokaklarında yürüdük. Akşam adam bana dedi ki “Alper ben bu kadar yıldır İstanbul’a gelip gidiyorum, bana daima 5 yıldızlı otellerin lobilerini, İstanbul’un en lüks lokantalarını, heybetli gece kulüplerini gösterdiler. İstanbul’dan benim hatırladığım, hava limanı, fabrikalar ve bu 5 yıldızlı hayat.” Yoksul bir aileden gelen bu Alman daima gdolayıldüğü yerlerdeki lüksten rahatsız oluyormuş. Aslında olağan bir insan üzere dolaşmak istiyormuş. Onunla hayli güzel dost olduk.

Bu iki örnek de bana insanın samimi ve gerçek olması gerektiğini gösterdi. Evet, bu türlü meseleler olabiliyor. Fakat hiç şayet olmazsa durduğunuz yeri biliyorsunuz.

● Üretimlerinizle ilgili unutamadığınız bir anınız var mı?

1990’da Türkiye’de mengene dediğimiz, rakipsiz eserimizi ihraç edebileceğimizi düşündük. Türkiye’deki öbür eserlerden açık orta en sağlamıydı. Bu kaliteli eserin Avrupa’da ilgi çekebileceğini düşündük. Pazarlama faaliyetlerini başlattım. Almanca konuşabildiğim ve o kültürü bildiğim için bu işi üstlendim. Günlerce, haftalarca, aylarca farklı farklı büyük toptancılara, ithalatçılara yazı yazarak firmamızı tanıtmaya çalıştım. Alabildiğim az sayıdaki randevuya gittim. Bizim eserimizin fiyatıyla Almanya’daki rakip eser içinde yüzde 100’den çok fark vardı. Lakin görüşmelerde insanların buna hayli dikkat etmediğini gördüm. Numune mengene bırakmak istedim, fakat hiç bir firma kabul etmedi. Moralim fazlaca bozulmuştu. Zira teknik manada Almanya’daki rakiplerimize kıyasladığımızda şimdi birebir kalitede bir eserimiz vardı.

Uygun fiyatlı, kaliteli bir eserin niye müşteri tarafınca ilgi görmediğini anlayabilmek için bir yıl daha sonra bir fırsat çıktı. Rakip şirketin eski satış müdürü emekli olmuştu ve bizim ile ortak çalışmak istediğini söylüyordu. Onu Türkiye’ye davet ettik. Geldi. Eserimizi masanın üzerine koyduk. Bize eserin teknik özelliklerinden fazla albenisini, etiketini, ambalajını, logosunu ilgilendiren iki A4 sayfası not yazdırdı. O günün parasıyla bunların düzenlenmesi 50.000 Mark civarında tutuyordu. bu biçimde için büyük paraydı ve muvaffakiyet için garanti de yoktu. Oldukça baş yorduktan daha sonra yatırıma karar verdik. Değişiklikleri gerçekleştirdikten daha sonra eserimizi Avrupa’daki müşterilerimize götürmeye başladık. Bilhassa Almanya’daki müşterilerimize. Evvelden yüzde 100 fiyat farkına karşın eserimizi almayan, hatta numune bırakmamızı bile istemeyenler artık daha az bir fiyat farkı bulunmasına karşın numune istiyorlar yahut sipariş veriyorlardı. Bugün Avrupa’nın en büyük mengene üreticisiyiz. Bunu o iki A4 sayfasının marka algısını tetiklemesine borçluyuz.

Yarar ve zevki bir ortaya getirmeye çalıştım

Almanlardan öğrendiğim hayli şey var. Bunlardan bir tanesi örneğin şu: faydalı olanla zevkli olanı birleştirmek. Bence bu dengeyi kurabilenler başarılı ve memnun olurlar. Hem iş ömrümde birebir vakitte STK faaliyetlerimde yarar ve zevki bir ortaya getirmeye çalıştım. Örnek vermem gerekirse, TAYSAD’ın 40. yılı için ne yapalım diye sorduğumuzda biroldukca kişi şatafatlı bir tertip yapılmasını istedi. Bu yalnızca zevkli olan bir şey olurdu. Biz dedik ki TAYSAD’ın 40 yılını anlatan bir kitap hazırlayalım. Liderlerin çabucak hepsi yaşıyordu. Yaşayan liderlerle görüntü çekelim dedik. 40. yılımızı Rahmi Koç Müzesi’nde düzenlenen bir aktiflikle kutladık. Kitap ve görüntü orada iştirakçilerle paylaşıldı. Kastettiğim şey işte bu. Yarar oldu. Zevk oldu. Bu ikisini birleştirdiğiniz vakit aslında muvaffakiyet geliyor.

Okumaya devam et...