Akın Öngör (d.1945)…
1981’de Pamukbank‘ta başladığı finans mesleğini 1987’de Garanti Bankası‘na geçip 1991-2000 yılları içinde genel müdür ve CEO olarak sürdürdü. Neoliberalizmin Türkiye’ye gelmesiyle finans kesimine girdiği görülüyor.
Garanti Bankası‘nı büyütmesi, kârlılığını artırması, finansal hizmetlere teknoloji üzere yenilikler sokması ve hatta, Osmanlı Devleti’nde “merkez bankası” nazaranvini üstüne alan İngiliz sermayeli “Ottoman Bank” (Osmanlı Bankası) alımı gerçekleştirmesi üzere muvaffakiyetleri “efsanevi bankacı” diye anılmasına sebep oldu.
Hatta Kemal Derviş- Bülent Ecevit ikilisinin kamu bankalarını ortak bir idare surasıyla yönetme projesinin başına geçirmek istedikleri bankacı oydu.
Türk-Amerikan İş Kurulu başkanlığını yaptı. Vs.
Ne palavra yazacağım: Başarılarına karşın –halen de tanışmadığım- Akın Öngör’e içim hiç ısınmadı; daima önyargılı oldum. Finans dalını acımasız bulurum zira. Bertolt Brecht kelamı bakışımı özetler: “Banka kurmaya kıyasla, banka soymak nedir ki?” İspanya Kraliyet Darphanesi ve İspanya Merkez Bankası’nı soymayı husus eden La Casa de Papel dizisinin mottosu gibi!
her neyse, pozisyon bankacılara/Akın Öngör’e yönelik olumsuz yargım değil…
Yazmak istediğim başka…
SAYFALARI ÇEVİRDİKÇE
Akın Öngör’ün “‘Güç’ten daha sonra Devam” kitabını okudum.
Emekli olduktan daha sonraki ömrünü bu kitapta yazdı. Köşesine çekilip, epey emekli meslektaşı üzere pek ter akıtmadan “paradan para kazanmaya” devam edebilirdi. Hayır, o en zorunu seçti; üretici oldu.
Kitabın sayfaları çevirdikçe bir tarım üreticisinin aşılması sıkıntı kuvvetliklere karşı verdiği gayrete hayran kalıyorsunuz.
Organik tarım/bağcılık yapmak için Akhisar’da 30 dönümlük arazi alıyor. Birinci şaşkınlığını; toprak tahlili yaptırmadığı, yeraltı su kaynaklarını inceletmediği için yaşıyor. Bağ ve şarap üretimi konusunda görüştüğü birinci uzman havanın ve toprağın bağcılık yapmak için elverişli olmadığını söylüyor!
Diğer uzman İsrailli Avi Shamir ise moralini düzeltiyor; “biz yapılıp yapılmayacağına değil, nasıl yapacağımıza bakarız!”
Kollar sıvanıyor:
Bağ ve sulama projesi yapıyorlar. Toprağı yıkıyorlar. Drenajla su topluyorlar. Mineralleri istikrara getiriyorlar. Vs.
Lakin aksilikler peşini bırakmıyor Akın Öngör’ün; Salihli’den aldıkları kırmızı üzüm fidelerinin ortasına ezkaza beyaz üzüm fidelerinin verildiğini üzümler ortaya çıkınca anlıyor!
Bir şarap üreticisine üzümlerini verip şarap yaptırmak istiyor. Lakin organik üzümlerinin öteki üreticilerin üzümleriyle karıştırıldığını görür görmez, kendi şarap üretmeye karar veriyor. Bunun için depo yapmak istiyor. Bu da kolay olmuyor; arazinin yanında NATO üssü olduğu için müsaade gerekiyor. Bürokratik süreçler aylarca sürüyor.
Müsaade çıkınca bu sefer Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Heyeti’nden bir daha binbir uğraşıyla izin-tescil dokümanı alıyor.
Bitmedi:
TEŞEKKÜR BORCU
Eran Hercavi ve Jean-Luc Colin üzere “winemaker” şarap üretim uzmanlarından profesyonel yardım alıyor. Fakat:
Üretim hiç kolay olmuyor; tedavisi olmayan “esca” isimli hastalığın yarattığı tahribatı gidermek için dört yıl çaba veriyor, yeni fideler dikiyor.
Hiç pes etmiyor. Bağcılık alanını 230 dönüme çıkıyor. Binbir kuvvetlikle fıçılar temin ediliyor.
Fransa/ Bordeaux bölgesinin ünlü önolog Bernard Grandchamps‘u davet edilip, yardımı alınıyor.
Andrea Paoletti, İtalyan’dan gelerek gruba dersler veriyor, eğitiyor.
Çizimi İtalyan mimar Massimo Farinelli‘nin, inşasını mimar-heykeltraş Haluk Güremel‘in gerçekleştirdiği Anadolu Hitit mimarisinin örnek alındığı şaraphane binası yapılıyor.
Neler neler… Toparlarsam:
Akın Öngör 18 yıl daha sonra ödül alacak kalitede şarap üretir hale geliyor.
2019’da 54 bin şişe şarap satıyor. Maksadı yakın gelecekte 100 bin şişe satmak. Ki bunun dörtte birini yurtdışına ihraç ediyor. Etiketlerinde Türk ressamların fotoğrafının bulunduğu şişeler Yunanistan, İngiltere ve ABD’de satılıyor.
İtalya ve Fransa’da bağ satın alıp şarap üretmek daha kolay iken zoru/Anadolu‘yu seçiyor Akın Öngör…
Peki… AKP iktidarı ne yapıyor; çıkardığı yasalar ile şarapçılık üretimini daima baltalıyor. Global markalar ortasına girecek kıymette görülen Türk şaraplarına takviye olsa, ihracatımız büyüyecek-dünya pazarında daha fazlaca şarabımız olacak.
İktidar sanıyor ki; salt finans siyasetleriyle ülke iktisadı ayağa kalkacak! halbuki. Anadolu’nun çorak yerinde üretim iktisadına emek veren Akın Öngör’den alacağı fazlaca ders var.
Akın Öngör biliniz ki; ülkeniz size minnettardır.
Soner Yalçın
1981’de Pamukbank‘ta başladığı finans mesleğini 1987’de Garanti Bankası‘na geçip 1991-2000 yılları içinde genel müdür ve CEO olarak sürdürdü. Neoliberalizmin Türkiye’ye gelmesiyle finans kesimine girdiği görülüyor.
Garanti Bankası‘nı büyütmesi, kârlılığını artırması, finansal hizmetlere teknoloji üzere yenilikler sokması ve hatta, Osmanlı Devleti’nde “merkez bankası” nazaranvini üstüne alan İngiliz sermayeli “Ottoman Bank” (Osmanlı Bankası) alımı gerçekleştirmesi üzere muvaffakiyetleri “efsanevi bankacı” diye anılmasına sebep oldu.
Hatta Kemal Derviş- Bülent Ecevit ikilisinin kamu bankalarını ortak bir idare surasıyla yönetme projesinin başına geçirmek istedikleri bankacı oydu.
Türk-Amerikan İş Kurulu başkanlığını yaptı. Vs.
Ne palavra yazacağım: Başarılarına karşın –halen de tanışmadığım- Akın Öngör’e içim hiç ısınmadı; daima önyargılı oldum. Finans dalını acımasız bulurum zira. Bertolt Brecht kelamı bakışımı özetler: “Banka kurmaya kıyasla, banka soymak nedir ki?” İspanya Kraliyet Darphanesi ve İspanya Merkez Bankası’nı soymayı husus eden La Casa de Papel dizisinin mottosu gibi!
her neyse, pozisyon bankacılara/Akın Öngör’e yönelik olumsuz yargım değil…
Yazmak istediğim başka…
SAYFALARI ÇEVİRDİKÇE
Akın Öngör’ün “‘Güç’ten daha sonra Devam” kitabını okudum.
Emekli olduktan daha sonraki ömrünü bu kitapta yazdı. Köşesine çekilip, epey emekli meslektaşı üzere pek ter akıtmadan “paradan para kazanmaya” devam edebilirdi. Hayır, o en zorunu seçti; üretici oldu.
Kitabın sayfaları çevirdikçe bir tarım üreticisinin aşılması sıkıntı kuvvetliklere karşı verdiği gayrete hayran kalıyorsunuz.
Organik tarım/bağcılık yapmak için Akhisar’da 30 dönümlük arazi alıyor. Birinci şaşkınlığını; toprak tahlili yaptırmadığı, yeraltı su kaynaklarını inceletmediği için yaşıyor. Bağ ve şarap üretimi konusunda görüştüğü birinci uzman havanın ve toprağın bağcılık yapmak için elverişli olmadığını söylüyor!
Diğer uzman İsrailli Avi Shamir ise moralini düzeltiyor; “biz yapılıp yapılmayacağına değil, nasıl yapacağımıza bakarız!”
Kollar sıvanıyor:
Bağ ve sulama projesi yapıyorlar. Toprağı yıkıyorlar. Drenajla su topluyorlar. Mineralleri istikrara getiriyorlar. Vs.
Lakin aksilikler peşini bırakmıyor Akın Öngör’ün; Salihli’den aldıkları kırmızı üzüm fidelerinin ortasına ezkaza beyaz üzüm fidelerinin verildiğini üzümler ortaya çıkınca anlıyor!
Bir şarap üreticisine üzümlerini verip şarap yaptırmak istiyor. Lakin organik üzümlerinin öteki üreticilerin üzümleriyle karıştırıldığını görür görmez, kendi şarap üretmeye karar veriyor. Bunun için depo yapmak istiyor. Bu da kolay olmuyor; arazinin yanında NATO üssü olduğu için müsaade gerekiyor. Bürokratik süreçler aylarca sürüyor.
Müsaade çıkınca bu sefer Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Heyeti’nden bir daha binbir uğraşıyla izin-tescil dokümanı alıyor.
Bitmedi:
TEŞEKKÜR BORCU
Eran Hercavi ve Jean-Luc Colin üzere “winemaker” şarap üretim uzmanlarından profesyonel yardım alıyor. Fakat:
Üretim hiç kolay olmuyor; tedavisi olmayan “esca” isimli hastalığın yarattığı tahribatı gidermek için dört yıl çaba veriyor, yeni fideler dikiyor.
Hiç pes etmiyor. Bağcılık alanını 230 dönüme çıkıyor. Binbir kuvvetlikle fıçılar temin ediliyor.
Fransa/ Bordeaux bölgesinin ünlü önolog Bernard Grandchamps‘u davet edilip, yardımı alınıyor.
Andrea Paoletti, İtalyan’dan gelerek gruba dersler veriyor, eğitiyor.
Çizimi İtalyan mimar Massimo Farinelli‘nin, inşasını mimar-heykeltraş Haluk Güremel‘in gerçekleştirdiği Anadolu Hitit mimarisinin örnek alındığı şaraphane binası yapılıyor.
Neler neler… Toparlarsam:
Akın Öngör 18 yıl daha sonra ödül alacak kalitede şarap üretir hale geliyor.
2019’da 54 bin şişe şarap satıyor. Maksadı yakın gelecekte 100 bin şişe satmak. Ki bunun dörtte birini yurtdışına ihraç ediyor. Etiketlerinde Türk ressamların fotoğrafının bulunduğu şişeler Yunanistan, İngiltere ve ABD’de satılıyor.
İtalya ve Fransa’da bağ satın alıp şarap üretmek daha kolay iken zoru/Anadolu‘yu seçiyor Akın Öngör…
Peki… AKP iktidarı ne yapıyor; çıkardığı yasalar ile şarapçılık üretimini daima baltalıyor. Global markalar ortasına girecek kıymette görülen Türk şaraplarına takviye olsa, ihracatımız büyüyecek-dünya pazarında daha fazlaca şarabımız olacak.
İktidar sanıyor ki; salt finans siyasetleriyle ülke iktisadı ayağa kalkacak! halbuki. Anadolu’nun çorak yerinde üretim iktisadına emek veren Akın Öngör’den alacağı fazlaca ders var.
Akın Öngör biliniz ki; ülkeniz size minnettardır.
Soner Yalçın