Taliban, Afganistan’da başşehir Kabil’i de alarak yıllar daha sonra bir daha denetimi sağladı. Taliban’ın bir daha güç kazanması daha sonrası bayanlar, uğraşlarla kazandıkları özgürlükleri kaybetmekten korkuyor.
Siyasetçiler, aktivistler, sanatkarlar ve bürokratlar dahil fazlaca sayıda bayan hayatlarının tehlikede olduğunu söylüyor.
Bayanların açıklamalarında yalnızca dehşet değil öfke ve çaresizlik de hakim.
Taliban’ın ilerleyişi daha sonrası televizyon röportajları ve toplumsal medya aracılığıyla davetlerini duyurmaya çalışan bayanlar, Taliban’ın beklenmedik bir süratle ülkede denetimi ele geçirmesi karşısında şaşkınlığını ve ümitsizliğini lisana getirdi.
Kimi bayanlar örgütün kayda paha bir direnişle müsabakadan bir bir vilayetleri alabilmiş bulunmasına, kimileri da Afganistan Cumhurbuşkanı Eşref Gani’nin başşehir Kabil’in kaybedilmesi daha sonrası ülkeyi terk etmesine reaksiyon gösterdi.
“HER ANNENİN YAŞADIĞI ENDİŞEYİ HİSSEDİYORUM”
BBC’ye konuşan Afganistan Eğitim Bakanı Rangina Hamidi, “Şoktayım ve yaşananlara inanmıyorum” dedi ve “tamamen güvendiğini” söylemiş olduği Cumhurbaşkanı Gani’nin gitmesini beklemediğini söylemiş oldu.
“Afganistan’da yaşayan her annenin, her hanımın yaşadığı kaygıyı hissediyorum” diyen Hamidi, şöyleki devam etti:
“Yarın sabaha hayatta olacak mıyız, kestirmek epeyce lakin fazlaca güç. Kimi sonuçlarla yüzleşmek zorunda kalabilirim ve sanırım dünyayı biraz daha güzel bir yere dönüştürmeye çalıştığımız için ödeyeceğimiz bedel bu.”
Taliban’ın dönüşü, bayan milletvekilleri, bürokratlar ve mahallî yöneticileri de kaygılandırdı.
“OTURMUŞ GELMELERİNİ BEKLİYORUM”
Örgütün daha evvel de sık sık maksat aldığı ve ülkenin birinci bayan belediye lideri olan Zarifa Ghafari, Taliban’ın meskenini basıp onu ve ailesini öldürmesinden korktuğunu belirtti.
İngiltere’de yayımlanan iNews’a yaptığı açıklamada Vardak Belediye Lideri Ghafari, “Burada oturmuş gelmelerini bekliyorum. Bana ve aileme yardım edecek kimse yok. Benim üzere beşerler için gelecekler ve beni öldürecekler. Ailemi bırakamam. esasen nereye gideceğim ki” diye konuştu.
27 yaşındaki genç siyasetçi, 2018’de ülkenin en genç ve birinci bayan belediye lideri seçildikten daha sonra Taliban birkaç sefer onu vefatla tehdit etmişti, üç sefer de onu öldürme teşebbüsünde bulunmuştu. Babası General Abdul Vasi Ghafari de geçen yıl bir silahlı atakta ömrünü kaybetmişti.
Toplumda ismi giderek daha fazla duyulan Zarifa Ghafari, güvenliği için Kabil’deki Savunma Bakanlığı’nda diğer bir misyona atanarak, terör taarruzlarında yaralanan asker ve sivillere dayanak çalışmalarının başına geçmişti.
Başşehir Kabil’in de Taliban’ın eline geçmesi ile hükümetten üst seviye biroldukça isim ülkeden gitmeyi başardı fakat Ghafari üzere kaçacak hiç bir yeri olmayan fazlaca sayıda siyasetçi ve bürokrat var.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücait’in bayanlar ve muhalif isimlerin korunacağına dair açıklamaları da gerçekçi bulunmuyor ve telaşları gidermiyor.
Başşehir Kabil’den kaçan on binlerce kişinin diğer vilayetlere kaçtığı ve ailelerin sokak ve parklarda yattığı belirtiliyor.
“KİMSEYE FAYDASI OLMAZ”
BBC radyosuna Kabil’den bağlanan milletvekili Farzana Kochai, Taliban’ın denetim altına aldığı vilayetlerden konuşup bilgi aldığı bayanların artık işe ya da okula gitmediklerini aktardı.
Farzana Kochai, “Kadınlar için durum iddia edildiği kadar makus. Bayanlar meskenlerine mi hapsedilecek? Evet, şimdilik durum bu ancak değişirse nazaranceğiz. Çalışan bayanlar için risk büyük. ‘Bize ne olacak?’ diye düşünüyorlar ve korkuyorlar” dedi.
Kabil’de yaşayan ve uzun yıllardır ülkede bayan ve çocuk hakları alanında çalışan aktivist Mahbouba Seraj ise BBC’ye yaptığı açıklamada “tüm bayanlar ülkeyi terk ederse bunun kimseye hizmet etmeyeceğini” ve Taliban ile birlikte çalışmaya hazır olduğunu söylemiş oldu.
Afgan toplumu için çalışan bayanlar olarak, onlarla birebir masaya oturdukları takdirde Taliban’ın “Afganistan hanımının elinde aslında hangi kaynaklar olduğunun” farkına varabileceğini kaydeden Mahbouba Seraj, hem Kabil’deki hükümetin birebir vakitte memleketler arası toplumun daha evvel bunu idrak edemediği yorumunu yaptı.
“TALİBAN BAYANLARI SUSTURAMAYACAK”
Öte yandan, BBC’ye konuşan öğretmen ve insan hakları aktivisti Pashtana Durrani, Taliban’ın bayan hakları konusunda söylemiş oldukleri ile uygulamaya koyduklarının farklılık taşıdığına dikkat çekti.
Taliban’ın bayanlara hangi hakları tanıyacağı konusuna açıklık getirilmesi gerektiğini kaydeden Durrani, “Ben bugün burada savaşmak zorundayım ki bir daha sonraki nesil tüm bu çatışmayı yaşamak zorunda kalmasın. Bayanlar Taliban tarafınca susturulamayacak” diye de ekledi.
“BİZİ ÖLDÜRMEYE GELİYORLAR”
Taliban’ın denetimi eline almasıyla televizyon ve radyo yayınları ile basının da baskı altında olacağı belirtiliyor.
BBC İzleme Servisi’nin aktardığına nazaran şimdiden devlet televizyonu ve bağımsız kanallarda bayan sunucuların görünürlüğü azaldı.
Ülkede yaşayan bayan sinemacılar ve sanatkarlar da toplumsal medya üzerinden milletlerarası topluma yardım davetinde bulundu.
Direktör Sahra Karimi, Kabil’in Taliban’ın eline geçmesindilk evvel paylaştığı mektupta şayet başşehir düşerse “internete ya da rastgele bir bağlantı aracına erişimi olmayabileceğini” söyleyerek dünyadaki başka direktör ve sanatkarlardan seslerini duyurmalarını istedi.
Kabil’in örgütün eline geçmesi daha sonrası toplumsal medya hesabından canlı olarak yayımladığı görüntüde Karimi’nin, “Kaçıyoruz” diyerek sokakta koştuğu görülmüştü. Karimi, sonrasındasında yaptığı bir görüntü paylaşımda “Bizi öldürmeye geliyorlar” kelamlarıyla yaşadığı kaygıyı anlatmıştı.
Karimi’nin yönettiği ve Afganistan’da kürtaj konusuna eğilen Havva, Meryem, Ayşe sineması 2019 Venedik Sinema Şenliği’nden mükafatla dönmüştü.
Siyasetçiler, aktivistler, sanatkarlar ve bürokratlar dahil fazlaca sayıda bayan hayatlarının tehlikede olduğunu söylüyor.
Bayanların açıklamalarında yalnızca dehşet değil öfke ve çaresizlik de hakim.
Taliban’ın ilerleyişi daha sonrası televizyon röportajları ve toplumsal medya aracılığıyla davetlerini duyurmaya çalışan bayanlar, Taliban’ın beklenmedik bir süratle ülkede denetimi ele geçirmesi karşısında şaşkınlığını ve ümitsizliğini lisana getirdi.
Kimi bayanlar örgütün kayda paha bir direnişle müsabakadan bir bir vilayetleri alabilmiş bulunmasına, kimileri da Afganistan Cumhurbuşkanı Eşref Gani’nin başşehir Kabil’in kaybedilmesi daha sonrası ülkeyi terk etmesine reaksiyon gösterdi.
“HER ANNENİN YAŞADIĞI ENDİŞEYİ HİSSEDİYORUM”
BBC’ye konuşan Afganistan Eğitim Bakanı Rangina Hamidi, “Şoktayım ve yaşananlara inanmıyorum” dedi ve “tamamen güvendiğini” söylemiş olduği Cumhurbaşkanı Gani’nin gitmesini beklemediğini söylemiş oldu.
“Afganistan’da yaşayan her annenin, her hanımın yaşadığı kaygıyı hissediyorum” diyen Hamidi, şöyleki devam etti:
“Yarın sabaha hayatta olacak mıyız, kestirmek epeyce lakin fazlaca güç. Kimi sonuçlarla yüzleşmek zorunda kalabilirim ve sanırım dünyayı biraz daha güzel bir yere dönüştürmeye çalıştığımız için ödeyeceğimiz bedel bu.”
Taliban’ın dönüşü, bayan milletvekilleri, bürokratlar ve mahallî yöneticileri de kaygılandırdı.
“OTURMUŞ GELMELERİNİ BEKLİYORUM”
Örgütün daha evvel de sık sık maksat aldığı ve ülkenin birinci bayan belediye lideri olan Zarifa Ghafari, Taliban’ın meskenini basıp onu ve ailesini öldürmesinden korktuğunu belirtti.
İngiltere’de yayımlanan iNews’a yaptığı açıklamada Vardak Belediye Lideri Ghafari, “Burada oturmuş gelmelerini bekliyorum. Bana ve aileme yardım edecek kimse yok. Benim üzere beşerler için gelecekler ve beni öldürecekler. Ailemi bırakamam. esasen nereye gideceğim ki” diye konuştu.
27 yaşındaki genç siyasetçi, 2018’de ülkenin en genç ve birinci bayan belediye lideri seçildikten daha sonra Taliban birkaç sefer onu vefatla tehdit etmişti, üç sefer de onu öldürme teşebbüsünde bulunmuştu. Babası General Abdul Vasi Ghafari de geçen yıl bir silahlı atakta ömrünü kaybetmişti.
Toplumda ismi giderek daha fazla duyulan Zarifa Ghafari, güvenliği için Kabil’deki Savunma Bakanlığı’nda diğer bir misyona atanarak, terör taarruzlarında yaralanan asker ve sivillere dayanak çalışmalarının başına geçmişti.
Başşehir Kabil’in de Taliban’ın eline geçmesi ile hükümetten üst seviye biroldukça isim ülkeden gitmeyi başardı fakat Ghafari üzere kaçacak hiç bir yeri olmayan fazlaca sayıda siyasetçi ve bürokrat var.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücait’in bayanlar ve muhalif isimlerin korunacağına dair açıklamaları da gerçekçi bulunmuyor ve telaşları gidermiyor.
Başşehir Kabil’den kaçan on binlerce kişinin diğer vilayetlere kaçtığı ve ailelerin sokak ve parklarda yattığı belirtiliyor.
“KİMSEYE FAYDASI OLMAZ”
BBC radyosuna Kabil’den bağlanan milletvekili Farzana Kochai, Taliban’ın denetim altına aldığı vilayetlerden konuşup bilgi aldığı bayanların artık işe ya da okula gitmediklerini aktardı.
Farzana Kochai, “Kadınlar için durum iddia edildiği kadar makus. Bayanlar meskenlerine mi hapsedilecek? Evet, şimdilik durum bu ancak değişirse nazaranceğiz. Çalışan bayanlar için risk büyük. ‘Bize ne olacak?’ diye düşünüyorlar ve korkuyorlar” dedi.
Kabil’de yaşayan ve uzun yıllardır ülkede bayan ve çocuk hakları alanında çalışan aktivist Mahbouba Seraj ise BBC’ye yaptığı açıklamada “tüm bayanlar ülkeyi terk ederse bunun kimseye hizmet etmeyeceğini” ve Taliban ile birlikte çalışmaya hazır olduğunu söylemiş oldu.
Afgan toplumu için çalışan bayanlar olarak, onlarla birebir masaya oturdukları takdirde Taliban’ın “Afganistan hanımının elinde aslında hangi kaynaklar olduğunun” farkına varabileceğini kaydeden Mahbouba Seraj, hem Kabil’deki hükümetin birebir vakitte memleketler arası toplumun daha evvel bunu idrak edemediği yorumunu yaptı.
“TALİBAN BAYANLARI SUSTURAMAYACAK”
Öte yandan, BBC’ye konuşan öğretmen ve insan hakları aktivisti Pashtana Durrani, Taliban’ın bayan hakları konusunda söylemiş oldukleri ile uygulamaya koyduklarının farklılık taşıdığına dikkat çekti.
Taliban’ın bayanlara hangi hakları tanıyacağı konusuna açıklık getirilmesi gerektiğini kaydeden Durrani, “Ben bugün burada savaşmak zorundayım ki bir daha sonraki nesil tüm bu çatışmayı yaşamak zorunda kalmasın. Bayanlar Taliban tarafınca susturulamayacak” diye de ekledi.
“BİZİ ÖLDÜRMEYE GELİYORLAR”
Taliban’ın denetimi eline almasıyla televizyon ve radyo yayınları ile basının da baskı altında olacağı belirtiliyor.
BBC İzleme Servisi’nin aktardığına nazaran şimdiden devlet televizyonu ve bağımsız kanallarda bayan sunucuların görünürlüğü azaldı.
Ülkede yaşayan bayan sinemacılar ve sanatkarlar da toplumsal medya üzerinden milletlerarası topluma yardım davetinde bulundu.
Direktör Sahra Karimi, Kabil’in Taliban’ın eline geçmesindilk evvel paylaştığı mektupta şayet başşehir düşerse “internete ya da rastgele bir bağlantı aracına erişimi olmayabileceğini” söyleyerek dünyadaki başka direktör ve sanatkarlardan seslerini duyurmalarını istedi.
Kabil’in örgütün eline geçmesi daha sonrası toplumsal medya hesabından canlı olarak yayımladığı görüntüde Karimi’nin, “Kaçıyoruz” diyerek sokakta koştuğu görülmüştü. Karimi, sonrasındasında yaptığı bir görüntü paylaşımda “Bizi öldürmeye geliyorlar” kelamlarıyla yaşadığı kaygıyı anlatmıştı.
Karimi’nin yönettiği ve Afganistan’da kürtaj konusuna eğilen Havva, Meryem, Ayşe sineması 2019 Venedik Sinema Şenliği’nden mükafatla dönmüştü.