Yener KARADENİZ/ KAHRAMANMARAŞ
ABD’de dev pamuk şirketlerinin operasyonel ve lojistik düşünceleri münasebet göstererek pamuk kontrat kurallarını bir manada suiistimal etmesi, Türkiye iplik endüstrisine tabiri caizse büyük bir darbe vurdu. Geçen yıl kelam konusu şirketlerden yüksek fiyatla aldıkları pamuğu hala teslim alamayan iplik sanayicisinin ziyanı 550 milyon doları geçti. Yüzlerce iplikçinin mağdur olduğu lisana getirilirken hala eserini teslim alamayan şirketlerin olduğu açıklandı. Dal oyuncuları yasal yollara başvurmak için çalışma başlatırken, Ticaret Bakanlığı da zararın tazmini için harekete geçti.
Konu İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği’nin (İTHİB), haftasonu Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilen idare heyeti toplantısında gündeme geldi. Toplantı daha sonrası basın mensuplarına açıklama yapan İTHİB Lideri Ahmet Öksüz, Türkiye’nin pamukta kıymetli oranda dışa bağımlı olduğunu hatırlattı. en çok alımın yapıldığı ülkenin de ABD olduğunu belirten Öksüz, “Bu süreçlerde alım kontratları düzenleniyor. Bu kontratlara ait olarak ABD’li satıcılar vaktinde yükleme yapmadı. Bu gecikme 1-2 hafta da değil. 8-9 ay. Bu satışlarda tek taraflı o denli bir kontrat yapmışlar ki 8-9 ay geçse de almak zorundasınız. Üstelik vaktinde kilosu 2-3 dolarken bağlanmış, 9 ay gecikmiş mal hala gelmemiş ve fiyat da 1,5-2 dolar dolara gerilemiş. Ortadaki fiyat farkı sebebi ile oluşan ziyan 550 milyon dolar civarında. Açığa satış yapmışlar. Türkiye’nin kaynağı gitti. Cezası yok. Şu anda uğraş veriyoruz. Ticaret Bakanlığı ile de görüşüyoruz. birlikte hareket etmek gerekiyor. Biz ABD ile ‘bu biçimde kontrat yapmıyoruz, bize satmak istiyorsan kontratını şu biçimde yapacaksın’ diye masaya oturmamız gerekiyor” dedi.
6 şirket mercek altında
Bu durumdan mağdur olan şirketlerden biri de Kahramanmaraş merkezli Narteks Dokuma. Şirketin İdare Konseyi Lideri Mustafa Narlı, Narteks olarak geçen yıl ekim-kasım ayları üzere 3,20 dolardan alım yaptıklarını belirterek, “Anlaşmaya göre aldığımız pamuk mart ayında yüklenecekti. Şu an ekime girmek üzereyiz pamuk 2,20 dolara geriledi ve alım yaptığımız 20 bin tona yakın pamuğun 4 bin 500 tonu hala gelmedi. Yalnızca ben değil, yüzlerce şirket bu durumda” dedi. bununla birlikte Kahramanmaraş Ticaret Borsası Meclis Lideri da olan Narlı, şöyleki devam etti: “Biz 30 yıldır birebir mukavele ile ticaret yapıyoruz. hiç bir sorun da olmamıştı. Fakat bu sene bu biçimde bir olay kurguladılar. Alınmamış malı bize almış üzere gösterdiler ve çeşitli oyalama taktikleri ile geciktirdiler. Bu sene yeni mahsulde fiyatın düşeceğini biliyorlardı. Açığa satış yaptılar. Mağdur şirketlerden ABD’den gemi bulan bile oldu. Bu sefer de iç taşıma yok dediler. İç taşıma buldu bu kere de öteki bir mazeret buldular. Artık biz iplikçiler olarak bir birlik oluşturuyoruz. 550 milyon doların tazmini tahminen mümkün olmayacak fakat bundan daha sonraki devir için mukavelenin değişmesi gerekiyor” dedi. Bu mevzuda çeşitli ülke örneklerini de incelediklerini anlatan Mustafa Narlı, “Geçen hafta bakanlıktaydık. Takviye istedik, sizinle oluruz dediler. Hala gelmeyen epeyce pamuk var. Bu fazlaca büyük bir yıkım. Benim 4,5 milyon dolar ziyanım var ve daha ne kadar olur bilmiyoruz. Herkes mağdur şu an ve bakanlıktan dayanak bekliyoruz.” halinde konuştu. Kesim temsilcilerinden aldığımız bilgiye göre, ABD’li şirketler içinde Allenberg, Cargill, Olam, Dreyfus, Cofco ve Reynard Cotton bulunuyor. Kelam konusu şirketler dünya pamuk ticaretinde en büyük kelam sahibi şirketler içinde yer alıyor.
“3 sefer gol yedik”
Ensar Dokumacılık İdare Şurası Başkanvekili Ertuğrul Tanrıverdi, hususa fazlaca yakın isimlerden biri. ABD pamuk piyasasını hayli yeterli bilen ve ülkeden ticaret de yapan Tanrıverdi, ABD’den pamuk alırken olağanda 2-3 ay önce aldıklarını ve her vakit bu türlü bir nizam ortasında hareket ettiklerini anlattı. bununla birlikte Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası İdare Heyeti Üyesi de olan Ertuğrul, “Geçen sene işler uygundu. Ocakta mart ayı yüklemeli 3 dolardan pamuk aldım. Bunun karşılığında da ipliğimi sattım. Nisanda gelmesi gereken pamuk gelmedi, fiyatlar yükseldi. Ben bu sefer işlerim ziyan görmesin diye sorumluluklarımı yerine getirerek içerden daha yüksek fiyatla alım yaptım. Yani pamuğu hem iki sefer aldık tıpkı vakitte bunun finansman yüküne katlandık. Üstelik elimizde daha yüksek fiyatlı pamuk kaldı. 3 sefer gol yemiş olduk” dedi. Tanrıverdi, yıllardır devam eden ticaretin tek taraflı olarak suiistimal edilmesinin öne sürülen sebebi olarak ise operasyonel düşünceler ve lojistik maliyetler üzere gelişmelerin gösterildiğini anlattı. Tanrıverdi, “ABD’de salgından daha sonra kara nakliyelerinde ve iş gücünde kahır yaşandı. Konteyner fiyatları da 2 bin 500 dolarlardan 10 bin dolarlara geldi. bu biçimde olunca yüklemeleri yapılmadı. 10 bin dolar verseydi yükleyebilirdi. Biz Türkiye olarak vaktinde teslim için yüksek maliyetlere katlandık. Uçak kargo bile yaptık. Biz bunları yaparken bizim muhatabımız olan firmalar yapmadı. Gecikmeler 9 aya ulaştı. Benim 3,5 dolardan aldığım tıpkı pamuk şu an 2,6- 2,7 dolar. Çok önemli bir ziyan kelam konusu. Çarpan tesiri oluyor. Bir de pamuk geçen yıl temmuz tahtasından aralık tahtasına dönerken epeyce sert bir düşüş yaptı. O devir hepimizin elinde yüksek fiyatlı mallar vardı. O periyot o mallar vaktinde gelseydi ziyanımız minimize olabilirdi. Lakin şu an maalesef o denli bir şey yok” dedi.
Zararın tazmini için harekete geçildi
Ertuğrul Tanrıverdi’nin verdiği bilgilere nazaran milletlerarası pamuk ticareti Liverpool merkezli The International Cotton Association (ICA) kurallarına bakılırsa yapılıyor. Bunun kanun değil tüzük olduğuna dikkat çeken Tanrıverdi, “Kontrata yazdığımız her şey tüzüğün önüne geçebilir. Liverpool kurallarında geç yükleme ile ilgili bir şey yok. Burada siz niye geç yükleme ile ilgili bir unsur koyamıyorsunuz deniliyor. Biz koyamıyoruz zira dünya pamuk ticareti 5-6 büyük şirketin elinde ve bunlar dünya pamuğunu yöneten şirketler. Bunlar farklı alanlarda operasyonları olan devlet üzere kuvvetli şirketler. Bu şirketlerin karşısında küçük firmaların küsme bahtı yok. ‘Kontratıma gecikme ile ilgili bir yükümlülük eklersen satmam’ diyor. Bunu kontrata yazamıyoruz. Şu an Ticaret Bakanlığı ABD’li yetkililer ile irtibata geçti. Hem zararlarımızın tazmini tıpkı vakitte bu stil olayların tekrar yaşanmaması için ne yapılabilir kısmına bakıyoruz” formunda konuştu. TUİK’e nazaran geçen yıl 2,4 milyar pamuk ithalatının 568 milyon dolarlık kısmı ABD’den gerçekleştirildi. Bu yıl ise ocak-temmuz devrinde pamuk ithalatı 2 milyar dolara çıkarken, ABD’den yapılan ithalat ise 735 milyon dolara yükseldi.
“Haksız rekabete karşı tedbir alınmalı”
Türkiye pamuk ipliği üretiminin yüzde 50’sinin gerçekleştiği Kahramanmaraş’ta yapılan aktiflikte bölümde son periyot yaşanan meselelere değinen İTHİB Lideri Ahmet Öksüz, Türkiye’de dokumacılık dalı üretiminin 49 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını, hazır giysiyle birlikte toplam büyüklüğün 78 milyar dolar düzeylerine geldiğini söylemiş oldu. bu biçimde kuvvetli bir üretim yapısına sahip olan kesimin ithal eserler karşısında haksız rekabete uğradığını lisana getiren Öksüz, Öksüz, her ay ihracatta artış sayılarına sahne olan dokumacılık kesiminde ticarette başa baş periyotlara geldiklerini kaydetti. Öksüz, “Geçen hafta bakanlık ile bir toplantı yaptık. Türkiye’de iç kaynaklarını azamide kullanımı gereken bir devirden geçiyoruz. Fakat Özbekistan, Türkmenistan, Pakistan ve Hindistan üzere Asya ülkelerinin dampingli ihracat baskısı altındayız. beraberinde menşe sapması niçiniyle yerli üreticiyi koruyan tedbirler de etkisiz kılınıyor. Şayet bu meseleler karşısında acil tedbir alınmazsa 78 milyar dolarlık dev bir büyüklüğe ulaşan üretimde düşüş yaşanması kaçınılmaz olacak. İplik dalı yüzde 5 – 8 içinde Ek Gümrük Vergileriyle (İGV) korunuyor. İGV uygulanan tüm eserler içerisinde en az korunan eser kümesi maalesef pamuk ipliği kesimi. İGV ortalaması tüm bölümler içerisinde yüzde 25 düzeylerinde. Bu çerçevede dokuma kesiminin en kıymetli hammaddelerinden biri pozisyonundaki pamuk ipliği kesiminin ek gümrük vergilerinin artırılması en kıymetli beklentilerimiz içinde yer alıyor. Ticaret Bakanlığımız da hususa epeyce titizlikle yaklaşıyor” diye konuştu. Öksüz’ün verdiği bilgilere göre, geçen sene ocak-temmuz devrinde 5,6 milyar dolar olan dokumacılık dalı ithalatı bu yıl tıpkı periyotta 8,1 milyar dolara çıktı.
Okumaya devam et...
ABD’de dev pamuk şirketlerinin operasyonel ve lojistik düşünceleri münasebet göstererek pamuk kontrat kurallarını bir manada suiistimal etmesi, Türkiye iplik endüstrisine tabiri caizse büyük bir darbe vurdu. Geçen yıl kelam konusu şirketlerden yüksek fiyatla aldıkları pamuğu hala teslim alamayan iplik sanayicisinin ziyanı 550 milyon doları geçti. Yüzlerce iplikçinin mağdur olduğu lisana getirilirken hala eserini teslim alamayan şirketlerin olduğu açıklandı. Dal oyuncuları yasal yollara başvurmak için çalışma başlatırken, Ticaret Bakanlığı da zararın tazmini için harekete geçti.
Konu İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği’nin (İTHİB), haftasonu Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilen idare heyeti toplantısında gündeme geldi. Toplantı daha sonrası basın mensuplarına açıklama yapan İTHİB Lideri Ahmet Öksüz, Türkiye’nin pamukta kıymetli oranda dışa bağımlı olduğunu hatırlattı. en çok alımın yapıldığı ülkenin de ABD olduğunu belirten Öksüz, “Bu süreçlerde alım kontratları düzenleniyor. Bu kontratlara ait olarak ABD’li satıcılar vaktinde yükleme yapmadı. Bu gecikme 1-2 hafta da değil. 8-9 ay. Bu satışlarda tek taraflı o denli bir kontrat yapmışlar ki 8-9 ay geçse de almak zorundasınız. Üstelik vaktinde kilosu 2-3 dolarken bağlanmış, 9 ay gecikmiş mal hala gelmemiş ve fiyat da 1,5-2 dolar dolara gerilemiş. Ortadaki fiyat farkı sebebi ile oluşan ziyan 550 milyon dolar civarında. Açığa satış yapmışlar. Türkiye’nin kaynağı gitti. Cezası yok. Şu anda uğraş veriyoruz. Ticaret Bakanlığı ile de görüşüyoruz. birlikte hareket etmek gerekiyor. Biz ABD ile ‘bu biçimde kontrat yapmıyoruz, bize satmak istiyorsan kontratını şu biçimde yapacaksın’ diye masaya oturmamız gerekiyor” dedi.
6 şirket mercek altında
Bu durumdan mağdur olan şirketlerden biri de Kahramanmaraş merkezli Narteks Dokuma. Şirketin İdare Konseyi Lideri Mustafa Narlı, Narteks olarak geçen yıl ekim-kasım ayları üzere 3,20 dolardan alım yaptıklarını belirterek, “Anlaşmaya göre aldığımız pamuk mart ayında yüklenecekti. Şu an ekime girmek üzereyiz pamuk 2,20 dolara geriledi ve alım yaptığımız 20 bin tona yakın pamuğun 4 bin 500 tonu hala gelmedi. Yalnızca ben değil, yüzlerce şirket bu durumda” dedi. bununla birlikte Kahramanmaraş Ticaret Borsası Meclis Lideri da olan Narlı, şöyleki devam etti: “Biz 30 yıldır birebir mukavele ile ticaret yapıyoruz. hiç bir sorun da olmamıştı. Fakat bu sene bu biçimde bir olay kurguladılar. Alınmamış malı bize almış üzere gösterdiler ve çeşitli oyalama taktikleri ile geciktirdiler. Bu sene yeni mahsulde fiyatın düşeceğini biliyorlardı. Açığa satış yaptılar. Mağdur şirketlerden ABD’den gemi bulan bile oldu. Bu sefer de iç taşıma yok dediler. İç taşıma buldu bu kere de öteki bir mazeret buldular. Artık biz iplikçiler olarak bir birlik oluşturuyoruz. 550 milyon doların tazmini tahminen mümkün olmayacak fakat bundan daha sonraki devir için mukavelenin değişmesi gerekiyor” dedi. Bu mevzuda çeşitli ülke örneklerini de incelediklerini anlatan Mustafa Narlı, “Geçen hafta bakanlıktaydık. Takviye istedik, sizinle oluruz dediler. Hala gelmeyen epeyce pamuk var. Bu fazlaca büyük bir yıkım. Benim 4,5 milyon dolar ziyanım var ve daha ne kadar olur bilmiyoruz. Herkes mağdur şu an ve bakanlıktan dayanak bekliyoruz.” halinde konuştu. Kesim temsilcilerinden aldığımız bilgiye göre, ABD’li şirketler içinde Allenberg, Cargill, Olam, Dreyfus, Cofco ve Reynard Cotton bulunuyor. Kelam konusu şirketler dünya pamuk ticaretinde en büyük kelam sahibi şirketler içinde yer alıyor.
“3 sefer gol yedik”
Ensar Dokumacılık İdare Şurası Başkanvekili Ertuğrul Tanrıverdi, hususa fazlaca yakın isimlerden biri. ABD pamuk piyasasını hayli yeterli bilen ve ülkeden ticaret de yapan Tanrıverdi, ABD’den pamuk alırken olağanda 2-3 ay önce aldıklarını ve her vakit bu türlü bir nizam ortasında hareket ettiklerini anlattı. bununla birlikte Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası İdare Heyeti Üyesi de olan Ertuğrul, “Geçen sene işler uygundu. Ocakta mart ayı yüklemeli 3 dolardan pamuk aldım. Bunun karşılığında da ipliğimi sattım. Nisanda gelmesi gereken pamuk gelmedi, fiyatlar yükseldi. Ben bu sefer işlerim ziyan görmesin diye sorumluluklarımı yerine getirerek içerden daha yüksek fiyatla alım yaptım. Yani pamuğu hem iki sefer aldık tıpkı vakitte bunun finansman yüküne katlandık. Üstelik elimizde daha yüksek fiyatlı pamuk kaldı. 3 sefer gol yemiş olduk” dedi. Tanrıverdi, yıllardır devam eden ticaretin tek taraflı olarak suiistimal edilmesinin öne sürülen sebebi olarak ise operasyonel düşünceler ve lojistik maliyetler üzere gelişmelerin gösterildiğini anlattı. Tanrıverdi, “ABD’de salgından daha sonra kara nakliyelerinde ve iş gücünde kahır yaşandı. Konteyner fiyatları da 2 bin 500 dolarlardan 10 bin dolarlara geldi. bu biçimde olunca yüklemeleri yapılmadı. 10 bin dolar verseydi yükleyebilirdi. Biz Türkiye olarak vaktinde teslim için yüksek maliyetlere katlandık. Uçak kargo bile yaptık. Biz bunları yaparken bizim muhatabımız olan firmalar yapmadı. Gecikmeler 9 aya ulaştı. Benim 3,5 dolardan aldığım tıpkı pamuk şu an 2,6- 2,7 dolar. Çok önemli bir ziyan kelam konusu. Çarpan tesiri oluyor. Bir de pamuk geçen yıl temmuz tahtasından aralık tahtasına dönerken epeyce sert bir düşüş yaptı. O devir hepimizin elinde yüksek fiyatlı mallar vardı. O periyot o mallar vaktinde gelseydi ziyanımız minimize olabilirdi. Lakin şu an maalesef o denli bir şey yok” dedi.
Zararın tazmini için harekete geçildi
Ertuğrul Tanrıverdi’nin verdiği bilgilere nazaran milletlerarası pamuk ticareti Liverpool merkezli The International Cotton Association (ICA) kurallarına bakılırsa yapılıyor. Bunun kanun değil tüzük olduğuna dikkat çeken Tanrıverdi, “Kontrata yazdığımız her şey tüzüğün önüne geçebilir. Liverpool kurallarında geç yükleme ile ilgili bir şey yok. Burada siz niye geç yükleme ile ilgili bir unsur koyamıyorsunuz deniliyor. Biz koyamıyoruz zira dünya pamuk ticareti 5-6 büyük şirketin elinde ve bunlar dünya pamuğunu yöneten şirketler. Bunlar farklı alanlarda operasyonları olan devlet üzere kuvvetli şirketler. Bu şirketlerin karşısında küçük firmaların küsme bahtı yok. ‘Kontratıma gecikme ile ilgili bir yükümlülük eklersen satmam’ diyor. Bunu kontrata yazamıyoruz. Şu an Ticaret Bakanlığı ABD’li yetkililer ile irtibata geçti. Hem zararlarımızın tazmini tıpkı vakitte bu stil olayların tekrar yaşanmaması için ne yapılabilir kısmına bakıyoruz” formunda konuştu. TUİK’e nazaran geçen yıl 2,4 milyar pamuk ithalatının 568 milyon dolarlık kısmı ABD’den gerçekleştirildi. Bu yıl ise ocak-temmuz devrinde pamuk ithalatı 2 milyar dolara çıkarken, ABD’den yapılan ithalat ise 735 milyon dolara yükseldi.
“Haksız rekabete karşı tedbir alınmalı”
Türkiye pamuk ipliği üretiminin yüzde 50’sinin gerçekleştiği Kahramanmaraş’ta yapılan aktiflikte bölümde son periyot yaşanan meselelere değinen İTHİB Lideri Ahmet Öksüz, Türkiye’de dokumacılık dalı üretiminin 49 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını, hazır giysiyle birlikte toplam büyüklüğün 78 milyar dolar düzeylerine geldiğini söylemiş oldu. bu biçimde kuvvetli bir üretim yapısına sahip olan kesimin ithal eserler karşısında haksız rekabete uğradığını lisana getiren Öksüz, Öksüz, her ay ihracatta artış sayılarına sahne olan dokumacılık kesiminde ticarette başa baş periyotlara geldiklerini kaydetti. Öksüz, “Geçen hafta bakanlık ile bir toplantı yaptık. Türkiye’de iç kaynaklarını azamide kullanımı gereken bir devirden geçiyoruz. Fakat Özbekistan, Türkmenistan, Pakistan ve Hindistan üzere Asya ülkelerinin dampingli ihracat baskısı altındayız. beraberinde menşe sapması niçiniyle yerli üreticiyi koruyan tedbirler de etkisiz kılınıyor. Şayet bu meseleler karşısında acil tedbir alınmazsa 78 milyar dolarlık dev bir büyüklüğe ulaşan üretimde düşüş yaşanması kaçınılmaz olacak. İplik dalı yüzde 5 – 8 içinde Ek Gümrük Vergileriyle (İGV) korunuyor. İGV uygulanan tüm eserler içerisinde en az korunan eser kümesi maalesef pamuk ipliği kesimi. İGV ortalaması tüm bölümler içerisinde yüzde 25 düzeylerinde. Bu çerçevede dokuma kesiminin en kıymetli hammaddelerinden biri pozisyonundaki pamuk ipliği kesiminin ek gümrük vergilerinin artırılması en kıymetli beklentilerimiz içinde yer alıyor. Ticaret Bakanlığımız da hususa epeyce titizlikle yaklaşıyor” diye konuştu. Öksüz’ün verdiği bilgilere göre, geçen sene ocak-temmuz devrinde 5,6 milyar dolar olan dokumacılık dalı ithalatı bu yıl tıpkı periyotta 8,1 milyar dolara çıktı.
Okumaya devam et...