60 yıllık teneke ustasının hayatı kitap oldu

Suzan

New member
Mehmet Durdu Aksak, 11 yaşında maddi niçinlerden ötürü okulu bırakarak babasının yanında teneke şablonlarının bakım ve tamirini yaparak meslek hayatına başladı. Müşterisinin, tamirat yerine şablonu baştan yapmasını istemesi üzerine amatör olarak kalıp yapmaya başlayan Mehmet Durdu Aksak, ustasız olarak başladığı mesleği kendi başına öğrendi. Bulgur, mercimek, fıstık, nohut ve fasulye ihracatında sandık ve çuvallar için şablon hazırlayan Mehmet Durdu Aksak, traktör römorkları ve pamuk balyalarının yazılarını da kendi hazırlayarak şablonlarla basmaya başladı. Büsbütün el personelliği ile senelerca mesleğini icra eden Mehmet Durdu Aksak, 1970 yılında kendi iş yerini açarak bölgenin tek ustası oldu.

BURADA USTA YOK MU DEDİLER, GURURUMA DOKUNDU

Mehmet Durdu Aksak, çocukluk senelerında babasının yanında çalıştığı sırada bir müşterinin tenekeden şablon istemesi üzerine çalışmaya başladığını ve müşterisinden aldığı şablonu kapalı zımnî makasla yaptığını söylemiş oldu. O periyotlarda baskıların öteki vilayetlerde yapıldığını tabir ederek, ”Gaziantep savunma gazisi babam yardımcıya epeyce gereksinimi olduğu ve engelli olduğu için beni okuldan yanına tenekeciliğe aldı. bu biçimdelar tenekecilik mesleği fazlaca hareketliydi. 1961 yılında sandık şablonu tamir edilirken yanıma bir müşteri geldi ve biz bunun için Mersin’e gidip yaptırıyoruz. Gaziantep’te bunları yapabilecek usta yok mu dedi. Bu kelamları benim manevi gururuma dokundu. Bunun üzerine bende ona bir tane yapacağımı ve beğenmezse fiyatını almayacağımı söylemiş oldum. Bu duruma babam razı olmadı bizim işimiz tenekecilik onda kendini ilerlet dedi. Ben gizlice o getirdiği eski şablona makasla santim santim bir şeyler çizdim. Bir daha sonra müşteri geldi ve görür görmez tebrik edip bu biçimdeki fiyatımızın iki katını verdi. O gitti akabinde öteki müşteri geldi akabinde öbür bir müşteri geldi. Bulgurcular, mercimekçiler, pamukçular ve pek hayli endüstriciler geldi. Askerlik vaktime kadar Gaziantep’in tek teneke ustası oldum. 1970 yılında bir dükkan açtım ve 1990 yılında Güneydoğunun tek usta oldum” dedi.

ARAPÇA ÖĞRENDİM

Mesleğini o senelerda severek sürdürdüğünü lisana getiren Mehmet Durdu Aksak, ihracat yapan firmalar için Arapça, İngilizce hatta Japonca baskılar hazırladığını söylemiş oldu. Ortadoğu’daki hareketli pazardan dolayı kısmen Arapça öğrendiğini belirten Aksak, o senelerda baskısız mamüllerin yurt dışına satılmadığını ve o periyotta yeterli para kazandığını da kaydetti.

Mehmet Durdu Aksak, 2000’li senelerda gelişen teknoloji ile işlerinin berbata gidip neredeyse durma noktasına geldiğini söyleyerek, şu anda nadiren de olsa gelen müşterilerin taleplerini yerine getirdiğini ve eski sanatını icra ettiği için fazlaca keyifli olduğunu vurgulayarak, “‘Türkçe, Arapça, Japonca ve İngilizce şablonlar yaptım. Türkiye’de son 60 yılın tek ustasıyım. 2010 yılına kadar gece gündüz bayram demeden bu işi yaptım. Zira ihracatçılara şablon lazımdı. Bir şablonla 40 bine kadar mühür yapıyorduk. Ortadoğu’ya ihracat fazla olunca oralardan da talepler gelirdi. Ben de Arapça öğrendim. vakit içinde işlerimizde düşüş başladı tabi bilhassa 2010 yılından bu yana bu sanat, değişen teknolojinin gelişmesi ve çuval ve başka mamüllerin imal kademesinde mühür vurulmasıyla bizim kesimdeki dilimimiz yüzde 10’a kadar düştü” diye konuştu.

HAYATI KİTAP OLDU

Gaziantep’te yüzseneler boyunca süregelen ahilik geleneğini devam ettiren ve Tenekeci Mehmet Usta olarak tanınan Mehmet Durdu Aksak’ın hayatı ise kitap oldu. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafınca hazırlanan kitapta, unutulmaya yüz tutmuş tenekecilik mesleğinin yaşayan son ustası Mehmet Durdu Aksak’ın esnaflık kültürü otobiyografik çeşitte ele alınırken, kitap, Mehmet Durdu Aksak’ın ömrü, mesleksel tecrübeleri, Gaziantep kültürü, özlü kelamlar ve şiirler ile dört kısımdan oluşuyor.

Kitabının hazır olduğunu öğrenince büyük memnunluk yaşadığını aktaran Mehmet Durdu Aksak, gelecek jenerasyonların bu yapıtı okuyup geçmiş senelerdaki çalışma ve ticaret ahlakıyla ilgili bilgiler edineceğini bunun da onların hayatında değerli bir etken olacağını kelamlarına ekledi.(DHA)