Selenay YAĞCI
Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan ve büyük bir savaşın eşiğine gelen krizden en çok etkilenen ülkelerden birisi Türkiye olacak. Kriz, iktisat siyasetlerini ödemeler istikrarında “fazla” üzerine kuran ve umutlarını turizm ve müteahhitlik gelirine bağlayan Türkiye’de tasalara niye oldu. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar pahasında 150 projenin devam ettiğini, Ukrayna’da da yeni aldıkları 3 milyar dolarlık projenin bulunduğunu bildirdi. Turizm Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya ve bölüm temsilcileri, iki ülke içinde artan tansiyonun turizmcileri son derece huzursuz ettiğini, bu durumun turizm bölümüne olumsuz tesirlerinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyorlar. DÜNYA’nın edindiği bilgiye göre, son birkaç günde rezervasyon iptalleri olmadı, fakat yeni talep kesildi. Türkiye’nin turizm gelirleri ortasında, olağan periyotlar baz alındığında, yıllık olarak Rus turistlerin yaklaşık 5 milyar dolarlık, Ukraynalı turistlerin de yaklaşık 2 milyar dolarlık hissesi bulunuyor. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kelamda idarelerinin tanınmasına dair kararnameyi imzalamasının akabinde iki ülke içindeki tansiyon ve bu karara karşı reaksiyonlar artarken piyasalarda da güç fiyatları başta olmak üzere kelam konusu gelişmeler fiyatlanmaya devam ediyor. Türkiye’de de güç, inşaat, besin üzere biroldukça bölümün hem Rusya tıpkı vakitte Ukrayna ile yüksek hacimli iş birlikleri bulunuyor.
Yeni rezervasyonlar kesildi
Geçen yıl Türkiye’ye en epeyce ziyaretçi gönderen ülke sıralamasında bundan evvelki yıla göre yüzde 120,52 artış ile Rusya Federasyonu birinci, Ukrayna yüzde 106,49 artış ile üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’ye gelen Rus turist sayısı 2019’da 7 milyon iken, pandemi tesirindeki 2020’de 2,1 milyon, 2021’de ise 4,7 milyon oldu. Türkiye’de Ukrayna’dan 2019’da 1,5 milyonun üzerinde turist ağırlanırken, 2020’de bu sayı 997 bini, 2021’deyse 2 milyonu aştı. Yılın başında en ağır rezervasyon akışı Ukrayna ve Rusya pazarında yaşanıyordu. Rus Tıp Operatörleri Birliği (ATOR) da ocakta Rus turistlerin yüzde 70’inin erken rezervasyonlarda Türkiye’yi tercih ettiğini açıklamıştı. Lakin Ukrayna ve Rusya içinde artan tansiyon, durumu aksine çevirme riski doğurdu.
Rusya ve Ukrayna’nın turizmin ana kaynak pazarlarından olduğunu vurgulayan Turizm Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya, artan tansiyonun turizmcileri son derece huzursuz ettiğini, turizm kesimine olumsuz tesirlerinin kaçınılmaz olduğunu söz etti. Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Lideri ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lider Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu, 10 gündür Ukrayna’dan rezervasyonların durduğunu, son iki gündür de Rusya’nın rezervasyonlarının kesildiğini belirtti.
İki ülke içindeki gerginliğin uzun sürmesi ve hava trafiğinin kapanması durumunda turizm bölümünün darbe alacağını belirten Bülbüloğlu, “Bu yıl Rus turist sayısında geçen yılın üzerine çıkma amacımız vardı. Ukrayna tarafında her halükârda 1 milyonluk bir turist kaybımız olacak, ekonomik olarak da zayıfl ar. Lakin makus senaryoda bu iki ülkeden 4-5 milyon turist kaybımız olabilir. Bu da 5 milyar dolarlık gelir kaybı yaratır. Zira, bu iki ülkedeki kayıplar turizmde istikrarları de bozar. Öbür pazarlarda da tutarlarımızı düşürmek zorunda kalırız. Savaş ortamında arz-talep istikrarı bozulduğunda düzgün bir dönem geçirmek mümkün olmaz. Bu yıla da umutla başlamıştık lakin 5 yıldır toparlanamayan turizm dalı güç durumda kalır” değerlendirmesini yaptı. Rus ve Ukraynalı turistlerin, yüklü olarak Alanya, Belek ve Kemer’i tercih ettiğini söyleyen TÜRSAB Akdeniz Bölge Temsil Heyeti Lideri Ferit Turgut, “Rusya rezervasyonları dün sabahtan itibaren büsbütün kesildi. Fakat iptaller çabucak hemen yok. Yaşanacak olumlu gelişmelerde bir daha turist hareketi sağlanabilir. Rus ve Ukraynalı turistin olmayacağı bir Antalya’da pandeminin üzerine daha da güç durumda kalabiliriz. Başka ülkeler bölgeye yetmez” diye konuştu.
Geçen yıl toplam 30,3 milyon turistten 24,4 milyar dolar turizm geliri elde eden Türkiye, bu yıl ise ziyaretçi sayısını 45 milyona, turizm gelirini ise 35 milyar dolara çıkarmayı hedefl iyor.
Kriz gölgesinde döneme hazırlık
Turizm dalı, Rusya-Ukrayna krizinin gölgesinde dijitalleşme, yapay zeka ve gastronomiyi tartıştı. Sözen Tertip tarafınca bu yıl Antalya’da ikincisi düzenlenen Memleketler arası Turizm Gastronomisi Yatırımları ve Ağırlama Zirvesi’ne (FSUMMIT) Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lideri Sururi Çorabatır, Akdeniz Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Lideri Erkan Yağcı ve kesim temsilcileri katıldı. Çorabatır, 2022 yılı döneminden umutlu olduklarını, geçen yıla bakılırsa erken rezervasyon satışlarında 2019 sayılarına epey yaklaşıldığını kaydetti. Çorabatır, “Bu bizi umutlandırıyor. Ancak Rusya-Ukrayna içindeki gerginlik devam ediyor. Umarım kısa müddette barışçıl bir biçimde biter. Önlemler konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile birlikte çalışıyoruz” dedi.
Müteahhitler telaşlı
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, şu anda Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar pahasında 150 projenin devam ettiğini, Ukrayna’da da 3 milyar dolarlık yeni projeler üstlendiklerini bildirdi. Bilhassa Türkiye’nin müteahhitlik dalı açısından Rusya en kıymetli pazar pozisyonunu korurken Ukrayna da artan ivmesiyle kesimin yeni beğenilen pazarları içinde yer alıyor. Eren, AA’ya yaptığı açıklamada, Rusya’nın uzun yıllardır açık orta en ağır pazarları olduğunu tabir ederek, 3 yıldır Rusya’da aldıkları işlerin toplamının yaklaşık 22 milyar dolar olduğunu kaydetti. Eren, “Sadece 2021’de toplam 11 milyar dolar fiyatında 30 farklı iş aldık. Şu anda Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar kıymetinde 150 projemiz devam ediyor” dedi. Ukrayna’da da son senelerda önemli projeler almaya başladıklarını anlatan Eren, 2019’da 7, 2020’de 10, 2021’de 34 kontrat imzaladıklarını, Ukrayna’da aldıkları yeni projelerin kıymetinin 3 milyar doları bulduğunu anlattı. Eren, Ukrayna’nın sorun yaşanan bölgeleri Donetsk ve Luhansk’ta Türk müteahhitlerinin proje üstlenmediğini kaydederek, “Dışişleri Bakanlığımızın ve büyükelçiliğimizin ihtarıyla 2 yıldır biz o bölgeden uzak duruyoruz” dedi.
Alüminyum ithalatçısının gözü Rusya’da
Erkan ÇAKAN
Rusya ile Ukrayna içindeki krizin dala muhtemel tesirlerini pahalandıran Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) İdare Heyeti Lideri Ali Kibar, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada şu ayrıntıları verdi: “Çok yakın bir periyotta yaptığımız istişarelerden elde ettiğimiz kanaat, şu anda rastgele bir arzda yahut tedarikte zahmetli bir müddetç yaşanmayacağına işaret ediyor. Bize gelen bilgi bu istikamette. Türkiye alüminyumda hammadde gereksiniminin yüzde 55’ini Rusya’dan karşılıyor. Avrupa ve ABD de hammaddenin yüzde 40’ını Rusya’dan karşılıyor. ötürüsıyla bu manadaki farklı gerginliklerin mal bazına indirgenmesi birfazlaca piyasada farklı volatiliteleri birlikteinde getirebilir.”
En epey Antalya etkilenecek
Fikri CİNOKUR
Antalya iş dünyası, turizm ve ihracatta iki ana pazar pozisyonunda olan Ukrayna ile Rusya içinde savaş çıkmaması için dua ediyor. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Lideri Davut Çetin, “Antalya 2022 yılı turizm ve Türkiye iktisadı için hayati bir yıl olacak. İki ülke içinde savaş olmaması için dua ediyoruz’’ dedi. ATSO Şubat Ayı Meclis toplantısında konuşan Davut Çetin, Ukrayna ile Rusya içinde tansiyonun arttığını, Türkiye’nin de bu krizde istikrarlı bir tavır aldığını, bunun devam ettirilmesini istedi. Çetin, şunları söylemiş oldu: “İnşallah Rusya ve Ukrayna’da epey olumsuz gelişmeler görmeyiz. Bu yıl Antalya turizmi hem bizim hem Türkiye iktisadı açısından hayati bir paha taşımaktadır.’
Okumaya devam et...
Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan ve büyük bir savaşın eşiğine gelen krizden en çok etkilenen ülkelerden birisi Türkiye olacak. Kriz, iktisat siyasetlerini ödemeler istikrarında “fazla” üzerine kuran ve umutlarını turizm ve müteahhitlik gelirine bağlayan Türkiye’de tasalara niye oldu. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar pahasında 150 projenin devam ettiğini, Ukrayna’da da yeni aldıkları 3 milyar dolarlık projenin bulunduğunu bildirdi. Turizm Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya ve bölüm temsilcileri, iki ülke içinde artan tansiyonun turizmcileri son derece huzursuz ettiğini, bu durumun turizm bölümüne olumsuz tesirlerinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyorlar. DÜNYA’nın edindiği bilgiye göre, son birkaç günde rezervasyon iptalleri olmadı, fakat yeni talep kesildi. Türkiye’nin turizm gelirleri ortasında, olağan periyotlar baz alındığında, yıllık olarak Rus turistlerin yaklaşık 5 milyar dolarlık, Ukraynalı turistlerin de yaklaşık 2 milyar dolarlık hissesi bulunuyor. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kelamda idarelerinin tanınmasına dair kararnameyi imzalamasının akabinde iki ülke içindeki tansiyon ve bu karara karşı reaksiyonlar artarken piyasalarda da güç fiyatları başta olmak üzere kelam konusu gelişmeler fiyatlanmaya devam ediyor. Türkiye’de de güç, inşaat, besin üzere biroldukça bölümün hem Rusya tıpkı vakitte Ukrayna ile yüksek hacimli iş birlikleri bulunuyor.
Yeni rezervasyonlar kesildi
Geçen yıl Türkiye’ye en epeyce ziyaretçi gönderen ülke sıralamasında bundan evvelki yıla göre yüzde 120,52 artış ile Rusya Federasyonu birinci, Ukrayna yüzde 106,49 artış ile üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’ye gelen Rus turist sayısı 2019’da 7 milyon iken, pandemi tesirindeki 2020’de 2,1 milyon, 2021’de ise 4,7 milyon oldu. Türkiye’de Ukrayna’dan 2019’da 1,5 milyonun üzerinde turist ağırlanırken, 2020’de bu sayı 997 bini, 2021’deyse 2 milyonu aştı. Yılın başında en ağır rezervasyon akışı Ukrayna ve Rusya pazarında yaşanıyordu. Rus Tıp Operatörleri Birliği (ATOR) da ocakta Rus turistlerin yüzde 70’inin erken rezervasyonlarda Türkiye’yi tercih ettiğini açıklamıştı. Lakin Ukrayna ve Rusya içinde artan tansiyon, durumu aksine çevirme riski doğurdu.
Rusya ve Ukrayna’nın turizmin ana kaynak pazarlarından olduğunu vurgulayan Turizm Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya, artan tansiyonun turizmcileri son derece huzursuz ettiğini, turizm kesimine olumsuz tesirlerinin kaçınılmaz olduğunu söz etti. Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Lideri ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lider Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu, 10 gündür Ukrayna’dan rezervasyonların durduğunu, son iki gündür de Rusya’nın rezervasyonlarının kesildiğini belirtti.
İki ülke içindeki gerginliğin uzun sürmesi ve hava trafiğinin kapanması durumunda turizm bölümünün darbe alacağını belirten Bülbüloğlu, “Bu yıl Rus turist sayısında geçen yılın üzerine çıkma amacımız vardı. Ukrayna tarafında her halükârda 1 milyonluk bir turist kaybımız olacak, ekonomik olarak da zayıfl ar. Lakin makus senaryoda bu iki ülkeden 4-5 milyon turist kaybımız olabilir. Bu da 5 milyar dolarlık gelir kaybı yaratır. Zira, bu iki ülkedeki kayıplar turizmde istikrarları de bozar. Öbür pazarlarda da tutarlarımızı düşürmek zorunda kalırız. Savaş ortamında arz-talep istikrarı bozulduğunda düzgün bir dönem geçirmek mümkün olmaz. Bu yıla da umutla başlamıştık lakin 5 yıldır toparlanamayan turizm dalı güç durumda kalır” değerlendirmesini yaptı. Rus ve Ukraynalı turistlerin, yüklü olarak Alanya, Belek ve Kemer’i tercih ettiğini söyleyen TÜRSAB Akdeniz Bölge Temsil Heyeti Lideri Ferit Turgut, “Rusya rezervasyonları dün sabahtan itibaren büsbütün kesildi. Fakat iptaller çabucak hemen yok. Yaşanacak olumlu gelişmelerde bir daha turist hareketi sağlanabilir. Rus ve Ukraynalı turistin olmayacağı bir Antalya’da pandeminin üzerine daha da güç durumda kalabiliriz. Başka ülkeler bölgeye yetmez” diye konuştu.
Geçen yıl toplam 30,3 milyon turistten 24,4 milyar dolar turizm geliri elde eden Türkiye, bu yıl ise ziyaretçi sayısını 45 milyona, turizm gelirini ise 35 milyar dolara çıkarmayı hedefl iyor.
Kriz gölgesinde döneme hazırlık
Turizm dalı, Rusya-Ukrayna krizinin gölgesinde dijitalleşme, yapay zeka ve gastronomiyi tartıştı. Sözen Tertip tarafınca bu yıl Antalya’da ikincisi düzenlenen Memleketler arası Turizm Gastronomisi Yatırımları ve Ağırlama Zirvesi’ne (FSUMMIT) Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Lideri Sururi Çorabatır, Akdeniz Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Lideri Erkan Yağcı ve kesim temsilcileri katıldı. Çorabatır, 2022 yılı döneminden umutlu olduklarını, geçen yıla bakılırsa erken rezervasyon satışlarında 2019 sayılarına epey yaklaşıldığını kaydetti. Çorabatır, “Bu bizi umutlandırıyor. Ancak Rusya-Ukrayna içindeki gerginlik devam ediyor. Umarım kısa müddette barışçıl bir biçimde biter. Önlemler konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile birlikte çalışıyoruz” dedi.
Müteahhitler telaşlı
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, şu anda Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar pahasında 150 projenin devam ettiğini, Ukrayna’da da 3 milyar dolarlık yeni projeler üstlendiklerini bildirdi. Bilhassa Türkiye’nin müteahhitlik dalı açısından Rusya en kıymetli pazar pozisyonunu korurken Ukrayna da artan ivmesiyle kesimin yeni beğenilen pazarları içinde yer alıyor. Eren, AA’ya yaptığı açıklamada, Rusya’nın uzun yıllardır açık orta en ağır pazarları olduğunu tabir ederek, 3 yıldır Rusya’da aldıkları işlerin toplamının yaklaşık 22 milyar dolar olduğunu kaydetti. Eren, “Sadece 2021’de toplam 11 milyar dolar fiyatında 30 farklı iş aldık. Şu anda Rusya’da yaklaşık 21 milyar dolar kıymetinde 150 projemiz devam ediyor” dedi. Ukrayna’da da son senelerda önemli projeler almaya başladıklarını anlatan Eren, 2019’da 7, 2020’de 10, 2021’de 34 kontrat imzaladıklarını, Ukrayna’da aldıkları yeni projelerin kıymetinin 3 milyar doları bulduğunu anlattı. Eren, Ukrayna’nın sorun yaşanan bölgeleri Donetsk ve Luhansk’ta Türk müteahhitlerinin proje üstlenmediğini kaydederek, “Dışişleri Bakanlığımızın ve büyükelçiliğimizin ihtarıyla 2 yıldır biz o bölgeden uzak duruyoruz” dedi.
Alüminyum ithalatçısının gözü Rusya’da
Erkan ÇAKAN
Rusya ile Ukrayna içindeki krizin dala muhtemel tesirlerini pahalandıran Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) İdare Heyeti Lideri Ali Kibar, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada şu ayrıntıları verdi: “Çok yakın bir periyotta yaptığımız istişarelerden elde ettiğimiz kanaat, şu anda rastgele bir arzda yahut tedarikte zahmetli bir müddetç yaşanmayacağına işaret ediyor. Bize gelen bilgi bu istikamette. Türkiye alüminyumda hammadde gereksiniminin yüzde 55’ini Rusya’dan karşılıyor. Avrupa ve ABD de hammaddenin yüzde 40’ını Rusya’dan karşılıyor. ötürüsıyla bu manadaki farklı gerginliklerin mal bazına indirgenmesi birfazlaca piyasada farklı volatiliteleri birlikteinde getirebilir.”
En epey Antalya etkilenecek
Fikri CİNOKUR
Antalya iş dünyası, turizm ve ihracatta iki ana pazar pozisyonunda olan Ukrayna ile Rusya içinde savaş çıkmaması için dua ediyor. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Lideri Davut Çetin, “Antalya 2022 yılı turizm ve Türkiye iktisadı için hayati bir yıl olacak. İki ülke içinde savaş olmaması için dua ediyoruz’’ dedi. ATSO Şubat Ayı Meclis toplantısında konuşan Davut Çetin, Ukrayna ile Rusya içinde tansiyonun arttığını, Türkiye’nin de bu krizde istikrarlı bir tavır aldığını, bunun devam ettirilmesini istedi. Çetin, şunları söylemiş oldu: “İnşallah Rusya ve Ukrayna’da epey olumsuz gelişmeler görmeyiz. Bu yıl Antalya turizmi hem bizim hem Türkiye iktisadı açısından hayati bir paha taşımaktadır.’
Okumaya devam et...