semaver
Active member
19 Aralık 2000: ‘Hayata dönemediler’ Bundan tam 21 yıl evvel, ülke tarihinin en kanlı operasyonlarından biri cezaevlerinde gerçekleştirildi.
Mevt oruçlarının 61. gününde düzenlenen operasyon daha sonrası 600’ün üzerinde tutuklu ve hükümlü sakat kaldı ve yaralandı. Birden fazla kişi, vefat orucu ve açlık grevine başlayan bireylerde çoğunlukla görülen ‘Wernicke-Korsakoff’ hastalığına yakalandı.
Operasyona 8 jandarma komando taburu, 37 bölük olmak üzere 8 bin 335 asker, binlerce gardiyan ve binlerce çevik kuvvet katılırken, 20 bini aşkın gaz ve hudut bombası atıldı.
Operasyon daha sonrası açıklanan isimli tıp raporlarında, öldürücü derecenin üzerinde gaz bombası atıldığı, birçok tutuklu ve mahkumun kullanılan kimyasal husus kararı yanarak öldüğü kaydedilirken; ölen mahkumlardan alınan saç, doku ve cilt örneklerinde, tinerde bulunan solventlerden toluen, xylene ve metanol’e saptandığı belirtilmişti.
“DEVLETİN ŞEFKATLİ ELİ”
Operasyonlar gerçekleştiğinde iktidarda DSP-MHP-ANAP koalisyonu bulunuyordu. Başbakan Bülent Ecevit, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, İçişleri Bakanı ise Sadettin Tantan’dı.
Operasyon daha sonrası konuşan periyodun Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, yaşananları ‘devletin şefkatli eli’ olarak tanımlamıştı. Başbakan Bülent Ecevit ise operasyonu, “teröristleri kendi terörizmlerinden muhafaza ve kurtarma girişimi” olarak nitelendirmişti.
“İNSANLIK HÜCREYE SIĞMAZ”
2018 yılında konuştuğum, Hayata Dönüş Operasyonu sırasında Bartın Cezaevi’nde olan H. B., yaşananları şöyleki anlatıyordu:
“Operasyon sürecinde Bartın Cezaevi’nde bulunuyordum. Mevt orucu sürecinin öznesi olan yüzlerce tutukludan birisiydim. Bilhassa operasyona birkaç gün kala tablo artık netleşmişti. Dışarıda, sorunun çözüleceğine dair verilen izlenim tesirliydi. Lakin biz tutuklular için durum o denli değildi. Her şeyin bir hareket olduğunu, operasyon ihtimalinin güçlendiğinin farkındaydık. 19 Aralık operasyonu Bartın cezaevinde sabaha gerçek başladı. çabucak sonrasında 20 cezaevinde de operasyonun başlatıldığını ve birebir şiddetin uygulandığını öğrendik.”
“‘İnsanlık hücreye sığmaz’ anlayışını elbette ki, ailelerimize de mal etmeye çalıştık. Ben de bu mevzuda uğraş gösterdim. Ailelerin büyük bir kısmı üzere benim ailem de sürece daha epey kendi yakınları üzerinden baktılar. Bu doğaldı da… Çünkü hâkim olan şuur, hükümran sınıfın şuurudur. Duyarsızlığın toplumsallaştırılması külçeşidinin kaynağı olan Kapitalizm şartlarına istek gösteren her insan, ‘ben’ duygusu üzerinden hayata bakar. Duygusal olarak her aile üzere benim ailem de dayanak verdi.”
H. B., operasyonun o periyot basına yansımasını ise şu biçimde değerlendiriyordu:
“Operasyon sırasında bir epeyce palavra işittik. Bu palavraların öznesi ana akım medyaydı. 19 Aralık operasyonu sırasında birtakım tutsakların vahşice yakıldığı ortaya çıkmasına karşın, ortaya çıkan tablo ile ilgili olarak ana akım medya siyasi tutuklu ve kararları suçlayan haberler yaptı. Bayrampaşa’dan yanık biçimde hastaneye gdolayılen bayan tutuklunun; ‘6 bayan tutukluyu canlı diri yaktılar’ kelamları konusunda ana akım medya tek söz yazmadı. sonrasındasında imgeler ortaya çıkınca, merkez medya ortasında yer alan kimi basın mensupları özeleştiri yaptılar.”
“HUKUK SÜRECİ”
2010 yılında açılan davada, operasyonu gerçekleştiren Jandarma Özel Asayiş Komutanlığı (JÖAK) birliğinin sayısı ve kimlik ayrıntıları istenmesine karşın bilgi gönderilmedi, bilgi göndermeyenler hakkında rastgele bir süreç yapılmadı. Operasyon sırasında kullanılan kimyasalların niteliğinin araştırılması talepleri de sonuçsuz kaldı.
Tüm bu yaşananların üzerine, operasyonlardan sağ kurtulan mahkumlara ‘kasten öldürme’, ‘cezaevi idaresine karşı silahlı isyan’ üzere hatalardan çeşitli davalar açıldı.
F tipi cezaevlerinin mimarlarından olan ve ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ sırasında Cezaevleri Genel Müdürlüğü bakılırsavinde bulunan Ali Suat Ertosun’a 2004 yılında hükümet sonucuyla ‘Devlet Üstün Hizmet Madalyası’ verildi.
BAYRAMPAŞA CEZAEVİ DAVASI SÜRÜYOR
Bayrampaşa Cezaevi’nde operasyon sırasında 21 yıl evvel 12 kişinin mevti ve 29 kişinin de faydalanmasına ait vazife sonlarını aştığı sav edilen periyodun jandarma bakılırsavlisi 194 sanığın yargılandığı dava ise devam ediyor.
Son olarak mahkeme, periyodun İçişleri Bakanı Sadettin Tantan ve Adelet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun’un şahit olarak dinlenmesine karar verdi.
SİNEMA TAVSİYESİ
Ekseriyetle mevt orucu ve açlık grevi hareketlerine başlayan bireylerde görülen ‘Wernicke-Korsakoff’ hastalığına ait, ‘Hayata Dönüş’ operasyonunu anlatan ve 2011 yılında vizyona giren Ruhi Karadağ imzalı ‘Simurg’ sinemasını izleyebilirsiniz.
Sinema, 1996’da F-tipi cezaevlerine karşı verilen hayat uğraşına açlık grevi ile katılan altı isim Refik, Cafer, Çiğdem, Hüseyin Muharrem, Ali Ekber ve Delil’i bahis ediniyor.
Bu altı isim, 69 gün süren vefat orucuna giriyor. Ancak girdikleri bu yol, onlara Wernicke Korsakoff hastalığı ile geri dönüyor. Konuşma zorluğu, istemsiz kasılmalar, istikrar bozuklukları, hafıza kaybı ve önemli unutkanlık üzere meseleler hepsinde ortaya çıkıyor.
2000’e gelindiğinde mevt oruçları bir daha başlıyor ve altı arkadaş, bu sefer dört sene evvel hayatını yitiren İdil Erkmen’in mezarı başında buluşarak, hem geçmişte yaşadıkları günlere geri dönüyor, tıpkı vakitte devam eden harekete tekrar takviye veriyor.
Mevt oruçlarının 61. gününde düzenlenen operasyon daha sonrası 600’ün üzerinde tutuklu ve hükümlü sakat kaldı ve yaralandı. Birden fazla kişi, vefat orucu ve açlık grevine başlayan bireylerde çoğunlukla görülen ‘Wernicke-Korsakoff’ hastalığına yakalandı.
Operasyona 8 jandarma komando taburu, 37 bölük olmak üzere 8 bin 335 asker, binlerce gardiyan ve binlerce çevik kuvvet katılırken, 20 bini aşkın gaz ve hudut bombası atıldı.
Operasyon daha sonrası açıklanan isimli tıp raporlarında, öldürücü derecenin üzerinde gaz bombası atıldığı, birçok tutuklu ve mahkumun kullanılan kimyasal husus kararı yanarak öldüğü kaydedilirken; ölen mahkumlardan alınan saç, doku ve cilt örneklerinde, tinerde bulunan solventlerden toluen, xylene ve metanol’e saptandığı belirtilmişti.
“DEVLETİN ŞEFKATLİ ELİ”
Operasyonlar gerçekleştiğinde iktidarda DSP-MHP-ANAP koalisyonu bulunuyordu. Başbakan Bülent Ecevit, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, İçişleri Bakanı ise Sadettin Tantan’dı.
Operasyon daha sonrası konuşan periyodun Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, yaşananları ‘devletin şefkatli eli’ olarak tanımlamıştı. Başbakan Bülent Ecevit ise operasyonu, “teröristleri kendi terörizmlerinden muhafaza ve kurtarma girişimi” olarak nitelendirmişti.
“İNSANLIK HÜCREYE SIĞMAZ”
2018 yılında konuştuğum, Hayata Dönüş Operasyonu sırasında Bartın Cezaevi’nde olan H. B., yaşananları şöyleki anlatıyordu:
“Operasyon sürecinde Bartın Cezaevi’nde bulunuyordum. Mevt orucu sürecinin öznesi olan yüzlerce tutukludan birisiydim. Bilhassa operasyona birkaç gün kala tablo artık netleşmişti. Dışarıda, sorunun çözüleceğine dair verilen izlenim tesirliydi. Lakin biz tutuklular için durum o denli değildi. Her şeyin bir hareket olduğunu, operasyon ihtimalinin güçlendiğinin farkındaydık. 19 Aralık operasyonu Bartın cezaevinde sabaha gerçek başladı. çabucak sonrasında 20 cezaevinde de operasyonun başlatıldığını ve birebir şiddetin uygulandığını öğrendik.”
“‘İnsanlık hücreye sığmaz’ anlayışını elbette ki, ailelerimize de mal etmeye çalıştık. Ben de bu mevzuda uğraş gösterdim. Ailelerin büyük bir kısmı üzere benim ailem de sürece daha epey kendi yakınları üzerinden baktılar. Bu doğaldı da… Çünkü hâkim olan şuur, hükümran sınıfın şuurudur. Duyarsızlığın toplumsallaştırılması külçeşidinin kaynağı olan Kapitalizm şartlarına istek gösteren her insan, ‘ben’ duygusu üzerinden hayata bakar. Duygusal olarak her aile üzere benim ailem de dayanak verdi.”
H. B., operasyonun o periyot basına yansımasını ise şu biçimde değerlendiriyordu:
“Operasyon sırasında bir epeyce palavra işittik. Bu palavraların öznesi ana akım medyaydı. 19 Aralık operasyonu sırasında birtakım tutsakların vahşice yakıldığı ortaya çıkmasına karşın, ortaya çıkan tablo ile ilgili olarak ana akım medya siyasi tutuklu ve kararları suçlayan haberler yaptı. Bayrampaşa’dan yanık biçimde hastaneye gdolayılen bayan tutuklunun; ‘6 bayan tutukluyu canlı diri yaktılar’ kelamları konusunda ana akım medya tek söz yazmadı. sonrasındasında imgeler ortaya çıkınca, merkez medya ortasında yer alan kimi basın mensupları özeleştiri yaptılar.”
“HUKUK SÜRECİ”
2010 yılında açılan davada, operasyonu gerçekleştiren Jandarma Özel Asayiş Komutanlığı (JÖAK) birliğinin sayısı ve kimlik ayrıntıları istenmesine karşın bilgi gönderilmedi, bilgi göndermeyenler hakkında rastgele bir süreç yapılmadı. Operasyon sırasında kullanılan kimyasalların niteliğinin araştırılması talepleri de sonuçsuz kaldı.
Tüm bu yaşananların üzerine, operasyonlardan sağ kurtulan mahkumlara ‘kasten öldürme’, ‘cezaevi idaresine karşı silahlı isyan’ üzere hatalardan çeşitli davalar açıldı.
F tipi cezaevlerinin mimarlarından olan ve ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ sırasında Cezaevleri Genel Müdürlüğü bakılırsavinde bulunan Ali Suat Ertosun’a 2004 yılında hükümet sonucuyla ‘Devlet Üstün Hizmet Madalyası’ verildi.
BAYRAMPAŞA CEZAEVİ DAVASI SÜRÜYOR
Bayrampaşa Cezaevi’nde operasyon sırasında 21 yıl evvel 12 kişinin mevti ve 29 kişinin de faydalanmasına ait vazife sonlarını aştığı sav edilen periyodun jandarma bakılırsavlisi 194 sanığın yargılandığı dava ise devam ediyor.
Son olarak mahkeme, periyodun İçişleri Bakanı Sadettin Tantan ve Adelet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun’un şahit olarak dinlenmesine karar verdi.
SİNEMA TAVSİYESİ
Ekseriyetle mevt orucu ve açlık grevi hareketlerine başlayan bireylerde görülen ‘Wernicke-Korsakoff’ hastalığına ait, ‘Hayata Dönüş’ operasyonunu anlatan ve 2011 yılında vizyona giren Ruhi Karadağ imzalı ‘Simurg’ sinemasını izleyebilirsiniz.
Sinema, 1996’da F-tipi cezaevlerine karşı verilen hayat uğraşına açlık grevi ile katılan altı isim Refik, Cafer, Çiğdem, Hüseyin Muharrem, Ali Ekber ve Delil’i bahis ediniyor.
Bu altı isim, 69 gün süren vefat orucuna giriyor. Ancak girdikleri bu yol, onlara Wernicke Korsakoff hastalığı ile geri dönüyor. Konuşma zorluğu, istemsiz kasılmalar, istikrar bozuklukları, hafıza kaybı ve önemli unutkanlık üzere meseleler hepsinde ortaya çıkıyor.
2000’e gelindiğinde mevt oruçları bir daha başlıyor ve altı arkadaş, bu sefer dört sene evvel hayatını yitiren İdil Erkmen’in mezarı başında buluşarak, hem geçmişte yaşadıkları günlere geri dönüyor, tıpkı vakitte devam eden harekete tekrar takviye veriyor.