semaver
Active member
Her biri kendi alanında uzman olan 11 bilim insanı ‘uzun hayatın kalıtımsal mı yoksa çevresel faktörler tarafınca mı?’ belirlendiği sorusunu yanıtladı. Çok yaşlı beşere sahip olan aileleri örnek vererek ‘kalıtım tesirlidir diyen uzmanlara hayır yaşlı bireylere sahip ailelerin hayat ve beslenme alışkanlıkları tıpkı olduğu için uzun yaşanıyor’ diyerek itiraz ediyor. İşte uzmanları bile çelişkiye düşüren sıkıntı sorunun değişik açılardan karşılığı…
Uzmanlar, kalıtımın ömür mühleti üstündeki etkisinin düşük olduğunu söylüyor.
Duvar’da yer alan habere göre uzun ömrü ne etkiliyor sorusuna yaşlanma, hücre biyolojisi ve kalıtım hakkında çalışan on bir uzman şu biçimde karşılık verdi:
NEYE NAZARAN UZUN ÖMÜR?
Uzmanlar bu soruyu iki farklı biçimde yorumladı:
1- “İnsanların ömür müddeti öbür çeşitlere nazaran evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir?”
2- “Bazı münferit bireylerin uzun ömürlülüğü başka insanlara nazaran evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir?”
Farklı hayvan çeşitlerinin epeyce farklı ömür müddetleri vardır. Grönland köpekbalığı 400 yıl yaşayabiliyorken, kimi mayıs sineği çeşitleri yalnızca beş dakika yaşar. Bu farklılıkların sebebi kalıtımdır.
Londra Üniversitesi’nde yaşlanma uzmanı olan Profesör David Gems’in belirttiğine göre, bu sorunun şöyleki bir manası olabilir: İnsanların hayat ömrünün üst hudutları evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir diye soruluyorsa karşılık ‘neredeyse kesindir’. Örneğin, insanın azamî ömür mühleti üst seviye primatlar içindeki şempanzeler ve goriller üzere yakın akrabalarımızınkilerin yaklaşık iki katıdır.
Dr. Gems, “Bu soru, başka ayrı beşerler içindeki ömür mühleti farklılıkları evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir diye sorulursa, yanıt ‘son derece mümkünlük dışı’ olacaktır” diyor. Biroldukça uzman Dr. Gems’le tıpkı fikirde. Kalıtımın uzun hayat üzerinde bir rolü olsa da belirleyici-ana faktör değil.
Londra Queen Mary Üniversitesi’nden, yaşlanmayı geciktirme ve onkoloji uzmanı Profesör Ken Parkinson şöyleki diyor: “Biroldukça takım bunu, yüz yaş ve daha üzerinde olanların DNA dizilimiyle anlamaya çalışıyor ve genom çapında tahliller yapıyor.”
15 DAKİKALIK İDMAN ÖMRÜ ÜÇ YILA KADAR UZATIYOR
Pak suya, besine ve tıbbi bakıma erişimin yüzseneler ortasında artmasıyla ömür müddeti ortalamasının arttığını gördüğümüzde, ömür stilinin uzun ömürlülüğe tesiri aşikârdır. Karşı bir öngörüyle, kalori alımını kısıtlamak da uzun ömürlülükle ilişkilendirilebilir. Bir öbür ömür usulü faktörü de idman. Günde 15 dakika yapılan yavaşça bir antrenmanın bile ömür müddetini üç yıl kadar arttırdığı gözlemlenmiştir.
Beşerler içindeki ferdî hayat ömrü üzerinde kalıtımın tesiri vardır ancak bu öncelikli değildir. Exeter Üniversitesi’nden Profesör Lorna Harries şu biçimde özetliyor: “Kalıtım sizi uzun bir yaşama hazırlar lakin sizin de bunun farkına varmanız için hakikat olanı yapmanız gerekir.”
Beşerler içindeki ömür ömrü farklılıkları aslen kalıtım tarafınca belirlenmez. Nizamlı antrenman ve sağlıklı beslenme uzun hayatın ‘sırrı’ olabilir.
“KALITIMIN TESİRİ YÜZDE 30”
Yaşlanmayı geciktirme ve hücre biyolojisi uzmanı, Avrupa Biyobilişim Enstitüsü’nün eski yöneticisi Profesör Dame Janet Thornton, “Kalıtımın tesiri yüzde otuzdan az lakin bunun aileden gelen bir şey olma eğilimi de gerçek, yani birtakım ailelerde bir dolu hayli yaşlı kişi var” diyor. Aile üyeleri çoğunlukla benzeri beslenme rejimlerini ve ömür üsluplarını benimsediği için, biroldukca yaşlı kişinin olduğu ailelerin varlığının kalıtıma mı yoksa etrafa mi bağlı olduğunu belirlemek sıkıntı olabilir. Bu uzun ömürlü insanların DNA’larını incelemek bize fazlaca daha fazlasını anlatacaktır.
Uzmanlar, kalıtımın ömür mühleti üstündeki etkisinin düşük olduğunu söylüyor.
Duvar’da yer alan habere göre uzun ömrü ne etkiliyor sorusuna yaşlanma, hücre biyolojisi ve kalıtım hakkında çalışan on bir uzman şu biçimde karşılık verdi:
NEYE NAZARAN UZUN ÖMÜR?
Uzmanlar bu soruyu iki farklı biçimde yorumladı:
1- “İnsanların ömür müddeti öbür çeşitlere nazaran evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir?”
2- “Bazı münferit bireylerin uzun ömürlülüğü başka insanlara nazaran evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir?”
Farklı hayvan çeşitlerinin epeyce farklı ömür müddetleri vardır. Grönland köpekbalığı 400 yıl yaşayabiliyorken, kimi mayıs sineği çeşitleri yalnızca beş dakika yaşar. Bu farklılıkların sebebi kalıtımdır.
Londra Üniversitesi’nde yaşlanma uzmanı olan Profesör David Gems’in belirttiğine göre, bu sorunun şöyleki bir manası olabilir: İnsanların hayat ömrünün üst hudutları evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir diye soruluyorsa karşılık ‘neredeyse kesindir’. Örneğin, insanın azamî ömür mühleti üst seviye primatlar içindeki şempanzeler ve goriller üzere yakın akrabalarımızınkilerin yaklaşık iki katıdır.
Dr. Gems, “Bu soru, başka ayrı beşerler içindeki ömür mühleti farklılıkları evvela kalıtım tarafınca mı belirlenir diye sorulursa, yanıt ‘son derece mümkünlük dışı’ olacaktır” diyor. Biroldukça uzman Dr. Gems’le tıpkı fikirde. Kalıtımın uzun hayat üzerinde bir rolü olsa da belirleyici-ana faktör değil.
Londra Queen Mary Üniversitesi’nden, yaşlanmayı geciktirme ve onkoloji uzmanı Profesör Ken Parkinson şöyleki diyor: “Biroldukça takım bunu, yüz yaş ve daha üzerinde olanların DNA dizilimiyle anlamaya çalışıyor ve genom çapında tahliller yapıyor.”
15 DAKİKALIK İDMAN ÖMRÜ ÜÇ YILA KADAR UZATIYOR
Pak suya, besine ve tıbbi bakıma erişimin yüzseneler ortasında artmasıyla ömür müddeti ortalamasının arttığını gördüğümüzde, ömür stilinin uzun ömürlülüğe tesiri aşikârdır. Karşı bir öngörüyle, kalori alımını kısıtlamak da uzun ömürlülükle ilişkilendirilebilir. Bir öbür ömür usulü faktörü de idman. Günde 15 dakika yapılan yavaşça bir antrenmanın bile ömür müddetini üç yıl kadar arttırdığı gözlemlenmiştir.
Beşerler içindeki ferdî hayat ömrü üzerinde kalıtımın tesiri vardır ancak bu öncelikli değildir. Exeter Üniversitesi’nden Profesör Lorna Harries şu biçimde özetliyor: “Kalıtım sizi uzun bir yaşama hazırlar lakin sizin de bunun farkına varmanız için hakikat olanı yapmanız gerekir.”
Beşerler içindeki ömür ömrü farklılıkları aslen kalıtım tarafınca belirlenmez. Nizamlı antrenman ve sağlıklı beslenme uzun hayatın ‘sırrı’ olabilir.
“KALITIMIN TESİRİ YÜZDE 30”
Yaşlanmayı geciktirme ve hücre biyolojisi uzmanı, Avrupa Biyobilişim Enstitüsü’nün eski yöneticisi Profesör Dame Janet Thornton, “Kalıtımın tesiri yüzde otuzdan az lakin bunun aileden gelen bir şey olma eğilimi de gerçek, yani birtakım ailelerde bir dolu hayli yaşlı kişi var” diyor. Aile üyeleri çoğunlukla benzeri beslenme rejimlerini ve ömür üsluplarını benimsediği için, biroldukca yaşlı kişinin olduğu ailelerin varlığının kalıtıma mı yoksa etrafa mi bağlı olduğunu belirlemek sıkıntı olabilir. Bu uzun ömürlü insanların DNA’larını incelemek bize fazlaca daha fazlasını anlatacaktır.