semaver
Active member
‘100 Öncü Kadın’ listesine giren Nazan Moroğlu: Bayanlar muvaffakiyete gayretle ulaşır İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği Koordinatörü ve hukukçu Nazan Moroğlu, Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu’nun (GWI) 100. yılına özel, dünyanın “100 öncü Kadın” listesine girdi. Moroğlu, “Atatürk devrimleriyle kazandığımız hakları ve Türkiye’de sürdürülen eşitlik uğraşımızı memleketler arası alanda anlatabilmiş olmanın memnunluğunu yaşadım” diyen Moroğlu, “Kadınların hak arama çabası erkek hâkim zihniyete aksi geliyor, ne yazık ki bu anlayışın yargıya da yansıdığını görüyoruz…Tek imza ile milletlerarası kontratları fesheden idare sisteminde yolda zihniyet değişikliğinin kolay olmayacağını biliyoruz. Lakin bayanların kararlı uğraşı ile bunun da başarılacağına inanıyorum” dedi.
Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu (GWI), birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra barış, adalet ve eşitlik temelinde başta bayanların ve kız çocuklarının eğitim haklarının ve milletlerarası dostluk ve işbirliğinin geliştirilmesi emeliyle kurulmuş olan bir federasyon. Bu federasyonun “100 Öncü Kadın” listesine giren Moroğlu ile bayan cinayetlerini, yargının bayana karşı yaklaşımını, bayan gayretini ve bayana yönelik şiddetin tahlillerini konuştuk.
– GWI’nin 100 “Öncü Kadın”ı listesine girdiniz…
Onur duydum. Evvel ülkem ismine onur duydum. Atatürk devrimleriyle kazandığımız hakları ve Türkiye’de sürdürülen eşitlik uğraşımızı milletlerarası alanda anlatabilmiş olmanın memnunluğunu yaşadım. Eşitlik, adalet, hanımın insan hakları uğraşında daha fazla sorumluluk yüklendiğimi hissettim. Zira Milletlerarası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu, Birleşmiş Milletler’e bağlı Ekonomik Toplumsal Kurul, Milletlerarası Çalışma Örgütü, Avrupa Kurulunun Eşitlik Komitesi üzere bir- epey örgütte danışman statüsünde temsil ediliyor.
– Türkiye’deki bayan çabasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye’de Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren uzun yıllardır bayan dernekleri kuruluş hedeflerine uygun olarak eğitim başta olmak üzere hayatın her alanında bayanların güçlendirilmesi, eşit temsilin sağlanması uğraşını sürdürüyorlar. İstanbul Kontratının onaylanmasının akabinde Türkiye’de bayan hakları çabası veren kuruluşlar ele ele vererek kuvvetli bir baskı kümesi oluşturmaya başladılar. Bayanların eşitlik uğraşının aslında ülkemizde bir demokrasi gayreti olduğunu vurgulamak isterim.
‘ERKEK HÜKÜMRAN ZİHNİYETE AYKIRI GELİYOR’
– Türkiye’de yargının bayana karşı yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bayanlar haklarını öğrendiklerinde, haklarını kullanmak için gayret ediyorlar mesela Baroların isimli yardım ofislerine başvurup avukat atanmasını da talep ediyorlar. Fakat, bayanların hak arama uğraşı erkek hükümran zihniyete aykırı geliyor, ne yazık ki bu anlayışın yargıya da yansıdığını görüyoruz. Kanunlarda kâfi düzenleme olsa da uygulanmıyor. Bu niçinle en başta zihniyet değişikliği gerekiyor. Bunun için de yargı düzeneği içerisinde yer alanların, savcılar, yargıçlar ve avukatların bakış açısı değişikliğine yönelik bir farkındalık eğitiminden geçmeleri gerekiyor.
– Biz bayanlar artık sokaklarda sağımıza solumuza bakarak daima huzursuz yürüyoruz…
Nitekim bayanların can güvenliği kalmadı, her geçen gün konutta, işte, sokakta bayana yönelik şiddet olayları, bayan cinayetleri artıyor. halbuki bayana yönelik şiddet bir insan hakları ihlalidir. Şiddetin biroldukca sebebi vardır, lakin en temel niçini ülkeyi yönetenlerin ‘hanımı birey olarak görmeyen telaffuzları. Ülkeyi yönetenlerin bayan erkek eşitliği fıtratında yok’ telaffuzları, en az üç çocuk, beş çocuk davetleri, lakin buna karşılık ‘gebe bayan sokakta dolaşmasın’ demeleri bayanlar üstündeki baskıcı uygulamaları artırıyor, aile içi münasebetleri, toplumu fazlaca olumsuz etkiliyor. Zihniyet dönüşümüne epeyce gereksinim var. Erkek hâkim kuşatma, bayanı birey olarak görmüyor.
– Pekala, sizce tahlil nedir?
Bayana yönelik şiddetin kaynağı fazlaca istikametli, farklı niçinleri dikkate alarak, bu niçinleri ortadan kaldırarak şiddet durdurulabilir. Hukuken yok kararında olan bir kararla Cumhurbaşkanı tarafınca feshedilen İstanbul Kontratı işte bu niçinle hayli kıymetliydi. Mukavelenin giriş kısmında şiddetin niçinlerine ve yol açtığı aksiliklere değinilmişti. Bayanlara yönelik şiddeti önlemede kanımca en değerli tahlil yolu, bayan ve erkek içinde maddelerde ve hayatta eşitliğin gerçekleştirilmesidir.
– Türkiye’de bayan hareketi nasıl muvaffakiyete ulaşır?
Hayat yürür, şartlar gelişir, laik devlette hukuk kuralları da buna uygun değiştirilir. Anayasamızın 10. unsuruyla bu eşitliği sağlanmak yükümlülüğü devlete verilmiştir. Artık bayan hareketi olarak el ele kanunlardaki eşit hakların hayata geçirilme çabasını veriyoruz. Bu tek imza ile memleketler arası kontratları fesheden idare sisteminde yolda zihniyet değişikliğinin kolay olmayacağını biliyoruz. Lakin bayanların kararlı gayreti ile bunun da başarılacağına inanıyorum.
Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu (GWI), birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra barış, adalet ve eşitlik temelinde başta bayanların ve kız çocuklarının eğitim haklarının ve milletlerarası dostluk ve işbirliğinin geliştirilmesi emeliyle kurulmuş olan bir federasyon. Bu federasyonun “100 Öncü Kadın” listesine giren Moroğlu ile bayan cinayetlerini, yargının bayana karşı yaklaşımını, bayan gayretini ve bayana yönelik şiddetin tahlillerini konuştuk.
– GWI’nin 100 “Öncü Kadın”ı listesine girdiniz…
Onur duydum. Evvel ülkem ismine onur duydum. Atatürk devrimleriyle kazandığımız hakları ve Türkiye’de sürdürülen eşitlik uğraşımızı milletlerarası alanda anlatabilmiş olmanın memnunluğunu yaşadım. Eşitlik, adalet, hanımın insan hakları uğraşında daha fazla sorumluluk yüklendiğimi hissettim. Zira Milletlerarası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu, Birleşmiş Milletler’e bağlı Ekonomik Toplumsal Kurul, Milletlerarası Çalışma Örgütü, Avrupa Kurulunun Eşitlik Komitesi üzere bir- epey örgütte danışman statüsünde temsil ediliyor.
– Türkiye’deki bayan çabasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye’de Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren uzun yıllardır bayan dernekleri kuruluş hedeflerine uygun olarak eğitim başta olmak üzere hayatın her alanında bayanların güçlendirilmesi, eşit temsilin sağlanması uğraşını sürdürüyorlar. İstanbul Kontratının onaylanmasının akabinde Türkiye’de bayan hakları çabası veren kuruluşlar ele ele vererek kuvvetli bir baskı kümesi oluşturmaya başladılar. Bayanların eşitlik uğraşının aslında ülkemizde bir demokrasi gayreti olduğunu vurgulamak isterim.
‘ERKEK HÜKÜMRAN ZİHNİYETE AYKIRI GELİYOR’
– Türkiye’de yargının bayana karşı yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bayanlar haklarını öğrendiklerinde, haklarını kullanmak için gayret ediyorlar mesela Baroların isimli yardım ofislerine başvurup avukat atanmasını da talep ediyorlar. Fakat, bayanların hak arama uğraşı erkek hükümran zihniyete aykırı geliyor, ne yazık ki bu anlayışın yargıya da yansıdığını görüyoruz. Kanunlarda kâfi düzenleme olsa da uygulanmıyor. Bu niçinle en başta zihniyet değişikliği gerekiyor. Bunun için de yargı düzeneği içerisinde yer alanların, savcılar, yargıçlar ve avukatların bakış açısı değişikliğine yönelik bir farkındalık eğitiminden geçmeleri gerekiyor.
– Biz bayanlar artık sokaklarda sağımıza solumuza bakarak daima huzursuz yürüyoruz…
Nitekim bayanların can güvenliği kalmadı, her geçen gün konutta, işte, sokakta bayana yönelik şiddet olayları, bayan cinayetleri artıyor. halbuki bayana yönelik şiddet bir insan hakları ihlalidir. Şiddetin biroldukca sebebi vardır, lakin en temel niçini ülkeyi yönetenlerin ‘hanımı birey olarak görmeyen telaffuzları. Ülkeyi yönetenlerin bayan erkek eşitliği fıtratında yok’ telaffuzları, en az üç çocuk, beş çocuk davetleri, lakin buna karşılık ‘gebe bayan sokakta dolaşmasın’ demeleri bayanlar üstündeki baskıcı uygulamaları artırıyor, aile içi münasebetleri, toplumu fazlaca olumsuz etkiliyor. Zihniyet dönüşümüne epeyce gereksinim var. Erkek hâkim kuşatma, bayanı birey olarak görmüyor.
– Pekala, sizce tahlil nedir?
Bayana yönelik şiddetin kaynağı fazlaca istikametli, farklı niçinleri dikkate alarak, bu niçinleri ortadan kaldırarak şiddet durdurulabilir. Hukuken yok kararında olan bir kararla Cumhurbaşkanı tarafınca feshedilen İstanbul Kontratı işte bu niçinle hayli kıymetliydi. Mukavelenin giriş kısmında şiddetin niçinlerine ve yol açtığı aksiliklere değinilmişti. Bayanlara yönelik şiddeti önlemede kanımca en değerli tahlil yolu, bayan ve erkek içinde maddelerde ve hayatta eşitliğin gerçekleştirilmesidir.
– Türkiye’de bayan hareketi nasıl muvaffakiyete ulaşır?
Hayat yürür, şartlar gelişir, laik devlette hukuk kuralları da buna uygun değiştirilir. Anayasamızın 10. unsuruyla bu eşitliği sağlanmak yükümlülüğü devlete verilmiştir. Artık bayan hareketi olarak el ele kanunlardaki eşit hakların hayata geçirilme çabasını veriyoruz. Bu tek imza ile memleketler arası kontratları fesheden idare sisteminde yolda zihniyet değişikliğinin kolay olmayacağını biliyoruz. Lakin bayanların kararlı gayreti ile bunun da başarılacağına inanıyorum.